27 Ağustos 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 9

27-8 -939 i# İlle Ün > 0 Damad Feridin de gözleri büyü. dü. Çirkin çirkin güldü. Bir baykuş gibi haykırarak muhatabının sözü nü kesti. Ve: — Yani iki yüzlü bir siyaset mi7. Dedi. Hayır, bunu yapmaya karakterim müsait değildir, bey- 6fendi. Abdurrahman Şeref bey istih zalı ve çok manalı bir tavırla gül dü. Ve: — O halde. Dedi. İstifa ediniz paşa. Çünkü, dürüstlük zannile takip ettiğiniz bu siyaset, memle- ket için hiç bir menfaat temin et. miyecek ve bilâkis millet arasında ve daha doğrusu İstanbul ile Ana- dolu arasında bir iftirak ve şikak tevlit edecektir. Tekrar ârz ediyorum ki, çok yanlış düşünüyorsunuz. Anadolu- luların teşebbüs ve noktai nazar. Tarı da memleketi kurtarmaktan başka bir maksada matuf bulun- madığı için gizli ve müşterek bir hattı hareket, danışıklı dönüşüklü bir siyaset takibi ile matlup ve maksudumuz pek âlâ hasıl olabi- vir, C uzayan bu muhavere â. deta münakaşa şeklini al- dı. Damat Ferit, ne müşterek hac rekete ve ne de istifa ile iktidar mevkiini terk etmeğe muvafakat etmiyordu. Milli hareketi, ittihat. çılığın ihyasına matuf bir teşebbüs olarak gösteriyor ve bunu söndü- Teceğini israrla iddia ediyordu. Za-| Yallı Abdürrahmân' Şeref bey, bu teh- ümidini kest Paşaya hitap ile: — Görüyorsunuz ya, paşa haz- retleri. Telifi beyn imkânr ve Da. mad Paşa Hazretlerinin makul te. rika ircaı ihtimali yok. Bu vazi- yette, âciziniz saraya gitmeğe lü- zum görmüyorum. Zetrâliniz, her iki tarafta, cereyanma “şahit oldu. Baş ğunuz ahval ve münakaşaları ol. duğu gibi zatı Hazreti Padişahiye tazim ve hürmetlerimle birlikte arzedersiniz. Dedi. Hazır bulunanlara soğuk bir tavırla veda ederek nefret ve yeisle yalıyı terketti. bdurrahman Şeref Beyin refrika No. 144 Iki Yüzlü Siyaset Takip Edemezmiş Damat Ferit Böyle Deyince Abdurrahman Şeref Bey Ora, O Halde İstifa Ediniz Paşam, Dedi w tohumlarını da o serp ti İstanbula. Başaran #lizleri bü- yümeden çiğretmeli dostlarımıza, değil mi Paşa?.. Biraz sonra, Baş msbeyinci Yıl diz yolunda flerliyor, İhsan Bey Bebekte bir dostunun evinde tele- Esat Beyi arfyordu. Damad Ferid de otomobiline biniyor ve şoförüne şu emri veriyord Son sür'atle mümessillik bi- nasına, Bu teşki! 335 yil Temmuzunun üçün cü ve çok sicak bir günü idi. Aydın balk ile civar köylüleri hep tarlalarında ekin biçiyor, demet bağlıyordu. Herkeste bir neşesiz- lik ve sessizlik seziliyordu. Genç ve ihtiyar, kadın ve erkek bütün halk, durmuyor, dinlenmiyor ko- nuşmuyor, fakat, birer makine gibi işliyorlardı. Biçiyor, bağlıyor ve demetlerini topluyor, köylerine, 'a da şehre yakın yerlere taşıyor, Yığıyorlardı. Aydmda göze çarpacak bir ten- halık vardı. Şehrin geri ulindiği Sual: Harp (Başı 1 incide) ham maddesi yoktur, yıda maddesi yoktur, Bu noksanını telâfi için de Orta Avrupayı ve Balkanları istilâ etmek | kararındadır. Balkanlar ve Orta Av- rupa ona buihtiyaçlarını kısmen to. min edecektir, Simdi Sovyet Rusya akdett re cibince de Rusyadan petrol, pa- muk ve diğer ham maddelerle