28 Haziran 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

L'art Turc Yazan: M, Turhan TAN © ki muhtevası kadar cazip, © miçtir. Nefis, dedik. Zira sanatla zarafe- ti, rikkati ve lâzım geldikçe de âza- meti, haşmeti » güneşteki © hararet ve ziya, denizdeki renk ve ebat gibi. sım sıkı birleştirmekte Türkler, bü - tün milletlerden büyük © kabiliyet göstermişler ve çok mühim sanat e - serleri vücude getirmişlerdir. Bn e serler zarif ve nâzik olsun, haşmetli ve âzametli bulunsun, tek bir sıfatla ifade olunurlar: Nefis! Mazlum, dedik, Çünkü Türkün sa. mat kabiliyeti ve yarattığı o nefis sa. nat eserleri garp âleminde uluorta inkâr olunuyordu. Hayır, o hakikat, inkâra da lâyık görülmiyerek sade - <e “yok” sayılıyordu. Bütün garp ta. > rihçileri-elli altmış yıl evvele kadar- bu körlükte, bu münkirlikte hemen hemen müttefikti, İşte Güzel Sanatlar (o Akademisi > öprofesörlerinden sayın üstat Celâl ” SEsat, “Türk sanatı” adı altmda neş rettiği bu fransızca eserle bir yandan © “necip milletimizin bütün tarih çağ. içinde yarattığı sanat eserlerini — ilmi usullerle - tasnif ve tesbit edi. yor. Bir yandan da garbın Türk sa. > imatkârlığı hakkındaki gafletini gide. > xecek vesikalar ortaya koyuyor. Cİ Gaflet deyip geçmiyelim: Avru - pa ve Amerikanın Türk dehasından — doğmuş sanat eserlerini » her ne se. — beple olursa olsun » tanımaması, bil. - memesi ve milletimizdeki sanatkâr. lık ruhunu inkâr etmesi © yalnız tarih tağlit ve tağşiş, © hakikat tahrif ve inkâr edilmi müyordu. İktısat ve siyaset vâdile « rinde de milletimiz ziyan görü Çünkü sanatsız bir mill, © yet manzumesinde alacağı yer mut. Taka değersizdir. EN altmış yıldanberi Türkün bu © cephedeki kıymeti de serilmeğe, in. kârdan ikrara doğru dönülmeğe baş- Tanmıştır. Fakat bu dönüş pek ağır © bir şekilde vukua geliyor ve eski ba- © &il zihniyet henüz yıkılmamış bulu - © muyor. Şu halde Celâl Esat, milli ma. » hiyette bir davanın müdafaasını - © İlmine, irfanına güvenerek - kendi kendine deruhte etmiş ve bu eseri böyle bir ülkü ile ortaya © getirmiş demek oluyor. Acaba eser, o büyük davanın cid- diyetiyle mütenasip bir kıymette mi, dir? Ben buna, müsbet cevap ver - mekte tereddüt etmiyorum. Çünkü “üstat » ifrata kapılmak, habbeyi kub. © be yapmak gibi ilme ve âlime yakiş. mayan hareketlerden uzak kalmak — şartiyle - Türk sanatının Türk tarihi © ile beraber yaşadığımı isbata muvaf- © fak olmuştur. Celâl Esat, bu pek mühim kita « “ bunda Türk sanatını iptidai Türk sa. © matları, orta ve küçük Asya sanatları © diye ilkin üçe ayırıyor, orta Asya sa. atlarını, İslâmlıktan evvel ve son » “ra olarak yine ikiye ayırmayı müte « skip küçük Asya Türk sanatlarını da © Selçuklu ve Osmanlı olmak © üzere ayrica ikiye bölüyor ve bütün bu devirlerin mimarlığa, nakşe, çiniye, tezhibe, hatta, minyatüre, halıya, ku- , maşa, toprak işlerine, o kakmalara, mozayika, şişeye, yâni sanat mef - © humuna dahil bütün O mevzulara iaallâk eden vesikalar sıralıyor, Kitap hu suretle Türk sanatı de. nilen tarihi, beşeri