22 Temmuz 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

ei 22.7.0939 BUGÜN Suriyede Yapılan Propagandalar Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL alepte çıkan “Elhavadis” yaze- tesinin 18 temmuz tarihli daha düne kadar: Suriyede iktidar de bulunan ve Suriyenin ek. seriyetine dayanan Suriye milli kit. lesi, Suriyenin taksimi o yüzünden Fransa aleyhinde cephe almak için, Türkiye ile anlaşmakta ve Türki, nin Suriyeyi işgal etmesi için yol ha- zırlamakta imiş! Elhavadis gazetesi bu haberleri verdikten sonra Suriyenin milli kit- lecilerine adamakıllı yükleniyor ve bunların anarşist, desas, © hilekâr, düzenbaz kimseler olduklarını, onlar dan sadır olmıyacak hiçbir fena hare ket tasavvur olunmıyacağını, hattâ Türklerle Arapların arasını bunların bozduğunu, onun için Türkiyenin bu adamlarla o anlaşmaktan çekinmesi! lâzım geldiğini anlatıyor. Ve bunla. idi rı anlattıktan sonra milli kitlecilere bir kere daha yükleniyor, (onların, bir alay müerim ve câni olduklarını ağır dolusu küfürlerle izah ediyor ve nihayet Sancak meselesine geçerek Türkiyenin bu meselede haklı olabi- leceğini, fakat yeni arap yurtlarının işgali için kitleciler gibi adamları ki. ralıyarak yeni istilâlara yol açmama sı lâzım geldiğini, çünkü mesuliyetin büyük, faydanın az, zararların çok olduğunu söylüyor. Elhavadisin bu yazısını hulâsa e. dişimizin sebebi, Suriyede bizim a » leyhimizde yapılan © propagandanın mahiyetini, ayni zamanda boşluğu - nu ve manasızlığını efkâri umumi - yemize apaçık göstermektir, Bu propagandaya göre Türkiye Suriyedeki milli kitle ile anlaşarak, yahut milli kitle Türkiye ile anlaya. rak Suriyenin Türkiye tai gali hazırlanmaktadır. Türkiyeye, gerek kendi"yurtdaşları: na karşı kullandığı dili kullanmak - tan teeddüp ederiz. Ona yalnız şunu hatırlatmak isteriz ki, bizim arapla; la hiç bir ihtilâflı davamız ve hiç ihtilâfımız yoktur. Ta Lozanda, arap- ların mukadderatını kendilerine rakarak hürriyet ve istiklâllerini ta. nıdık. Komşumuz olan Suriyeliler he - nüz bürriyet ve istiklâllerine kavuş. mış bulunuyorlarsa bu, onların büyük harpte müttefikleri oldukları devletlerle halledecekleri bir mese. ledir ve bu meselenin bizimle uzak. ton yakından hiç bir ilgisi yoktur. Hele Türkiyenin milli — kitlecilerle anlaştığından, yahut milli kitle cilerin Türkiye ile ittifak ettikleri, den bahsetmek, bugünün vâklâlarını ve hakikatlerini düpedüz tanımamak tan ibaret kalsa, nihayet derin bir gaflet teşkil eder. Halbuki bu sözleri apaçık bir hezeyandan başka bir şe. kilde telikkiye imkân yoktur. Elhavadiscilerin maksadı, siy: rakiplerine hücum ise, bunu Türki. yeyi karıştırmadan Çünkü Türkiyeyi bu halis muhlis dahili bahislere karıştırmakla ken dilerine karşı ancak en iyi niyetleri besleyen, en iyi temennilerle müte - hassis olan Türk efkârı umumiyesini | gücendirmekten başka bir şey kazan- miş olmazlar. Biz O komşularımızın yalnır iyiliğini isteriz ve yalnız mu- vaffakıyetlerini dileriz. Onların ken- di memleketlerinde böyle birbirleri ile didişerek, hirbirlerini itham ede- rek ve kötüleyerek değil, hür ve mü- refleh yaşamalarını temenni ederiz. Türk siyasetinin sulheülüğünü ve dürüstlüğünü tanıyan bütün dünya gibi Suriyeli komşularmuzın da bu hakikati tanıyarak bizden yana