11 Haziran 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

——S 11-6-939 BUGÜN Silâhlı ve Silâhsız Tecavüze Karşı Yazan: Ömer Riza DOĞRUL pozilere hükümeti, Sovyet Bir- liği ile yapılan müzakereleri sür'atle neticelendirmek için, Mosko- Vaya bir mütehassıs göndermek üze. redir. Hallolunacak en mühim me- sele Baltık devletlerinin vaziyeti ile »lâkadardır. Anla; Sovyet Bir- liği, Almanyanın Baltık devletlerine de himayesini yaymasından, bu hi- mayeyi hâkimivet derecesine vardı- Tarak bu ülkeleri taarruza geçmek İçin birer üs olarak kullanmasından endişe etmekte ve buna karşı tedbir almayı lüzumlu görmektedir. Almanyaya Almandan başka bir Unsur katmamak prensipinin ihlâli ve Bohemya ve Moravyanın istilâsı ile Avrupayı kaplıyan emniyetsizlik | Üzerine Baltık devletlerinin mukad. | deratı da tehlikeye girmişti. Fakat bu devletler Almanyanın husume-| tinden korkarak ve bü husumeti ken. dileri üzerinde toplamak istemiyerek bitaraf kalmayı tercih edeceklerini söylemiş ve Almanya ile ademi te- cavüz paktları yapmışlardır. Bu dev- letlerin bu vâziyeti almaları üzerine onlara zorla teminat vermeğe imkân kalmamıştır. Fakat İngiltere ile Pransa ve Rusyanın kendi araların. da bu devletlere karşı vuku bulacak her hareketi tecavüz saymalarına, ve bu tecavüzü bertaraf etmek için faa liyete geçmelerine mâni yoktu Rusya tarafından ileri noktanın doğru olduğu umumiyetle kabul olunduğu için, kat'i bir anlaş- maya vârılacağı muhakkak sayılıyor. Bu sayede yalnız silâhlı tecavüz de- &il, silâhsız tecavüzün de önüne ge- çilmiş olacaktır. Tecavüzün mutlaka silâh kullanarak ve kan dökerek vu- kuu şart değildir. Tecavüz, silâhsız da vüku bulabilir, hattâ Almanların Çek rüesasile yaptıkları gibi güya anlaşarak ve bir anlaşma imzalıya- raki yapılabilir. Çekoslovakya der. lisenin tekerrürüne" karşı” gelmek e Rusya tarafından ileri sürülen »oktanın ehemmiyeti de buradadır. General Gamelin'in seyahati General Gamelin İngiliz erkânıhar- Fransa orduları başkumandanı| İspanyada İktisadi Hâkimiyet Yolları, Fabrikaları Almanlar Yapmıya Hazırlanıyorlar Berlin, 10 (A.A.) — Sefaret müste- şarı Wohltat, İspanyaya hareket et- miştir. İyi haber alan mahfellerde söylen- diğine göre Wohitat'ın seyahati daha şimdiden İspanya hükümeti ile res- mi müzakerelere başlamak gayesine matuf deği! Müsteşar, İspanyada vaziyeti tet- ir kik edecek, İspanyanin siyasi ve ik- | ısadi ricalile temas ederek, İspanya- nın ne kadar maden ihraç edebilece- Bini araştıracaktır. Alman endüstri- için İspanyanın mühim bir mahreç teşkil edeceğinden şüphe edilmemek tedir. Yeni fabrikalar, yollar ve muhtelif tesisat vücude getirilmesi için İspan- yaya Alman teknikçilerinin. gönde rilmesi meselesinin de derpiş edilme. si muhtemeldir, R Fransa Yeni Harp Gemileri Sipariş Etti Paris, 10 (A.A.) — Bahriye Nazırı, parlâmentonun kabul ettiği deniz programinın tatbikine geçerek muh- telif tezgühlara 14 hafif harp gemisi