9 Temmuz 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

9-7.939 BUGÜN İngiliz - Fransız - Rus Konuşmaları Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL S ulh cephesini sağlamlamak ve tecaviz teşebbüslerini körlet- mek için İngiltere, Rusya ve Fransa arasında on üç haftadanberi devam öden müzakerelerin bir kere daha yeniden başladığı bildiriliyor. Müzakereler ilerlememiş ve müsbet neticelere varmamış değildir. Fakat müzükerelerin vazi tam Taymi. sin diplomat muhabiri tarafından tavsif edildiği şekildedir: “Müzake- reler bir Aysberg gibidir. Halledile- cek meselelerin dokuzda sekizi bal ledilmiştir. Fakat bunlar göze Kö rünmemekte, hattâ unutulmuktadır. Geride kalan doküzda bir ise son de- rece çapraşık bir şekilde göze bat yor. Fakat Londra ile Paris anlaş. mayı intaç etmek için en güzel mi- yetleri besledikleri gibi Moskovadan neşe verici haberler gelmektedir. Bu yüzden yakında kati bir tesviyeye varılması beklenebilir. , Nitekim Londra ve Parisin Mos. kovadaki mümessillerine yeni tali- mat vermiş olmaları ve yeni konuş- maların başlamış olması da bu ümi- Ai kuvvetlendirmektedir. Moskova, Londra ve Paris arasın. da tetkik edilmekte olan meseleler hakkında resmi malümat verilme. mekle beraber üzerinde ittifak hasıl olan esaslı noktaları bulâsa etmek mümkündür, Üç taraf tedafüi bir pakt yapmayı kararlaştırmışlardır. Bu paktın en ssaslı hedefi, yeni bir akım devlet. lerin tecavüze uğramaldrı takdirin. | de, askeri beraberlik “ile tecavüzlü bertaraf etmektir. Bundan başka üç devlet bu askeri beraberliği temin | #tmenin yolları, derhal askeri isti. şareler yaparak icap eden kararı vermek işini, tek başma sulh veya mali gararlaştırmışlardır. Arada Baltık devletlerine teminat vermek meselesi ehammivetki kin fasıl teşkil etti. Bu devletler, kendi-! lerine teminat verilmesini, dahili iş-| lerine bilkuvve müdahale mahiye.| tinde telâkki ediyor ve teminat iste. | mediklerini söylüyorlardı. İngiltere hükümeti bu devletlerin endişelerini bertaraf etmek ile meşgul olmakta ve bu endişelerin o varit olmadığını ispata çalışmaktadır. Diğer taraftan İngiltere ile Fran- sa, İsviçre ve Holandanın istiklâl lerini korumayı bayati bir kiymçtte saymaktadır. Anlaşılan Sovyet Bir.| liği ayni görüşe İştirak etmiyor, Bu yüzden de iki tarsf arasında yeni görüşmeler başlamış bulunuyor. « Acaba bu görüşmeler en sonunda neticeye bağlanacak ve sulh <ephesi | bütün kuvvetiyle ve bütün satvetiy- | le tecavüze karşı kati ve hâkim bir vaziyet alacak mi? İngiliz mahafili henüz nikbindir ve bir takım küçük devletlerin kor- ku ve endişelerini yatışlırmıya ça. lışmaktadır. Onun için (Taymis) in bu meseleye hasrettiği başmakalede şu sözlere rastgeliyoruz: “Küçük devletler, kabul etmelidir ki, son yirmi sene zarfmda, Rusya istemiş ve istilâ emeliyle hareket etmiş olsaydı, bunlara ait memleket. leri istilâya muvaffak olurdu. Fakat Sovyet Rusya, böyle bir hattı hare. ketten çekinmiştir. Sonra bu devlet. | mesi gerekleşen bir mokta, | ile Rüsya arasında bir harp takdirinde, bu harbe sürük. vukuu lenecekleridir. Çünkü, iki tarafın da en belli başlı hedeflerinden biri, Bal- tık denizine hâkimiyettir. Bu yüz- den bu devletlerin Jimanl iki ta. raf için de paha biçilmez kiymeti haiz olacak ve her iki taraf bunlar! ele geçirmek © için uğraşacaklır. Bu devletlerin arazi hinterlandı, Rusya- dır. Ve bunların refahı hiç olmazsa bir dereceye Okadar Rusyaya bağlı- dır. Sulh cephesinin hedefi tecavüze karşı gelmek olduğu için, onun ve- recği teminat, ancak bu devleilerin sulbünü korumuya yarar., İngilterenin bu noktayı böylece anlaması, diğer o