16 Temmuz 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

BU Sürekli Gerginlik Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL rgiklin te, sürekli her ibi, normal bir mahiyet 16 « 39 ÜN almamaktadır. Sürekli gerginlik, iptidai insanın en alışık olduğu yaşama tarzı idi. Çünkü adım başında kendisi tehli. ke beklerdi ve adım başında bir düş. manın pususunu gözetlerdi. İptidal insan bu tehlikelerle savaşa savaşa cemiyet ve medeniyet hayatını ku- rup inkişaf etlirdikçe, emniyet mef- humunun da ilerlediğini ve yerleşti- Bini görerek çalışmalarının mükâfat gördüğüne inanmış, ve emniyet mef. humunu tam bir hakikat olarak yâ- şatmak emeli de insanlığın ve mede- niyetin idealleri arasında en büyük mevkii almıştır. Çünkü medeni ça- lışmalara ve ilerlemelere imkân ve- ren en büyük esas emniyettir. Milli ve milletlerarası hayata inkişaf ve- recek, milletlerarası teşriki mesaiyi hızlandıracak en kuvvetli âmil de emniyetten başka bir şey değildir. Bugün milletlerarası hayatta kay- bolan ve kaybolduğu için bütün mil. letleri gerginlik içinde yaşatan se bep te, emniyet yoksulluğudur. Bu emniyet yoksulluğunun başlı- ca müsebbibi, milletlerin hayat ve mukadderatına sahip olduklarını ta. nımıyarak tecavüz siyasetine dön. mektir, Ve bunu yapanlar da mihver dev- letleridir. Son seneler İçinde bunlar. dan başka hiç bir kimse, hiç bir mil. İetin hayat hakkına tecavüz etme. miştir. Biri Avusturyayı ortadan kal- dırdıktan sonra © Çekoslovakyanm kanına girdi, diğeri silâhsır Habeşli. leri ezdikten sonra Arnavut milleti gibi asil hir milletin küçük bir millet olmasından istifade ederek mukad- deratmı ayak al aldı. Ve ortalığı emniyetsizlik kapladı. Milletlerara- Sında teşriki mesaiye imkân bırak- münasebetleri yenletih elbirliği yapmaları ve bu Suretle emniyetsizliğin önüne geç- meleri idi. Sulh cephesi, bu haklı endişe ve ümidin, esası idi, Bu teşebbüs, bugün bir hayli iler. lemiş bulunuyorsa da, henüz kema. line varmamıştır. Çünkü kemaline vardığı anda, tecavüz yoluyla emni- yetsizliğe sebebiyet verenlerin ümit. lerini kesmeleri ve tecavüzden vaz. £çerek beraberlik siyasetine dönme, leri lâzım gelir. Vaziyetin bu mer- kezde olmadığı gayet sarihtir. Bil. hassa mihvercilerin son deprenmele. ri, ve herçibâdübâd dünya sulhünlü hercümerç etmek istediklerini gös. teren bir vaziyet almaları, Çekoslo. vakya hâdiselerindenberi devam e. den gerginliği, en tehlikeli safhaya yötürmetke ve her tarafta Yeni ve mühim hazırlıklara, vaziyeti azami dikkat ve uyanıklıkla takibe sebep olmaktadır. Son günlerde sulh cephesinin kuv- vetini, kuvvetinin büyüklüğünü ve tesirini göstererek mukabil tarafı daha iyi düşünmiye sevketmek iste. mesi, tecavüz siyasetinin sökemiye. <eğini anlatan diğer bir ihtardı. Bu ihtarları neler takip edecek? Harp mi? Fakat hiç bir tarafın diğer tarafı gafil avlamasna imkân kalmadığı sarahatle anlaşılıyor. O halde sulh mü? Fakat mihvereilerin henüz tümidi kesmedikleri de göze çarpıyor. <———— Yeni Amerikan Bombardıman Tayyareleri Nevyork, 15 (A.A) — Amerikan tayyare fabrikalarında çalışan bütün ecnebi işçilerine yeni ihtiraların sir- rını muhafaza elmek için yol veril- mektedir, Elde edilen malümata göre yeni İayyarelere konan motörlerin kuvve- ti mevcut en iyi tayyarelerin motör- lerine nisbetle yüzde 25 