sipariş etmiştir. Sipariş edilen gemiler şunlardır: (Mogador) tipinde 3 biner tonluk 4 muhrip, bunların sürati 40 mildir, Gemiler 138 milimetrelik # ton ve orpul kovanlle teçhiz © 3 dir. Biner tonluk alti torpito, süratleri 30 mil olacak olan bu gemiler 110 milimetrelik toplar ve birkaç torpil Litvanya Cümhurreisi Simetoa bir merasim esnasında Almanlarla İmzalanan Varşova, 10 (A. A) — ile Letonya, Estonya ve Litv rasında aktedilen ademi tecavüz pakt ları hakkında Dobry Wilezor gazete- si, şöyle yazıyor: “— Bu beynelmilel itilâflarım e- İhemmiyeti münhasıran bu vesikalar tılan imzaların telkin et -| etmektedir. Polonya ileLetonya ve| kişilik hücum kıtalarile Danzig hü- tiği itimada bağlıdır. Almanyanın gi-| Estonyayı mütekabil dostluk ve iti-| cum kıtalarının geçit resminde hazır riştiği teahhütlere karşı ittihaz etti -| mat bağları birleştirmektedir. Bu fki | bulunmuştur. rın altu ği tarzı hareket Berlinde imza edi - len maktlara atfedilen ehemmiyeti hi mektedir; meri itilâfları ihlâl edecek olursa, bu devletin akdettiği itilâflara beynel- kovanr İle teçhiz edileceklerdir. 600 tonluk 4 mayn tarak gemisi. Belalim A, biyesi ile mühim konuşmalar yap- İiktan sonra Parise döndü. General Gâmelin'in bu ziyareti İngilterede Silâhlanma ve askerlik işlerinin en| büyük hararetle ve azami hızla iler- lediği hir sırada vüku buluyor. İn- gilterede olduğu gibi Fransada da Ayni fanliyet göze çarpmakta idi. Ge- meral Gamelin'in son ziyareti bütün bu faa teşriki mesalyi takviye etmiştir. Se- Yahat esnasında teslihat, techizat ve Müşterek harekete ait her şeyin ko- Ruşulduğu bildirilmektedir. Bu da sulh cephesini ayrıca takviye edecek Ve emniyeti sağlamlıyacak bir hâdi- #edir, Çünkü bu sayede müşterek #ulh kuvvetlerinin tesiri ilerler. e — mz Erdekte Kiraz Bayramı Erdek, (TAN) — Kiraz bayramı, Ber sene bir parça daha umümileşe- Pek mahalli bir âdet halini almaktı Ür. Bu sene kiraz bayramına yerli halktan ziyade Istanbuldan, Balıke- sirden ve civar kazalardan gelen bin- lerce silenin iştirak ettiği görülmüş” tür. Bunlar, daha sabahın karan. Üirda nevalelerile beraber, tabii gi Zelliği fevkalâde olan Çugra mevkii- Ne akın etmişler, güneş batıncıya ka- dar her türlü eğlenceler, kayık ve tendal gezintilerile güzel bir gün ge- irmişlerdir. — — Annesini Yaraladı İzmir — Kamulpaşa kazasının Ki- #ılca köyünde Kapan mahallesinde “turan ve halim, selim tanınan 22| Yaşlarında Ayşe, öz annesi 47 ya - Binda Fatmayı kalçasından tabanca kurşunu ile yaralamıştır. Ayşe tevkif edilmiştir. Sadece yap- iyetleri tanzim ve aradaki| Havzai Fahmiye i Müdürlüğü Lâğvedildi İ Zonguldak (TAN) — > havzai fahmiye mi miştir. Gelen emrv tevfikan işlere şimdilik baş mühendis Cemal Zühtü bakmaktadır. Söylenildiğine nezaman Zonguldak iş dairesi ikinci iige âmirliği ile ğlık teşkilâtı veemöle birliği, ye- hiden kurulacak olan iktisat müdür- lüğüne bağlanacaklır. Havzamızda mevcut maden şir. ketletlerinin birleşeceğinden ve bun- ların bir elden idare edileceğinden bahsolunmaktadır. Bilhassa, İş Ban- kasına ait teşekküllerin bugünlerde birleşeceği çok kuvvetle tahmin edi- liyor. 