messlelerin hallini belki de kolaylaştırır ve çabuklaş- tırır. i # mresereyerinT İ- İngilterede, kadınlar arasında yeni sivil tayyareci bölükleri teşkil edil di ve kısa bir talim ve terbiye devresinden sonra bunlar Kralın önünde Amerikada Halk Madritte Bir Sosyalistin Muhakemesi Madridi Frankoya Teslim Eden Muhakeme Ediliyor Madrit, 8 (A.A.) — İspanyol s0s- yalişt partisinin Largo Caballero ile birlikte lideri olan ve gaçen martta Madridi nasyonalistlere teslim eden sabık müdafaa meclisi reisi Julian Besteiro'yu muhakeme edecek olan divanıharp bu sabah saat onda top- lanmıştır. “Divan üç general, bir miralay, üç biR yomER REM ZAT riyetinden .sonra dahili harbin yeğâne “büyük sul şüdür. Tihamnanie; bilhassa şu niöktalara istinat etmektedir: 1 — Ispanyol sosyalist partisi faa- liyetnin. ibkişalında maznunun me- suliyeti. 2 — Ağustos 1917 umumi grevin. de mesuliyeti, o, 3. — Londrada kral altine! Gecrge'- un faç giyme merasiminde climhu- riyet hükümetini temsi) ederken ba- 7! İngiliz siyaset adamlarile müzeke. relerde bulunmuş olması keyfiyeti. Bu üç cürümden, bilhassa birincisi mühim addedilmektedir. Besteiro harp divanının, dahili herpten evvel ve'harp sahasında 1s- panyadaki sol cenâh partilerinin (4- #liyeti hakkında hesap sorabileceği yegâne büyük cümhuriyetci şefidir. Ikinci cürme gelince, bazı kimseler cürüm tarihinin eski olması itibarile bu hususta takibattan vazgeçilebile- ceğini söylemektedirler, Sosyalist liderine verilecek'cezâ hakkında yürütülen tahminler biri. birine uymamaktadır. yada: ka n? n .Çine Yardım Için sırasında göstermektedir. Davet Ediliyor Almanlar, Çin Harbi Uzadıkça, Japonya Fena Vaziyete Düşüyor, Diyorlar ork, 8 (A.A) — Çang K Şekin refikasi tarafından Çin harbi. Bin öksüzleri menfaatine toplanan İ- aneye bir yardım olmak üzere tertip jedilen Pekinin hazineleri sergisini ziyaret eden Nevyork belediye relsi Loğuardii, bir hitabe irat ederse “Hukuku beş vüzlere maruz ka deyam edemözu Laguardia, “başka memleketlerin topraklarını zapteden diktatürleri, tenkit ettikten sonra Çin general İ konsolosuna hitap ederek şunları söy- lemiştir! s“Memleketinizin - vaziyetini ve vatanınızın müdafansı için sarfetti, ğiniz kahramanca gayretleri tamami- Wianlıyoruz.,, ğ Laguurdia, Nevyork halkını, Ja- ponlara karşı yaptığı muharebede Çine yardım. etmiye davet etmiştir. Ottava, 8 (A,A.) — Japonya tarar fından Kanadaya gönderilen bir no- İtada Çangteh heyetinin bombardıma na maruz kalmasi ve Kanadalı mis- İyonerlerin ölümü dolayısile özür di- İlehmekte ve mermilerin isabet ettiği İpavyonlarn üzerinde Ingiliz bayrak- İlarının seçilmesihie mâni olan sis do. İlayısile tayyarecilerin yanlış bir ha- İrekette bulundukları izah edilmekte- Jdir, Uzak Şarktaki deniz kuvvetleri Paris, 8 (A.A.) — Petit Parisien gözetesi, Uzak Şarktaki bahri kuv- vetleri gösteren bir tablo neşretmek. tedir: | Bu tabloya göre, muhtelif deylet- İlerin Uzak Şarktaki filolar şu kuv- vettedir: Ingiltere 120.000 Tonilâte 40.000 Tonilâto 30.000 Tu lâle İ Amerikanın Pa- sifik filosu 1.000.000 Tonilâto Yekün 1.240.000 Tonilâto Japonya 860.000 Tonilâto Alman gazeteleri ne diyor? Berlin, 8 (A.A.) — Alman matbu. atı, Çin « Japon harbinin yıldönümü- ne uzun makaleler tahsis etmektedir. Deutsche Allgemeine Zeltung, har. bin uzaması yüzünden Japonların maruz kaldığı müşkülâtı kaydederek şöyle demektedir; dir. Her memleketten ziyade Japon- yanın bağlı bulunduğu harici ticaret gerilemiştir. Hafif temeller üzerine kurulmuğ olan karışık makinenin dur madan işlemesi lâzımdır... Bununla (beraber Japon hükümetinin vaziyete (hâkim olduğu ve Japon milletihin