31 Mayıs 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7

——— s1.5.939 Vergilerimize Dair M alâkadar eden bir mur, tüccar. köylü, bi rin bir dikkatle okuyor. müteallikti. Vergilerimizin tatbikinde zorluklar var Bite müzakereleri esnasında, bu hayati mevzua temas et - Mek fırsatını bulan bir çok me - tuslarımız, bazı vergilerin ağırl- İni ileri sürdüler. Ben, bu mevzu- Wa, vatandaşlar arasında uyandır - dığı tesiri öğrenmek arzusunu ye Memedim. Bu hususta onların te- Menni erini, ve şikâ - Yetlerini de dinlemek; bize, kevuş Mak istediğimiz hayırlı ve müsbet Beticeye yaklaşmak imkânını ka- Zandırabilirdi, Nitekim, suallerime (muhatap 9lân ilk vatandaşın verdiği çok şe- Yanı dikkat cevaplar, beni, bu tah- Minimde yanılmadığıma İnandır - Bu vatandaş, vergi işlerinde ih sas sahibi sayabileceğimiz genç Avukat Mesut Selendi. O, konuş - Mağa başlarken: i,, — Ben, dedi, Mecliste yapı - “A İsabetli tenkitleri büyük bir Ükkatle okudum: Ve maalesef, ver Bİ mevzuatından değil de, tatbike- ından dolayı, halkın karşılaştığı N ıkıyle tebarüz etti - tilemediğini gördüm. Vergi mevzuatımız ilmidir Her, Cümhuriyetin vergi mevzuatı, ilmi Oomevzuata Müstenittir. Ve zorluklara, daha 2! Yada tatbikatta rastlanılmaktadır. , Vakıa, halkın şikâyetleri üze - Sine; maliye memurları “arasında Gol Manet tebadeirat vanıldı. Teba na, şef ye memur olan, o hukuk Mezunu vatandaşlarımız getirildi. Ve bu süretle de, tatbikatın ilmi - Eştirilmesine çalışıldı. Fakat maalesef, alinan bu ted- birler, bütün tatbikat zorlukları - pe ortadan kalkmasına kâfi gel - i Meselâ, bugün, İstanbulda, ka- Bühi Bakların, malt mevzuat Vergi işlerinden dolayı, yüksök ma “kmlardan - meselâ varidat mü - Sürlüğünden, itiraz komisyonla - Pindan, temyiz komisyonundan - Mmamaması varit değildir. Fakat, Kânuni yolları bilmek, ve dert an- Stabilmek, her vatandaşın kolay Hirabileceği bir marifet sayıla - haz Şikâyetlerin esasları $ikâyetlerin esasları neler- dir? aş O Bir kere, tahakkuk müame - “ağ mesuliyet o korkusu ii mıktarlardan yapılmaktadır. Surlar, “hakki takdir” lerini san * Yalnız âzami mıktarı tatbik için ulanmak mecburiyetinde İmişler BİM davranıyorlar, Bu hal de, bit- Abi itirazları mucip oluyor, Bu yüz <X mağdur vaziyete düşen vatan- $» ya avukata, muakkibe para tay uğraşacak, yahut da, mü: ©€f bulunduğundan fazla vergi V geek mecburiyetinde kalacak - ile â- Geçen sene, muamele vergisi Mir süz, dili münasebetiyle, siz “Tan” tuy srinda neşriyatta bulunmuş. O neşriyat üzerine İstanbu- Yaridat umum müdürünün ri - âsetinde bir heyet geldi. Bu heyet halkın dileklerini din PAK İcabeden kararları verdi, Ne- Kin İse, resen takdir komisyon- 3, munsıfane “takdir” yapıl - 2 ihsas olundu. Bu sayede, ge- faz, peki “resen vergi takdirle eti mucip olmadı. Fa - bu sefer seyyanen de- * şekilde, blitün resen tak - çuk nisbetinde artt, İleca İtiraz eden mükellefler aXla, itiraz eden mükellefler, fazla takdir edilen rgiyi e r edilen vergiyi Mp muvaffak olabildiler. Fa - tirax etmevenler. fazla vergi illet Meclisinin her