gida maddelerini temine muvaffak olaca- | ğına kanidir. Bu suretle ekonomik zaafı da onu düşündürecek bir Hitlerin cesaretini arttırmıştır. elde etmişler, mihver devletlerini lardır. Bundan sonra geçen her gü- nü de demokrasilerin lehine kaydet. | İ mek icap eder. Altı ay sonra İngiliz ve Fransız kuvvetleri, artık önüne durulamıyacak bir kuvvet olacaktır. İO vakit sulh masasına oturmak Hit- ler için hezimeti kabul etıneği göze müfarakatından sonra, salç. | aİmak demektir. Binaenaleyh ya bu- ha çöken ve üçbeş dakika süren mânalı sessizliği Damad Feridin hırçın sesi yırttı. Gözlerini Abdur. Tahman Şeref Beyin çıktığı kapı- Ya dikmişti. Sırılgan ve hortlak Bibi çirkin dişlerini göstererek gü- lüyor, sivri tırnaklı parmaklarını angle içinde sıkıp çıtırdatıyordü. e: — Küstah adam. Diyordu. Bana Shtrikalı siyaset tavsiye edeceğine Yardakçılığını yaptığın adamlara Padişaha hürmeti, hükümete İla- ati öğret, Bir kuduz gibi soludu, uludu ve hihayet sustu. Biraz sonra, koltu- Bunda büzülmüş bir vaziyette otu- tan baş mabeyinci yaver paşaya Sükünetle sordu: — Paşam, İzzet Paşa ile yaptı Miz mülâkatım sizde bıraktığı inti aları anlıyabilir miyim?. Mükabil. tarafın hazırladığı bir “mploya maruz kalacağımızı zan- Mediyorum, a, Pis mabeyinci gözleri yerde ol ğu halde, hafif bir sesle: - Hayır Paşa Hazretleri dedi. i»t Paşanın sözlerinden, arzu ve “raatı devletinize yalnız kendisi İle Tevfik Paşanın itiraz 'eder ol uklarmı hissettim bendeniz. ii Paşanın yüzü güler gibi Su. Fakat, birden yine somurttu. gamlı bakışlarmı muhatapları ###rinde birkaç saniye gezdirdik- ii sonra, Said Mollanın bahsetti. gizli teşkilâtı ve faaliyetlerini Mabeyinciye anlattı, Ve: — Hiç şüphe etmiyorum. Dedi. Âcizinzi| gün harp edecek, ve yahut tedricen bütün davalarından feragati kabul edecektir. Yarın fena şartlar içinde sulh masasına oturmaktansa, bugün müsait şartlar içinde harbe girmek müreccahtır. 5 — Hitler bugünkü vaziyette bir yıldırım harbile kısa bir zaman içinde, ve garp devletleri cephelerde mevki alıncıya kadar Polonyayı mağ» lüp edebileceğine kanidir. Polonyayı aradan çıkardıktan sonra garp dev- Tetlerile başbaşa dövüşebileceğini zan etmektedir. Bu kanaat te onu bugün harbi tercih etmiye sevkedebilir. 6 ki, dönmek onun için artık bir izzeti nefis meselesi olmuştur. Gayet usta bir diplomat gibi bu işten dönemezse izzeti nefsini korumak için bir har. be girmiye mecburdur. B ir harbi muhakkak gibi gös teren bu âmillere karşı, har- İ bi imkânsız gösteren ve sulhün Tehi. he olan sebepler de az değildir: 1 — Demokrasiler Hitlerin blöfü- hü anlamışlardır. Davanın bir Dan. kimiyeti davası olduğuna kanat ge. tirmişlerdir, Artık yeni bir Münihe razı olmalarına imkân yoktur. Bu se- beple de hazırlanmışlar ve kuvvet. lenmişlerdir. Onların kuvvete kuv- vetle mukâbele edecekleri hakkın. daki kararlarının katiyeti anlaşılın- cr, Hitler | harbi göze almıya cesi. ret edemiyerek anlaşma yolu arıya- caktır. 