9 Temmuz 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

Bestekâr Tanburi Salâhaddin Pınar, Kemani Nohar Tekyay ve arkadaşları Cezmi Erçin'dün Mecliste beyanatta bulunurken Mihverciler | | Sulh Cephesini Bozmıya Çalışıyorlar Yazan: M. Zekeriya SERTEL ğpeliz - Sovyet müzakere- lerinin uzaması, mihver devletlerinin cesaretlerini art- tarmış, ve Ağustosa döğru yeni ve kati bir hamle hazırlamala- rına sebep olmuştur, Mihver devletleri, sulh cephesinin kurulmaması için ellerinden geleni yaptılar, Evvelâ İngilterenin Alman. yayı muhasara ederek açlıktan öL dürmek istediğini İşaa ettiler. Bu propaganda daha ziyade dahilde Al manlarm keyfini arttırmak, ve onla- Ta bir harbi mazur göstermek içindi Fakat ayni zamanda sulh cephesine girmesi muhtemel olan devletler ü. zerinde tazyik icrasına çalıştılar, Ro. manya ve Yugoslavyayi sıkıştırdı. lar. Holanda ve Danimarkayı ka. zanmıya teşebbüs ettiler. Maksatları bütün bu devletleri sulh cephesin. den uzaklaştırmak, ve İngilterenin mütecavizlere karşı bir cephe kur- masına mâni olmaktı. Mihver devletlerinin b teşeb-| büsleri akim kaldı, Çünkü bu mem.| leketler için Çekoslovakya misali canlı bir misaldi. Hele Alman hima-f yeşini kabul eden Slovakyanın vazi- yeti göz önünde idi. Alman props- gandasına mağlüp olarak Alman ta- rafını tutmanın sulh namına ne teh-| likeli bir oyun olduğunu artık her- kes öğrenmişti. Onun için, vaziyet-| lerinin tehlikeli olmasına rağmen Yugoslavya ve Rumanya mihvere| girmediler, Rumanya sulh cephesin- de er aldı. Yugoslavya bitaraf kal mayt tercih etti. Binaenaleyh totali- ter devletler sulh cephesini parçelâ- mıya muvaffak olamadılar, Or Için oynıyacak son bir koz kalıyordu: İngiliz — Sovyet müzakerelerinin bir ittifak iJe netk celenmesine mâni olmak. Çünkü Sovyetler iltihak oötmedikçe sulh (Sonu: Sa 10, sü. 1) PAZAR 9 Temmuz 1939 — TANEVİ Istanbul Ankara cad. 102 TELGRAF: “Sulh İstiyoruz,, ! Hariciye Vekili Dış Siyasetimiz Hakkında Geniş TAN, Izahat Verdi İngiltere İle Geniş İş Birliği Yapıyoruz Küçük devletler bertaraf edilemez. Bunu mümkün | sananlar ergeç acı âkıbetlerle karşılaşacaklardır. | Sovyetlerle dostluğumuz en hararetli devrededir. | Almanya ve İtalya ile normal münasebetlerin devamı için bu arzunun karşılıklı olması lâzımdir. Ankara,-$ (Tan Muhabirnden) — Büyük Millet Mecli- si, bugün son toplantısını yaptı ve yaz tatiline başladı. Bu iç tinada müs Hariciye ve ticaret vekilleri cevaplar verdiler. Şükrü Saracoğlu, bu münasebetle mühim beyanatta bulundu. Dış si- yasetimizin “Yurtta sulh, cihanda sulh,, olduğunu, fakat, bir gün sulh bize harpten daha pabalıya satılmak istenilirse o vakit harbim-»x. FEET EZE re emet “YEK OTETELU e k0STETMELE HAZE OMUZUMUZU SY. ledi. Bitaraflık siyasetimizin değişmesindeki sebepleri saydı, Orta Avrupada ve Şarki Avrupada hâlâ vakit vakit tazelenen buhranları anlattı, Arnavunuğun tşgali NAdEesİKİA sulh cephesine ilthakımizda âmil ol. duğunu tebarüz ettirerek Türk « İngiliz yardım anlaşmasının muhtelif sahalarda iş birliğini temin Gdeceğini, küçük devletleri bertaraf etme. nin imkânsız olduğunu ifade etti ve: “Bunu mümkün sananlar âcı âkibetlerle er geç karşı karşıya ka. lacaklardır,, dedi, Saracoğlu, daha sonra Türk - Sovyet dostluğunun hararetini de kaydederek İtalya ve Almanya ile normal münasebetlerin devamı &r zusunda bulunduğumuğu, İskat, bu arzu ve hareketin iki taraflı olması icap ettiğini anlattı. "Yurtta Sulh, Cihanda Sulh,; Hariciye Vekilimizin dünkü beya natını aynen aşağıda okuyacaksınız: “Yurtta sulb, cihanda sulh: İşte bizim harici politikamız, dün sulh taraftarı idik, bugün de sulh taraftarıyız, yarın da sulh tanaftarı olacağız. (Bravo sesleri). Sulh taraftarıyız, çünkü sulh içinde yaşıyan bir Türkiyenin her sa- hada neler yapmağa kadir olduğunu son yirmi senelik inkişaf ve terak. kimiz vazıhan göstermiştir. (Alkışlar bravo sesleri). Uzun harp yılla- rının yorgunluğunu, geniş yangınların tahribatın: yirmi yıl içinde ta- mir ettik. Mekteplerimizin ve mektepte okuyan çocuklarımızın adedi sulh yılları esnasında birkaç misli arttı, zirai sahada İstihsalimiz mü. temadiyen çoğalıyor. On beş sene evvel on milyon liradan fazla par& 17 hariçten getirdiğimiz una ve ekmeğe veriyorduk. Bugün milyon. larca lirslık hububat satıyoruz. Şimendiferlerimiz her sene birkaç yöz kilometre çoğalıyor. Hemen yok denecek bir halde bulunan sanayiimiz, memleketin dört bucağına kurduğu büyük, küçük fabrikalar seyesinde inkişaf etmekte ve bunla zın etrafında yer yer neşeli mamu- İyeler vücut bulmaktadır. Güzel dev İet merkezimizi sulh yıllarına borçlu İyuz. Suriyede Fevkalâde Tedbirler — o— Yüksek Komiser İdareyi Tamamen Eline Aldı Kahire, *8- (Hususi) gelen en son haberlere göre Si fevkalâde kon esas kanununu salâhiyeti üzerine “slmiş ve bu msebetie neşrritiği Beyanname de Fransanın 1036 da yapılan ve ge- Bugün mükemmel bir Üniversite- ye, Ankarada birkaç fakülteye ve ç€- İlik gibi bir gençliğe malikiz. Her Türk nüfusuna, zaylatı t6. ten sonra, üç yüz elli bin çocuğu hediye ediyor. (âlkış- Milletin gururunu teşkil eden kah- raman Türk ordusunun karada, de nizde ve havada bugünkü mükem- meliyetini de sulh yıllarının hazır ğina borçluyuz. (Bravo sösleri, ak kışlar), Arkadaşlar, Hiçbir zafer, sulh yıllarının bize vermekte devam etliği bu nimetle- ri veremez ve hiçbir vicdan bu gü zel şeylerin bir harp alevi içinde €- rimesine razi olamaz. (Bravo sesle- ri). Bunlar, bizim memleketimiz için ne kadar doğru ise, ufak tefek fi lar ile her memleket için vakidir. Ben bunlar: yalnız Refik Saydam hükümetinin değil, bütün Türk mi (Sonu Sa. 10 Sil, 2) iye Süriye ider! bü- tün istiklüle reddetmediğini, başında bir bük »dan ve Cü kavuşturan fakat met rrelsinin zi bulunmama- istifası korumak fçin ğı vaziyet te son derece şüph İSTANBUL TELEFON: | grup reis vekili tarafından sorulan suallere | | | | GÜNAH BENDE Mİ? Kerime Nadir Kitap Fiatı BEŞİNCİ YIL — No. 1414 24310, 24318, 24319 Danzigde bulunmak üzere Vi beklemektedir. Sefir Londraya ile gi Ustündağ 590 Lira Para Cezasına Mahküm Oldu . Suçlular, Otobüs ve Asri Mezarlık İşinden Beraet Ettiler, Üstündağa Sürpagop Yolsuzluğundan | Dolayı Verilen 50 Lira Para Cezası Tecil Edildi işecektir! İngiliz mahafili, Lehistanın