de Pasif bir mukavemsie değil, daj- mi müsbet fedakârliklara tamamile hazır olduğunu her şey gösteriyor. Fakat harbin uzamasile müşkülât ta artıyor. Çinde ve Mançuride bir mil- | yan Japon askeri vardır. Bunlar, a- caba ne zaman memleketlerine döne- bileceklerdir?,, | y : “Japonyanın mali vaziyeti gergin. | /bir resmi geçit yaptılar, Ru resim bir sivil tayyare kolunu resmi geçit Bunlar bilhassa nakliyatta kullanılmaktadır Mareşal Dün İzmirden Hareket Etti İngiliz Askeri Heyeti Dün İzmire Vâsıl Oldu Izmir, 8 (Tan Muhabirinden) — Mareşal Çakmak, bu sabah 8 de hü- susi bir otokarla Aydın istikametine İ hareket etmiştir. Orgeneral Altay, Orgeneral Çalışlar, Korgen Talı, genel kurmay mensupları, Mare. şelin beraberinde hareket İdir, Mareşal Çakmink, istasyonda Hti- ramla uğurlanmışlardır. Başında ban dosu olduğu halde bir eskeri kıta ve bir is müfrezesi se) resmini İ- nişler» fa e Orduevinden istasyona kadar bü- tün caddeler ve istasyon civarını dol- duran büyük bir balk kalabalığı sa- Yin Mareşali hararetle alkışlamış ve heyecanlı tezahüratta bulunmuştur. Mareşal buradan Selçuk, Kuşada- sı ve Sökeye giderek oralardaki bir- likleri teftiş etmiş ve tatbikatlarda hazır bulunmuştur. Akşam üstü Sö. keden Aydına hareket etmiştir. Sulh Cephe: Müzakereleri Londra, 8 (Hususi) — Ingiltere, Frunsa, Rusya arasında bugün öğle- den sonra müzakereler yeniden baş- lamıştır. İngiltere ve Fransa sefirle. rine verilen yeni talimat üzerine, se- firler, Molotofla mülâkat talebinde bulunmuşlar, ve talepleri kabul o©- lurmuştur. Müzakere devam etmek. tedir. Ingiltere ile Fransanın İsviçre ve Helandenın istiklâl ve bifaraflığını korumak üzerinde ısrar edeceklerine muhakkak nazarile bakılıyor. vermiştir. v & Polonya Baltık denizindeki gemileri sipariş etmiştir. * Japonlarla Sovyet Rusya raf arasında çarpışmalar rın yarısı Rusların, yarısı tilâfı bir harbe sövketmesi * Sovyet Rusya ile Polonya ara hükümeti Polonyaya muhtaç Almanlar Sovyetlerdeki faliyetlerini arttırmış- lardır, Almanya, Sovyet Rusyaya 40 milyon İngi- liz liralık bir kredi açacağını bildirmiş ve Japon- yaya Rusya aleyhindeki harekâtında mihver dev- letlerinin yardım etmiyeceği hakkında teminat karat vermiştir. İngiliz texgâhlarına müteaddit harp lâf ehemmiyetini arttırmıştır. Çünkü bu defa Mo- golistandan maada Sakalin adalarında da iki ta- Buradaki çarpışmaların iki taraf arasındaki ih- cek harp malzemesi ve mühimmat hakkında müzake. reler cereyan etmektedir. Bir harp vukuunda Sovyet SELER donanmasını arttırmağa arasındaki silâhlı ihti- başlamıştır. Bu adala- Japonların elindedir. inden korkulmaktadır. sında, Polonyaya verile. olduğu harp malzemesi. İN ni verecektir. Macaristanda, ünit tazyiki karşısında ile harbe mecbur Alman erkânıharbiyesinin mütalealarına istina- den Almanyanın ne yıldırım, ne de uzun bir har- bi kazanmak ümidinde olmadığını isbat eden bir broşür hazırlamış ve bu broşür milyonlarca nüsha basılarak halka dağıtılmıştır. l * Fransada tayyare sanayli saatte iki tayyare çıkarmıya başlamıştır. Fabrikalar günde 20 saat çalışmaktadırlar. * Hitler geçen gün diğer Alman ricali ile yaptığı haftalık konferansta, Danzig işinde şiddetle de- vama ve bu meselenin üç haftaya kadar halline karar vermiştir. Ayni içtimada Balkanlara ekem.