tatn emniyet içinde kendi işleriyle meş - gul olmaları herhalde haklarında ha- yarlı olur. —— m... Japonya Sovyet Gemileri Hakkında Malümat İstedi Nevyork, 21 (A,A.) — Panamaden Associsted Press'e bildirdiğine göre, Japon elçiliği mümessilleri, Panama nalı mintakasındaki Amerikan ma- “Kamlarından, 12 ilâ 16 temmuz ara-| — S«mda Vladivostak'a gitmek üzere ka- — haldan geçen 12 Sovyet gemisi hak- — kında malümat talep etmişlerdir. i Demiryolu : Erzuruma yısının başmakalesinde tuhaf şeyler) okuduk. Gazetenin anlatışma göre) Yaklaştı Yol Boyundaki Köyler Büyük Şenlik Yapıyorlar Erzurum, 21 (A.A) — Erzuruma varacak tren yolu ferşiyatı o Aşkale kazasinin Pırnakaban o mıntakasında Kaptıran köyüne varmıştır. Temmu- zun 25 inci günü Aşkale istasyonuna varmış tta Ç lişan amelenin Hahişle milli şarkılar söyliyerek ray döşemeleri görülecek manzaralardan biridir. Trenin vardı. ğı köyler kurbanlar kesmek suretile meşerretlerini göstermnektedirler. Erzurum, trenin varınası münssi betile yapılacak merasim, hazirlıkla- riştiği imar işleri & ikmal edilmiş buluna, da büyük iki hastane, bin kişilik bir sinema, bin kişilk halkevi, bütün 0 yun sahalarını ihtiva eden modern bir spor yeri ile Ilıcada modern iki bnyo ve vilâyetin muhtelif yerlerin- de 31 büyük mektep bulunmaktadır. Cümhüriyet caddesinin İstanbul kapı sına imtidadı tesviye ödilmiş ve ye- ni kestirilen parkelerin döşenmesine başlanmıştır. Vilâyetin muhtelif ka. zalafında da ayni hummalı faoliyet mevcuttur. Her kazada yeni h met konakları ve mekte; mekte ve köy yolları lerin tahribatına rağmen ıslah ve tan zim edilmektedir. Erzurumdeki elek- trik tesisatınin da ikmeli yaklaşmış- tir. Şehrin bu ay sonunda nura ka. vuşacâğı alükadarlarca temin eğik ymiştir. 4 Nahıa Vekili Erzincanda —- v0 rami ral Va İkMANFüzt Cebesoy, Ye ARI inşaatını teftiş etmek üzere buradan geçmiş, istasyonda kalabalık bir halk kütlesi tarafından tezahüratla kar. şılanmıştır. , / Ali Çetinkayanın Seyahati | Usak, 21 (TAN) — Turgutlu is. i tasyonunu açmak üzere Turgutluya gitmekte olan Münakalit Vekili Ali Çetinkaya bu sabah 8 de Uşak'a gel miş ve İstasyonda bir saatten fazla kulmıştır, Vekil Kütahya mebusları We kesif hir halk tabakası tarafından ve sel. Şüphe Berlin, 21 (Mususi) — (Deyli Telegrafın hususi muhabiri yazı. yor) — Almanyanın askeri ihtr s mecmualarından olan “Mili- taer Worhen blatt,, İtalyan gaze- telerinden birinin İtalyan ordu. sunun sürat ve kudreti hakkın- da yazdığı bir makaleyi hulâsa ettikten sonra, İtalyanların nik- binliğini ve itimadını derin şüp- helerle karşılamaktadır. İfalyan o ordusunun sürat ve kudretini anlatan makale Cor. riere della Sera'da çıkmıştır. Bu na mukabele eden Alman mu- harriri ise Himpe'dir. İtalyanlar ra göre, motörleşmiş İtalyan or. dusu süratli ve kati bir harbe nkân verecek küdrettedir. Ve taşıyan İtal bunu ispat için toj yan traktörlerinin fi yetinden Komisyonlarda Ankara, 21 (A.A) — Maarif şü- rası 22 temmuz cumartesi günü saat 10 da umumi heyet haiinde toplana» rak komisyonlarda tetkiki bitirilen meseleler ve talimatnameler üzetin- de müzakerelerde bulunacaktır. Komisyonlar, bugün de faaliyetle- rine devam eylemiştir. 