7 Ağustos 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

HARP Olacak mı? (Başı 1 incide) ğildir. Fakat görünüşe nazaran sulh cephesi onu önliyecök kadar kuv- vetlenmezse Hitler yürüy: Yalnız Hitler, harekete geç evvel, demokrasilerin muk kararlarında ne dereceye kadar mimi olduğunu, harbe hazır olup ol- madıklarını anlamak ihtiyacındadır. Almanya Da alırsa de ler hakikaten harekete geçecekler midir? Bir harbe girmeği göze ala. caklar mıdır? Kendilerini Alman; yı önliyecek kadar kuvvetli görüyor. lar mı? Hitler, harekete geçmeden evvel bu suallerin cevaplarım bul. miya mecburdur; bunun için de Dan. zig meselesini bir tecrübe tahtası yapmıştır. F akat zaman zaman Danzigi il- hak için yapılan teşebbüsle- rin demokrasilerde vücude getirdiği akisler, Polonya ve İngilterenin der- hal şiddetle mukabelesi, Ingiliz Baş- vekil ve Hariciye Nazırlarının kuv. vete kuvvetle mukabele edecekleri hakkındaki mütemadi teminatı, Ber- İlinin maneviyatını hayli sarsmış, ve Hitlere harpsiz dava halleğrenin artık mümkün olamıyacağım göstere miştir. Buna rağmen Hitler, Chamberla- ir'in harp yapmıyacağına, Sovyet Rusya ile anlaşmıyacağına, Alman. yanın Balkanlara inmesine muhale-| fet etmiyeceğine inanmıştır. Onun için demokrasilerin hazırlığını, “de-! mokrat devlet ricalinin kati beyana- tını mukabil bir biğf telâkki etmek-| tedir. Onu bu kanaate sevkeden en bü- yük âmil de, Ingiliz . Sovyet müzs- kerelerinin bir türlü müsbet bir ne. ticeye varmamış olması, ve İngiliz sa- ricalinin mütemadiyen sulh müzake. | zeleri için Almanyaya âçık kapı bı- zakmalarıdır , Bygün için en büyük tehlike bu- radadır. Hitler, demokrasilerin ciddi bir harbi göze almıyâcaklarına kan! bulunulur Aiyaya Jâkete sürükliyebilir. Dem yeni emri vâkiler karşısında belin durmak için ani emri vâkilere teşeb. büs edebilir. Ve bu surçile cihan bir gün ani bir surette kerfisini muaz- zam bir ateş içinde bulabilir. Harbi önliyecek biricik yol, de. mokrasilerin yeni bir Münihe artık müsaade etmiyeceklerinin mutlak surette anlaşılması ve Hitlerin buna kanaat getirmesidir. Yoksa İngiliz - Sovyet müzakerelerinin uzamasın. Gan mütevellit kararsızlık, İngiliz devlet ricalinin ifadelerindeki tered- düt demokrasilerin vaziyetlerindeki şüphe devam ederse, Hitler yürüye- cektir ve harp muhakkaktır, Köy Mektebi ve Köy Muallimi Meselesi Başı 5 incide) ve tedris usulü derslerinin yalnız ad- larını bellemiştir. Terbiye telâkkisi babasından gördüğü kurunuvusisi sistemdir. Eğitmene verdiğimiz para az değildir, pek çok fedakârlıkla da katlanıyoruz. Bu para ve feda» kârlıkla daha iyi, daha kültürlü, d ha görgülü ve kavrayışlı elemanlar yetiştirmek imkân dışında değildir. Köylerde ilkmektebi Bitirmiş o veya orta tahsili yarıda bırakmış köy €0- cukları vardır. Bu sıfır numara köy entellektüelleri yirmi lira ile eğit « menlerin işini severek kabul eder - ler. Bunlar toplansın daha uzun bir yetiştirme devresinden sonra hiç ol. mazsa ortamektep muadili bir fikir zenginliğiyle işbaşına geçirilsim, 72 » yallı köy yavrularını terbiye hasre - tinden nisbeten kurtarmış olalım. Memleketimizde zekâsına, kabi. liyetine güvenen her köy çocuğunun bir şehir çocuğu gibi tahsilini takip etmek, yüksek sandalyelerde otur - mak hakkıdır. Eğitmen, mektebin - de çocuğu birinci sene alıyor, üç se. © e okutuyor, ve üçüncü sene sonun- da, sınıf geçmek veya dönmek mev. zubahs değil eline, okudu diye bir kâğıt veriyor ve birak: Bu ço » cuk, tahsiline devam etmek İsterse herhangi bir ilkokulun kaçıncı sını. “Ona girecek? Elimizde bu © imkânı ; asi» | (Başı 1 incide) 1 — Polonyanın istiklâline müte- allik olan müsbet neticeler, 2 İ Polonya millet ve devletini -; | esas haklarının vücude getirilme p, şöyle devam etmi “Şiddete karsı, mutaarrıza “ms deniyetimiz sayesinde kazanmış o duğumuz bir takım o meziyetlerimiz vardır” demekle veyahut diğer mil- Jetlebe müracaat etmekle müdafaa edilmez. Şiddete verilecek bir cevap vardır; Kuvvet ve şiddet. Bu kuvvet ise da dövlişmesini ve #lmesini bilen | askere malik olmak lâzımdır.” Maresal, Polonyanın sulh ve mu- kavemetten ibaret olan muzaat arzu ve iradesine demiştir: “Diğer milletler gibi biz de sulhü takdir ediyoruz, fakat hakkın bazı- ları için almak ve bazıları iç mek mânasına ge bizi ikna edecek hi cut değildir.” Mareşal, Polonyanın ittifaklarını hatırlatmış ve demiştir ki: “Derin bir memnuniyet hissi ile beyan ederim ki dostlarımız bizi an. lamışlar ve bize karşı hareketlerini İaçıkça tesbit etmişlerdir.” Halk yemin etti Danzige telmihte bulünan hatip, yumruklarını masaya vurarak şöyle | demiştir: “Asırların Polonyaya bağlamış ol- duğu Danzig, bizim iktisadi bünye- mizin akelğeridir.” I Danzig, asırların bağlarile Polon- yaya bağlı bulunuyor. Danziz Polon- işaret etmiş ve şöyle İsi hazarını hiçbir şüpheye mahal bı- rakmıyacak surette apaçık tasrih ey. if | | askerdir. Bunun için vatan uğrum- || yanın iktisadi ciğeridir. Polonya nok. || yledi T l | Förster Diyor ki "Harp Çıkarsa Birkaç Haftada Polonyayı Ele Geçiririz,, Londra, 6 (A, AJ — “Daily Express” in Danzige gönderdiği hususi muhabiri Delmor Dan « ziy Nazi reisi Förstrle bir mü - (| Hüket yapmıştır. Muhabirin, Danzig ile Al - | manya arasında bir gümrük bir liği tesisi takdirinde Polonya - nın Danzize asker göndereceği. ni, Polonya makamatının ken - disine temin etmiş olduklarını söylemesi üzerine Förster rek şunları söylemiştir: “Burada, Danrirte bulunan kıtaatı gördünüz. Adetçe o ka- İ dar çok değildir. Fakat bu ne - | viden herhangi bir (hareketi i durdurmağa kâfidir. e Bundan | başka Hitler Danziye karşı ya- pılacak bir taarruzu doğrudan doğruya Almanyaya karşı y ptlmiş bir taarruz addedeceğ de kati olarak beyan etmişt Eğer Polonyalılar bize P: İonya topraklarında piyasa bul. mak hususunda o muahedelerin verdiği hakkı tanımazlarsa iktisadi mevendiyetimiz tehli » keye düşerse, bizim için Alman. ya ile birleşmekten başka çare kalmaz, Merkalde, Polonyalıların kon | ve lemiştir. Enternasyonal - taahhlitleri zige karşı bütün hareketlerimiz karşı | tarafın hareketlerine bir cevaptan aşkımızın bize yüklediği hakların ve vecibelerin 'başkalarımn vatön aşk larının onlara yüklediği hak ve veci. belerden daha az olduğunu zanne- den bir kimse bulunuyorsa, onu böy- le bir hataya düşmekten tahzir ede- rim... Smigiy Rydz'in nutkundan sonra| halk ellerini kaldırarak şu suretle| yemin etmiştir: Harpte katiyen zaaf ve fütura ka- pılmaksızın çarpışacağımıza, sulht de bütün vatandaşların mesaisini müsbet İş ve herkesin teşriki mesai- si sahasında birleştireceğimize ale. nen yemin ederiz. © Eğer zaruret hâsıl olursa,, Pilsudskinin fikirlerini kabul miyen milli ve radikal parti gös zeteleri müstesna olmak üzere bü-| tün Polonya basını, 6 ağustos 1914 te Krakovi civarında kâin Alexen. drow kampından Pilsudski'nin ku- mandası altında Polonyanın istiklâl mücadelesine atılmak üzere