5 Temmuz 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

PENCEREMDEN Zamane Samouraileri uğu üzere Japonya, Yazan: M. Turhan TAN Men yetmiş bir yıl evvel bambaş- ka bir teşekküldü. İlâhlar sülülesine | mensup sayılan ve Mikado adımı ta.| şıyan imparatorların na yüzlerini | gören, ne seslerini duyan vardı, Hü. küm Shogun denilen başkumandan.! ların elindeydi. | Shogunların emri altında kendi! lerine Daimyo adı verilen asilzade - | ler; zengin mülk sahipleri, birer de.; rebeyi demek olan valiler bulunur -! du. Daimyonlar müstahkem da otururlardı. nılan şövalyeler marifetiyle şahıs -| larını, güfuzlarını ve malikânelerini | müdafaa ederlerdi. Japon karakteri bilhassa Samou- gni'lerde tebarüz eder ve bu karak. ter şu vasıflarla ifade olunabilir; Ce. saret, nizamseverlik, fedakârlık, va. tana bağlılık, kanaat ve | feragatte seçkinlik, İşte bugünkü Japonya, sna hat - İarını kısaca çizdiğimiz şu seciyede bir zümrenin, Samourailerin, kendi kabukları içinde yaşamaktan vaz geçip gözlerini medeni dünyaya çe, virmelerinden ve o dünyada bul , dukları her faydalı şeyi almaların . dan doğmuştur. * Yine malâm olduğu üzere Japon. | ya 1543 te ilk Avrupalı çehreyi gör. | dü, Bu çehre, misyoner siması idi. Fakat on yedinci asrın ortasmda bü. tün limanlarını yabancıları kapadı Çünkü yabancılar “hak” tan anla miyor, kuvvete tapıyorlardı, mourailerin karakterine pe bir şeydi, | Sml iari 1854 te Amerikalılar, sonra da Avrupalılar, e ya vişi yaparak, k; ii, apalı limanları açtır. mi ogun nezdinde elçi bu. vrupa ayi yıldızın etrafında (Türkiye Çüm- | misyon derhal tetkikat yapmış ve haksız mbar eiişütyalizmini | büriyeti) yazıları vardır, Çelikler aporoöuJMğiRlainadiğ Heğlâmistr ; hazırlandıktan sonra paraların ha - | Komisyon elsi dün bir muhasriri İşte bu mater, koca biz milletin male. mizin müracaati üzerine bu hususta Me ae) 0 a söylemişti Gücünde intibah şafakları doğdu: Sap - Taksimdeki büyük su haz - Tane 10Para Çıkarılacak hi vam edilmektedir. Darphane idaresi #peydenberi bronz on adet on.) a a TAN DAHİLİ 5:7-939 GÜNÜN RESİMLERİ: Sivas Akşam Kız Sanat Okulu Sergisi Zonguldak — Karaton ocaklarında amele evleri Yeni 10 Paralıklar —— Piyasaya 94,400,000 Derphanede gümüş ve nikel cüm- uriyet paralarının basılmasına de- paralıkların | resimleri ve halitaları ile meşgul bu- | Tunuyordu. Eski bronz beş, on ve Iki buçuk kuruşlukların pullarından bir kısmı vaktiyle Zeytinburnu askeri fabri - kasında muhtelif üyarlarda hazır - landığı için bunları yeni halita yarına uydurmak için çok müşi çekilmiş ve nihayet muvaffak olun- muştur. Bir kaç gündenberi on paralık - larin çelik kalıpları hazırlarmıya başlamıştır. Yeni on (o paralıkların kuturları 18 milimetredir. Piyasaya tam 94 milyon 400 bin paralık drilacaktır. Yeni on paralıkların bir yüzün - de (10 para « 1930) diğer yüzünde! Hayvan Bahçesi uzatan, ya - nesi, Taksim mevkiine “Taksim” a- EE lm Yâni krevete) Belediye, şehirde bir hayvarat| giy veren bir binadır. Binanın da ! ren Ml a saygısızlık göste .