fazladır. Av- ci tayyareleri 375 mil süratle uçabi- leceklerdir. Hakiki hava kaleleri © lan bombardıman tayyarelerinin sü. rati ise 300 mildir. © çay Beneş Londraya Gidiyor Londra, 15 (A.A.) — Geçen şubat- tanberi Amerikada bulunan Benes, #alı günü Londraya gelecektir. rafından teati edilen nut Ciano'nun İspanya Seyahati Görüşmeler Hakkında Bir Tebliğ Neşredildi San Sebastien, 15 (A.A.) -— Fran. ko - Cisno görüşmelerinden sonra neşredilen resmi tebliğin metni aşa adadır: “Faşist Hariciye Nazırı Kont Cia nonün devlet şefi ve Ispanyol hükü. meti İle yaptığı görümeler esnastn- da iki memleketi doğrudan doğruya veya bilvasıta alâkadar eden bütün meseleler tetkik edilmiştir. Bu tetkik Almanya ile birlikte gösterilen delik İere çözülmez bir surette bağlanmış olan iki millet arasındaki münasebet- lerin vasfını teşkil eden açıklık ve i- #imat içerisinde cereyan eylemekte- dir. Bu münasebetler son tezahürle- rini Duçenin ve faşist Italyanın mü- messiline karşı gösterilen çök hara. retli kabulde ve Franko ile Ciano la- larda bul muştur. Noktai nazarlar ve teklifler üze - rinde tam bir tesanüt müşahade ve tesbit edilmiş ve Italya ile İspanya arasında mevcut bulunan ve Avrupa politikasında müsbet bir gerçek olan dostluğun Mussolini ve Franko ta- rafından iki memleket nefine olarak istihdaf edilen gayelere tamamen t6- kabü! edebilmesi için mevcut İş bir. liğinin inkişaf ettirilmesi karorlaştır | rılmıştır. Ciano madritte San Sabestien, 15 (A.A.) — Kont Amerikanın Vaşington, 15 (A.A) — Dün öğle den sonra Reisicümhur Roosevelt ta» rafından kongreye gönderilen mesa. jan metni şudur: * “Ayan meclisi Hariciye encümeni. nin 11 reye karşı 12 rey ile sulh ve bitaraflık meselesi hakkındaki kara- rini kongrenin gelecek içtima devre. sine bıraktığını öğrendim. Tarafım- dan tamamile tasvip edilen Hariciye nazırmın bir beyannamesini İeffen gönderiyorum. Bu vesikanın dikkat- le tetkik edileceğini ümit ederim. Sulh davası ve Amerikanm bitaraf. lığı ve emniyeti İçin kongrenin bu içtima devresinde elzem olan bu ka- yarı ittihaz etmenin pek arzuy yan olduğu keyfiyeti müddettenberi pek açık bir hükikat mahiyetini almıştır. Dünyanın hali hazırdaki vaziyeti karşısında bu ka. naatimi değiştirmek için hiçbir sebep göremiyorum.,, Vaşington, 15 (A.A) — Hull'ün mesajında Amerika tarafından takip edilen harici siyasetin temel taşının memlekette sulhün ve emniyetin mu- hafazasından, hukuku düvelin ve bey nelmilel hüsnüniyetin takviyesinden ibaret olduğu kaydedilmektedir. “Sulh, çok kıymetli, harp çoktah- Ciano ve maiyeti bu sabah 9.10 da Vittorla'ya hareket ederçk saat 11 de Vittoria'ya varmış ve oradan iayya- re ile Madride hareket etmişlerdir. ianonun geçirdiği kaza Madrit, 15 (A.A.) — Kont Clano- nun tayyaresi #üat 1245 &9 Barjad tayyare meydanında karaya inmiştir, Tayyare yere konarken bir sıçrama yapmiş ve devrilmek (tehlikesi ge- çirmiştir. Bir tekerleği kırılan tay- yare bir yarım devir yapmıştır. İçin. dekilerden kimse yaralanmamıştır. Rumen Kralı Karol Türkiyeye Gelecek Londra, 15 (Hususi) — Nevyork radyosunun bildirdiğine göre, | Kralı Karol yakında Karadenizde bir seyahate çıka. caktır, Bu arada Türkiyeye de uğrıyarak, Türk siyasi maha, fili ile temaslarda hulunacağı | anlaşılmaktadır. © inçiere, harp tehlikesinin y nazarı dikkate alarak