8 Temmuz 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 9

abilik en BLM Tefrika No. 98 n Tuttuğu Ihanet Yolu TAN Tuncelinde Son Kalan Asi | Sait Mollanı Mollaya Para Su Gibi Akıyor, Açtığı Hiyanet i Ocağına Baş Eğen Erenler Gittikçe Çoğalıyordu O akşam, Esat Beyin yanı topçu kaymakamlığından müt, İ edebiyat muallimi Emin Bey de bulunuyordu, Bu zat ta Esat Bey Paşa arasındaki gizli abere ve münasebeti temin rdu. Esat ve Emin B vup kalmışlardı. E min “Bey, sarayın ve bilhassa Da- Mat Feridin göstermek tasavvu- Tunda bulundukları bu cüret kar- etten kendini alamı. u. Böyle bir teşebbüse giriş- melerine hiç te ihtimal veremiyor du. Ve: — Siz bilirsiniz ama, rine bildirmekt tersek, çok iyi hareket etmiş olu. Tuz, Ortalığı telâş ve heyecana dü. rmek, bilhassa şu sirada hiç te muvafık olmasa gerektir. F akat, Ali İhsan Bey niyor, çırpınıyordu. Ufak bir teahhürün çok büyük tehlikeler ve feci âkıbetler tevlit etmesi ih. timalinden bahsediyor ve bilhas. telüşla. e, © akşamdan paşaya bildiril. mesini ıslarla istiyordu. Ve: — Bu hususta, diyordu, Damat Paşa bir galle zuhuru korkusi çok mütereddit ve bilhassa müc- davranıyor... Fakat, başta Ali Kemal olmak üzere, Hürriyet | ve İtilâf Fırkasınm sarıklı manları ve Muhibler Cert, hacıları, hocaları çok ifra ket ediyorlar. Bilhassa Hünkâr zerinde tesir örasından bir an hâli | ki yörlür. Vahdettin Te Dömat Feridin bu tesir ve cereyana Pili yacak ve değildir. Gerçi, bugün iç lediklerim henüz bir karar b dedir. Ancak, bu kararların haline konulması bir zaman mese. lesidir, Onların kaybettikleri bu Zamanın kazanılması ve derhal bu teşebbüsleri önliyecek tedbirler alınması elbette maslahata ve ih. tiyata daha muvafıktır. Bendeniz. ce, Cevat paşaya arzı malümatı te. hir değil, bilâkis tesri etmelidir. Hem de dakika geçirmeden, he. | men şimdi. Esat Bey de öyni fikirdeydi. Derhal kalemi eline aldı. İhsan be. üzerine ısına pek yakm bir vakitte, günün bu üç esrarlı ve yeti, Agâh beyin e - vinden ayrı ayrı çıkmışlar, gebe o- lan gecenin karanlıklarına dalarak Muhtelif istikametlere dağılmış » lardı, Ş Mollağın parlamağa yüz tutan ikbali yürüdüğü iha- net yolunu oldukça ışıklandıracak dereceyi bulmuştu, Para, su akarak geliyor, açtığı hiyanet o Cağına baş eğip boyun kesenler, Postu seren erenler gittikçe çoğa- liyordu. Eh lokma bol, para çok Ve hele vaatler pek tatlıydı. Ek - #ik olmasın Molla bey, en ehem - miyetsiz sayılan bir habere birkaç ır ihsan ile getirenlerin gün tenip fedakâr şahs erini hoş ve günlerini “diyordu. Kara yüzlü ve yürekli. ler baştan tımağa kulak ve 89 | kösilmişlerdi. Semt semt, mahalle Saç Bakımı “*'W| 1 rm ' İÜ Güzehiğin en birizci sert PETROL NİZAM Kepekleri ve saç dökülmesini dağılmışlar, ere se. Hafiyelik, istibdat dev et okutacak, hattâ, 1 bile kuşkulandıracak bir hale ilmişti. Molla Bey, her ak ınlarla raporlar al erdi. sa - geti kumak için sabahlara kada kusuz k ı: Fakat, yıl yorulmuyordu. İhanet yolun gün, O kendine dindiği Nemrut Mustafa ve eri niharp Refikle. Panik; Muhibler