23-0 Eğridirde Çekirge Egridiz (TAN) — Beş, altı köyde çekirge sürüleri görülmüş; jandar. ma, amele ve köylünün müşterek | kümdarları Vaşingtondan Nevyorka hareket etmişler ve Hariciye Nazırı Hull ile birçok zevat tarafından 83- Hükümdarlar Nevjerseyde tren- den inecekler ve kendilerini Nevyor- ka götürecek olan Warrington des- troyerine bineceklerdir. serilmiştir. Fecirdenberi, yüzlerce gazeteci; muhbir ve fotoğrafçı tara- fından işgal edilmiş olan tribünün etrafında tepelerinde İngiliz arslan ile Amerikan kartalı bulunan direk- ler yükselmektedir. Battery Park ile Nevyork sergisi arasindaki saha iki milyon seyirel tarafından işgal edilebilecektir. Hükümdarlar sergiyi ziyaret et- meden evvel belediye reisi Laguarda ile vali Lehmann tarafından tertip &- dilen bir kabul resminde hazır bulü- nacaklardır. gayretiyle bunlar tamamen imha o- lunmuştur. Alayın geçmesinden üç saat evvel güzergâhta seyrüsefer durdurulacak- Rıhtmlara kırmızı renkli halılar! Ademi Tecavüz Paktlarının Kıymeti Almanya |milel piyasada yüksek (bir kiymet!» faası Le nya a-| vermek güç olacaktır. Baltık Jevlet-| milleti için olduğu kadar bizim için leri hakikaten bitaraf olduklarını ii bat etmek için Almanya ile ademi tecavüz paktları akdetmişlerdir. On- İların bu akilâne siyasetini Polonya efkârı umumiyesi tamamle takdir memleketin hürriyet ve istikllâlleri. İni sonuna kadar müdafan edecekle- rini biliyoruz Letonya ile Estonyanın istiklâllerinin başlıca garantisini gö- İrüyoruz.” Ingiliz Hükümdarları Nevyorka Gittiler i 4 .. a , Vaşington, 10 (A.A) Ingiliz hü-Jur. Birkaç gündenberi polis birok! Gazetecilerimiz | tedbirler almaktadır. 13.000 kişiyi mütecaviz bir polis kuvveti sat teşkil edecektir. Sergiyi ziyaret ettikten sonra hü- kümdarlar Çolombia Üniversitesini gezecekler, bunu müteakip Roosevelt ailesinin hususi Ikametgâhinın bu- lunduğu Hydparka gideceklerdir. — Yugoslav Naibi Berlinden Döndü Belgrad, 10 (A.A) — Naip Prens Paul ile Prenses Olga, saat 935 Almanyadan Bel ba bir çok kimseler tarafından selâm- lanmışlardır. mekik Japonya Tekrar Protesto Edildi Şanghay, 10 (A.A.) — Ingiliz va- tandaşı Tinkler'in ölümü dolayısile Ingiltere hükümeti Japon makamla- rma bügün ikinci bir protesto notası tevdi etmiştir. İstanbul Belediyesinin | Varidatı Artıyor | Yalova, 10 (TAN Muhabirin- | den) — Dahiliye Vekili İstan- bul Belediyesinin rüsum ve ver- gilerinde halka ait mükellefi- yetleri arttırmadan bazı tadilüt ve ıslahat yapmak üzere tetki- kat icra etmektedir. Bu tadilât İstanbul Belediyesine bir buçuk milyon lira varidat temin ede- cektir. Bu tadilât Meclisin bu içtimaıda kanuniyet kesbede- cektir. Polonyadaki Almanların Kararları Varşova, 10 (A.A) — Alman Hu ristiyan popülist partisi Polonya Si- lezyası