müdafaa tertibatinı Açılan Müzakereler Yarın Devam Edilecek Tokyo, 15 (A.A.) — Arlta ile Cra- gie arasmda Hariciye nezaretinde yâ- pılan ve üç saat 25 dakika süren gü. rüşmeden sonra neşredilen bir teb- İliğde şöyle denilmektedir: | “Cragie ve Artia Tiyençin hâdise- sine müteallik umumi mahiyette ba- zi meseleleri müzakere etmişlerdir. Müzakerelere pazartesi günü devam edilecektir.,, :. Müzakerenin mevzuu karıştı Tokyo, 15 (A.A.) — Yarı resmi bir Japon kaynağından alınan malümata göre, Cragie ile Arita arasında bu 53. bah yapılan görüşme esnasında Jâ- ponya Hariciye nazırı İngilterenin Uzak Doğudaki yeni nizam hakkın- İdaki Ingiliz hattı hareketini umumi mesele olarak İleri sürmüştür. Ingiliz büyük elçisi, « vevdiği ce- vopla hükümetten şimdiye kadar al dığı talimata göre umumi İngiliz — akınlaşmakta © olduğunu tamamla. Ruzvelt kanunun Tâdilini Istiyor “İni olmak için milletimiz Amerikanın in Emmi ME RR Bitaraflığı Abdülfettah Paşa Mısıra Dönüyor | yene Yunanistan ve Misir Arasında İş Birliği Atina, 15 (A.A) — Yahya Paşa öğle üzeri Mısıra hareket etmiştir. Atins, 15 (A.A) — Bu sabahki ga- İzeteler, aşağıdaki resmi tebliği neş. retmektedirler: Mısır Hariciye Naztrı (O Ekse'lâns Abdülfettah Yahya Paşa 11 temmuz. “İdan 13 temmuza kadar Atinaya yap. tığı ziyaret esnasında Altes veliaht tarafından kâbul edilmiş ve Başve.| il Metaksas ile görüşmelerde bu. lanmuştur. En yüksek bir samimilik havası içinde cereyan eden bu gö. İrüşmeler, Mısırla Yunanistan bağ. liyan anânevi dostlüğu ve bu iki memleketin kültürel ve iktsadi mü nasebetlerinin daima daha ziyade in. kişafı maksadiyle itimat verici işbe. rsberliğine devam hüsusundakı müş- terek arzularını teyit eylemiştir. tipkârdır,, Amerika halkı ve hükü. meti, sulhün idamesi hususundaki 8) dilâne ve meşru yardımlarını esirge- wemelidirler. Heli hazırdaki tehlike. | li vaziyette bizim gibi sulhperver bir millet, anormal ve nazik şartlar mev- cut değilmiş gibi bir sulh ve bitaraf- lık siyaseti formülüne dayan saketen gözlerini kapayıp, k nı tikayamaz. Mesaj şöyle devam etmektedir: “Hali hazırdaki vahim şartlar s)- tında sulh dünyanın bir kaç noktasın da tehdit edilmekte olduğundan kök- leşmiş olan kanaatime göre memle. ketin bir harbe sürüklenmesine mâ- ananevi siyasetüe kabili telif olan her türlü nüfuzunu kullanmalıdır. Dünya harbi imkânlarını güçleştir - mek yolunda atılacak ilk adım bu. dur.,, Hul, bundan sonra diyor ki: “Bilhassa küçük milletler kendile- rine silâh verebilecek olan Amerika gibi devletlere tâbidirler. Sıkı bir za- manda onlara müdafaaları için |â. zım olan vasıtaları vermekten imti- na etmekle hukuku düvel kaideleri- ne uygun bir tarzda yaşıyan sulhe bağk milletleri müdafaadan âciz bir İsviçrenin İtalyaya Bir İtirazı Londra, 15 (A. A.) — News Ch. ronjele gazetesinin Bolzanodaki mü- habiri İsviçre hükümeti tarafından gönderilen bir delegenin, mintakada İngiliz - Japon Müzakereleri makta acele etmiye başlamıştır. Tayyare hücumlarına karşı şehirleri tahliye için yapılan hazırlıklar tamam- lanmış, çocukların gideceği yerler tesbit edilmiş, sivil halkın şehri nasıl tahliye edeceği hakkında bir prog. ram yapılmıştır. Bütün şehir halkına ne gün, hangi sa. atte, hangi trenle şehri terkedeceğini bildiren kartlar dağıtılmıştır. Bütün vatandaşlara zehirli gaz