cemiyetinin bir sal da toplanmışlardı. Vaki enirika ve İhanette ele yle likten kovulı soy şakl sında, Karagol cemiyeti ve gizli faaliyeti hakkında malümat to; mur etmişti. Zeki, on beş günden- beri işte bu sık sık ziyaretle edindiği malüma- tı Mollaya veriyordu. Molla da, o sıralarda Hürriyet ve İtilâf fırk sı ile aralarında olan ihtilâftan tifade ile ağına düşürmeğe çalı tığı Damat Feride, bu malümatı le meşgul © oluyor, bâber. edeceğini ile sine bildiği altınların verdiği temi neşe bayağı sarhoş gibiydi. Sözlerinin muhatapları üzerinde biraktığ siri, hasıl ettiği memnunluğu gör. dükçe coşuyordu. Ve: — Evet efendim. Diyordü. İs. tanbuldan Anadoluya gizlice silâh ve cephane gönderildiği muhak - kak. Bu işle, erkânıharbiye m laylarından Yı 'i ve binbaşı Naim Cevat beyl: de meşgul olduğu kındaki ri - vayot pek e z değil, gün Sonra alâkalarının derec şekli hakkında edineceğim malü » mati tabii arzedeceğim, Bugüf i - çi yir olarak bu işlerle me; kak olan kimseler şunlardır, Üs. | küdar itfaiye tabüru ndanı binbaşı Necmi, jandarma kuman - danı Remzi, Endaht mektebi mü - dürü Yenibahçeli Şükrü, Kadıköy inzibat yüzbaşısı Dayı Mesut, Bil. hassa, bu Dayı Mesudun o Yahya kaptan çetesini idare ettiği de ka- ti olarak söyleni D M © sir yı Mesudun ismi, hazır bu. lunanların ve hele . Sait anin üzerinde müstesna ve a bıraktı. Birbirlerine baktırdı. M sinirli bir hareketle kalkıp otur du. Ve: (Devamı var tedavi eden tesiri mücerreb bİr İlâçtır. LOKM İsi © SUT KULAKTAN SÜT GELİR Mİ? Okuyucularımızdan imzasım okuyamadığım — saym bir bu. yan, gazeteye bir mektup gönder. miş, bunda kendisini çok müteex. sir eden bir “Hâdise,, yi anlat (Bu kelimeyi mahsus tırnak reti arasina aldım, sebebini biraz sonra söyliyeceğim): Sayın okuyurumuzun,” on iki yaşından on beş yaşına kadar ta. bii halini alen göğüsleri sonradan küçülmeğe başlamış, o kadar ki, yeni teşekkül ediyormuş gibi ol » Şimdi on dokuz yaşında ba. lunduğu halde, göğüsleri kül mekte devam ediyormuş... van okuyucumuzun buna bir i kendisinin mek. maktır, Onun için, bu hüdise, kadınlık hormonlarının vasile gör. memesine alletmesi de, keramet savurmak değil, bilgi üzerine söy. lemektir. Hem de, sayın okuyucu. muzun bu bahiste bilgisi haylice derin gibi görünüyor. Bu derin bil- gisine dayanarak, ileri sürdüğü fikri de doğrudur. Göğüs üzerindeki süt guddeleri — kendilerinin hir hormon çıkar. dıklarına dair şimdiye İkadar hiç bir delil ve ispat bulunmadığı hal. de — kadınlık hormonlarının te. siri altında büyürler ve o tesir al. tında süt çıkarırlar. Bunu İspat ederek pek haş bir tecrübe de var. dır: Her hangi hir hayvanım süt guddesinden hir küçük parça alı. Mp ta, dişi bir kohayın kulağının içerisi, yanlış yazmıyorum, kulağının içerisine, aşılanırsa, ko- bay gebe kalınca, kulağındaki me- me parçası büyümeğe başlar ve kobay yavrusunu doğurunca, ka lağından süt gelir. Bu tecriibeyi simdiye kadar kim tekrar etmişse, hep ayni neticeyi elde | etmiştir. Demek ki, memelerin göğüste ol- masının hiç