ve medeni haki - — kati tebarüz ettirirken: “Çoban ve ir kavim olan Osmanlıla - rın ne sanatı, ne de sanatkârı var. dır” diyen Gosset'lere; “Türk sanatı mı?.. Türklerin orijinal ve şahsi bir sanat yarattıklarını ispat etmek güç- © tür” demiş olan Violet le Due'lere — Susturucu, utandırıcı cevaplar da — vermiş oluyor. Sayın üstat Celâl Esadı candan ve gönülden alkışlarken Türkiyede © tıbaat sanatının en olgun bir seviye. ye yükseldiğini bu büyük eserin ba- “ sılmasında « adetâ - tebellâr ettirmiş > olan Devlet Matbaasını da tebrik et- meyi vazife bilirim, O matbaa bu e. serde - hele resimlerin basılmasın - “daki sanatkârlıkla - temin ettiği gü. — zellikle gerçekten iftihar edebilir. 5 ; i : , t E i ğ yüzünden yalnız PENCEREMDEN u, bir kaç bakımdan üzerinde durulmasını gerekli gördüğü - müz Fransizca bir eserdir. İsim, bel. Çünkü “Türk sanatı” sözünde tarihin hem nefis, hem mazlum bir faslı münde. . | rabbalık saha, Etibankça köylüden | Milyon Lira Zonguldak (TAN) — Maden kömürü ocaklarının ve bil hassa İş Bankası kömür ocaklarının bir elden idare için birleştirilmele- ri düşünüldüğü söylenilmektedir. Büyük elektrik santralı Çstalağzında büyük elektrik san- tralının inşasina 1 ağustosta başla nılacaktır. Ankara « Zonguldak de- miryolunun 401 - 403 üncü kilomet- releri arasındaki iki kilometre mu-! satın alınmıştır. Burada şimdilik,| banka mühendis ve müteahhitleri t-| çin, 9 bin lira değerinde üç bina ve-| İpılmış |. Çatalağzı büyük elektrik santrali- nın 7,5 milyon liraya mel olacağı, yapılar. keşiflerden anlaşılmıştır. Kastamonu - Zonguldak yolu Vilâyetimizi Kastamonu vilâyeti- ne bağlıyan Zafranbolu » Araç kaz sı hududu şösesinin yapılması için Nafla Vekâleti 100 bin lira gönder- miştir. Araç kazasından vilâyetimiz! hududuna kadar da şose inşası için Kastamonu vilâyetine 100 bin lira yollanıldığı anlaşılıyor. Her iki ta- raftan inşaat yakında başlıyacak ve itmam edilince, Zonguldak - Kasta- monu vilâyetleri arasında yol temin edilmiş olacaktır. Zonguldak Belediye bütçesi Fevkalâde bir içtima skteden lediye bütçesini 196,459 lira olarsk kabul etmiştir. Elektrik bül mülhak olarak 63.155 lira üzerinden tesbit olunmuştur. ———— Dişçilerin Toplantısı Diş tabipleri dün akşam Etibba Odasında altı aylık umu: larını yapmışlardır. Teavün sandığı- nin beklenen randımanı vermediği anlaşılarak, &yrica bir sigorta şirke- toplanfı- gorta ettirilmesine karar veriİmiştir. S — Bulgar Sadık tefrikası ki. tap halinde basilacak mıdır, mu » harriri kimdir? C — Bulgar Sadık tefrikası ki. tap halinde basılmıştır, muharri ri bizzat Bulgar Sadıktır. . S — Mehmet Akifin Safahatı nerede bulunabilir? C — Ankara caddesindeki A . sari ilmiye kütüphanesinde büla « bilirsiniz. Bir kısmı tükenmiştir. . S — Dinya Tisanları içinde en sengin lisan hangisidir? C — İngilizcedir. . S — Muharrir Kerime Nadir Çatalağzındaki elektrik santralı için ihzari inşaat Bankası Umum Mü hattin Çam, iştirakler servisi şefi Esat Kerilol ve Kozlu Kömü riş şirketi müdürü İhsan