içtimaı, her vatandaşı yakından çok mevzuların münakaşasına sahne oluyor. Bu bakımdandır ki, avukat, hendis, işçi, işsiz, büyük, küçük: fakir, zengin, âmirme- sna her vatandaş, lantılarından gazete sayfalarına akseden havadisleri, de- Meclisin münakaşasını ehemmiyetli mevzulardan birisi de, doktor, mü- Meclis top- yaptığı mevzuatına vergi ödemeğe mecbur oldular. ki, umumi shval muvacehesinde, 938 ine nazaran, 939 senesin- de, fazla iş değil, bilâkis noksan iş çıkarıldığı bariz bir hakikettir. Bir de, meselâ, bir müessese - nin, müstahdemin bordrosu vak - tinde verilmemiş. Bu bordrolar, resen takdir ko- misyonuna gider. O komisyon, ay - ni vatandaşlara, mart aymda 20, nisan ayında İse 30 lira maaş tak- dir buyurmuş. Halbuki, &yni va - tandaşların maaşları, meselâ yıs ayının bordrosunda 15 li Tak gösterilmiş: Ve ayni komisyon bunu da muvafık bulmuş. Bu mübayenet yüzünden, bitta- bi memura sual sorulamaz. Sual sorulamıyacağı için de, o memur, isterse, ayni adama, 100 lira maaş ta takdir edebilir. Nitel kelleflere, bir sene 2000 4i sene ise, on bin Jira reseh vergi takdir edildiği de vek ht neticesinde, bu vergilerin bin lira- ya, hattâ boş yüz liraya indirildik- leri de muhtelif misallerle sabittir. Tahsil işlerinde de bazı aksaklık var tün bu saydıklarım, sadece tahakkuk işlerinde görülen sksaklıklardır. Tahsil işlerinde de, ayni büyüklükte aksaklıklar mev - Halbu- m, mü - a, erte- Meselâ, - herhangi bir sebeple- resen takdir olunan kazanç vergi* sinden, mükellef namına «olanın mısfı derhal tahsil edilmektedir. Müstahdemine ait olan kısım için de, on beş gün mühlet vardır, Halbuki, faraza mükellef, bu resen takdire itiraz etmektedir. Fa kak, o, bu itirazında yüzde yüz hak L da olsa, istenilen parayı mutla - ka vermek mecburiyetinded Bu hususta, “tehiri icra” kararı vermek salâhiyeti, değil mah - kemenin, hattâ, değil varidat müdürünün, maliye vekilinin bi le elinde değildir. Halbuki, en küçük tahsil memuru, eğer is - terse, bu işi aylarca tehir ede - bilir. Yâni, Maliye © Vekilinin bile sahip olamadığı salâhiyete, en küçük tahsil memuru sahip- tir. Ve o küçük memur, ne © vergiyi tahsil ettiği için, ne de tahsil etmediği için, hiç bir su- ale maruz kalmaz. Böyle olduğu içindir ki, bü key fiyet mükelleflerin aleyhine neti - celer doğurmaktadır: Bu yüzden, mükelleflerin şerefleri, haysiyet - leri, ve ticari mevkileri, bir tahsil memurunun reyine, o hükmüne, keyfine tâbi kalmaktadır. Vergi mevzuatında kanaat an başka, vergi meselesi B mevzuatında, ve tatbika ütün bunl mmaliyemizin yanlış bir kanaati de vardır: Onlar, sade, “hususi ka - munlar ahkâmı” nı okurlar, ve sa- de onu tatbik ederler. Halbuki, her iş, yalnız hu: kanunlara göre halledileme © kanunlarda mesküt geçilen kı - sımlar da, “umumi ahkâm' bik edilmesi caizdir. D. elzemdir Meselâ itiraz çikan bir hüküm, kabili Ve temyiz komisyonundan “4, m tat doğrusu komisyonundan emyizdir. iri icra” kararı istemek te, o hül temyiz eden mükellefin kanımi, ve tabii hakkıdır. Halbuki, temyiz ko- yonu Ankaradadır. Bu talebin