| bahçesi tesis etmek İçin tetkikler) pilindeki kitabelerde | 1135 - 1145| tara bel bağlamı mü. para -| yaptırmaktadır. Bunun için Bada-)hieri tarihlerini gördüğümüz gibi| kendilerine uydurun bütün milleti peşfe ve Londra hayvanat bahçeleri | mimari hususiyetleri itibariyle de bulumuyorlard. 1864 e emeyi müklürlüklerinden malümat istenli. | 18 inci asır Türk medeniyeti eseri bu yenileşme, bd yn miştir, İolduğu aşikârdır. bancılara karşı koyma plt” ,——— Binanın doksan küsur metre bo- akla sığmaz bir hazla ilerledi E si) Mersinde Bir Odacımın | yu ve yirmi metreye yakın eni var- rikasız, meklepsiz, ordusuz don” Doğruluğu dir. Dahilen çak şayanı dikkat mü - maniz, düzensiz biç memleken,; | Mersin — Vüüyet makamı odacı-| teaddit havuzlar ve bölmele ve bir yirmi beş yıl içinde Avrupai ke vücude geldi. Bütün dünya bu ip. kılâba hayrandı ve. Samonrajleri, yarattığı eser alkışlarla amlıyordu,. & bir ül. Fakat kuvvet, su ve ateş gibidir. m ve feveran halinde mutlak; yıkar ve yakar.. Coşkun bir sudan «a. kin bir dere zararsızlığı, alev pley yanan bir ateşten basit bir kıvılcım kıymetsizliği beklemek gülünçtür. O coşkun su, kendinden kuvvetli hi, sedde, © büyük ateş kendini Yene eek bir kudrete tesadüf edinceye yi dar tabii rollerini yapacaklardır. Samourailer de coşkun bir suya ve alev alev yanan ateşe döndüler, Kuvvetin hakka tagallübhünden iğ. yendiklerini, emperyalizmin iğne - sinden ıstırap duyarak harekete geç. tiklerini unuttular, bizzat hakkı çiğ. neyen bir kuvvet ve kıtalara sığmaz bir emperyalist âfet oldular. Bu akını, galiba ayni şartların, ayni zaruretlerin ibramiyle uyana —| eak yeni bir millet, şimdi heyecan devresi yaşayan Çinliler geri süre cek. Temenni edelim ki onlar da Yâplarının izinde yürümesinler! —— amaaa Arkadaşını Yaraladı Evvelki gece Taksimde bir © garinoda rakı içmekte olan sabıkaklardan Al e arkadaşı Hasan arasında kadın yüzün - den kavga çıkmıştır. Bir aralık Ali bıça « Ana sarılarak Hasan dört muhtelif ye. rinden ağırca yaralamış ve kaçmıştır. Ya- rah Beyoğlu hastahanesine kaldırılmış, larından Mehmet Sameri, sokakta, i- Şi para dolu bir cüzdan hemen polis müdürlüğüne götürüp teslim etmiştir. Cüzdanda 900 Vira bulunduğu anlaşılmış ve bu para bir s8ât sonra aranıp bulunan Suhibine verilmiştir. — Burdurda Bir İdam | Burdur, (TAN) — Köyüne gelen küçük bir seyyar satıcıyı, yolunu ke serek öldürmekten, otuz lirasını si- dıktan sonra cesedi parça parça edip | muhtelif yerlere gömmekten suçlu | Söğüt köyünden Bekir oğlu Mehmer | Emin, idam olunmuştur. S — Şirketihayriye vapurla rının güvertesinde ikinci © mevki yolculara yer tahsis edilmiştir de, Akay vapurlarının güvertesinde neden tahsis edilmemiştir? , C — Akay vapurlarımın birin » ci mevki yolcuları çoktur. İkinci mevki ekseriyetle tenha olur, A - kay idaresi için bu vaziyette ev. velemirde birinci mevki yolcula. rına yer tedarik ve tahsis etmek zarureti vardır. Halbuki şirket va. purlarında bu ihtiyaç daha az his. sedilmektedir. S — İntihaplar gizli veyle ya. suçlu biraz sonra bıçağı ile beraber yas k maş a İ göre yıkılacaktır. İduğunu bilenler müzeler idaresin - serleri koruma müdürlüğü İstanbul bürosuna bu hususta tetkikat yapıp