8 Temmuz 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

PENCEREMDEN Değiştirilen İsimler Yazan: M. Turhan TAN ir arkadas, enikonu kapılmiştı, kelimeleri inlete inlete anlatıyordu: — Kadı Zadei Rümi'yi türkçe okur yazar olup ta, bilmiyen elbeti tur, Çünkü Türklerin müsbet üzerinde gösterdikleri derin kavra- yışın bu zat âdeta timsalidir. Bursa. lıdır, Sul köyünde doğmuş. tur. Adı Sa Musadır, babasi nın ismi Mehmettir, dedesininki yi. ne Mehmettir, Şu farkla ki, dedesi. ne Koca Molla lâkabı da verilmişti, Zate alâhattinin Kadı Zadeliği de dedesinden geliyor. o Çünkü Koca Molla Mehmet, Kadıydı. Salâhattin, malüm olduğu üzere, Horasuna gitti, Seyyid" Şeriften ders aldı. Sonra Maveralinnehre geçti Uluğ Beye intisap etti, Semerkant rasalhanesinin kuruluşunda ve yük. selişinde o büyük âlime büyük ya dımlarda bulundu. | Bu hakikati herkes bilir, Avrupa. lıların İse, bizden daha iyi bilmeleri lâzım gelir. Çünkü ilim yolunda ba. kikate âşık geçinirler. OÖyleyken Herblot adlı bir zat bizim Kadı Za. dei Rumiden bahsederken, sadece Salâhattin diyor. Histeire göndrale des arahes adlı eserin sahibi Sedillo büsbütün sapıtıyor, Kadı Zadeyi Ha. san Çelebi diye gösteriyor. Ben, bu isim değişikliklerine (aldırış etmek istemedim. Lâkin Montucla adlı bi. rinin Bursalı Kadı Koca la Meh. medin torunu Salâhattin ii "Rumi,, Romaya matuf ve! mahmel sa k, İtalyan yapmıya yeltendiğini duyunca sinirlendim. Arkadaş burada sözünü kesti, yü züme baktı, Ona şu fıkrayı anlattim; — Anadolu şehirlerinden birinde “Yiğit lâkabiyle amlır,, sözüne uy. gun olarak boynu b... Tu diye anılan — haysiyetli, faziletli ve servetli — heyeeina | Yöni Yugoslavya ve Kararı | Unkapanı Yolu İçin Menafii Umumiye Kararı Verildi Belediyenin hazırlanmış olan İmar plânının « tatbikine, o Eminönünden Unkapanına kadar uzatilscak cödde- nin İki tarafında yapılacik İstiralâk. lerle işe başlayacağmı yazmı Bunün için Balıkhane binasının bir zat vardı. Bir gün uzak ça bir mıntakadaki çifliğindek “hir yanaş. ma gelir, kendisiği aramıya koyulur. Meğer yanaşma ne efendisini müş, ne evini bellemiş imi beple sokak sokak dolaşırkan, aradı. ğı evin, hattâ efendinin önüne ka. dar gelir. Çünkü efendi, kendi ko- nağının selimlik dairesi kapısı önlü. ne iskemle atarmış, üç beş dostiyle kahve sohbeti yapıyormuş. Çiftlik yanaşması, bu küçük cemi. yete yanaşır ve bilmiye bilmiye e- gör | Ba se fendisinin koltuğu dibine sokularak |” sorar; — Boynu Fena Zadenin evini hi. Diyor musunuz? Efendi, gülümsiyerek şu eryabı verir; — Oğlum, bir ad da bana, sen tak. ma, Boynu b....lu nun evi burasıdır, vw sahibi de benim “ve ilâve ettim; — Kadı Zadei Rumi de belki böy. le istihza ederdi. Fakat 6 büyük â. Jim zamanımızda yaşasaydı. isminin değiştirilmesine değil, şu veya bu millet arasında haksızlığın hak, ta. arruzun himaye olarak tavsif olun. masından, yani mânaların değişiiril. mek istenmesinden sinirlenirdi, m mini İçin Hosrliki Bira imalinin inhisarlar idaresine devri hakkındaki kanun lâyihasınm | Büyük Millet Meclisinde kabulü do. Veyısıyle hazırlıklara başlanmak ü . zeredir. İnhisarlar idaresi Ankara daki fabrika tesisatını devralip bira satışlarına başladığı zaman İlk rak ucuzluğu temin edevekt Yalnız Balkanlarda değil, belli başlı Avrupa devletlerinde de bira - nın, bize kıyas kabul elmiyecek ka- dar ucuz satılması, iptidai maddesini hsriç memleketlere ihraç edebildiği. miz bu içkinin memleketimizde de u- cuzluğunu temin için tedbirler alın. masını icabettirmiştir. iş ola- ———— Miknatıs Adam “Miknatıs Adam” adı verilen Çek mühendislerinden M. Rudolf Pollak arkasından itibaren Çukürhann ha - dar devam eden saha jedilmez bu saha dahilinde İstimlâk- lerinden, mmtakaları dahilindeki 1» da yeniden bazı direktifler vermiştir. dahilindeki ünlü” törbitine” başlârmiştır. Bu.