16 Temmuz 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

Bazı Roma mahfillerinde 1938 Ingiliz - Italyan anlaş- masının feshi derpiş Alman Hariciye Na- zırı sonbaharda Yu- goslavya ve Bulga- Barış sigortası Gazetelerden öğreniyoruz; İngiliz hükümeti, hayli efradı silâh altına çağırdığı gibi, deniz ve hava kuvvet- lerini de seferber hale koymaktadır, Çocukluğumuzda - işittiğimiz söz, bugün her zamankinden fazla kıymet kazandı: «Hazır ol cenge, eğer ister isen sul- husalâh!, Halbuki büyük savaştan sonra ba- zı ideolojiler tamamile değişmişti. De- niliyordu ki «Eğer harp istemezsen sulhe hazırlan!» Fakat bu fikir yaşı- yamadı. Bütün tarih, şu hâzin manzara ile dolmuştür: Dünyanın hesapsız elemi, gözyaşı ile payansız kan, fecaatve zulüm pahasına bilmez tükenmez muharebeler yapabilen insaniyet, hiç olmazsa yüz yıl durabilecek bir sulh binası. kuramamıştır, Vaşkyi kafa ile gene de; kuramuyacaktır!. Sebep?... Çünkü bazı milletlerde harp insiyakı; bariş terbiyesinden ileridedir. Ferdler arasında da böyle değil mi? Kavga et- mek mi güç, yoksa daima biribirile anlaşarak yaşamak mı? Hakikat o ka- dar meydanda ki izaha bile lüzum yok! Vaziyet böyle olunca, sulhün tıpkı Sıhhat gibi mühim dikkatlerle koru. nabilir bir nimet olduğu büsbütün or- taya çıkıyor. Anlaşıhyor ki tarlasını Sürmiyen, ekmiyen bir adam nasıl ondan mahsul bekleyemezse harp kud- retlerini tamamlamıyan bir millet te bugün sulhü devam öttiremez. İngiliz kuvvetlerinin harekete hazır bir hale gelmesi, bü bakımdan büyük bir emniyet unsuru gibi telâkki odil- melidir, Gerök Orta Avrupada, gerek Akdenizdeki faaliyetler malüm, Uzak Şarkta gelip geçmekte olan şeyleri de bilmiyor değiliz. Bumlar böyle iken afiedilmesine imkân verilemez siyasi ve medeni ayıp bir tanedir: Gafil av- lanmak! Korkulu tüşa görmedense uyanık yatmak hayırfe». fikrine iştirak et- Meyiz. Ancak fiç ayrılmadığımız ka- naat, şudur: Yatmadan evvel uyanık bir kafa ile kalkma tettiplerini al. Malı! Vaktile (Tardieu) şöyle demişti: «Mâsyö Adolf Hitlerin nutukların- dan ne harp çıkıyor, ne de sulh! Bün- lardan maksad, yalnız âlemin sinir- lerini bozmak mıdır?» Biz böyle demiyeceğiz. Ve her za- Man ilân ettiğimiz imana sadık kalâ- Tak açıkça söyliyeceğiz: Yalnız mille. tinla hak, şeref ve istiklâlini müdafaa İçin bağırdığı saatlerde Alman Jideri- Din sözlerini can kulağile dinliyor- duk. Zira bu âes vicdanımızın pek ça- buk işittiği bir sada idi. Ancak Füh- rerin sesleri başka memleketlerin ge- Ge hakka müstenld eninini bastırmak İstediği zamandanberidir ki, kendisile ag ortaklığı edemiyeceğimizi anla- ik Evet, belki esbak Fransız Başveki. inin acı lâtifesinde tatlıca bir nükte bülunabilir, Ancak şu santte oniarık hepsine faik venâzım gördüğümüz $ey, İngitiz dostlarımızın karar ve ha- Yeketidir. Lâkırdı değil, fili (Devamı 4 tincü sahifede) Fazl