neticeyi bildirmesini - istemiştir. - pildığına göre işari reyle intihap Taksim Su Haznesi | Hatay Pulları Prost Bu Kıymetli Eserin Yıkılmasına Lüzum Gösterdi, Bir Komisyon Teklifi Tetkik Ediyor Taksim Cümhuriyet ( âbidesinin karştsindaki su haznesi Maarif Ve - kâletiyle belediye arasında bir ihti- lâfa sebebiyet vermiştir. Belediye- nin vücude getirdiği tesisatla ieabet-| tiği zaman geceleri, üzerinden ren - gârenk sular fışkırtan bu hazne şe- hircilik mütehassısı Prostun plânına Bu haznenin tarihi kıymeti ol - deki âbideleri muhafaza “komisyo - nuna müracaatle keyfiyeti bildir - mişlerdir. Komisyon Maarif Vekâle- in nazarı dikkatini celbetmiş, Ve- kâlet kendi teşkilâtına bağlı eski e Bunun üzerine Arkeolog - mimar Sedat Çetintaşın riyasetinde" bir-ko- çok taksimatı ihtiva etmektedir. Gerçi su hazne kısmı hiç bir tez- yinatı ihtiva etmiyorsa da o köşeye gelen ve dışarıdan tek kubbeli bir| türbe gibi gördüğümüz kısmın içe - risi müzeyyen mermerler, bronzlar ve masuralarla süslenmiştir. Kita - beleri ve vakfiyeleri mermer Tevha-| lar üzerinde mahkük ve muallâktır.| Ortada bulunan bu mermer cağlaya- nın İkİ tarafında mermer setler var- dır. Bu kısım çok şayan: dikkat ve kiymetli bir eseri sanattır. Yurdumuzdaki tarihi eserlerimiz. arasında böyle süslü parçalar çok ise de bu bina, bu tesisat bilhassa SORUNUZ, CE | kımından Türkün şehircilik ve o cemiyet tarihi üzerinde çok canlı ve mani dar yegâne bi? sanat eseri meydanda kalmış bir eserdir. mahzen bugün bile şehrin semtlerini sulamaktadır. Su, Türk tarihinde, hiç bir mil letin tarihinde görülmemiş ehemmi. yeti taşır. Meselâ Selçuk hanların Bu medreselerini tetkik ettiğimiz vakit| bu binaların haricinde halk için ve dahilinde de içeride oturanlar için dikkate âzami ehemmiyetle nazarı alınmış su tesisatı görülür. Bu e bemmiyet Osmânoğullarında da ye rini terketmemistir. İşte gözümüzün önünde her köşe başında sebil bir Ve cami avlusunda bir şadırvan ve şehir 'dahilindeki-yüzlerce çeşme de bunların en büyük şahididir. MEL Bey ELİ © aa yayasolarak su. aramek ıthane” dağlarında “dolaştıkların! kitaplar açıkça yazıyorlar. bünlür içtimai hayatın Türk kafa sında ne kadar ehemmiyetle yer al | mış olduğunu gösterir. Taksimdeki bu, 18 inci kalma hazne ise çeşmeler ve sebil ler gibi mevzii ve münferit bir tesi sat olmayıp doğrudan doğruya şeh İrin şu ihtiyacını istihdaf ile vücüde getirilmiş, Türk kültür tarihini, ce: miyetçilik, suculuk ve mimarlık ba alandıran çok kıymet Wi bir eserdir.” Bu mevzu dahilinde rapor Maarif Vekâletine gönderil dikten sonra Vekâlet belediye ile te. masa geçecektir. “Taksim suyu” a dı verilen suyu o semte, Bahçeköyü| üzerindeki Sullan Mahmut be: den naklen bu hazne vermekte, Bir Rumen Gemisi Geçti Rumen mektep gemisi Mirsea dü: Timanımızdan transit olarak oAkde nize geçmiştir. Akdeniz llmanlarını #iyaret &decek olan Mirseahın dö- nüşte limanimızda tevskkuf etmesi muhtemeldir. YAP VERELİM am “ yapmayı teklif etmek kanuni olur mu? C— Olur. Arânin'dağılmaması. nı, intihap işinin biran evvel ta» mamlanmasını temin için işari rey teklif edilir. Kabul olunursa