“ İrndn tettlik edicek emlak 500'KG.' sur”parçadır. “Belediye daimi encüi - meni bü'emlâkin istimlâki Hakkında menafii umitmiye kararı vermiştir Karar, tasdik edilmek üzere dün Da. hiliye Vekâletine gönderilmiştir. Vekâlet tarafından tasdik” edilir lere başlanacaktır. Gaziköprüsi üzerinde yapılmış o- an tramvay raylarmın söktürülme. si, dün Nafia V letinden Belediye. ye bildirilmiştir, Yeni köprü üzerin. den tramvay geçirilmemesi iki * se bepten ileri gelmektedir. Bu hususta ilk gözönünde tutulan mahzur, tram. vayların köprüyü fazla sarsarak tah- Tİp etmesi düşüncesi olmuştur. Son « va Şişhane ile Azapkapi arasındaki sıs mühendisle: ken, İspanya sefirini de Çankayaya gelirken görüyoruz. Iügiliz Gibs müessesesi mütehas- den mürekkep bir heyet İstanbul, Trabzon, Çatalağzı Ereğli ve İskenderun tetkikatta bulunmak üzere ör deki çarşamba günü Londrad Üz. şeh. muavini ile iki teknik müşavir bulunmaktadır. Heyet buradan doğru Ankaraya #idecek ve hükümetle (o temaslardan po şehrimize dönerek (| tetkikata NU İİK tetkikat “Tfabzor inik yapılâcak, müteakiben İs. anbul limanının tetkikatı yapıla - caktır. İstanbul limanının Yenikapı. da m, Haydarpaşa ile Salacak ara- ında mı kurulacağı, bu heyetin tet de tiçesinde belli olacaktır, Trabzon li- manı için lâzım olan tahsisat ayrıl. miş olduğundan, İngiliz heyetini: kikleri ri tet biter bitmez hazırlanacak Daha sonra Ereğli . Çatalağzı 1. mani meselesi halledilecektir. Bu ci. het henüz ihtilâflıdır. Karadenizde kurulacak yeni limanm Ereğlide mi yoksa Çatalağzında mi inşasının da - ha muvafık olacağını İngiliz mühen- disleri tayin edeceklerdir. yokuşun fazla meyilli o olması 'da| tramvaydan vazgeçilmesinde bir se-| bep telâkki edilmiştir. ! o Nahiye Müdürlerine Direktif Vali ve Belediye reisi Lütfi Kır - dar, İstanbul vilâyetine bağlı bütün nahiye müdürlerini, şehir meclisi sa. lonunda dün bir toplantıya davet eti miştir. Lütfi Kırdar, nahiye müdür. mar faaliyeti hakkında izahat iste miş ve kendilerine bü husüs hakkm. A 7 5 — Namı müstearla yanlan yanlardan kim mesul olur? C — Hem yazıyı yazan, hem de basan ve neşreden, Namı müs. tear, yazı sahibini © mesuliyetten kurtarmaz. S — Evlenmek ne gibi şartla ra tâbidir? bir kaç gündenberi şehrimizde bu - Tunmaktadır. Benliğinde garip bir o miknatıs kuvveti olan mühendis Rudofl bera. berinde taşıdığı iki tarafı topuzlu bir âletle bir saha üzerinde dolaştığı klt bu sahanın altında maden varsa ©nu kesfettiğlini iddia etmektedir. C — Evlenecek adam musyenesini yaptırdıktan sonra belediyeye müracaat ederek © bir beyanname tanzim eder, Bu be « yanname, doğduğu ve kayıtlı bu « sıhhi lunduğu mahalle, köy veya kasaba da 15 gün askıda bırakılır. Bu müd. başka milletlerde de var mıdır? Hatayın Aanavatana ilhakında" #onra bir kat daha ehemmiyet kes beden İskenderunda icaplara, uygun bie liman vücüde getirilecek asri tir. İagiliz mühendisleri İskenderun | için de mahallinde esaslı tet. kikat yapacak ve bir plân hazırla yapacaklardır. Diğer taraftan İskenderunda ye . niden vücude. getirilmesi kararlaştı. rılan gümrük teşkilâtı için tetkilkatta bulunmak üzere İstanbul gümrük lerinden iki eski, tecrübeli Yimanlarında | rimize gelecektir. Heyette M. Gibsin | kiklerinden sonra verilecek karar ne | plân dahilinde inşaata başlanacaktır. ||! İstanbul ile takviye edilecektir. İstanbul limanının iktisadi vaziyeti üzerinde tetkikler müdürü Ratfi Manyas ve Hâmit dün vali muâvi ve belediye Lütfi Kırdarı ziyaret ederek İstanb mühim görüşmeler yapızışlardır. İstanbul İlmanının ik yetinde bir kat daha inkişas temini İürüken çalyaciklardır. Hü geye 1 rölere devam olunacaktır, Almanyaya evvelce ısmarlanm Beynelmilel Şimendifer Kongresi Eylâl ayı içinde şehrimizde toplanacak olan beynelmilel şi- mendiler kongresi için hazır. İıklara başlanmıştır. Kongre, Yıldız sarayında toplanacaktır. Kongreye ait hususatı belediye ile birlikte tesbit etmek üzere Nafin Vekâleti tarafımdan şeh- rimize bir memur gönderilmiş- tir. Kongrede beynelmilel şi- mendifer tarifesile katarların hareket zamanları tesbit edile. | cektir. Bir Kız Boğu'du Eyübün, Vezirteke fümrüklerinin 40 memuru Devlet Liman işletmeleri “umum reisi limanının iktisadi vaziyeti üzerinde iki daire arasında temas ve müzuke. niş “hahallesinde Şifa yokuşu 2 - 4 numarada oturan. Çarşamba Günü İngiltereden Şehrimize Bir Heyet Geliyor LİMANLARIMIZIN! İNŞASI İÇİN TETKİKAT YAPACAKLAR caret eşyalarımızın kendi vapu mizla daha emin ve seri nakli arı ni bakımından, Jiman bariz inkişaf meydana getirecek! İ Almanyaya sipariş edilen Etrüsk * İvapurlardan Tırhan önümüzdeki şanba günü-“limanımıza gelecektir. Üzerinde ehemmiyetle iğ i le! mesi bilhassa bu noktal teşriki mesai etmişlerdir. Dün Maarifte Bir Toplantı Yapıldı lebe alabilecekleri tetkik edilmiştir. Bu husus tesbit edildikten sonra ne- | tice bir raporla Maarif niden zerine şehrimizde Y a karar vere. örtamektepler hâkk cektir. Alınan neticelere göre bu lolan ti Memür| komisyoncu İsmail Ceridin besleme: dikili alsağiğı de'nazarı dikkate alınacak 0. İskenderuna gönderilmişlerdir. İs - İsi on beş yaşlarında Alibey |dedi de idi be edi kenderun gümrük teşkilâtı kısa za - | köyü deresinde yıka yl im e e şek manda meydana getirilecek vE kadro | muştur tep'açılması zaruri görülmektedir. —ğ—ğ——— SORUNUZ, CEYAP VERELİM det zarfında evlenmeğe mâni ka. C — Mahlâs ile müstear isim nuni bir mahzur zuhur etmezse evlenmesi tescil edilir. Bu tescil muamelesini müteakip her o şeyi bitmiş, çift, karı koca vasfını al . mış olur. Bugün bu muamelelerin istilzam ettirdiği masraf da iki üs lirayi geçmez. Şimdi bu masrafın da kaldırılması kararlaştırılmış tr. * S — Eski divan edebiyatında şairlerin kullandıkları mahlâs ile namı milstear arasında ne müna. sebet vardır? Namı müstear usulü arasında hiçbir münasebet yoktur. Mahilâs, şairin kendi Karakterini uzak veya yakından İfadeye de yarar, Bir ismi seçmesinden ve onü şilrde marka gibi kullanmasından ibarettir. Çok defa mahlâsı, “şairin fistadı . bir mahlâsname yazarak - verirdi. Meselâ meşhur Kemal Be- ye Namık mahlâsını Eşref Paşa vermişti. Mablâsın kıdemi, divan edebiya tinin kurulmasına kadar yükselir. İranlılarla Osmanlı, Azeri ve. Ça. ğatay Türklerinde vardır. Ga:p milletlerinde müstear isimle yaz. mak âdeti mevcut İse de mahlâs u- sulü yoktur. * & — Bazı ecnebi gazetelerde “Hiindin hayat uzatan otu'' gibi ve bunlara benzer bazı madde ve eşyanın reklâmları var, bunlar