1 — Plân komisyonu; Türkiyede tahsilin bugünkü duni. mu ve ana meseleleri hakkındaki tet- ANE HA EEE EYE EE EE BLEU EAA GAL AMAROK EERSEEETE Italyanın Kuvveti Almanlar Bu Kuvvetten Bir Alman Mecmuası, İtalyanların Kuvvet İddialarından “Rüya,, Diye Bahsediyor karşılanmış ve uğurlanmıştır. | kiklerine devam etmiştir. İsalat etmişti yapmalıdırlar. | İzmir fuarını Başvekil açacak İzmir, 21 (Tan Muhabirinden) — AL Çetinkaya, Turgutlu istasyonunu açtıktan sonra Manisaya gelmiş ve i halkevinde bir müddet istirahat et- tikten sonra şehri gezmiş ve mebus. larla temas ederek halkın vekâlete ait dileklerini dinlemiştir. Çetinkaya 17,30 da İzmire muva- Haber aldığımıza görü, Başvekil Refik Saydam, ağustosta İzmire ge- lerek fuarı öçacak ve bir nutuk söy. / lyecektir, —— İ memleket nratında ticari bir bildiriliyor, # Hariciye Vekii * * Bütün tekziplere rağmen Almanya ile Polonya ara. sında Danziç hakkında gizli müzakereler cereyan etti. #i tekrar ediliyor. Hattâ Danzigin serbest olması &ira- fında iki tarafın anlaştığı, ayrıca ay sonuna doöru iki Fransanın Londra, Berlin ve Roma yare ile Parise davet edilmişler ve Başvekil ve a e müşterek bir konferans akdet- mişlerdir. Konferanstan sonra sefirler tekrar va- zifeleri başına dönmüşlerdir. Avrupada bir sulh havası esmeğe başlamıştır. Borsa, Jarda yükselme eserleri müşahede edilmektedir. Alman silâh fabrikalarında işçiler sabotaj yap- mağa başlamışlardır. Hükümet, iş saatlerini gün- de 8 saatten 8,45 e çıkardığı halde, elde edilen iş miktarı azalmıştır. Bilhassa Ambi silâh fabrikası, 2 — lik öğretim komisyonu: A — lik okul programı üzerindeki çalışmalarına devam etmiştir. B — Maarif müdürleri tulimatna- mesinin tetkiklerini bitirmiş ve porunu şüra reisliğine vermiştir. 3 — Orta öğretim komisyonu” A — Liseler, orta okullar inzibat İtslimatnamesi hakkındaki tetkikatını bitirmiştir. B — Liseler, öğretmen okulları ve orta okullar sınav talimatnameleri | tir. anlasma imza edileceği sefirleri tay- Ediyor bahsedilmekte ve bu topların hi va kuvvetleri, tarafndan yapılan £ bombardımandan sonra faaliyete geçtikleri anlatılmaktadır. Alman askeri mecmuasının baş muharriri bu sözlere şu şekilde mukabele ediyor: “Mukabil kuvvet sahihi bir £ hasıni hesap edildiği zaman har. bin realiteleri bu fevkalâda nik. bin mütalâalar, en geniş ölçüde iskontolara ve sürprizlere uğrar. İtalyanların ellerindeki silâh- larla müstahkem O mevkileri ko- laylıkla alaşağı edecekleri hak- kımdaki iddiaya gelince Alman askeri gazetesinin başmnharriri bunun herşeyden evvel harp sah. nesinde İspatı lâzım gelen bir “rüya,, dan ibaret olduğunu an- | Jatıyor. .. ..s. ve Görüşülen İşler C — Şu komisyonlarda matematik, tabiiye, türkçe edebiyat, yabancı «X- İer, fizik, kimya proğramları ile pan. siyon nizamnamesi, kasket talimatne mesi, yabancı diller talimatnamesi, sanatoryom ve prevantoryum İtimat namesi Üzerindeki tetkiklerini ta- rnamlamıştır. 4 — Teknik öğretim komisyonu: Su komisyonun umumi heyete ar- zedeceği raporun hazırlanmasına de- vam etmiştir. 5 — Yüksek öğretim komisyonu: Ruznamesindeki meselelerin tetki- kini tamamlamıştır. 6 — Neşriyat komisyonu: Okul kitaplarının Maarif Vekilliği tarafından basılmasına ve yayılma- sına dair talimatnamenin tetkikleri: tamamlamış ve umumi heyete ars Gilecek raporunu hazırlamıştır. 