Ahmed Aykaç ristanı ziyaret edecek Sene 21 — No, 7447 — Fiati her yerde 5 kuruş İngilterede 200,000 kura efradının sevkine başlandı Almanlar Moravyada tel örgülü siperler kazdılar, istihkâmlar yaptılar Amerika tayyare fabrikalarında çalışan ecnebi işçilere yol veriliyor. İngilterede Alman propagandasına karşı tedbirler alındı Yeni celbedilen İngiliz Londra 15 -(A.A.) — Silâh altına alınanlar bugün (15 temmuz) ilk de. Ya olatâk sevkedileceklerdir. İngilte. rede mecburi askerlik hizmetine tâbi 200,000 gençten 34,000 i bugün 6 ay. lık hizmete başlıyacaklardır, Diğer gruplar, sırâ ile gelecek haf. | İlk Hatay valisile mülâkat “ Hatayda meskün bir takım insanların yuvalarını başka diyara nakletmek istedikleri haberinin doğruluğuna inanamıyorum |, Ankara 15 (A.A.) — Yarın çıkacak | Ulus gâzelesinde ilk Hatay Valisi B. Şükrü Sökmensüer'in aşağıdaki mü- lâkatı intişar edecektir; Türkiye Cümhuriyetinin ilk Hatay Valisi B. Şükrü Sökmensüeri, dün bir arkadaşımız 2iyaret etmiştir. Hatay davasının başından nihayetine kadar, Emniyet umum müdürü sıfatile uh- | desine düşen vazifeleri muvaffakıyet- | le başarmış olan yeni Vali, bu tayi- ninden dolayı ihtisaslarını, muhar- ririmizin suallerine cevap olarak şöy- le anlatmıştır: — Hatay valiliğine tayininizden mütevellit ihfisaslarınızı öğrenebilir | miyiz? «Cümhuriyetin “parlak eseri güzel Hataya ilk olmaktan duyduğum sevinç hislerini ifadeden icizim, Ha- taya ve kahraman Hataylı günlerde kavuşacağımdan di cidden bahtiyarım. Bu vesile ile bana bu şerefli vazifeyi tevdi buyuran çok | sayın büyüklerime karşı duyduğum l derin şükran hislerini ifadeyi de zevkli | bir borç bilirim, Bu kıymetli tevec. | cüh yeni vazifemde muüvaffakıyet için | başlıca mesnedim olacaktır.» a — a am m m PAZAR 16 Temmuz 1939 efradı kıtalarına sevkedilirken talar zarfında! hareket edeceklerdir. Ağemiler kışlalarda yüksek mevki sa. hibi zevat tarafından karşılanacak. tır. Folkestone'da acemi öfradı kraliçe Mary karşılıyacaktır. (Devamı 4 üncü sahifede) — Yeni vazifenize ne zaman ha- | reket edeceksiniz? «Önilmüzdeki pazartesi günü doğ- rTuca Hataya hareket edecek ve tem- muzun 18 inci günü akşam: Beylan- daki âbidede şühedamızın manevi (Devamı 4 üncü sahifede) Dikkatle z sümen izni alir emar Spor ve adalet Sporda rekabet İyi şeydir. Bahusus Galatasaray gibi çok eski, Wecrübeli, ve- #aitli - ve Güneşin inkırazı üzerine yeni den kuvvetlenmiş - bir klübün karşisınâ, | yepyeni Ankaranın Demirspor gibi yep- yeni bir klübü çıkınca iftihar ederiz. Hem, unutamalı ki, bu spor teşekkülü güzide bir mektebin müreffeh evlâdlarından de- BU de doğrudan doğruya halk çöcukların- dan terekküp ediyor. Onun zaferi, bütün gehirlerimizde, her vaziyetteki gençlerimi- 2» kuvvet ve cesaret verecektir. Ancak dolaşan tevatürleri de önlemek, «hiç bir haksızlığa meydan