ehemmiyeti yoktur. Vücudün neresinde olsalar, dişilik güddeleri — hayvanlardan hahset- tiğimiz. için, kadınlık guddeleri günkü bir kadının ğsünden bir parça alarak, kula- ğ içerisine aşılıyan kimse şim- diye kadar duyulmamıstır — di. şilik guddeleri işlemeğe haşlayın. ca, süt guddeleri de işlerini görür- ler, AN EKİM LL Gariptir ki, süt guddelerinin iş- lemesi için, dişilik hormonlarına sinirlerle bağlı olmuşsa da, hiç lü. zum yoktur, Kulaktan süt gelme- sini — tabii olarak — pek merak eden hekimler, kulağı, dişilik murtalarına bağlıyabilecek sinir. lerin hepsini birer birer kestikleri, daha sonra belkemiğinin arasımda- ki murdar ili de kestikleri, ya- ni kulakla yumurtalıklar arasında, sinirlerle rabıtaya imkân bırak- madıkları halde, kuluktan hâlâ süt geldiğini görmüşlerdir... Derin hil. gili sayın okuyucumuz bir Jâbo. | ratuvarda çalışıyorsa, bu tecrübe. leri kendisi de tekrar edebilir... Demek ki, üsteki guddelerin üyümesi ve süt çıkarması, kadı lik hormonlarının tesirinden gelen bir kin “Hâdise,, yeni doğan çocukların göğüslerinden süt çıkması da bu- nu ispat eder. Çünkü unnesi haya- nın gebeliğinde kanında yüksek nisbette folikülin hormonu vardır. | çocuğu kurnndaykeni onu kendi kaniyle beslediği ocuk yeni doğduğu vakit, kanda hâlâ kadın. gelir, damar- larında annesinin kanından eser kalmayıncıya ka Süt guddel monlariyle münasebeti dir. Fakat kafa tasının ran ve vücudun her işine kari- şan o mini mini ipofiz guddesi süt guddelerinin üzerine tesir eder, Nitekim delikanlı erkeklerden ha- #ilarınm © göğsünden süt gelmesi bu guddenin tesiriyle olur. Yu. murtalıkları ameliyatla çıkarılmış kadınların göğsünden süt gelmesi de öyle... Kadınlık guddesi olma. ipofiz guddesi onun yerini Jar: Bir de — geçi en sene hormonlar bahsi zadıya okumak sab» olan okuyucuları. mın hatırlarında kalmış olsa ge. rektir — hormonların hepside birbirine bağlıdır, Onun için tiro- it güddesi'de bü işe karışır. Şimdiye kadar © görülm “Göğüslerin - küçülmesi çok defa tiroit guddesi hazı bayanlarda meydana çıkmıştır. On» dan dolayı bu hâdise meydana çi- kınca, tiroit guddesini tetkik et- tirmek, bir de göğüsün İçerisinin rönigen fotoğrafını yaptırmak pek ihtiyatlı bir hareket olur. Ankara, 7 Dahiliye Vekili, bugün de Melis- Tunceli hakkındaki beyanatına| şöyle başlamıştır “— Arkadaşlarım, buğ ile Tuceli vilâyeti adını | Per. (Tan Muhabirinden) kü Tun- niz Dersim mıntakası, k, Plümür ve Memeki kazalarını ihtiva etmektedir. Dersim hâdiseleri Türkiye de çok elemli ve ayni zamanda verici safhalar arzeder. Dersin olduğunu, onun tarihini ve nihayet dan çıkan bitmez tükenmez gai- lelerin Türk milletine neye mal ol- duğunu bilmiyen kimse yoktur, O. nun için Dersimin tarihinden bah-| sederek kiymetli vakitlerinizi almak istemem Yüksek heyetinizin malâmu oldu-| ğu üzere Cümhuriyet Dersimi sey- yitlerin ve ağaların #ahakküm ve te, gallübü altında, hükümet nüfuzun- dan uzak, devlet kanunlârının tatbi- kına silâhla mükavemet eder, civa-| rna yağma ve talan İle mütemadi. yen 8 kendi içinde daimi| ir âsâyişsizlikle malül bir halde buldu ve bu hal dört yüz seredenbe- ri böyle devam edip gelmiş idi. Cümhuriyet idaresinin bu halin| böyle devamına müsaade etmiyece- | ğini hisseden s halkı istedikleri gibi emirlerine rüm | etmekten mahrum ka larınt an- lıyorlardı. Bunun için Koçuşağı aşi. reti Şeyh Sait isyanından sonra a7- gınlık gösterdi. 