7 — Beden terbiyesi komisyonu: Lise ve orta okul mü'redat prog- üzerinde müzakerelere devam etmiş- | ramları üzerindeki calısımalarına de. vam etmiştir. manlar öleyhin İngilterenin Uzak Şark Siyaseti o Tokyodaki Müzakereler Müsait Bir Safhada Tokyo, 21 (A.A) — Başvekil B Hiranuma, B. Arita ile yaptığı rüşmeden sonra, Nazırler Meclisini toplantıya iyettar Japon mahfellerin. den öğrenildiğine göre, Tiençin hü disesinin esasını teskil eden mese'e. lerin umumi bir hal suretine raptını | umumi meselelerin halli için tadır, Yine avni membalara göre bu sa- talime! teşkil eylemiştir. Oğrenildiğ re, bu sabah Arita ila en mühimlerinden biri, af hukukunun İn, tere tara selesi olmuştur. Sulh Cephesi Müzakereleri Londra, 21 (Hususi) ve Fransa hüküm bugün Moskovada! mişlerdir. Sulh cemiyetinin beyannamesi Londra, 21 (Hususi) — Sulh ıçin evrensel birlik cemiyeti, bü akşam, Togiliz » çilerine bir hitap neşrede. rek bunları mebusları nezdinde mi- dahalede bulunmıya ve aşağıdaki $- devet eylemiştir: 1 — Ingiliz - Sovp: lanmadan evvel, mamalıdır. 2 — Moskova müzakereli Mearistan Almanyanın bir domin; tısaden © derece Almanyaya bağlı Naibi Amira! Herti, Nazilerin Macaristanda yerleşine- lerine mânl olmağa çalışmaktadır. Geçen hafta, Al neşredilen profesör Lajos'un meşhur kitabımı (Almanların askerlikçe zayıf olduklarını gös. termek tizere neşredilmiş kilçük bir kitaptır), Alman. ların ısrarlarına rağmen menetmemiştir. Almanya 3. leyhindeki fanliyetler de artmaktadır. Hattâ Macaris. tan hükümeti bir harp vukuunda bitaraf kulmağa ça. lışacağını söylemektedir, günkü vaziyeti ile derhu ya varılmamasındaki engeller, efkâ. ni umumiyeye bildirilmelidir, İtalyan Otarşi Komitası Roma, 21 (A.A.) — Otarşi komite- si yarm Romada Müussolininin riya: setinde toplanacak ve söylendiğine göre çok mühim kararlar alacaktır. göze batacak kadar az randıman vermektedir. >» Hitler “Kavgam,. adlı meşhur eserinde bazı tadilât ya, parak yeniden basmağa hazırlanmaktadır. Yeni talu. da Almanyanın en büyük düşmanı olarak Fransa ye- rine İngiltere gösterilecektir. * Fransız mebuslarına geçen hafta zehirli gaz maskesi dağıtılmıştır. w onu halindedir, İk. ır, Fakat hükümet gö- yarın sabah için çağır. ıda nazırlar, 'bu sabah Arita ile Cragie arasında varı- lan anlaşma teyit edilecek ve top- ımda bir tebliğ neşroluna- üzerine, Tokyo müzakerelerinin gir. miş olduğu çıkmaz Eslen açılmıştır Maamafih İngiliz büyük elçisi, Bazı| metinden talimat istemiş bulunmak. bah varılan anlaşmanın en esaslı sebe bini “herhalde hükümetinden aldığı , üzerine İngiliz büyük elçi. in takındığı vzlesıeı hattı hareket © gö- Crairie ara- unda müzakere edilen meselelerin Japonyanm Tiençin imtiyazlı mıntakası üzerin- Maarif Şürası Ikinci: Toplantısını Yapıyor dan fiilen tanınması me- Ingiltere tleri arasında üç gün devam eden istişarelerden sonra Ingiliz ve Fran- sız sefirlerine yeni fhlimat gönder. |retle sigorta ediyorlar. İşte vereceği. ki noktanın yapılmasını talep etmiye Bir Garip Hesap! Yazan: B. FELEK erek ilkmektepte, gerekse orta tahsilimde ben hesaptan, riya #iyeden hayli kuvvetli idim. Hattâ i. dadinin (0 zaman lise yerini tutan mektep) son sınıf imtihanını verir - ken, hendesei resmiyede (bu fenne şimdi ne dendiğini bilmiyorum) mü. meyyizlik eden bir mühendis bana