2—Hitler, körükörüne harp taraftarı değildir. Onun hedefi emellerine harpsiz kavuşmaktır. Şimdiye ka. Herkesin Halletmeğe Çalıştığı tehlike olmaktan çıkmıştır. Bu da| ) vaziyettedir. Kısa bir zamanda İtal. 4 — Bir senedenberi garp devlet.) leri silâhlanmışlar, yeni müttefikler | düşündürecek bir kuvvet kazanmış. | İhüsmüniyet, biraz TAN gündenberi, mukabil kuvvetlerin tekrar taarruz etmeleri ihtimalini ne alan ahaliden bir kıs rbiri ardına şebri terketmiş- Jer, dağ köylerine Menderesin kar Şi yakasına, Menderes köprü ba- şıma çekilmişlerdi. Orak mevsimi olduğu için gönüllüler ve zeybek- lerin bir kısmı da, dâvet vukuun da tekrar gelmek üzere köylerine gitmişlerdi. Yakit öğleyi biraz geçiyordu Şehrin garp istikametinden tel k A lüler, mukabil kuvvetlerin ilerle- mi, rüşlerle Aydına gelen köy- mekte oldukları haberini getirmiş- ler, ortalığı da tel Biraz sonra, bir zabit süvari keşif şa vermişlerdi kolumuzun da gelip gerçekleştir. diği bu haber, bir şimşek hazile şehre ve tarlalara yayılmış, halkı ayaklandırmıştı. Evlerinden top- Wyabildiklerini alan ahali Mende- rTes nehrinin cenubuna doğru ak- mağa başlamıştı. (Devamı var) Olacak mı? dar demokrasilerin zaafı ona bunun mümkün olduğunu isbat etmiştir. Karşısında eğilmiyen bir kaya kuv- vetile demakrasilerin azmile karşı. İaşacağına emin olduğu gün (ki bu kanaste varmıya başladığına dair e- areler yardır) yolunu ire! >. Nitekim kendi ği gün, Iüğiliz se edip görüşmesi, Ticat ara- 3 — İtalyanın vaziyeti şüphelidir. Almanya yıldırım harbile Polonyada muvakkat zaferler kazanabilir, Fa. kat Akdenizde demokrasiler hâkim yayı harp sahasından çıkarabilir ve vakit Almanya bu muazzam kuvve. Oi karşısında tek başına dövüşemez. — Bütün dünya efkârı umumi- Almanya ile başbaşa kalabilirler. O|? Pazartesi, 28. 8. 1939 1230 Program, 12.36 Türk müziği (PL). 13.00 Memleket san teotaloji ve me- 14.00 Müzik (Senfer 10.00 Progr: uşma, 2030 3 ve meteorsloji b Okuyanlar: Muzafı Mahur B LANE ağa » 8 — Rahmi ından b ü (Dama bulgur ii: (Karanfil « , 21.45 Neşeli pili (Operetler), 2200 M Seli Necip Aşkı Hartmanı İnter, 3—Fransz Leher, Çare tnden potpuri, 4 — Tscbaikow (potpüri), 23.00 S: #t, esham Ve borsası (tnt), 4.00 Yaz Hicaz peşrevi, 2 — Udi Mehmet: şarkı (Seni candi verim), açi Arif Bey; Hicerkâr şarlçı (Ri: siz çe uyu severdim), 4 — Keme Hicârkâr şarkı (Son aşkımı eanlandıran), 5 — Hulk türküsü (Bir bahçıvan), & — Kemal Niyazi Seyhun (Hicaskâr saz #9- maisi). 19.00 Memleket saat ayarı, ajans 1610): haberleri, 13.15 - 14.00 Mt prof öği (Fesil heyeti), 20418 Konuş- Memleket saat ayarı, ağıns v: 4 haberleri, 20.30 Türk mü ara Radyosu İk ses ve saz heyeti), 2130 Konuşma, Neseli plüklar - R. 2150 Müzik (Op aryaları), 22.50 Müzik (Dans müziği - PL) 23.00 Son ajans haberleri, ziraat, ve tahvilât, kambiyo « mukut be 10), 28.20 Müsik (Cszband - PL), 2355 - Yarınki program, Çarşamba, 30. 8. 