1926 senesinde bu hareket bastırıldı. Esaslı ıslahat hareketi İkide birde teki ların ve etrafa mütemadiyen tecavüz ve tasallutların önüne geç mek ve Dersimde esaslı İslahata gi. rişmek için oradan silâkların top” ası lâzım idi, 1933 senesi silâ ar verir itlerle ağalar cahil rür eden İsyan- vâk yapılan aramak beklenen neticeyi vermed #ildr kt-Dersim işinin kati ve devam. lı bir surette halli için çok ciddi tet- kikat yapmak ve esaslı surette işe başlayıp kati neticeyi alıncaya kâ-| dar ısrar ve çalışmak lâzımdır; (Bra- vo sesleri) Bu lüzumu tâkdir eden o zamanın Başvekili ve bugünkü Milli Şefimiz, Şark seyahatlerinde bu işi tetkik ve çarelerini de tesbit ; buyurdular. O hayırlı seyahatin feyizli neticeleri. ni bugün idrâk ediyoruz. 1936 senesinde Yüksek Meclisçe kabul buyurulan 2884 nümaralı ka- Bunun büyük bir dikkat ve basiret le tatbikine girişildi ve bunun di hal tesiri görülmeğe başladı. “Dersi. min dahili manzarasında büyük bir salâh görüldü. Her sene civar vilâ- yetlere yapılmatka olan tecavüzler durdu ve Dersimin dahili âsâyişin-| de de hayli salâh hasıl oldu. Dördün- cil umumi müfettişliğin bu isabetli|3 icraatı Tunceli halkını huzura ka- vuşturdu. Hükümete itimada sevket- Wi. Kısa bir zamanda hükümete 788 silâh teslim ettiler. Mücrimlerin ço- ğu hükümete teslim oldular. Hükü- met otoritesi, Tuncelinin her tara. fında yerleşmek ve devlet kanun ve pizmları her tarsfta hâkim olmak için muhtelif yerlerde nahiye ve ka- rakollar tesisine girişildi ve bunlar birbirine telefonla, köprülerle bağ-| lanmağa başlandı. (Alkışlar). Kati tedip hareketi Anesik, hükümetin bu ciddi ve e #aslı tedbirleri ağalara ve seyyitlere tegallüp ve tahakküm devrinin, ça. lışmadan halk sırtindan geçinmenin, halka efendi olup onu esir gibi kul- lanmatın sona ermekte olduğunu anlattığı için bu zümre bir tecrübeye daha girmek istedi ve Otman ka-| nununu halkı ifsat için vesile itti.| hax etti. Filhakika bu ifsatkâr pro-, paganda muvaffak oldu, 1937 sene-| sinin martı içinde Şarki Dersim mın- takasında Yusufan ve Deneman -a- şiretleri 'nahiyeler arasındaki köp- rüleri ve telefon hatlarını tahrip e- derek #llt harekete başladılar. Bun- Isra Haydaran aşireti ile Seyit Rıza- nın aşireti olan Yukarı Abbasuşağı âşrleti de katıldı 31.12.1937 tarihinde Kalan mıntakasında Mansuruşağı köyünde jandarmalarımıza ve Dizdaş köyün- Bunun üzerine ş u nın da 1938 senesinde kı ketine geçildi. Bu da Koç ve Kalan bölge ilân naklolundu. Bunların içinden isy: da temerrüt edenle; r rasında ve mağsi mukavemette ısrar etti te tedbirlerinde de h t konaklarını ları n iştirakile i bir tedip hare. areketin sonun- barınarak