inti - hap işari reyle yapılır. Olunmaz. sa veyahut bu teklife rağmen giz. Ni reyle yapılmasını isteyenler ek. seriyete yakın bir kalabalik teş - kil ederlerse intihap gizli | reyle yapılır, iv . S — Halkevleri nizamnamesi müstakil midir, Yoksa diğer cemi. yetler gibi umumi hükümlere mi tâbidir? C — Halkevleri parti teşekkü. lünün kültür koludur. Parti tara - fından tertip edilmiş hususi ve müstakil nizamnamesi vardır. Bu nizamnameye göre işler ve hare - ket eder. . S — Namı müstear ne şekilde alınır, kanuni bir muamelesi var midir? C — Yoktur. Beğendiğiniz is . mi namı müstear olarak kullana. bilirsiniz. . S — Totaliter ne (demektir, Türkçemizde tam karşılığı nedir? C — Totaliter, vetandaşlara m. ilik olarak bâzı için Bütün asırdan hazırlanan | Dört Seride İki Milyon Pul Basıldı İstanbul Damga matbaası 4 a başlamıştı. Bu dört çeşitti, Birinci serinin ü ünde | Antakya kalesi, dördüncü | Halkevinin resimleri vardı. bıyordu, Üç serinin $abı “İnacaktır. kadar Ikmal edilecektir, Tabı ve resim itibariyle çok nefistir. l Es m Ma Terkos Suyu Arttırılacak makinelerinin montajı , bitmiştir. Yeni makineler 20 güne kadar faali- | . | çalışmasile bazı bilâ Inkıta su verilebilecektir. ile baytar müdütlüğü, balıkçi d dırlar. Yeni talimatnameye &i tesisatı bulunacaktır. sk yek. Tramvay, Elektrik, Tünel ledi -) R olan kömisyonun lanarak imza edilecektir. Nafıa Vekili General Ali Fuat, n İlerinin belediyeye devri İdün Vali ve Belediye Reisi Lütfi ni işletmelerin şehir için hayır! masını ve belediye için de muvafla: kiyetli basarılar temenni etmiştir. it olması jeabeden her şeyin dev lete inhisar (ettiren demektir. Türkçede tam mukabili “ya hep, ya hiç” olarak kabul edilebilir, To. taliter devletlerde vatandaşın en tabii hakları olan gıdasını, eğlen. cesini, tefekkür ve okuma hürri. yetini bile devlet tayin ve tahdit eder. Ticaret, ithalât, ihracat dev. lete aittir. Teşrii ve icrsi kuvvet devlet elinde toplanmıştır. Vatan. daşın yatıp kalkmasından, gezip tozmasından başlayarsk en şahsi hareketlerine kadar bütün hare. ketleri devlet disiplini ile tahdit Ha - i için yeni posta pul- pullar Hatay bayrağı, ikinci serinin üstünde Ha - tay haritası, üçüncü serinin üstünde serinin üstünde de Antakyâda yeni yapilan Her seriden beş yüz bin pul bası bitmiş ve Hataya gönderilmiştir. Bunlar Ha - tayın bize İltihâkına rağmen hatıra olarak yakında kullanılmağa basla- Dördüncü seri de bir kaç güne pullar ysie sevkedilecektiz, Bu makinelerin semtlere gece de, Belediye sıhhat işleri müdürlüğü kânları ve balıkların satışı hakkında yeni bir talimatname hazırlamakta ba likçı dükkünlarında dalma akar su Tramvay, elektrik ve tünel idare- lerinin belediyeye devir ve tesellü- musmelesi bitmiştir. Vali ve Be- » Reisi Lütfi Kırdar da dün sa- bahleyin elektrik idaresine giderek devir ve teslim muamelesile meşgul mesaisine İştirak etmiştir. Devir ve teslim muâmele- ine sit protokoller de buğün hazır- tramvay, elektrik ve tünel İşletme- dolayısile Kırdsra gönderdiği bir telgrafla ye- HABERLER Zonguldakta Yeni Kömür Ocakları Açılıyor “Zonguldak (TAN) — Otuz sene