verilmiyocek- tir!» kanaatini yaratmak ayrıca bin va- zifedir. Zira adâlet imanının bir kat da- ha kuvvetlenmesi, her hangi bir spor za- ferinden çok daha ehemmiyetiidir. Onun için her türlü hakperverlik tezahürlerini göztermeli Şampiyonluk kadar ikincilik te şereflidir. | edilmektedir Telefon: Başmuharrir: 20565 — Yazı işleri: 20765 — İdare: 20681 — Müdür: 20491 B. Hull silâh ambargosunun kaldırılmasını istiyor Amerika, cihanın bu anormal ve nazik zamanında bitaraflığa dayanarak gözlerini kapayamaz Ambargo ile Amerikanın harbe sürüklen- miyeceğini zannedenler, yanlış ve mantıksız bir hülyaya kapılmış oluyorlar Japonyaya gönderilen bazı maddelere için Âyan meclisine bulunuldu » 2 ambargo konulrası bir teklifte Vaşingten 15 (AA) — Dün öğleden sonra Reisieümhur Roosevelt tarafından kongreye gönderilen mesajın metni şudur; yan meclisi hariciye encümeninin iL Teye karşi 12 rey İle sulh ve bitaraflik mesolesi hakkındaki kararını kongrenin gelecek: içtima devresine bıraktığını öğ“ xendim. Tarafımdan tastamile tasvip edis len Hâriciye Nazırının bir beyannamesini leffen gönderiyorum. Bu vesikanın dik- kütle tedkik #dileceğini ümid ederim. Bulk davası ve Amierika'nın bitaraflığı ve &m- Diyeti için kongrenin bu içtima detresin- de elzem olan bu kararı ittihaz etmesinin pek arzuya gayan olduğu keyfiyeti benim için bir müddettenberi pek açık biz haki. kat mahiyetini almıştır. Dünyanın hal hazırdaki vaziyeti karşısında bu kanaati. mi değiştirmek için hiç bir sebep göremi- yorum. Altı sahiteden ibaret olan B.Hull'ün bö yannamesinde muhariplere yardım gön“ derilecek silâhlara ambaryo konması Uğu- lünün kaldırılmasını Amerika hükümeti mia hangi sebeplerden dolayı istediği izah edilmektedir. -B, Hull'ün mesajı ve - esbabı mucibesi Yaşingion 10 (A.A) — B, Hull'ün mesa emniyetin muhafazasından, hukuku düvelin ve beynelmilel hüşüüni- yetin takviyesinden ibaret olduğu kaydes dilmektedir. «Sulh, çok kiymetli, harp, çok tahrip- kârdır» Amerika halkı ve hükümeti, sul- hün idamesi hususundaki adilâne ve meş- rü Yardımlarını esirgememelidirler, Hali hazırdaki tehlikeli vaziyette bizim — gibi sulhperver bir millet, #normal ve matik şartlar mevcud değilmiş gibi bir sulh ve bifarafık siyaseti formülüne dayanarak nezaketen gözlerini kapayıp, kulakalrını tıkayamaz. i Bu tehlikeli anda sulh ve bitaraflık me- | TÜRK - FR ANLAŞMAS! «Tavşan dağa küsmüş...» için köngreye bir mesaj gönderen Haritiye Nazırı B. Hull selosine “ve geletek aylar zarfında Ame rikanın emniyet ve menfaatleri Üzerinde yapacağı tesirlere büyük bir ehemmiyek atfetmek lâzımdir. Kanaatime göre bu mesele, büyük bir'dikkat ve itina ile ted- kik edilmeli ve münasiz bir teehhüre mey- dan verilmeden hükümetçe bir karara bağlanmalıdır.s (Devamı dördüncü sahifede) ansız Fİ iin, (İtalya, Türk - Fransız anlaşmasına Mtiraz etli) — Gazeteler — İN