1939 12.30 Program, 1235 Türk müziği - Pİ, esham yesi sulh taraftarıdır. Amerika Al manyânın mağlübiyetini temin için İ elinden geleni yapmaktan çekinmiye- ceğini * göstermiştir. Sulh cephesi kazanmıştır. vettir. Almanya bir harbe girerken bunu du hesaba katmıya mecburdur ve bir devlet adamı, ne kadar hod- gâm olursa olsun, dünya efkârı u- mumiyesini hesaba katmıya meebür- dar, 5 — İtalya Almanyayı yarıda bıra. kıp sulh cephesine geçebilir. İtalya- da kral ve halk Almanya aleyhinde. dir. Bir harp vukuunda İtalyada bir ihtilâl çıkabilir ve Mussolini devri- lebilir. O vakit İtalya Almanya için bir zaaf sebebi teşkil eder. 6 — Sovyet Rusyadan temin ede. - Hitler, o kadar ileri gitmiştir | EĞİ yardıma rağmen, Almanya ik- tısaden uzun bir harbe tehammül 6- demez. Yıldırım barbinin kâfi ol madığına isesgerek Alman, gerek İ. talyani erkânı harbiyeleri kanaat ge- tirmişlerdir. binaenaleyh bu muadelede leh ve aleyhteki karşılıklı se. bepleri bir araya getirirsek varaca- ğımız netice şudur: Hitler bu badireden bir harpsiz çıkmak için elinden geleni yapacak. zig meselesi olmayıp bir dünya hâ- (tır. Blöf yapacak, tehdit edecek, kor- kutacak, belki kısmi hareketlere bile teşebbüs edecektir. sulh masasına götürmek için önüne çıkacak ilk fırsattan istifade etmeği de ihmal etmiyecektir. Bu fırsatlar da eksik değildir. Bu sebeple harbin önüne geçmek imkânı tamamen kalk. mış değildir. Biraz aklıseli biraz korku bugünkü vaziyeti bir sulh masasına götürebi- lir. İş bir defa sulh masasına geçtik. ten sonra da artik harp tehlikesi ber- taraf edilmiş olur, Rusyayı kaybetmiş, fakat Amerikayı | g3. 20, Bir harp için | ayarı, ajans ve meteoroloji haberleri, Amerikanın yardımı-büyük bir kuv. | Tür mürü Fakat bu işi bir)3 18.00 Memleket saat ayarı, ajans Ve m teoroloji haberleri, 1218 — 1400 Mü: (Karışık proğram - Pİ), 10.00. Program, 18,06 Müzik (Oda mü- #iği - Pİ), 1930 Türk soüziği (Yaml heyo- 15 Konuşma, 2030 Memleket saat Mustafa Çak 1, 2 — Ziya (Ey gül ne (Bin zeban söylersin), 4 — Keman tikei- mi, 5 — Nişâburek şarkı (Mestinezm &im büyüttü), 8 — Niyaburek saz Rahmi Bey: Hi 2130 Haftalık posta ku plkler (R Müzik 22.00 Müzi Aşkın Seraned, 3 — Frederikten: Groenlandi sikiti, 3 — Mars ihr: Tempo tempo (Galep' nik: Rakselen kalbler, 8 — Delibes: Mes ba (Bület sütü), & — Brusselmans* Fel menk sültinden (Ask gölü), 7 — Co) ridge - “Tuylos: Afrika sd, 2300 Son ajans haberleri, ziraat, esham ve tebvi kambiyo - nukut bozsası (fiat), 23,20 Mü- zik (Cazband » 23.53 - 2400 Yarın- ragran, Perşembe 31. 8. 1939 12,80 Program, 1235 Türk müziği. kuyan: Semahat Özdenses, Çalenlar: şen Kam, Cevdet Kozan, Emin Ağa Suzinik o ' Ru- 19 gittin) 6 — Hacı Arif Bey aya bir hare) 13 eket suat #yarı, sjans ve meteoroloji 113,15 — 14 Müzik (Karışık prog- ram — PL) js Jemaret Sa türküsü (Yürü düber yü 2130 Konuşma 2: Prenses operetinden kowesey Va Kara O: (Romans 6—. i—M Strauss Bahar 2320 24“ Yarın Cuma, 1. 9. 1939 12.30 Prr Melek roloji habe ki program, şık progtüm — Pi) 19 Program 1940 faslı) Okuyan Hakk Hasa r, Hamdi 1 — Salim Bey urun Gı PL Tokay lenz pesrevi sebeptir 3 eti 4 — Cevri E Yüceldikçe Hakkı Derm — Firkatin uldı b Aşki hiküyet için 9 — Bana her yerde senin 10 — Ateşi sazanı dir- kat, 2015 Konuşma. 