Soyak, burada, maden müesseseleri hakkında tetkikatta bulunmuşlardır. Zonguldak: belediye meclisi, 939 be-|”” 8 ile temas edip âzanın ayrı ayrı si-| Maden Ocaklarının | Idaresi Birleştiriliyor Çatalağzı Elektrik Santralı İçin Yedi Buçuk | Harcanacak İzmitin Kurtuluş Bayramı İzmit, 27 (Hususi Muhabirimiz- den) — Yarm (bugün) yeşil ve güzel İzmitin düşman işgalinden kurtuldu- ğu mesut günün 19 uncu yıldönüm dür. İzmit ve bütlin körfez sahilleri neşe ve şütaret dolu, büyük bir bay- ram günü yaşamıya hazırlanmakta- dır. Izmit, işgalin, esaretin acı ve zalim Dir harabe olarak kurtulmuştur. Fakat, bugün İzmit, Yurdun'en verimli ve en mamur parçalarından biri halin- dedir. Çalışkan ve enerjik bir belediye elinde olan İzmitte imar plâmı çizdi- rilmiş, su, elektrik, mezbaha, yol, park, ağaçlık, cadde, Tiktım İhtiyaç- larr önlenmiş ve inkılâp ülkesinin ön gırdabından yanmış ve ş safta gelen bir diyarı olmuştur. İzmit, yarın (bugün) bayramını böyle bir dekor içinde kutlulıyacak-| tır. İzmitin kurtuluş bayramı İzmit- lere kutlu olsun. —— POLİS : ERİMİŞ DEMİRLE YANDI de Kamoti isminde bir zata simiş demirle ayakların» tır. Yaralı Beyoğlu hastanesine kaldırılmıştır. YANGIN Fatihte Çatıkkaş sokağında Muhar:6-| n evinde yangın çıkmış, pencere per- Ve bir kisim eşya yandıktan sonra ar pılan tahkikat petice- | kival- r yangın başlarımcı olmüş ise de, meşin | büyümesine meydan verilmeden itfaiye ta ir, Yangının elek- Münakalât Vekili Dün de Tetkiklerine Devam Etfi Münakale ve Muhabere Ve - kili Ali Çetinkaya dün öğleden evvel İstanbul Deniz liman ri - yasetine giderek kendisine tah- müddet meşgul olmuş ve oradan Ticare- iti Bahriye mektebine gitmiştir. yapılmakta o- | lan imtihanlara girmiş ve tale- benin verdiği cevanlarla yakın- sis edilen dairede bir Vekil mektevte dani alâkadar olmustur. Mektebin daha mütekâmil bir ha- le ifrağı için tetkiklerde de bulunan Ali Çetinkaya oradan tekrar İlman tiyasetine avdet etmiştir. Öğleden sonra, yine Iman riyasetindeki dak resine gelen Vekil, Denizbank tara- fından sipariş edilen ovapurla- ri inşa etmekte olan fabrikaların mü- tehassıslarını kabul ederek bir müd- det kendilerile görüşmüş ve serdet- tikleri noktsi nazarları dinlemiştir. Krup fabrikasının mümessili de Ali Çetinkayayı ziyaret etmiştir. Bir ara Devlet Denizyolları ve Lt- man İşleri Umum Müdürleri de Wi- man riyasetine giderek işleri etra- Münakalât Vekili Ali Çetinkaya, Deniz Ticaret Mektebi imtii fında görüşmüşlerdir. Devlet Denizyolları ve Liman Iş- leri Umum Müdürlüklerinin kadro- ları ikmal edilerek Vekâletin tasdi-! kine arzedilmiştir. Karoların bugün, yarın tasdikten çıkıp slâkadarlara| tebliğ olunacağı muhakkak addolun- maktadır. hanlarında Maarif Vekili Mülkiye Mektebinde Ankara, 27 — Maarif Vekili Ha- san Âli Yücel dün Mülkiye mektebi- e giderek saat 12 ye kadar talebe- lerin imtihanlarında hazir bulun muştur. Belediyedeki Tahkikat Eski Muamelâta Ait Tamamlandı, Yeni Mülkiye müfettişleri, şimdiye ka- dar belediye merkez teşkilâtında yaptıkları