ka- dâr evvel kapatılmış olan o Karaton ocağı tevsian, Çaydamarı ve Asma mevkilerinde de yeni ocaklar 1940 senesinde çalışıp kömür” ihracına başlayacaklardır. Dahilde İstihlâ - kin artması ve harice sevkiyat ihti- yacı, yeni yeni ocaklar © açılmasını lüzumlu kılmaktadır. Asma, Çaydamarı ve ( Karaton İ mevkilerinde Etibank tarafından ü- çer bekâr paviyonu, yemekhane ve yıkanma yerleri yapılmıştır. Amele- ye mahsus olan, sıcak, soğuk su tesi- satiyle kaloriferi de ihtiva eden bu on beş büyük bina 450 bin liraya mal olmuştur. Yakında (buralarda mühendis ve memur çtvleri de yöpi- lacaktir. Yeni bir kömür silosu Gelik ve Karaton ocaklarından ber gün çıkarılan kömürlerden 200 - 300 ton kadarı, Çatalağızı is - tasyonuna kadar uzanan sekiz kilo metrelik bir dekovil hattında nak - dedilmekte ise de, bunlarm vagon - lara yükletilmesi eski usulde oldu < ğundan vakit zıyama sebep olmak- ta idi. Etibank, Çatalağızında, yüz ton kömür alan ve kırk bin liraya mal olan, 60 metre uzunluğunda ve 30 metre yüksekliğinde bir kömür silosu yaptırtmıştır. Şimdi ocaklar» dan gelen kömürler bu siloya dökül- mekte, oradan da süratle akıtılarak vagonlara yükletilmektedir. Kokaksu istasyonu Ankara - Zonguldak hattının Fil yos « Çaycuma istasyonları arasın» daki 22 kilometrelik mesafenin tam ortasında bulunan Kokaksu istasyo- nu; temmuzda işletmeye açılmıştır. İstasyon binasının inşaatı bitmiş ve küşat merasimle yapılmıştır. Bu İ#- İasyamdan Basta rma Melle Metrelik. şoseyi kateylemektedirler. O a Sivasta Bir Sergi Sıvas (TAN) — Geçen. ders yıl nat mektebinin talebesi tarafından vücüde getirilen eserler, şapkacılık, çiçekçilik ve dikiş kısımlarını ihtiva eden bir sergide teşhir olunmuştur. Halk, bü eserleri büyük bir. zevkle tetkik etmiştir. Akşam Kız Sanat mektebinin dar ölan kadrosunun genişletilmesi ve önümüzdeki ders yılında mektebe bir nakış şubesinin de ilâyesi temen- ni olunmaktadır. Biliş Kızılay Haftası Kızılay haftası devam ediyor, Şeh- rimizdeki Kızılay şubelerinde müsa- mereler ve nutuklar verilmektedir. Kızılayın o memlekette yaptığı ve yapmakta olduğu işler bu yasıtalar- la halka anlatılmaktadır. Ayrıca ev- lera Kızılayın o ehemmiyetini #teba- rüz ettirecek mahiyette beyanname- ler dağıtılmakta ve makbuz mukabi- linde teberrüler dercedilmektedir. Halk, Kızılay müsamerelerine bü- yük bir alâka göstermektedir. mama aa TAKVİM ve HAVA 5 Temmuz 1939 ÇARŞAMBA Tüdtay Arabi: 1458 Cem, evvek 18 Güneş: 444 — Öğle: İkindi Gün: 31 Hizir: #7 Rumi: 1308 Haziran: 23 213 104 Hava Vaziyeti Yeşiiköy meteoroloji istasyonundan ahi” nan maldmata göre, yurtta hava, Trakya” nadoluda çok bulut! yılarında açık, diğer bölgelerde az bului” Tu geçmiş, rüzgörler urmüriyetle gtmayi 1s” tikemetter orta kuvvette esmiştir. Dün İstanbulda hava ax bulutlu geçmiğ rüzgür çimali şarkiden smniyede 8 - # metre hızla esmiştir. Bant 14 te haya #88” yikı 10137 milibar idi, Sühunet en yük” sek 30.4 ve en düşük 18,5 santigrat olar” kaydedilmiştir. başında açılmış olan Akşam Kız Sa-* İ | da çok bulutlu ve mevzii yağışlı, Doğu A” İ , Ege ve Akdeniz kı” i İ i i i ği | | | ğ i i