hareket etmiş olan yüz, yüz elli gönüllüye at hatıralara ve vesikalara sütunlar do. Tusu yazıları tahsis eylemektedir. Başmakalelerde, Polonyanın şim- diki Roma büyükelçisi ve Pilsudski. nin eski yaveri Alugoszodeki'nin bir kâç cümlesi tebarüz ettirilmektedir: “Eminim ki, eğer yeniden zaruret basil olursa biz, gönüllü. kıtalarının eski askerleri ayni iman ve ayni i. deal ile eskisi gibi harbe gideceğiz. Aradaki fark yüz elli kişi değil bir kaç milyon olacağımızdır. Gözlerimiz büyük şefimize çevrilmiş olduğu hel de bütün millet azimle diyor ki: E- mirlerini bekliyoruz. Milletin Polonya askerlerinin ilk rpişmalarının 25 inci yıldönümü- ——————— karşılayacak açık bir talimat yek tur. Çocuklara bilgi öğretmekten zi » de öğrenmeyi öğretmek ihtiyacın. dayız. Tatilini geçirmek için İstanbu- la gelen bir Bulgar (o meslektaşımla tanıştım. Bana memleketinde teerü. be edilen VİNNETKA sistemi ted #atın güzel randımanını övdü, içim çekti, Tedrisatın imkân nisbetinde ferdileştirilmesini istiyoruz, çocuk» larımızı hayata hazırlayabilmek, on. lara okuma zevkini aşılamak için bu. na ihtiyacımiz var. mizden kaçınacak biz değiliz ve Dan. | | harp takdirinde ümitsizdir. Bir (| Kaç gündenberi fazla mykave - A nü kutladığı bu Pilsudski'nin askerleri olan sizlerle beraberdir. Ve sizin o parlak icras- tınız istiklâlini sizlere borçlu olduğu- nu müdrik bulunan Polonya milleti- ne bugün örnek olmalıdır. Bütün Polonyada bayram Bütün Polonya bugünkü istiklâl! !nin ilk fetihlerini ve bunların müs- tevliye karşı harbetmek üzere Ilk ha- reketlerinin 25 inci yıldönümünü kutlamaktadır. Eski gönüülüler, yan- larında aileleri ve dostları olduğu halde, 150 bin kişilik bir kütle ha. linde Polonyanın her tarafından ge“ ilerek tarihi Krakovi şehrini doldur. İanuşlardır. Şehir buştan başa dona. tılmış bulunuyor ve Pilsudskinin vat. tğı bu yerde umumi bir sevinç ve heyecan vardır. Merasim dün akşam 21 de Polon- yanın bütün noktalarından meşaleci- lerin gelmesile başlamıştır, Gdynia- dan gelenler en ziyade alkışlananlar dolmuştur. eşi Avrupaya Karpuz Sevkediyoruz Edirne, 6 (A. A.) — Uzunköprü ve Bigadaki kavun, karpuz satiş koope- ratifleri mesaisi bu sene daha fazla genişlemiştir. Uzunköprünün en sz 1500 vagon sevketmesi ve 300 vagon da Avrupaya göndermesi bekleniyor. Uzunköprü satış kooperatifine do. mates ve Biga satiş koopsratifine de bakla mahsulleri ihracına salâhiyet verilmiştir. Bu sene Trakyanın pancar mahsu- lü de görülmemiş derecededir. Bu sene 160 bin ton İşlenebilerektir. Ge. çen sene pancar mahsulü 45 bin to. na kadar inmişti. Pancar bir kuruş. tan alındığına göre bu sehe çiftçiy iki milyon liraya yakın parâ verilmiş olacaktır. —— Almanyada Bir Kazada Ölenler Berlin, 6 (A.A,) — Dün Potadamda demiryolu geçidinde vuku bulan ka- zada ölenlerin adedi 11 e çıkmıştır. Hastanede yatanlardan daha üçü dün gece ölmüstür. anda" kalbıln; dün | TAN Polonya Mareşali Çok| Suat Şiddetli Nutuk Sö Davaz Geldi Mevcut Değildir. Diyor Tahran Büyük elçiliğini len eski Paris sefirimiz Suat Davaz, dün sabahki ekspresle Fransadan şehrimize gelmiştir, Yeni Tahran se» firi, hükümetle temas için bu akşam Ankaraya gidecek ve kısa bir müd. det sonra yeni vazifesine başlamak üzere İrana hareket edecektir. Suat Davaz, dün kendisile görü şen gazetecilere şunları söylemiştir: “ —Hatay meselesinin halinden sonra, Fransa ile ötedenbezi devam etmekte olan dostluk münasebetleri- miz bir kat daha kuvvetlenmiş