Danzig takip edeceği siyaset hakkında bu devlete tavsiyelerde bulun- duğuna dair verilen malümatı reddetmektedir. Polonyanın öne sürdüğü esaslar Lehistanın resmi mahafili, memleketlerinin Danzige karşı vaziyetini şu dört esas ile tesbit ediyorlar: Ankara, $ (Tan Muhabirinden) — İstanbul eski vali ve belediye reisi Muhittin Üstündağ ile arkadaşları hakkında, otobüs, Asri mezarlık, Sürpagop işlerinde yolsuzluk olduğu iddiasile açılmış olan davanın rüyeti, bitmiş, karar bugün temyiz mahkemesi dördüncü e dairesinde taraflara tefhim edilmiştir. z Bugünkü son celsede de Muhiftin Üstündağ ve eski muavini Ekrem Sevencan hazır bulundular. Celse a- çıldığı: zaman evvelâ otobüs davası hakkında verilmiş olan kârar okun. du. Mahkeme kararında iddia ma- amının geçen eelselerde serdetmiş olduğu iddialar madde madde zik- redildikten sonra bunların varit ol madığı neticesine variiyordu. O- kunması 45 dakikadan fazla süren bu kururda Muhittin Üstündağ ve arka. daş luklard yan e mak üzere itt raet ettikleri bildiriyordu. Bundan sonra Asri mezarlık de. va$ı hakkında verilen karar okundu. Bu davada da yine müddelumümi ta rafından ileri sürülen ve maznumlara vâki olan işnatların mahiyet ve esas- ları bildiriliyor ve bu işlerde mar nunların mesuliyetini mücip bir hal olmadığı ilâve ediliyordu. Neticede Asri mezarlık davasında da temyiz mahkemesi dördüncü ceza dairesi ew velki kararında ısrar ederek maz nunların beraetlerine temyiz yolu a. ım otobüs İ sunu taksirleri olmadığı be- r, ve temyiz yolu ağık ol- akla maznunların be- | çık olmak üzere ittifakla karar verdi. (Sonu: Sa 10, si. 1) Halinde Çıktı 50 Kuruş INKILAP Kitabevi - İstanbul Tevkifler Naziler Lehlileri Şarki Prusyaya Sevke Başladılar Sahil Tahkimatı İlerledi Londra, 8 (Hususi) — Lehistan hükümeti ile istiş rşovaya giden Leh Sefiri hafta sonunda şarede Lord Halifax "e karşi varır varmaz 1 Dantzig, Alman hudutları. nın haricinde birlik olarak kalma. hıdır, 2 — Danizig, Polonya gümrük şebekesi dahilinde bulunmalıdır. 3 — Polonyanın Dantzig üzerin- deki hakları başka ir devletin keyfine. tâbi bulunmamalı ve bu haklara yalnız kâğıt üzerinde de- Zil, “fakat ayni zamanda füliyatta da hürmet edilmeli, 4 — Dantzizde, Alman ekseriyeti nin kültürel inkişafı için imkân. lar mevcuttur, Fakat buna muka. bil Polonyalı ekalliyetin milli şah- siyetine de hürmet edilmelidir. Bu beyanatın üçüncü noktası, kas- ten kapalı yazılmıştır, Varşovada te- barüz ettirildiğine göre, Dantzig'de. m zerindeki tehditlerin ayı harekete getirebilöcek bir mahiyet aldığı dakikayı tesbit et. mek yalnız Polonyanın hakkıdır ve Polonya hükümeti, bu plânı katiyen daha evvelden ifşa emelinde değil- dir. Chamberlain'in izahatı Söylendiğine göre, Chamberlsin, Dantzig meselesi hakkında puzertesi günü Avam Kamarasında yapacağı beyanat esnasında Almanya tarafın. dan geçen hafta Polonyaya yapılan teklifleri hatırlatacak ve Polonyanın bu teklifleri niçin kabul etmediğini izah edecektir, sresesezi —— ———— | Ankara Hava İstasyonu Merasimle Açıldı Meclis Reisi, Başvekil ve davetliler dünkü merasimde (Yazısı onuncu sayfamızda)