9 Temmuz 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

ABONE Türkiye BEDELİ Ecnebi van | se | 1s İngilterenin Yardım Karar İpeilterenin, mak için tecavüzü durdur. kurmakta olduğu sulh cephesine iltihak edem küçük devletlere, teslihat hususunda kuv-| vetli bir surette yardıma karar ver- Bu maksatla sulh ük devletlere) iiralık bir kredi diği anlaşılıyor. cephesine dahil 100 milyon İngiliz açılmasına karar verilmiş bulunu. yor. Bu karar, İngilterenin mecburi kerlik hizmetini kabule karar ver. mesi kadar, mühimdir. Çünkü İngi.| lizlerle sulh cephesinde birleşen devletlerin çoğu küçük ve yardıma muhtaçtır. Bunlardan hiç biri mü. dafaa kuvvetlerini ihmal elmiş de. ğil fakat ne de olsa büyük bir harbe girecek surette hazırlanma. mışlardır. Onların bu icaba göre ha- zırlanmaları için de külliyetli - ya ihtiyaçları vardır. Halbuki büt. çeleri buna müsait değildir. Polon- ya da dahil oldi halde, İngiltere ile birleşen bütün memlektler ondan | yardım istemişlerdir. İşte İngiltere bu yardım vaatlerini karşılamak ü. zere bülçesinden 100 milyon İngiliz | lirası ayırmıya a . Bu! ük devletlerin silâh ve noksanları tamamlanacak, harp kabiliyetlerinin arttırılması te- İma. Bu bakımdan bu kredi n kara. rı, İngilterenin sulh e besi kur. maktaki ozminin samimiyetine bir uenumr, Hu karardan “sonra Alman- yanın artık İngilterenin kımılda- mıyacağı hakkındaki kanaati hayli sarsılmış olacaktır. İ # Bulgar Başvekili Dönüyor Bulgar Başvekili Köseivanof Ber. lin ziyaretinden dönüyor. rın verdikleri Köseivanof ! Ajansla. haberlere bakılırsa Alman ricaliyle yalnız iki memleketi alâkadar eden iktisadi meseleler hakkmda bazı anlaşmalar yapmakla iktifa etmiş, memleketini siyasi veya askeri bir taahhüt altına sokmaktan çekinmiştir. Demek ki Almanlar, Yugoslavyada olduğu gi. bi, Bulgaristanda da hayal sukutuna uğramışlardır. İki üç Bulgaristan hakkında vâki olan meş. riyatımızda daima memleketin bitaraf kalmıya | çalışaca; etmiş, ve bunu Bulgar matbuatının iyatiyle de teyide Köselvanbfun Berlin ziyaretinden sonra Bulgaristanın vaziyetinde hiç bir değişiklik husule gelmemesi bi, zim bu görüşümüzü teyit etm Bulgarlar, mecbur olmadıkça, hiç bir tarafa yeceklerdir. Milli attıkları taleple. rin ise ne mihver devletleri, ne de. mokrasiler tarafından tatminine im-| kân yoktur. Bu şerait altında Bul. garistan bugünkü vaziyetini değiş. tirmiyecektir. gündenberi * Italyanlar Küfürlerine Devam Ediyorlar İtalyan matbuatı Türkiyeye ve Fransaya karşı o küfürlerine devam ediyorlar. Fakat artık bu küfürlere | kulaklarımızı kapamaktan başka ya- pacâk bir şey kalmamıştır. v Yalnız İtalyanların etrafımızdaki milletlere aleyhimizde yapmakta ol- ukları şiddetli propagandaya kary likayıt kalamayız ve kalmamalıyız. İtalyanlar propaganda silâhını mu- vaffakıyetle | tatbik etmektedirler. Düşmanlarımıza ayni silâhia muks-| bele etmek mecburiyeti vardır. İn- giltere ve Pransa dahi propagand”” ya karşı propaganda ile cevap ver- mek ihtiyacını duyarak birer pro- şaganda nezareti ihdasına teşebbüs #tmişlerdir, Biz de ayni yolda yürü- menin çaresini aramalıyız. TAN HAFTANIN MUSAHABESİ .00040400009 TANRIYA SiKÂYET lu Tanrı Yüksek v bere'için ne posta pu ne telgraf