ve #on derece samimiyet Kesbetmiştir Fransadan ayrılırken şahsında mem leketime ve cümhuriyet hükümeti- no karşı büyük bir sevgi eseri gös- terdiler. Bundan fevkalâde mütehas sis oldüm. Türk - Pransiz dostluğu, sulhün ediyor. Sulh cephesine iltih; miz Fransada ve sulhcü diğer memleketlerde fevkalâde memnuni. yetle karşılanmıştır. Bu iltihakla sulh | cephesi kuvvetlenmiiştir. Sovyet Rusyanın da bu bloka gi. receğine şüphe etmiyorum. Ben Ps- risten hareket edinciye kâdör bü hu- dair malümat gelmemişti. Avrupa vaziyetinde sükünet görü- Hiyor, Harp olup olmıyacağı hakkın- bir harp çıkacağını zannetmiyorum. | Ağustos veya eylülde bir harp çıka. cağı iddialarını da doğru bulmuyo- rum ve ortada böyle yakm bir teh. like olduğuna dair alâmet görmedim. Her tarafta yapılmakla olan askeri sene bu mizi manevra Danzig meselesinin de bir harbe sebep olacağına ihtimal vermiyo. rum. Tahran. sefirimiz, «yeni «vazifesi, hakkında da şunları söylemişti “— Dost ve kardeş Iranın büyük zi temsil etmek şerefi benim için pek büyüktür, Yeni vazifeme bir an ev- vel başlamak için mümkün olduğu İkadar süratle Tahrsna hareket ede- ceğim, İngiltereden 57 İrlandalı Çıkarıldı zâreti “İra,, ismindeki Irlanda teşek. İha memleket haricine çıkarmıştır. Şimdiye kadar tardedilenicrin mik. tarı 57 kişiyi bulmuştur Şimali Irlanda © Başvekili Lord Cralgavonu öldürmek üzere faaliyet. te bulunanı bir komplonun meydana çıkarıldığını. dair dolaşan haberler Scotland Yard tarafından neşredilen bir tebliğ ile tekzip edilmektedir. İki İtalyan Hariciyecisi Fransada Tevkif Edildi Paris, 6 (A.A) — Pelit Parisicn gazetesinin Nice'den istihbarıha göre Italyan konsolosluk memurlarından rispuoti ve Çelidoni bisikletle gi- derken Saint - Louis hudut köprü- sünde kendilerine durmaları için ve. rileh işaretlere İtaât etmedikleri den ve durdurmak tzöre yanlarına gelen polislere tekme ve yumrukla mukavömet ettiklerinden dolayı tev- kif edilmişler ve Nice hapishanesine sevkolunmuşlardır. Italyan başkonsolosluğu keyfiyet- ten haberdar edilmiştir. Ma e Macar - Slovak Hududu Budapeşte, 6 (A.A) — Oğrenildi. l⣠mucibince Macar ve Slovak ko- misyonları iki memleket arasmdaki hudüdü tesbit etmek üzer bir ağus- "Yakın Bir Harp Tehlikesi | temini için büyük bir garenti teşkil! ak GN sustaki anlaşmanın parafe Miri — da kati bir şey söylenemez. Şimdilik | “ |İbulunan mukavelenamelerin hükümdarı Şehinşah Hazretleri nez. | dinde Cümhurreisimiz, Milli Şefimi- '” ğine göre, evvelce hasıl olan bir iti-! tostan itibaren çalışmıya başlamıslar- İ 7-8-939 ! Takas Muamelelerini (Başi, Tincide) Kararnamenin başlıca hükümleri Milli Bânkalar tarafından bir ta kas limited şirketi teşkiline ve diğer hususata dair resmi gazetede inlişar eden kararnamenin başhen hüküm - İleri şunlardır: 1 — Meri 2.8099 sayılı kararma. meye müstenit talimatname hüküm. lerina tevfikan yapılan takas mua - melelerinde ihracattan o evvel ithal salâhiyeti 2.11541 sayılı bu karar » namenin neşrinden itibaren münhe- sıran takas limited şirketine aittir. 2 — Sermayelerinde devletin doğ rudan doğruya veya dolayısıyle us - gari yüzde elli nisbetinde iştiraki bu. lunan müesseselerle yarım satış ko. operatifleri birlikleri tarafından ta. kasla yapılacak ihracattan mütevel. lit itaal haklam primi olarak bu ka. rarnsmenin neşri tarahinden itiba - ren takas limited şirketine devrolu- nacak Kezalik 3018 sayılı kanunun ye - dinci maddesi mucibince müteşekkil “Tüccar birlikleri” tarafından takas. la yapılacak ihracattan o mütevellit ithal hakları bu kararnamenin neşri İtarihinden itibaren takas limited şir. ketine devredilecektir. 