maskele. ri dağıtılmış, ve üç aylık sahiresini evlerde biriktirme. leri tavsiye edilmiytir. li * Polonyanın Londra Sefiri, Varşovada Polonya ricalinin iştirakile yapılan bir içtimada Danzig meselesi hakkında Polonya hükümetinin noktai nazarını anlatan kararı İngiliz hükümetine bil. dirmiştir. Bu karara göre, Danzig milli hudutlar haricinde bırakılmak şartiyle Polonya bu mesele. nin sulhen ve müzakere yolıyle halline hazırdır. Yalnız Almanya müzakereden evvel bu hususta teminat verecektir. * > Papa, ikisi de mutekit katolik olan Polonya Cümhur- reisi Mosciski ile Başkumandan Mareşal Smygli Ridz'e müracaat ederek Danzig meselesini sulhen halletmele. ikamet'eden 250 İsviçrelinin çıkarıl. mamasını temin İçin vali ile görüş. mek üzere Bolzanoya geldiğini bildi- riyo. Muhabir diyor ki: İtalyanlar bu isteği reddettikleri takdirde, İsviçreliler de mukabele ol mak üzere tessin kantonunda verleş miş olan 250 İtalyan teban hale getirmiye yardım etmiş oluruz. rTacaklardır. Yabancı memleketlerdeki Almanlar dönüyorlar Berlin, 13 (A. A.) — Yabancı mem- leketlerde ikamet etmekte olan bir. çok Almanlar tekrar Almanyada yer Japon münasebetleri iMeselesine te- mas etmek salâhiyetini haiz olmadı- ğanı, bilâkis munhasıran Tiençin me- selesile meşgul olmak için talimat al. |; i leşmektedirler. Ve Dulupduğunu ir Resmi istatistiklere göre, bu dönüş 'apon hariciyesindeki toplantı |lerin adedi ayda vasati 4000 4 bel Tokyo, 15 (A.A.) — Arita, Sir Ro- | maktadır. 1938 de b ti 2550 i ği iL. bert Cragie ile yaptığı görüşmeden EİN EE sonra, Hariciye Nezareti şeflerini bir Meksikaya Giden konferans halinde toplamıştır. İspanyollar Tokyoda neşredilen beyanname Bordo, 15 (A.A) — Iki bi ç Tokğo, 15 (A.A.) — Bütün Tokyo e e) rr RL Dai ün TokYO| yol mültecisiyi hâmil bulunan Mek. gazeteleri Ingiliz - Japon görüşmele- | sigue vapuru Bordodan Meksikaya rindeki hattı hareketlerini tesbit €-| hareket etmiştir. den bir beyanname neşretmiylerdir. İŞ : Beyannamede, Çin - Japon ihtilâfı Bir Maden İnfilâkı nin başlanıgıcındanberi İngiltere tara- : ” > Providence, 15 (A.A.) — Buraya fından takip ediler Çang - Kay Çek)... a $ | taraftarı politika teessüfle kaydedil. | YAKIN bir madende bir infilâk vuku mekte ve bunun Tiençin hâdisesi gi: | ulmuş ve otuz amele toprak altında gl müessif hâdiselere münuer olduğu | kalmıştır. Bunların kurtarılması işi bildirilmektedir. ne derhal başlanmıştır. rini tekrar tavsiye etmiştir. “ Sovyet Rusya, İngiltere ve Fransaya müzakere- lerin süratle bitirilmesi için, şimdilik teferruatı bir kenara birakarak, ve siyasi müzakereleri ve garanti meselelerini de sonraya bırakarak derhal askeri bir ittifak imza etmelerini teklif etmiştir. Fakat gerek Fransa, gerek İngiltere böyle bir tek- lifi pratik görmemislerdir. * Misir hükümeti Süveyş Kanalını tahkime karar ver. miştir. Bu maksatla kanal boyunca askeri tesisat vücu- de getirilecektir. * Franko hükümeti, .resmi bir tebliğde “Astoria muntakasında eski muhariplerin kıyam hareket- lerine başladıklarını itiraf etmiştir. > » Sovyet Rusya, Almanyanın Baltık devletlerini kazan. mak için sarfettiği mesaiyi, ve İngilterenin bu devlet- lere garanti vermekten — çekinmesini göz önlinde bu. lundurarak, Finlândiya, Letonya ve Litvanya hudutla. rında tahkimat yapmıya o başlamıştır. 