ve iyla kutusu. telsiz mak ine, ne Tatarağasiyle hanlara ve ker. ylara, ne havaya birakıl- güvercin sürüsü ile denize a. tılmış şişelere, ne-ateş kulelerine | dünbelek seslerine, ? ve eski usul hiç bir âle- küt m müdürü gibi v ara, külfet ve şarta lüzum yok siz ki en kolay, en wenz yle her türlü ve zabila kayıtlarından x muhebere ancak genin- »kündür. Sana odamdan ve atağımdan, sin yanında ve. ya tek başıma, yürürken ve koşar. ken, karada ve denizde, veya su altında, diri iken veya öl dükten sonra, ister Führerin zurunda, ister Düçenin Karşısında, düşündüklerimi pervasız, bellisiz, yazısız ve lâkirdısız anlatabilirim. Bu cihetten şüphe calz değil, LA. kin dinletip derdime derman bula- miyim, işte şüphe götüren nokta burasıdır? yaver, mabeyinei, ba ve. ya hususi ki en rk havada bilir arm md hatsız etmek de camiler, kili. avralar avmaa,,lar, tek akılla. keler, türbeler k sizl ar; külara, çıkarmış daklar adayıp oruca, perhize gir. mişlerdir. Bütün bunlar seni birte. viye, durup dinlenmeden taciz için yapılmıştır. Hep bir arada veya tek başlarına o yerlere kapanma. lar, Kaâlkmalar, ilâhi oku- yup çalgı çalmalar, acaip kıya lere bürünmeler, yabancı dile anlaşılmaz sözlerle — murıldanma- lar, bin türlü şekiller, sesler, hep- si bir kapıya'çıkar: Gözüne girip dünyayı yalancı cennette geçirmek, şayet ahrette de varsa ona ulaş. mak; kısabası iki cihanda da aziz olmak... sücut r, kurban kesmişler, a. — Yağma yok! Diyeceksin. Halbuki —Ahrette. kini bilmem — benim gördüğüm dünya yüzünde yağma var; amma, galiba, seninkinden başka kapıya çatmak şartiyle... Velev faydah, velev değil, ben seni şimdiye kadar hiç taçiz etme miş ender kullarındanım, Düşünü. lürse rahmetini dilemi yarı boş duran keşkülümü göstermiye, “bir şuna bak, bir de bana', de- »ktan hak kazanmıştım. Zi. va pek te ihsan ve iltifalına uğra. Mış. #izti oltşanmış, kanburu vazlanmış, “tuttuğun altin olsun! tevcihini almış şansı açik üm metinden değildim. Bana da “yürü ya kulum!,, “demedin değil amma ikbal ve servet semtini değil, id. bar ve gurbet yolunu. işaret bu. yardun; — sivrileceğime düzlüğe gittim; uçacağıma taban teptim; baş sedire kurulacağıma kapı di. bine çömeldim; hayat sodirine u- zanamadım, ancak bağdaş kurabil- dim. Ziyanı yok... Altıma otomo. bil, motör, kızak çekmiedin; fakat şükür ki ayağımda nasır çıkarma. dın. Başıma taç giydirmedin. ham. dolsun ki boynuma da münasebet. siz bir şey, bir halka veya ilmik Yazan: REFİK HALİD eçirmedin. Üstüme samur kürk edin, amma deli gömleğine dün, fa "kar andırdın, fak de lüzum görmedin. kat süründürmedin; attın, bütün bunlar içindir ki ü- zerimde büyük bir ihsan memnun, sana k çin müracaatta bulunmamış, bunu »meyip, onu kıskanıp ikide bir Yan rüküa v; sızlanmamıştım. nmamış, sarılmamış yanaşmamış sana ve iek, çıkarımı bul. maz ve tavaf, perh hiç bir zahmete katlanmam onurlu günahkârim: Af & Ahrette de, mine hizmetindemse. sarrerrarm ŞAYTIYTEEİE affına razı. yım Bi kendime “diyorum ki: “Bilirim, çok dinlemiştir.” bezmiştir; fakat elli senede tek bir defacık sesini ulaştırmak sevdasına düşen taciz dbette kulak verir. İnşallah mişimar. yehabımda aldanma. © ulu Tanrı! Kendim için yine bir şey Ye niyetim yok; maksadım