3 -- Takas limited şirketine u - mumi konjonktüre göre icabeden u- tifleri vermek üzere Ti. eti dış ticaret dairesi re. : riyasetinde Ticaret Ve - İkâletinde bir heyet teşkil olunmuş. tur. 4 — Umumi, mülhak hususi büt. çeli idarelerle Belediyeler, © imtiyaz veya inhisar İşleten veya sermayesi. inin yüzde 50 den çoğu devlete ait o. lan müesseseler ve şirketlerin ya » bancı memleketlerden yaptıkları ve yapacakları mübayaalar için mukad- dema aktedilmiş olup yaban Ni ieketlerlie tediye hlkmünü muhtar: buna dalt ölan maddeleri bu kararname - nin heşri tarihinden itibaren gün zarfında Ticaret (o Vekâletinde müteşekkil ve ücüncü maddede &dı geçen heyete bildirilecektir. İşbu kararnamenin neşri tarihin. İden sonra yukarda zikri yirmi leketlerden yapılacak mübayüala Londra, 6 (A.A) — Dahiliye Ne-' külü mensuplarından dört kişiyi da- | Para Birikliren İkramiye Ziraat Bankasında kumbaralı ve az 30 lirası bulunanlara'senede 4 TanzimEtmek Bir Şirket Kuruldu tevi | geçen te -! şekküller tarafından yabancı mer -i Için Yeni çin yabancı memleketlere mutazammın mukav tediyeyi lelere ait tedi. ye şart ve hükümleri kezalik üç fıkrada adı geçen heyetle bilistişare tesbit olunacaktır. 5 — Yukarda zikri 2.11941 sayılı kararnamenin meriyet mevkilye girdiği tarihten evvel baş. lamış olan tekas o muameleleri eski hükümler dehilinde intac ve tastiye edilecektir. ncü geçen i | Bir Köy Muallimine Tecavüz Edildi Seyitgazi (TAN) — Yapıldak kö. İyü muallimi, Ayaşköyündeki bir dü güne davet edilmiş ve orada m bulunduğu evde ve başı yarılmıştır. Hâdiseyi, Ayaşköyünde oturan birisinin tahrik ettiği anlaşılmakta - dir. Zabıta, tahkikatla meşguldür. Eskişehir vilâyet makamının emri zerine, İlk tedrisat müfettişi Muht tin de hâdise yerine giderek bazı köy lülerin ifadelerini almıştır. Trakya Arıcılar Kongresi Açılıyor Edirne, 6 (AA) — Yarın burada Edirne halkevinde Trakya arıcılar kongresi toplanacaktır. Bu kongrey bir arıcılık kursu takip edecektir. Ziraat Vekâleti, para yardımında bulunmuştur. İki senedenberi kurak gören arıcılık bü yıl hemen her yer. de bol ye bereketli bir mevsim idrâk etmiştir. Geçen sene Macaristanda kurs gö. ren on muallim dahi bu kongre için gelmişlerdir. la Kadıköyde Katranlı Şose Kadıköy kazasında yapılmakta o- lan katranlı şose Inşmatından Ziver. vey yokuşu je söğüt $me yolu, dün bitmiş, her iki yol da yolculara açılmıştır. Bugün de Papasın bahçe- sile stadyom yolunun katranlı şose olarak inşasına başlanacaktır. Kütahvoda Rale Kütahya, (TAN) — Halkevi par- kında, ilk defa olarak, Çocuk Esirge- me Kurumu menfaatine bir balo ve- i rilmiştir. Balo sabaha kadar nezih bir şekilde devam etmiştir. T. C. ZİRAAT BANKASI Kuruluş Tari! Sermayesi: 160,000,000 Türk Lirası Şube ve ajans adedi: 262 Zirai ve ticari her nevi banka muameleleri : 1888 lere 2800 Lira Verecek ihbarsız tasarruf hesaplarında en defa çekilecek kur'a ile aşağıdakı plâna göre ikramiye dağıtılacaktır. Adet 1.000 500 250 104 7 “0 d 2» DIKKAT: Hesaplarındaki para Liralık 4,000 2.000 1.000 4,000 5.000 4,800 3.200 . lar bir sene içinde 50 liradan aşağı Lira düşmiyenlere ikramiye çıktığı takdirde 94 20 fazlasiyle verilecektir Kuralar senede 4 defa, 1 Eylâl, 1 tarihlerinde çekilecektir. Birincikânun, 1 Mart ve 1 Haziran