300 kilometre boyunda bütün hudut istikametinde siperler kazıl. maka, tel örgüler gerilmektedir. ELE Aslımız Çamurdur! Yazan: B. FELEK Tg eni ile suyu sittin sene dövseniz birbirine karışmaz. Şapla şeker yekdiğerile imtizaç ede- mez. Sepette sirke taşınmaz. Şişe içine yumurta konmadığı gibi. Ceviz ağacı ceviz yetiştirir, asma da üzüm, Ne asmadan ceviz topliyabiliriz, ne ceviz ağacından razakı! Erikten pestil olur, muşamba ok max. Bezir yağı ile pilâv pişmez. Va. gelinle sandüviç yapılmadığı gibi. Âdem oğlunun da kendine imah- sus güçlükleri, kolaylıkları vardır. Meselâ insan denilen mahlük doğru. ya, iyiye, ve temize güç İnanır, Eğri- ye, kötüye ve pise dersen; âşıktır. Geçende, halük ve herkesin iyili- ğini İsteyen melek gibi - yani sizin anlıyacağınız modası geçmiş - bir ah. babın da dahil olduğu bir mecliste şu çeşit lâflar oldu: — Falanca kimse filân fnkaraper- ver cemiyetine 2000 lira para ver- miş. Çoğu oturanlar işitmediler bile, Duyanlar da dudak büküp: — Aesip! O adamdan böyle ha- reket umulmaz... dediler, Lâkırdı sürüp giderken kendisine kötülük edilmiş birinin, hasmı af- fettiği söylendi. Çoğumuz: — Budalalık! Hiç eline fırsat geç- mişken İnsan intikamını almaz mı? dedik. Biraz sonra mecliste hazır olan- lardan fitne fücür lâkabile tanınmış birisi? — Yahu! Sormagir limited sirke. tinin müdürü yok mu? — Eyyy! — Tamam yiz bin lira para ye miş, Hep birden: — Hay gözü kor olası! Tevekkeli değil, ne idi o debdebe? Halbuki hiç kimse düşünmedi ki; Sormağir şirketinin sermayesi 100 bin liradan azdır. Müdürü de baba- dan zengindir Az sonra!” — Allah ıslah etsin birader! Ma- İdam Keşmekeş yok mu? — Var! — Kocasını, kayın biraderile alda. tiyormuş. — Etme yahu! — Allah inandırsın! Bizim berber söyledi. — Tevekkeli değil, Madamı pek şık görüyorduk... Bir adamın iffetine, ırzına; namu. suna derinden derine alâkası olan bu sözlere gözünü kırpmadan Ina- san adamlar, şu beş dakika evvel şu. bun bunun yaptığı iyi jestler, güzel hareketlere karşı bir türlü iman ge- tirmiyen ayni adamlar idi. İçlerinde melek gibi dostum da dahil olduğu halde bu adamlar iyilik riyayetleri- ne İnanmamak ve kötülüğe karşı bü. tün yüreklerile iman getirmek hare. ketlerini tamamen gayri şuuri ola rak yapmakta idiler. Aziz okuyucu- larım, siz de, bu da evliyalar, embi- yalar da dahil olduğu halde cümle. mizi hilkat'eli çamurdan yapmıştır. Çamur ne demektir, bilirsiniz. Ça. mürdan yapılmış olan matahtan da başka ne beklersiniz? Eğer dediğim gibi hilkat eli biri çamur gibi müp- j tezel bir maddeden yapacak yere porselenden yapsaydı tabii karakte- rimiz de ona göre olurdu. Çamurdan yapılan şey, çamuru, pisi, kötüyü sevmezse | şaşılır değil mi? — Aslımiz topraktır. su ile oyna mağa gelmez çamur oluruz: diyen Bektaşinin sözünü tashih etmek icap ediyor, Aslimız toprak değil, çamurdur. Çünkü toprağı yuğurmak için çamur #tmek lâzımdır. Bu çamurluk hil kattenberi kurumamıştır. “Mahlüka. tın en şereflisi” diye gatip ve nülâ- yık bir isim verilmiş olan insanlar içinde ender olarak suyunu çekip ça- murluğunu kurutanlar ise hemen toz toprak olup ayaklar altına dökül- mektedir. Bunu gördükten sonra ca. murlukta sebat edenleri mazur gör- memek elden gelmez. a “Hâk ol ki Hüda mertebeni eylive âli” masraı ise bir muhallebici dük- ILâtfen sayfayı çeviriniz)