- miyet verilmesi, Romanyanın bir harp vukuunda bitaraflığının teminine çalışılması ve Bulgarista- nın elde edilmesi kararlaşmıştır. Demokrasilerin benzer bir konferansa rıza gösterilecek, Polonya içinde tamamlanacaktır. yi in versite profesörlerinden biri, ancak Münih Konferansına kalınırsa, bu harp altı hafta 3 acz SELLER Bir İtiraf Yazan: B. FELEK azı medeni vazifeler vardır ki; onları vatandaşlardan isterler Hattâ kanun bir kısım mücrimlerin ihbarına dair halka bazı vazifeler bb le yüklemiştir. Bunlardan birini İs. tanbul belediyesi, köşe başlarına, va. pr ve tramvaylara koyduğu ilân larla hepimizden istemekte, yerlere tükürenlerin, en yakın polise haber verilmesini talep etmektedir. “ Yere tükürmek, pis, ayıp ve zarar- lı bir harekettir. Her ağzm yanına İbir polis ikamesine imkün olmıyncn. Kına göre, belediyenin bu işi vatan. rn istemeğe ve onları da bu sıhhat ve temizlik mücadelesine da- vet etmeğe hakkı âşikârdır. Vatandaşlar da böyle umumi men. faâte taallüku olan vazifeleri seve seve yapmalıdırlar. Lâkin ben bura- da bir günah İtirafı yapacağım: Ben, pek haklı bulduğum bu hiz- met talebini kabul etmek ve etme. mek arasında mütehayyir kaldım ve sonunda bu dileği kabul etmemeyi tercih ettim. Bu günahının mazere. tini burada izah edeceğim, Bana İna- nanların beni hoş göreceklerindeni € winim, Efendim; bizim memlekette yıllar. dan — belki asırlardan — beri, birbirini haber vermek, jurnal et. mek, gammazlamak ve buna da dai- İma bir memleket, vafan hizmeti şekli vermek o kadar yerleşmiş ve o dere- ce vatandaşları izrar etmiş bir âdet ve huy olmuştur ki, bu hareketler içinden hakikaten memlekete fayda» İl olanını bulup seçmek bile bana iğ- İrenç gelmektedir. Yani bu işin ma. sumu olanları böyle “Yere tüküreni,, haber vermekle işe alıştırmayı, ile- İride şu veya bu maksatla ve — tek- İrar ediyorum — daima vatani bir hizmet şeklinde şunu bunu haber vermeğe, jurnal etmeğe ve gammaz lamiya teşvike doğr atılmış bir a dım sayıyorum, Çünkü — bunun bir meziyet veya kusur olduğunu tayin etmeksizin — hep beraber itiraf ve kabul edelim ki; birbirimizi haber İlunur bir halkız. Bundan dolayi'ahe tahavvülât olmuştur? Onun müşah&- desini de yine okuyuculara terkedi- yorum. Bu ihbarlardan, jurnallardan kâr mı, zarar mı ettik, onuda am me vicdanına havale ediyorum. İşte bu mülâhazalarladır ki; ken. dimi velev ki hayırlı ve faydalı da olsa, böyle bir hizmetle vatandaşımı ihbar etmeğe © alıştırmak istemiyo- rum, Bu hareketimle belki İstanbul 80- kaklarını bir iki tükrük daha fazla tükürülmesine, bilvasıt sebep olmuş ve sokağın kirletilmesine imkân ver. miş gibi görünmekteyim. Lâkin bu sokakların temizlenmesi ile ahlâki- yatımızın temizlenmesi şıkları #ra- gördü. sında birinciyi daha kolay güm için, tüküreni görürs vermemeğe karar verdim. Allah taksiratımı affet, Amerikada Gümüş Meselesi Vaşington, 8 (A.A.) — Ayan mec. Msinin tali maliye komitesi Adams. ın riyasetinde © toplanarak ecnebi memleketlerinden yapılan o gümüş mubayaalarının durdurulması Bake kında Townsend tarafından yapılan teklifi tetkik etmiştir. Bu hususta bir karar verilemediği için gelecek hafta bir toplantı daha yapılacaktır. Sonkünun 939 da tevdi edilmiş 6- lan Tovnsend projesinde derpiş edi. len noktalar şunlardır: 1 — Maliye nazıfı, hazinede bü- lunan bir milyar 700 milyon oris'u te- cavüz eden gümüş stokunu Amerika hükümeti için kârlı addedilecek bir fiyatla satabilecektir, 2 — Para darbedilmesi için 500 milyon ons gümüş alıkonacaktır. 3 — Amerika endüstrisinin gümüş” maden istihlâkini kolaylaştırmak & çin 250 bin dolar ayrılacaktır. 4 — Ecnebi gümüş ithalâtına ambar go konacaktır. Tali komite, Hariciye nazırı Hul- ün gelecek hafta komiteye gelerek €cnebi memleketlerden gümüş mü- nazarını bildirmesini istemiştir. Hull, bu daveti kabul edip etme. diğini henüz bildirmemt!stir. vermekte eşimiz, emsalimiz güç bu: lâk ve demiyet bünyemizde ne gihi | bayaası hakkında nezaretin nokta