tahkikata ait fezlekelerin bir kısmını hazırlıyarak Dahiliye Vekâletine göndermişlerdir. Müfet- Hisler hu san oinlarda da İnnsarya- tuvarla zat işleri mwuamelâtıni tetki- ke başlamışlardır. Bunlardan başka eski elektrik şirketi zamanında cad- delere konulan elektrik direkleri meselesinde yapıldığı ihbar edilen yolsuzluk hakkında da tahkikata baş- lamıştardır. Bu ihbara nazaran 45 liraya imal olması lâzım gelen her ©- lektrik direği belediyeye 130 liraya mal edilmiştir. Bu meselevin tahki- kinden sonra müfettişler Dolınabah- çe havagazı şirketile belediye ara- sında sekiz sene evvel tâdil edilmiş olan mukavelemane meselesi de tah- kik edilecektir. Bu tarihten evvel belediye ile şir- ket arasında #ktedilmşi mumavele- namede ( belediyenin — göstereceği İğzum üzerine şirketin tesisatını pa- rasız olarak başka yere nakledeceği “ İhakkında bir kayıt mevcut olduğu halde bu kayıt tadilât esnasında kal- dırilmıştır, Bu yüzden, Dolmabahçe- ak stadyom dolayısile, buradaki tesisatı başka yere kaldir- ması şirketten istenilir» on şirket bu tesisatın kaldırılması masrafı olarak 300 bin lira talep etmiştir. Bu kay- Tahkikat Fezlekeleri Tetkiklere Başlandı rekkep yedi kişilik bir grup dün Be- Yoğlunda bir tarama teftişi yapmış- tır, Müfettişler bu teftişi iki ba- kımdan yapmışlardır. Biri, gıda mâddeleri satan esnafın temizliğe vira, meyvaların açıkta satılmaması nı tasından, ikincisi, şehrin zarafetini | bozan manzaraların tesbitidir. Bu| teftişler neticesinde bazı esnafın, müteaddit beledi tenbihlere rağmen gıda maddelerini açıkta, toz ve top- rağa maruz bir vaziyette sattıkları, bir kısım esnafın da çürümüş ve ar- tik yenilmesi sıhhi bir mahzur teş- kil eden meyvaları ucuz fiatlarla halka sattıkları görülmüştür. Bun- jar derhal beledi cezalara çarptırıl- mışlardır. Bundan başka caddelerde şehrin görünüşünü çirkin gösteren birçok vaziyetler de tesbit edilmiş- tir. Bunların izelesi Beyoğlu kayma- kamlığına bildirilmiştir . Gazi Köprüsü dubalarının inşasın- da kullamlan boya meselesinden do- layı, inşaatı deruhte eden şirketle be- lediye arasında çıkan ihtilâf halle- dilmiştir. Şirket dubaları yeniden ve iyi kaliteli bir boya ile boyama- ğı kabul etmiştir. | . İ Yeniimar plânında Usküdarla Hay İdarpaşa arasında kurulacak liman Şirketlerin Yaz Tarifeleri Adalar ve Boğaziçi yaz tarifeleri, Şirketihayriye ve Denizbank İşlet- me müdürlükleri tarafından hazır. lanmıştır. Tabettirilmekte olan bu tarifeler birkaç gün İçinde halko tevzi olunacaktır. 1 temmuzdan itibaren Devlet De. nizyolları Umum Müdürlüğüne ge- çecek ulan * (Akay) sm yem #ast4- yanut b 16 üzüs tatbik olunacak» tır. Kadıköy » Haydarpaşa hattı #a- rifesi haziranın 15 inde değişmiş olduğu için bu hatta yeni bir deği- şiklik olmıyacaktır. Yalnız Anado- lu ve Adalar hattı tarifelerinde deği- şiklikler vardır. Tarifeler halkın ih- tiyaçları gözönüne alınarak tanzim olunmuştur. Boğaziçi yaz tarifelerinin tatbiki- ne 1 temmuz tarihinde başlanacak- tır. Ayni gün Şirketihayriyenin inşa ettirmiş