mektepleri, plân ve nrogramla ikmal yolunu ta. | olsun kin eyledi a suretle vet Koç mınta- Bu seneve kadar hal hu devam ederek n Aşiretler Tenkil Ediliyor n yüksek menfaatleri emrettiği a müracsat ötmek ve İşe vee (AL atlüp neticeyi ka » surette almak şiarımızdir na rağmen bu salâhiye yük dikkat ve itidal ile Tükümet | rinde kullanılmış oldi Yolları, | ls huzurunuzda arzederim. (Bravo sesleri), Herhangi bir memlekette mümasil hâdiselerin bundan ız fedakârlıkla ve bundan daha bü- olursa yük bir basiret ve isabetle bertaraf edilmesine imkân olmadığını .cesa- kasında olanların bir kısmı tenkil| retle ifade edebilirim. edilmis ve bir kısmı da son zaman larda hükümete teslim olmuslardır. Bugün Detsimde Koç mıntakesı bhaydutlardan tamamen mis bir hale gelmiştir. ri. alkıslar) Bravo sesle. »n yasak mıntakasına gelince, Den ni, rabbas, Kecel ve Yukarı Abbas asi retleri” orada barmanlar da artık hükümetin tazyikine mükavemetten ümitlerini kesmiş bir Peyderpey teslim oluyorlar, o bölgenin men temizlenmiş Yusufan Yakın bir zaman: de tama- olacağından emi. Biz. Dersim o mintakasından şimdiye kadar topl 14.583 tür sistemdir. Tuncelinde imar işleri Tuncelinde bir taraftan tedip ha devam ederken diğer taraftan r ve'temdin “işleri yürütük ka- hların Bu silâhların hepsi son dir. Bugüne kadar o m pılan işler şunlardır: Bina inşaatı: Plömür, Nazımiye, * Memeki, Sin e, Me. ik nağı; Danig, H Se-| İyidhan, Ötülük, Küuraoğlan've E- mutkada 6 karakol; Nazımiye, Maz- kirt, Hakis, Türüşmek, Dervişcemad, İncik, “Türktanır ve Ovacıkta 88 mektep yapılmıştır. Köprüler (Betonarme): Alişan köprüsü, Külüşkür köprü. sü, Cip köprüsü, Pertek köprüsü, Süngeç köprüsü, ve Plümürde ayrı- İca dört beton köprü yapılmıştır. Mazkirt köprüsü, Türüşmek köp- rüsü, Memeki köprüsü, Seyidhan köprüsü, Ovacık köprüsü yapılmak- tadır. Ahşap köprüler. Dinar, Memeki, Seyidhan köprü. leri de iki senedenberi kullşnilmak- tadır. Yollar: l Elâzığ - Memeki (100 km.) şosesi| bitmiştir. niye - Memeki, Me. meki - Sin, Sin - Ovacık, Sin . Hozat 1 otomobil işletmesine açıl miştir, Pertek » Çemişkezek yolu a- çılmaktadır. Nazımiyede 6, Memekide 48, Sin- de 8, Ovacıkta 10 adet memur ve Sü- bay evi yaptırılmıştır. Bu hayırlı net almış olmamı. |, za rağmen kanunun üç sene daha| temdidini rica etmemizin saiki, ist sal edilen ve kısa bir zamanda il mal edilecek olan neticenin, yani Dersimde sağlam bir hükümet nüfu- zuna dayanan geçici değil, müstakar, daimi ve asla bozulmıyacak olan nizam ve âsüyişin ebediyen takriri ve başlıyan imar ve temdin işinin ar. tık oralarda hiç kimsenin yolunu şaşırmasina imkân vermiyecek dere- cede genişleyip kökleşmesini temin arzusudur. Burada geçici bir idare) değil, müstakar ve medeni bir dev- let teskilâtı vücuda getirmek nok- tasından, Tunceli kanununun bugü-| ne kadar verdiği müsbet neticeyi, yani bozulmaz ve geri dönülmez fikrini tam olarak verinceye kadar idame etmek lâzımdır fikrindeyiz. Ölçülü tedbirler almak Türk yurdundan bir parçasının ita de kalmasına o