shvalinden düpedüz şikâ. ! Bana öyle geliyor ki Arz esa- sından İyi kurulamamıştır: Ancak dörtte biri kara; bu kararın da dörtte biri, sanırım, çöldür (Bilmi- yorsak Tan'ın sual, cevap sütü. nundan sorarız, kolay iş') evet an. um, balıkların da yaşıy at ye e önce, öşrefi mah cağı düşlinmen lâzım gelmez miy- başımıza bir “ha. çıktı; adina bakma; bu bir memat sahası, me. ak. Bazı milletlere bir ül bereketi ve cenk istidadı verdin, bir yandan oprak kıtlığı... Bazısını ise kısırlaştır- dikça kısırlaştırıyor, fakat toprağı" hı genişlettikçe | genişletiyorsun... Bazan kullanmayı obilmiyenlerin diyarında petrol fışkırtıyorsun, lüzumu olaylardan ise bir dirhe. mini esirgiyorsun, Kauçuk yetişa. yerlerde, hanalar âle eriyor, k lan yerlerde buz yor. Hulâsa ortada asri. mıza uymıyan bir darlık ve bir düzensizlik mevcut; başımızı nü. re yakan da odur. Hem, zannediyorum ki insanlara ihsan ettiğin zekânın bu derece ileriye gidip nice icatlara, marifet. lere yol açacağını, sonunun nereye varacağını sön de tahmin etme- miştin. Beşerin aklı bu dünyaya artık dar geliyor. Galiba saniyor- dun ki hep kervanla, kağnı ile, ni. hapet deve ve at sırtında kalacs- ğiz, yağ mumu yakıp silâh olarak çene kemiği kullanacağız. Seddi Çin en büyük istihkâmımız, kırk htiyacı 0- tabakaları âsü. wbarlı Mahmudiye en büyük harp gemimiz olarak duracak. Maa hayır! Yeni Çin Sedleri yerin dibinde. insanı topraktan © yarattığın rücu için bu usulü bulduk: mezarları. ün ko , Firavun. hramlariyle kıyas kabul et- miyecek mehabetli, fakat bellisiz şekilde önceden kazıp, kurup, hazır adık. Ateşten ferasetli nın bile bu ölüm için oyulmuş deb. i ve esrarlı modern mezar. hıkların yerini, izini, kapısını, mer. divenini m maz; onu bile üzerinden geçip gide yim derken hâki nda olmak nere dir; için aslımıza daha muvafıl mızı bü ların foru tığın için on edilen şeyta. yari uğu yda ard bulup de, sereriz; kılı duyar Çe gördüğüm şudur; İn- sanlar artık Halika meydan okumaktadırlar, Balık mı, dediler biz sana bir balık yapalım da gör. Senin Yunus balığın yet biç bizimki ve yüz tanesini götürür! nizaltı gemisini icat ettiler; balinaların hayretten karaya vurdu. , dediler, biz sana bir düankan nihayet bir çocuğu, dedikçe su, gık dedikçe ekmek, sırtında zor götürebilmişti: bizim. ki Davut peygamberin bütün ka. dınlarını ve çocuklarını alp uçu. rur!,, ve tayyareyi İcat ettiler; kartalların o marifetimize parmak ısırdı. gak “Yildirim mı dediler, bir yıldırım biz sana palım du gör. pinki nihayet bir küçücük Sodom şehrini bin müşkülâtla altüst ede- bilmişti; bizimki bir Londra vey Berlini yerin dibine geçirir!,, ve di namiti, bombayı, zehirli gazı, ölüm Şuaint icat etti! kasırgaların ve zelzelelerin dehşettea süt dökmüş kediye döndüler, İNEN e İnsanlara kanat vetmemiştin; uaha İyisini buldular, motör takt lar. Su altında gidemesinler de- miştin, ler, hem de kap. lumbağalar gibi evlerini de bera. ber götürdüler. Yer altında yaşı. yamazlar sanılıyordu; yer yüzün- dekinden büyük ve marifetli sa- raylar kurdular, Daha İleriye de vardılar: Yıldızlarına göz ko; ler; gökleri asacak ve yeni kürele. re varacak, kıçlarından fişekli çe. lik arabalar o hazırlamıya koyul. dular, Korkarım