murahhaslarının iştirakile Katoviçte heyeti umumiye halinde toplanmıştır. Partinin kabul ettiği karar suretinde bilhassa şöyle denil- mektedir: İ müzayede ile 266 bin #ringâ satıl - “Biz, Polonyada oturan Almanlar, esaslı kanaatlerimizle Leh milleti- nin prensipleri arasında tam bir mu- İ tabakat olduğunu görüyoruz. Polon- rejim ve devletinin müdafaası Leh İde mühimdir.” Danzigde geçit resmi Danzig, 10 (A.A.) — Alman hücum kıtalarının şefi Victor Lutze, eski car şi meydanında şarki Prusyanın 6000 Geçitte birinci Alman kolordusu- İnun kumandanı temsil | ral Wodrich ile topçu generali Von Almanya eğer her istediği zaman! bü azimkârene larzi hareketlerinde | Küchler de hazır bulunmuşlardır. Nazi şefi Förster, bir hitabe irad ederek Danziglilerin Almanyaya dön mek istediklerini söylemiştir. Lutze, Berline dönmüştür. Â, meclisi reisi Arthur Greiser, bugün |birkaç hafta mezuniyetle gidecektir. Göbbels'in ayın 17 sinde Danzig (gelmesi beklenmektedir. — e Londradan Ayrıldılar Londra, 10 (Hususi) — Londrsyı İ ziyaret eden Türk gezetecileri bugün İ'buradan ayrılmişler ve Türkiye bü- İ yük elçisi Doktor Rüşlü Aras ile se- faret erkânı tarafından uğurlanmış- lardır. ——— Hamidiye Giresunda Giresun, 10 (A.A) — Hami mektep gemisi dün #aat 11 de lima- nımıza gelmiş, öğleden sonra mütat ziyaretler yapılmıştır. Akşam komu tan ve subaylar şerefine belediye ta- ye rafından bir ziyafet verilmiştir. ——- Anatole France'ın Kütüphanesi Satıldı Paris, 10 (A.A.) — Muharrir Ana- tole France'in meşhur kütüphanesi- nin 146 kitaptan ibaret olan bir kısmı maştır. Fransa erkânharbiyesi, söylediği Siegfried hattını mümkündür. WE işin (aile namusile alâkadar ol Suğunu) söylemektedir. bir mahiyettedir. Almanyanın Fransa hududu erinde inşa ettiği ve aşılmaz mahiyette olduğunu icabında yarmak için bir plân hazırlamıştır. Fransız Generallerinin kanaatine güre, ileride ancak taarruzi harplerle hir netice almak Bundan başka Fransızlar, Almanyanın İsviçre tarikiy. le yapabileceği bir taarruza karşi tedafiii ve taarruzi mahiyette bir harp plânı hazırlamışlardır. İtalyan cephesine karşı hazırlanan plân ise, taarruzl © Arnavutluğun Santa Kuaranta limanının bun- dan böyle Port Edda adıyle tanılacağı haber ve- riliyor. Edda, Sinyor Mussolininin en büyük ktzı- nın adıdır. hirlerde yaşıyordu... ieh Amerikan t eti Sovyet Rusya Büşvekili Molotof, son nutkunda Sovyet || <0” Aroorikan sabiiyet ittifakının kiymetini tebarüz ettirmek için “Rus velü- diyeti, bir emniyet kaynağıdır. Nüfusumuz süratle 200 milyona yaklaşıyor,, demiş ve şu izahları da vermiş” || || * “En son nlifus sayımına göre, nüfusun üçle biri şe- hir halkıdır. Bu da memleketin ne derece sanayileşti- ğini göstermektedir. 