Cümburiyet müsaade edemezdi. Dersimi Ankara gibi, Aydın gibi tı idaresi tepki emniyet, deki jandarma karakolümuza: teca- temizlen- | ları zamanında ve lüzümu sinde vermek hususunda her nasıl cak memleketin hay mak hususunda elir haldedirler. | yı sarfede: din adedi | Y ve ağaların zebunu diriniz, duymakta olduğuma inanmanızı rica ederim. layında zaylatı 25 kişidir. Bu ile 2 nefer Mühterem ark. Bu Büyük hükümete, muhtaç olduğu salâhiyet ve vasıta derece. sabet ediyorsa, ona den ve ondan kuvvet alan hükümet Haydaran. Kö. | te kendisine emanet edilen salâhiyet ve vasıtaları yerinde dikkatle ve an- kul! en itina. lâyık olmağa çalış e kadar hükümet oloritesinin ve nizam kuvvetlerinin nüfuz ede- i'bir mantaka buğün küçük bir parçası müstesna olmak üzere emni- ve huzura kavuşmuş, seyyitlerin ve esiri olmak. tan kurtularak meşru ve âdil bir hükümet idaresinin nimetlerinden istifade eder bir hale gelmiştir. Ka- lan o küçük parçanın da ayni nime- te yakında kavuşacağından eminim. Düne kadar bir mıntakasin» dan başka bir şey olmıyan bu böl. gede tahakkuk ettirildiğini bi vel arzettiğim eserler hiç te istihfaf edilecek kiymette değildir. Sundu- #umuz kanun lâyihasinı kabul sure- le b h ali fırsatını hükümete vermenizi rica ediyorum. Sözler'asi bitirirken asırlık şeka- vet ve itaatsizlik yuvası olan Dersi» mi vatanın sakin ve nizama risyetli bir mıntakası haline getirmek için aziz canlarını feda etmiş olan kah- raman Türk çocuklarınm hatıresini hürmet ve minnetle anmayı vazife bilirim. Bize bu neticeyi temin eden ordumuzun ve jandarmamızın kah. ramanca fedaköârliklarını, kendileri- ne büyük #alâhiyetleri o kullanmak mesuliyetini tevdi ettiğimiz vazife darların islerinde gösterdikleri gay- ret ve basireti ve nihayet hepsinin yurda ve vazifeye bağlılıklarını tak. arzederken büyük bir hâz az ev- nizin ih (Şiddetli ve sürekli alkış- lar), Ankarada Bir Kundura Tamircisi Öldürüldü Ankara, 7 (Tan Muhabirinden) — Bugün sabaha karşı itfaiye meyda. nında bir cinayet olmuş, kundura ta. mireisi Kayserili Halim bir alacak- ısı târafından kafası parçalanarak öldürülmüştür. Halim, öleceği sırada yetişen polis memuruna kendini vuranm kim ol. duğunu söylemiştir. Vaka mal den derbal uzaklaşan katil maktadır. alin. aran. Italyanların Habeşistanda Bir Aylık Zayiatı: 25 K Roma, 7 (A.A) — Neşrediler bir tebliğde bildirildiğine göre, temmu? İtalyanların H tenkil harek sında öldürülmüştür. 21 zabit ve ne- fer de hastalık ve kaza neticesinde ölmüştür. Bir İtalyan Gazetecisi Fransadan Çıkarılıyor Paris, T(A.A.) — Romada bulu. ran Fransiz gazetecilerinden Boberi Guyon'un faşist makamları tarafin. dan memleket üzerine Hariciye Nezareti Pariste © turan ve Fransada gösterdiği faali sükün ve huzura mazhar etmek için! yet dolâyısile bir kaç kere ihtar; lâzım olan tedbirlere tevessül etti. 'maruz kalan bir Tedbirlerini ölçülü almak, şiddete İnin hudut haricine çıkarılmasını Da ancak zaruret halinde ve memleke- İhiliye Nezaretinden talep edilmiştir haricine çıkarılmas an gazetecisi