ki bu gidişle ya- na kadar ulasacaklar! Hâsâ mak sadım ikaz değil, sırası geldiği için söyleyiveriyorum: oYarın, şayet, öyle bir şey olur da “Fon, lardan bir “fon”; alıştıkları usulde husu. si ve gizli bir memuriyetle veya Propaganda maksadiyle huzuruna gelirlerse bir defa da bir “Lord, inlemeden hiç bir yana meylet- me. Bilirsin, İngiliz kulların ağır, temkinli, teşrifatı hareket eder- ler; biçak kemiğe dayanmadı yumurta kapıya gelmden işe giriş. meyi sevmezler; sinirlerine bek. leme idmanı da yaptıran sporcu bir millettir; Rus müzakerelerinde bi. zim kanımızı kuruttular amma 80. nunda burnu eminim. anamızdan emdiğimiz sütü uzdan getirmiyeceklerine ucu bucağı Kâinat merkeziyetle mi, yarı istiklâl ile mi. ne şekilde edildiğini bilem rum, Fakat ahvalimize öyle samyorum ki Arz payit dan uzağa düşmüş, eski Yemenimiz gibi mütesellim elinde kalmış bir ücra eyalet. Biraz unutulmuşa benziyor. Yoksa başka lerde bizimkinden zor işler türedi, onlara ini rilmekle oğraşıliyor da gü B» tabiid bulunmaz “ gi tarzda, tariyetle mi ini han. muh. bakımı tın. “manzu. me, belâl; ve eş mı k- memiş bir belâ içinde, bir felâket arifesindedir; evvel imdadımıza ye dustostan mez, halli çaresini göstermezsen helimiz dü. düktür, £ olup sarılaaâk. ne doğru bir bomba sokuyorlar, fitilini ateşlemek üzeredirler. De- mokrat devletler de tul ve arz da- ireleri boyunca ateşten çemberler alevden tekerlekler etra. âgü, Şi Şarlken, Napolyon ve umumi harp muharebeleri bu yenisinin yanın. da senlik gi gibi kalacak man, halimize nazar gün kabul ede. 'Cehennem,, le meşgul olacak sıra değil ortasındayız; bu, za. ten bir netameli aydır. Yeni tâbir. Je — sen alimsin, elbette mânasısı bilirsin — radikal bir düzene müh. tacız, çeğin “Cennet, işleri, in birdenbire zekâmızı al bugüne kadar icat et rimizi Kullanabilelim, ne de yeni icatlar çıkarabilelim. Ya suların bir kismını kara yap; dünyaya ra- hatça sığısabilelim Ya bütün potrolleri kes maden kömürlerini kül et lartmı yık, ku tüket savur; ut; harp gökten zen k, tereya #r, kahve, », ne lâzmsa, ne eksikse gönder; bet sesinden kür. tulalım Ya İtalyanın tek çizmesinin ya. nma bir tekini daha ihsan buyur, el malma göz atıp el uzatmaktan vazgeçsin; şamatasından hulâs o. | lalım Yahut ta bunların hiç birini yap mak istemezten, dünyamıza doğ- ru yaklaştığını gazetelerde mem nuniyetle, ümitle okuduğum kuy ruklu yıldızına fazla bir sürat ver ve şu emri tebliğ ey — İstikamet doğru Arz! ğustostan evvel bize yetişsin. oir anda hepimiz tuz, buz olalım, tam düzenini bir türlü veremedi. ğin belâlı dünyadan sen de, biz'de * kurtulalım, Sen bunu yapmazsan, sanıyo. rum ki harbe hazırlana hazırlana, yere, göğe, denize dinamit, gaz, bomba yığa yığa, pek yakında biz. ler, bizim Küremizi kuyruklu yıl. diz haline sokup senin yıldızlarına belki de dosdoğru sana saldırtaca- gız. İşi oderece ağıttık, haberin ola! Hâşâ, elbette bilirsin? Harp Olacak mı? Yazan: Sabiha Zekeriya Sertel A Imanların Danzige asker sev- ketmesi Avrupalıların sinir. İlerini yine gerdi. Herkes m. İtecessüsle biribirine soruyor İlacak mi | Harp üç senedenhe rak ve hatp o- devam etti; İhalde hâlâ harp olacak mr diye me- rak diyoruz. Harp sahası, bütün