doğru mudur, ve memleketimizde bulunur mı © — Bunların aslı yoktur, para çekmek için tutulmuş yolları kabil şeyler bizim memleket bulunmaz. Türkiy: bu. halkın aldatılmasıi Yunmaz. ve Avrupaya yeniden sipariş edile « cek olan vapurlar teslim alındıkça ticaret filomuz zenginleşecek ve ti. sev- kedilmek- üzere eşya bekletilmemesi| hareketlerinde | durulan | ninın turistik bakımından rölü teş- kil etmiştir; Belediye ile liman işlet- nazardan Dün Maarif müdürlüğünde, Wise ve orta mektep müdürleri ve Mearif Vekâleti umumi müfettişlerinin işti- rakiyle bir toplantı yapılmıştır. Bu toplantıda, mevcut lise ve O! amek. teplerin halihazır vaziyetleriyle ye- İl ni ders senesi başında ne kadar ta» Vekâletine bildirilecektir. Vekâlet bu rapor ü- açılacak sene ilkmektaplerin son sınıfından mezün ebe mıktarı 6 Bin kişidir. Or. İtamekteplerin son sınıf imtihanların. ds muvaffak olamıyanı talebenin a'. Ispanya elçileri dün Cümhurreisimize itimatnamelerini verdiler, Bu resimlerde, Yugoilav sefirini itimatnamesini verdikten sonra Cankayadan çıkar. Istimlâk | Hâlde iBir Hâdise Bazı Arazi Sahipleri Kabzımallar Gibi Mal Satmak İstediler Düri sabahleyin sebze ( halinde kendilerine bahçevan süsü veren bir kâç kişi bir hâdise çıkarmıştır. Bunlar ötedenberi küçük m sile para vermek ve onları bor. dırmak suretiyle zebun bir vaziyete sokan kimselerdir. Bu arazi sahipleri, » borçlandır İdıkları Küçük müstahsilleri sıkıştı stah- leri malların ken. ri i satilacağını sürmüşler ve buna razı olmiyan kü - çük müstahsillerden de kabz'mal ücreti namı fle bir ücret talep etmiş- İlerdir. Bu vaziyet karşısında kalan İküçük müstahsil de malını o bunlar vasıtasiyle sebze haline sevketmeğe mecbur kalmıştır. Bu şekilde sebze haline gelen ve giren bu arazi sahip- leri müstahsil sıfatiyle mallarını sat. mak üzere kendilerine yer gösteril - mesini hal idaresinden istemişler » halin dahili nizamnamesine mugayir olatak, getirdikleri malları kabzı - mallir marifetiyle satmak istemedik- lerini ileri sürmüşlerdir. Hal idaro- İsi, mallârm, sncak mevcut usule gö- ro satılabileceğini ve bu usule tevfi. Jkan bu malın satış birliği vasıtasiyle İ satışa çıkarılacağını bildirmiştir. Bu. nun üzerine alâkadarlar bazı resmi dairelere müracaatle şikâyette bu - lunrpuşlardır. Bu şikâyet Üzerine be. lediye iktisat müdürü Sallet Sezen İdün sebze haline giderek ( icabeden tahkikatı yapmıştır, Bu fahkikattan şikâyette bulunan arazi sahiplerin den istenilen paranın, hal nizamna - voesi mucibince verilmesi icap eden rusumdan ibaret olduğu ve hal ida- resince nizam harici hiç biş para İs- tenilmediği anlaşılmıştır. TAKVİM ve HAVA 8 Temmuz 1939 CUMARTESİ Tireli ay Gün: 31 Hizir: 04 Arabi: 1388 Rum: 1398 Cem, eyv Haziran: 25 — Öğle 10.14 — Akşam: 1218 1943 219 Hava Vaziveti Yeşilköy meteoroloji istasyonundan #h- ata göre, hava yurlin Egenin ş&rk kısımları ile Akdenizin garp kıstn- larında 9z diğer bölgelerde umu- iyetle çok bulutlu ve yer,yor yağışı İ deçmiş, rüzgürlar Akdeniz kıyılarında İ garbi, diğer bölgelerde şimali istikamet» ten orla kuvvette ve yer yer kuvvetlice, Karaderizin garp kısımları ile Marmârm ve Ege denizlerinde şimeli istizametten edil firtıru şeklinde ermiştir. pp İstanbulda have çok bulutlu gee- gelire gimalden saniyede 7 » 9 mete #brzla gamiştir. Sant 14 te höva tazyiki S5 miliber idi, Sühumet en yüksek 26,0 ve en düşük o 180 senligrat olarak İca ydedilmiştir