olduğu Anadoluhisarı plâjı ve gazinosunun açılma töreni de ya- pılacaktır. Her iki idare de ayrıca tenezzüh seferleri tertip edecekler. dir. Edirnekapı ile Sirk ıda işleyen bir Iramvay nrabası: Fatihte Malta dura- ds duracağı sırada yolculardan Örer yere atlamak İsterken yerlerinden yarulancrıştı altına alınmıştır. ©, PENCEREDEN DÜŞTÜ Fatihte ikisi bir evde oturan Cemsl ve Muslafa ismindeki çocuklar birinci ket muhtelif tedavi düşmüş, Yer dın General Operatör Cemilin zama. | meselesi ve bir de Karabükte kuru- | penceresinin önünde aynarlarken bun- nında mukaveleye konulduğu ve bir lâhare bu tadilât sırasında çkarıldığı tesbit edilmiştir. . » kontak yapmasından İleri anlaşılmıştır. A İK Belediye müfettişlerinden omü- SORUNUZ, CEVAP VERELİM ——————— nerede oturmaktadır? C — Emirginda Attar Aptie » fendi sokağında üç numarada, : S5 — Memleketimizde Psicolo. gie Expörimental'e nit bir eser var mıdır? C — Yoktur. : S — Gari Terbiye Enstitüsüne girme şartları nedir? C — Buraya lise mezunları i. le 6 yıllık muallim mekteplerin - den mezun olanlar müsabaka ile alınırlar. Beş sınıflı öğretmen © - kulundan mezun olup ta en az bir sene muvaff muallimlik yapanlar da iş, resim ve beden ter- biyesi şubesine müsabaka ile alı - nırlar. Buraya girmek için musl. limlik yapmış olmak şart değildir. - S — Sicilli nüfus nizamnamesi. nin 1297 senesi 21 ağustos ve 8 şev- val 1298 de muteber olmasına na zaran bundan evvelki nüfus tez - kerelerinde mevcut tek tarihler Rumi mi, yoksa Hicri mi kabul e- dilebilir? C — Şimdi Rumi ve Arabi kay. di yoktur. Yalnız Devlet Şürası . Bin bir kararma göre İstanbul nü. fus kayıtlarında tek doğum kaydı ile mukayyet olanların doğüm ta. İlacak şehir plânı hakkında alâkadar tekrar | vekâletlerle temas etmek üzere bir | yerlerinden yaralanmıştır. hafta evvel Ankaraya giden şehir mütehassıs Prost bugün şehrimize dönecektir. rihleri Arabi, taşra (EU sicillâtında tek tarih le mukayyet olanlarda ise doğum tarihleri Rumi addedil- mektedir. ( S — Bina sigorta târifeleri ten zil edildi. Yeni tenzilâtlı târifeleri nerede bulup tetkik etmek müm » kündür? C — Sigorta kumpanyalarmın ve sigorta acenteleri ile ikraz ve | istikraz muamelesi yapan mües a seselerin kâffesinde. lardan Cemal sokağa | düşerek muhtelif Yaralı teğavi #ltına alınmış, kaza etri da tahkikats başlar iştar. TAKVİM ve HAVA 28 Haziran 1939 ÇARŞAMBA Gün: 30; öncay Arabi: 1858 Cem. evvel Ji Güneş: 431 — Öğle İkindi; 16.18 — Akşam Yatsı: 21. İmad: Hava Vaziyeti Yeşilköy meteoroloji İstasyonundan ahi- Dün malümata göre, yurtta hava Karade- nizde. şark kısımlari(He doğu, cenubu şar- kl Anadolu bölgelerinde çok bulutlu ve mevzii yağışlı, arta Anadolunun şörk kö” sımlarında bulutlu, diğer bölgelerde umu- miyetle açık geçmiş, rüzgârlar bütün böl öelerde şirhali istikattetten orta kuvvet *e, cenubu şarki Anadoluda kuvvetlice #s- miştir. Dün İstanbulda hava açık geçmiş, rüz- len saniyede | - 3 metre hizla 14 te hava tazyik: 10132 « Hizir: g4 Rumk 1355 Haziran; 19 12.16 10.03 210