Ankaraya gitmesi, ve cevahının İstanbula gelmesi ise en sz üç güne bağlıdır. Temyiz ko- misyonu, “tehiri ira” © kararını, telgrafla da bildirebilir. Bunun i- çin de, mükellef; küçücük bir müh lete muhtaçtır. Tehiri icra kararında mühlet Hususi kanunlar, bu noktayı Vergilerimiz hakkında muharri- rimize kanaatlerini söyliyen avukat Mesut SELEN tamamen meskât geçmişlerdir. Fa kat, icra kanununa göre, bir icra memuru, bu küçük mühleti ver - mek salâhiyetine sahiptir. Amma, mükellef, bu derdini, kimseye an- atamaz. Meselâ, böyle bir vaziyet te kalan bir mükellefin avukatı, icra kanununa güvenir Kanun: istinaden, bu küçük mühleti ister, Gelin görün ki, bu kanuni ta - lebe muhatap olan 1 — İcra memuru, 2 — Tahsil memuru, 3 — Tahsil şefi 4 — Tahsil müd 5 — Defterdar, O avukata birbirlerile sözleş - miş gibi şu cevabı verirler: “— Biz bu mühleti vermeğe salâhiyettar değiliz!” Görüyorsunuz ya? Memurların. kanuni salâhiy rü, i ya bilme - meleri, yahut da, şu, veya bu dü- şünceyle kullanmamalı den, mükellef, hazin bit n mühlet verilmez. Emval ve eşyası, haksız yere haciz olunur, ve 24 saat zarfın. raç, mezat satılır. Bu neticeler hep “tatbikat ha- tası” dır. Vâkla icra a da, emuru bu mühleti vermeğe kanunen meç - burdur. Fakat gelin de, bunu an latın bakalım? Ben, bu z0rlu suale cevap ara - maya sual sormayı tercih ettim. Onun verdiği diğer cevapları da, bundan sonraki yazıma mevzu e - dineceğim. Eğer, bu cevaplar, lâyık olduk- er: &lâkaya kavuşurlarsa, genç &- rukat Mesut Selehle katlandığımız karşılıklı yorgunluğu tandaşların yüzlerini güldürme nin hazzı ile gidermiş olacağız! Hınısta Postalar Eksik Çıkıyor Hınıs (TAN) — Hasankaleden bu- raya gelen İstanbul postasından ga- zete ve mecmuslar, aylardanberi ek- sik çıkmaktadır. Bu hal alâka rın şikâyetini mucip olmuş, posta şefliği bunu nazarı dikkate almış her postadan çıkan gazete ve mec- musların tesbiti zarureti g postanın açılması esnasında zın en büyük memurları da müş, bunların huzurunda da lar tesbit edilmiştir. Posta şefliği, en yakin yüksek posta makam: meseleyi bildirmiştir. Fakat değ hiç bir şey yoktur. Gazete ve mec- mualar, postad k çıkmakta de- vam ediyor. Bu çirkın bepleri bir an evvel meydana çıka rılmak Mâzımdır. arla rülmüş, zumu» bulun- noksan- Kızılcahamam Köy Kâtipleri Kızılcahamam (TAN) — Köy kâ- tipleri, zaten az olan maaşlarını ay- lardanberi alamadıklarından şikâyet etmektedirler. Bu hale salim bir ça- İre bulunması lâzımdır. TAN Zonguldak (TAN) rketinin mü tahdemleri Kömür diz Kil klarının © rin rrüstınm vücude me: mevkiinde, İkömür o: dığı evl inşaatı run masile oturabi! Yu ve elektrikli, önü tarzda yapıl: ve un! rin ortası mi park tesis edilmiş- meydan Asri bir ilk mektep binası ile bir sinema da yapılmıştır. Yüz elli kadar mühendis, memur ve işçinin birleştirildiği bu evlerin 2- çılma resmi, vali Halit Aksoy tarı r. Bu vesile ile İ fından icra edilmi bütün kömür ocakları memur ve 2 lardır İmelesi âdeta bayram y Türkiş, Etibank kömür şirketleri de ocakları civarına böyle muntazam evler