hahgi âli mektebe gideceğimi sormuş ve: — Hukuka! Cevabını alınca: — Yazık! Riyaziyeye çok müsta- niz! Mühendis mektebine girme » iydiniz! Demişti, Size artık hemen hemen © tarihe karışmış olan bu şehadeti ikame edi. İşim hesaptan anladığımı göstermek içindir. Hâlâ da beni hesabını bilir adam diye tanırlar. Bütün bunlara rağmen, bir türlü anlayamadığım bir takım hesaplarm mevcut olduğunu söylersem beni ah- maklıkla itham etmemelisiniz! Bu anlamadığım hesaplardan bi. risi hepimizin başımızda olan ev si. gortalarının hesaplarıdır. İ Biz iki parça binamın siğortasın. müteakip, hususi meselelerin müza- keresi için vaziyet hazırlanmış bu- lunmaktadır. Esas meselelerin hali. i kaç liraya sigorta edilmiş olduğudur. İÜst tarafını .kavramadan © âcizim. sigorta ücreti de binde bir midir?, Yedi midir? Doğ. rusu hatirmda değildir. Zaten bu - nu size sormazlar, Pazarlığı da yok. İtur. Yapılmış bir târife (o üzerinden parayi alırlar. Her sene elime sigorta poliçesini aldığım zaman ona bir Afrikalı zen. İcinin stenoğrafi | işaretlerine bakışı gibi safiyane ve cahilâne bakarım ve İher defasında içimi çekip © poliçeyi derer büker, çekmeceme koyarım. âciz birakan şey, primin nisbeti de. Zildir. Ancak üdediğim paralara ve. rilmiş olan isimlerin üzerimde man. tık bakımından, hak bakımından bis raktığı zayıf ve Tâyıksız tesirdir. Da. ha iyi anlayabilmeniz için size bir $i- gorta poliçesinin müfredatını nakle. deyim: var. Binanın cinsine, komşularının yakınlığına, uzaklığına, ahşaplığına, kâyirliğine göre senede 100 lira tic nİz paranın listesi" Lira 100 . 2 0 5 00 binde 2 ücret 00 idare masrafı (7) 50 muamele vergisi 06 Muamele vergisi farkı (9) 00 İtfaiye 2 55 Pul 120 0x İşte 100 liraya sigorta ücreti ye- İrine verdiğiniz paralar bunlar. Bir kere şu idare masrafı nedir? Sigorta kumpanyalarının idare mas. raflarını müşteriler mi ödeyecekler? Eğer prim az geliyorsa onu arttırma. lı. Yoksa böyle idare masrafı diye bir şey ilâvesi adı değiştirilmek su retiyle ücretin tezyidinden başka bir - | şey ifade etmez. (Bankalarda da yüz. de 9 dan fazla faiz alınması güya ya. saktır. Onlar komisyon ve saire ile bu nu İZ ye çıkarırlar) Muamele vergi. si hakkında diyecek söz yok. Demek kanun bu vergiyi müşteriden alıyor. Alt taraftaki muamele vergisi farkı da neymiş biliyor musunuz? Muame- İle vergisi iş rakamı üzerinden ahıiır ya? Bu rakam şu 2.50 lira vergiden dolayı yükseliyormuş. Maliye bunun da yâni kendi aldığı vergiyi gösteren bu rakamın da vergisini istiyormuş. Binaenaleyh, şu altı kurus, verdi. Zimiz 2,50 lira vergiyi verdiğimiz . den dolayı vereceğimiz vergidir. (Bu ibareyi bir daha okumazsa - nız anlayamazsınız) Sonra da efen - idim itfaiye ücreti. Burada © mantık zâafı son haddini buluyor, Ben malımı, itfaiye kurtaramazsa diye sigorta ettiriyor ve bunun de senede 100 lira para veriyorum. İlfaiyenin kuvvetli olmasını ve bina” ların yanmamasını isteyecek ve bun. dan fayda bekleyecek olan artık ben değilim, bilâkis siçorta şirketişir. 160 lira sigorta ücreti verdikten sonra ben neden “Aman binam yan. masın!” diye ayrıca itfaiyeyi takviye iye mecbur olayım?! Bunu bana şöy / hamiyet, vatanperverlik, yurt bil e (Sonu onuncuda) gp Beni bu sigorta hesabatı önünde Farzedelim ki; ahşap bir eviniz.