2030 blemleket sa- at ayarı, ajare ve meteoroloji haberleri, 20.50 Türk müriği: Okuyunlar: Radife Naydik, Melek Tokgöz. Çalanlar: Vesi- Kemal Niyazi ta nak Ba- yonca) (San Niyazi Seys Salâb; yine üzgün) 4 — yatl arrban şi matemi) 8 — Kem bun — Kemençe inkelmi 7 — Pinar — Ti zle hicüzkür yo: bir dem alt | Kürdilihicazkâr şerkt — GKelbimi kimela). 2130, klap — R. 21 Set: İhsi Rözüment Waldteufel Neşeli Vala “Ruy — Biss, | eümkur Bandosu , kambiyo » » (fiyat) 2320 Müstik (Cn Plük) 2355 — kut borü band ram, Cumartesi, 2. 9. 1939 13.30 Program. 1333 Türk müiği kuyar: Mefharet Sağnak, Çalı ihe Daryal, Reşst Ruyen ı Peşrevi 2 (0- BD Hü “Ankart Radyosunun Bir Haftalık Programı (Yine — Veelbi n taksimi Karcığa, luna) 6 4 şarkı (Gi Şevki Bey züllünüm ey y 2 semaisi TA ve meteori hemi ii ha ağans zik (De Oda Nü; z faslı) 70 Memleket 60 Ajans ürk Arü2gi Sadi H Erer, meteorloji Okuyazl 08, Çek Ka yen Senar, Daryal, Reşat eyi Hüseyni rusın) 3 — Refik Hera kı (Sabah G Ziya — Muhayyer şarkı her ne zaman yadıma E: rak — Muhayyer öldürür) 6 — Ze *inâk şi i Necmi Fiovi vine) 2140 itika hâdiseleri). 21.5 lar — R.) 23 Haftalik Poe! dillerde) 2230 Müzik 23 Son n ve tuhvilât, İ yat) 2820 Müzik (Caz M Yarinki program. A # ASKERLİK İŞLERİ * KR Kısa Hizmetlileri Davet rlik Yesin, Şubesinden: 7 a ke: Tse v spekteplerden ek mekiepleri terketmiş bulu: yetliler 1 Eyldl 989 günü Subuy Okulunda bulunacak v Ağustos 939 çünü sevkedilecekle yürtları haiz ola de şubeye zetmeleri kinda kanuni iiücmele ys; umur. ehliyetna, müs adili yük Y hile — hü " Bu ve gelmiyenler hök- cağı ilin 6- 24 Yarınki prog-| Toplanidar De : Eyüp Fakirleri Karuma Dern; dolay eğinden: stifa eden idare seçilmesi n göre heyeti umu- günü saat üp Halkevi kurağındaki saloo- arı” ilde — e Avcıların Mer'a Kartları İstanbul Avcılar ve Atısılar Cemiyetin den: Avcılar ve Anbarlı köyleri ârazi ve rersları her sene olduğu gibi Bıldırcın avla istiyen avcıla- meti kartların İm Üzere cemiyo- in Alemdar caddesi Alay Köşkünde met yazhanesine Gr esbaptan olunur, KUVVET e lar İle rr TT çabuk büyümelerini Komisyonundan : 1 — Merkezimiz fare Tahmin bedeli (892) lira (50) caktır. 19 Program. 19.05 Müzik o (Hafit Or- kese müziği — PL) 1930 Türk müziği | (İncesaz faslı) 20,15 Konupnn. 20.30 Mem tsant ayarı, ajans ve meteoroloji Ti 2050 Türk Müziği Okuyanlar; 4 — Eksiltme açık olacaktır. İNGİLİZ-KANZUK ECZANESİ fı işlerinde kullanıl merkezimizde mevcut 150 torba, 200 leğen, 200 saç mangal alınacaktır. kuruştur. 2 — Bu işe ait şartname merkezimiz levazimından parasiz alınır. 3 — Eksiltme 29 - 8 - 1939 Salı günü saat 14 de Gal Mustafapaşa sokağında mezkür merkez eksiltme komisyonunda yapıla- ŞURUBU LL larda kullanılan en tesirli şuruptur.; Çdcuklârın ie asil TT VİTALİN şurubu her eczanede bulünür. İştahsızlık gibi vak'a Beyoğlu, İstanbul İstanbul Liman Sahil Sıhhiye Merkezi Eksiltme k üzere nümunesi ada Kara. 8. — Bu işe ait muvakkat teminat bedeli 66 lira 94 kuruştur. & — Eksiltmeye gireceklerin 1939 yılı ticaret odası vesikalarını gös. termeleri şarttır. pe isi zik iğeşi (6192)