dün. ya devletlerini içine alacak kadar genişliyecek mi diye sorabiliriz. Bu sualin cevabını da tahminle, ke netleria vermiye ne ülzum var hâdiseler kâfi cevap teşkil mi? Uzak Şarktaki son haftaların hâ- İdiseleri yine herkesin gözünü raflara çevirdi. Fransız ve İngilizle. İrin müştereken oldukları Tientsin mıntakasında Japonlar, İn. İgiliz ültimatomuna yürüyüşle cevap İverdiler. Hongkong muhasara edil. mek üzeredir. İngiliz ve Amerikan o menfaatlerinin alâkadar olduğu Swatow timanını aldılar, Ja. pon bahri kuvvetleri Şanghaydan 125 mil ilerde Chushan adasını zap. tetüler, Japonlar Swatow ile yalnız Hongkongu değil, Filipin yolunu da tehdit ediyorlar. Japonların İngiliz Bu etmez alâkada Japonlar, Ve Amerikan bahri kuvvetlerine 24 imanından çikma. çin verdikleri ül "A İmerikan Uzak Şark bahriye kuman- İdanı, saatte Swatow ları toma “hayır,, cevabını verdi Alman ve İtalyan mihver pada faaliyete gi dostlarını Avru. Tapon mütemadiyen dürtüklü. dere ken ediniz,, İyorlar. Japonya, İl İdan ayağınızı çekiniz rupada müdafaa yorlat. Japonlar Spartley * adasına olduktan sonra, şimdi Siyam ve Fransız Hin- di . Çinisinde tesahup iddia ediy Singapurda toplanan | İngiliz Fransız askeri kuvvetlerf Japonlara karşı si mukavmet edecekleri. diye Hainan sahip Japonlarm İngilizlerle sina mâni olmak, Rusla in meşgul etmek emel Mogolistan — Halk © hücum elliler, 11 Mayıstanberi yer- de ve gökte harp devam ediyor. As- İvadaki bu vaziyet harp değil de ne. dir? Amma Avrupada barp başlamadı iniz. Şimdiye kadar yutulan ülkeleri kenara bırakırsak, bugünkü iyetin ilân edilmemiş ve başlar harbin alâmetlerini göster. kabul, edebiliriz. Danzigle mevcut İng bahriyelileri tevkif edildi. Göbels, Polonyalılara karşı 40 ferkanm sevkedildiğini söylüyor. Bundan başka Alman fırkaları Fran. siz hududuna yakın Siegfried hattın. da manevralar yapıyorlar. Alman Rayiştagı Alsas Lareni resmen ha yat sahası olarak etti, İtaiyn me mum hava kumahdanı General Wale Almanyaya yaptığı seyahatte, ken. disine Süveyş ve Cibraltanın İtalyan bava filoları için tehlike teşkil edip etmiyeceği sualine şu cevahı verdi; ilik Akdenizde İtalyan tay- yarelerini tehdit edecsk hiç bir teh. like mevcut değildir. Arnavutluktan başka İspanya da miliver icin askeri bir üstür., devletlerinin şimdiye kadar tıkları mukave. metsiz yürüyüşleri, mukavemet gö dükleri takdirde duracaklarını gös- teren hiç bir alâmet yoktur. anlaşma. Uzak Şark. le Japonlar Mihver Danzig mütemadiyen gönderilen fırkalariyle takviye edilir. , Uzak Şark meseleleri günden güne vahame kesbederken, mihver devletlerini © girdikleri çıkmazdan kurtaracak bütün kurtuluş kapıları kapanmışken, harp olacak mı, elmi. Yacak mi diye bilmem ki çok düşün. miye lüzum var mı? İtalyada cikan Kelazioni İnter. nationali mecmuası, mihver devlet- leri Için harbin zaruri olduğunu an- latan bir makalesinde diyor ki: “BU. jyük Britanya ve Fransa İster İste. j mez Hitlerin, Musselininin ve Japon İ militaristleri dikte edecekleri sulhü kabule mecbur olacaklardır... Değil İngiltere ve Fransanm. kü. İsük büyük her devletin bu üç dikta. r devlet tarafından dikte edilecek bir sulhü kabul etmiyecekleri sip. hedön zade olürsa, harp muhakkak olur.