yaptırttıkları gibi bir taraftan da inşaata devam eylemektedirler ni 2 ünl Samsunda Mahsul Durumu Şamsun (TAN) — Bu yıl mahsul durumu köylerde çok iyidir. Yalnız geçen akşam yağan misli nadir gö- rülmüş bir dolu ve sağnak, bir ki- sım mahsule zarar vermiştir. Dolu, bilhassa tütün fideleri için çok feha olmuştur. Köylü başka yerlerden fi. de tedariki suretiyle tütün dike cektir. YİYİN Tİ Rığİ Y.G, EE İzmir, (TAN) Turgutlu balkevi devam etmek üzere bir sun'i çiçek İ kek talebe devam etmektedir. Kurs 5 yl bir mütehassıs getirterek üç hafta kursu açmıştır. Bu kursa kız ve er- çök rağbet görmüştür. Konya Aksarayı (TAN) ilk okulunda : halk dershanesi çok vatandaş tir. Zaler k istifa. bundan Trabzondan yazılıyı Şehrimizde maarif hayatı ileri: Mekteplerdeki et ve çocuklarin çalışma dereceleri umumiyetle iyi- dir. İrfan müesseselerimiz içinde, İz- Kırklarelinde 19 Mayıs Ayni mektebin baş musllimi Emin Sakarya, hapishanede de bir kurs açmış, kirk: kişiye yazma öğretmiştir. okuyup Jel teşkilâtı çok muntazam olan'ar da| vardır Merasim günlerinde, küçük izcilerin ahenkli yürüyüşlerle cad- delerden geçişi, gönülleri dırmaktadır. terahlan: | Beşinci Büyük Kurultay Münasebetile (Başı 5 incide) yurt müdafaası rına da ayırarak, altı az teferrüatla tesbit edebilmiştir. siyaset kısımla kısımda en Prensiplerimizin müsbet verimleri Bugün; bu programın prensiple- rinin 4 yıllık bilânçosunun mutlu ve müsbet verimli ündeyiz. gillet aati karşısmda kü k ve hissi duygulardan sıyrılabi- len bütün insaflı ve dikkat! taşlar, Cüm et Halk Partisinin (Kemalizm prensipleri) bilânçosü- nun neresine bakarlarsa ba hiçbir milletin siyasi partisine na- sip olmamış müsbet ve mill, verimli, memleket için hayırlı, halk için faydah inkılâp, imar ve refah eserlerile ğunu görürler Yalrız bugünkü dünya muvace- hesindeki vaziyetimiz bile başka delile hacet birakrıyacak kadar şe- refli ve kuvvetlidir. Yartta barış, dünyada barış hakkındaki başlıca prensipimizin dikkatle takip ve tatbiki sayesinde dünyanın bütün rahatının kaçtığı, beynelmilel ha- yatın endişe içinde kıvrandığı bu demde, et Türkiyesinin dünya siyasetindeki mevkii, bü tün dostlarını imrendiren, düş manlarını kıskandıran mutlu ve bahtlı bir durumdadır. 20 yıl evvelisine kadar, yabancı ülkelerin âdeta sömürgesi haline sınlar, dolu o Cümh gelmiş, siyasi, adli, iktsadi ve ma İli kapitülâsyonlarla yabancı dev letlerin tâbit menzilesine düşmüş olan çürük ve çökük Osmanlı im- paratorluğunun yıkıntıları içinden, “Yurtta barış, dünyada barış,, düş turunu bütün dünyaca örnek alı- nacak bir siyaset ve kiyasetle, ta- hükkuk ettirmiş, bütün medeni dün ya devlet ve milletlerince sözü say gı ile dinlenir, yardımı yalvarıla- rak istenir, kudretli, mütesanit, müttehit, müstakil ve milli bir cümhuriyet devleti kurabilmek, ancak Büyük Türk milletine has bir müstesna kabiliyettir. Böyle olduğu içindir ki, bugün- kü-coğraf, milli ve askeri vaziye- ti, dünya sulhü için tam manesile temel direği vazifesini görmekte- dir, Bu yalntz bizim i ya için dene mutlu?. in değil, düm-