1926 da nüfusun yüzde 17 si şe- ELEK Bir Barem de : Onlara Lâzım Yazan: B. FELEK E i barkı olup eloğlu kullanma dır, bilirler. ğa mecbur olanların başında - Meselâ bir aşçı tutacaksınız. Da - ha dün değil evvelki gün bulaşık ye kamak veya soğan soymaklan kur - tulmuş, başlı başına aşçılığa çıkmış mozalak delikanlılar ilk ağızda: — Yirmi beş lira! İstiyorlar. — Nerede çalıştın? Diye sordu » nuz mu bir takım müteahhit, saylav, mi veriyor. Kontrolü kabil de âh Ankarada, kâh İzmirde ça - lı alıyorsunuz. İçlerinde biraz ağıza alınır yemek (o yapabilenleri altı ay işi bozuyor. Ya | hizmetçi ile kavga ediyor, ya yemekleri geç ver- meğe başlıyor. Yahut mutfaktaki s0- baya kabahat buluyor. İşi inceliyor - sunuz. Herifin aylığını arttırmak İs- tediği neticesine varıyorsunuz, Arttırırsanız — oturuyor, altı ay sonra ikinci bir arttırma talep etmek üzere Arttırmazsanız bırakıp gidiyor. Bir aşçının nasıl güçlükle tedarik edildiğini bilenler bir iki lirayı göz“ den çıkarıp bu pıyorlar. Böylece işçi, ev sahibinin üzerine hâ- kim oluyor. Bundun başka (bunların içinde mutlaka çarşı alış verişini kendisi yapmak İsteyen ve bu imkânı verme» yen kapılara girmeyenleri de var. Bu da o demektir ki çarşıdan beşe al- dığını ona hesap edip çimlenmek İs- tiyor. Orta hizmetçisi de ayni vaziyet » te, Bir kere ev hizmeti, bahçe hizme İti hulâsa âile hizmetine (o girenlerin İ vaziyetlerini hizmetçilik ismi altın » da hakir görenlerden değilim. Onla- rın da hakları vazifeleri vardır. Aylıkla, ücretle çalışan namuslu her adamin Vasfı “müstahdem” dir. Üst tarafı teşrifat farkı © olsun diye verilmiş unvanlardır. Binaenaleyh bütün ücretliler gibi bu adamların da bu halde birakılmaları ve aileleri hegemonyaları altına almaları doğ. ru değildir. Şu halde aşcı ileri için de bir harem yapıl İması fikrindeyim. Meselâ: | 4 — Hamur isi bilmeyen ve Kaba İyemek yapan 12 lira, l zammı ve orta iş 4 — Orta halli hamur ma bilen 20, 5 — İnce hamur bilen 25, 6 — İnce hamur, et yemeği ve a- lafranga yemekler bilen 30, 7 — İnce yemekler, Avrupa ye - fmekleri bilenler 35. Gibi bir derece yapılırsa hem vn- lar, hem onları kullananlar rahat e decek. Böylelikle ber yerde olduğu gibi âile hizmetinde bulunanların da hak- «ız ve liyakatsiz yere para almaları - İnin önüne geçilmiş olur. Ne dersiniz | bu fik , İspanya Krallık i Tiyatrosu Yandı Madrit, 10 (A.A,) — Madrit krali- yet tiyatrosuna depo edilmiş olan el bombaları ile patlayıcı maddelerin dün akşam saat 20.15 te infilâk et. mesi neticesinde 3 asker ve yoldan geçen 10 kişi yaralanmıştır. Tiyatro binası tamamile harap ok muştur. Çıkan yangın, civar binalera da sirayet etmiş ise de iki saat için- de söndürülmüştür. Infilâk, bir kaza neticesinde vukua gelmi ie ür em Marlen Ditrih Amerika Tabiiyetine Geçti Los Angeles, 10 (A.A) — Dün Los Angeles federal mahkemesi * hüzu- runda yapılan kısa bir muameleyi müteakip sinema artisti Marlene Die i ikitsap ! etmiştir. ğa, i Bir Kaçakçı Tüneli Londra, (Hususi, — Bugün Fransa ile Belçika hududu üzerinde gizli bir tünel keşfolunmuştur. Ya- pılan tahkikat neticesinde tünelin tütün kaçakçıları tarafından kulla » nıldığı anlaşılmıştır