24 Mayıs 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

PENCEREMDEN Tarihte Sakal Yazan: M. Turhan TAN An mecmuaları arasıra sa- kallı kadınların resimlerini korlar, hal tercümelerini yazarlar, bizim gazeteler de o resimleri ve zıları iktibas ederler. Basit bir mev- zu da değil. Beyaz sinek, eflâtuni çi lek, mavi patates nasıl (gözümüze kırı gelirse kadın yüzünde sakal da hislerimizi öylece incitir, ennımi- 11 sıkar, Çünkü gül nasıl koklanmak için yaratılmışsa kadın yüzü de an- cak öpülmek için © halkolunmuştur. Gülün koklanma mevsimi gibi kadın yüzünün de bir öpülme devri vardır. O mevsim ve o devir geçince gül pej- mürde, kadın yüzü de turfa olur. Fa- kat koklanma mevsimi içinde gülün bitevi dikenle örtülmesi ne kadar enn sıkarsa bir genç kadın yüzünün sakalla kapanması da o derece neşe bozar, iştiha kaçırır. Onun için sakallr kadınların re- #imleri ve hal tercümeleri mutlaka merak uyandırır.. Lâkin, sebebini İmiyorum, kadın sakalı tarihte yer almış değildir. Buna mukahil erkek sakallarını tarihe geçmiş olan - ları haylice boldur. Nitekim — şimdi onlardan ikisini hatırlıyorum ve oku- yucularıma da hatırlatmak istiyo - rum: I — Alman İmparatorlarından i- kinci Fredrikin sakalı, Bu zat, papa- İarın kuvvetiyle Alman imparator - Tuk tacını giydikten sonra (o papalık makamına sirt çevirmiş, kilise emlâ- kini müsadere etmek istemiş ve pa - pasları uzun müddet incitmişti, Pa - pa dokuzuncu Greguvar o kendisini aforoz etti, O da bu aforozu hüküm- süz bırakmak ve samimi surette din: | dar olduğunu halka kabul ettirerek papayı mahcup düşürmek için 6 mer haçlı seferine iştirak eyledi, Kudüs yollarına düştü, binbir meşakkat ve binbir eziyet çektikten sonra yur duna döndü. Halk kendisini / İsanın en sevgili oğullarından biri sıfatiyle alkışladı ve candan bir saygı İle kı şıladı. Almanlar, belki üç asır, şahsında kendi milletlerinin ittihadı rüyasını görmüşlerdi. Bir kaç neslin kafasında yer tutan efsaneye. göre, İmemişti. Yüksek hir dağ tizerin- de boş bir şatoya kapanmıştı, Orada ve taş bir masa üzerinde uyuyordu. Sakalı, o taş masayı üç defa saracak derecede uzayıncaya kadar uyuya - cak ve sakalı o dereceyi | bulduğu #Duyanarak imparatorluğun ida - resini tekrar eline alıp Alman itti » Kadını tesis edecekti. Tarihi sakalların - fakat bir mil let muhayyilesinde beslenerek yetiş- tirilmiş olmak şartiyle « en büyüğü budur! : ? — İbni Alkami'nin sakalı!, Ma- lüm olduğu üzere bu adam, Bağdat- tn saltanat süren Abbas oğulları sü- lâlesinin sonuncusu olan oMüstasa « mun veziri olup mezhebce Şii idi. Bir takım askerlerin payitahtta Şii hallesini yağma ve Şiilere | hakaret etmesi üzerine halifeye şikâyet etmiş ve ondan: “Şiileri yok etmeli” ceva- bni alınca gücenmişti. Halifenin ba- şına çorap örmek için fırsat arıyor - du. Bir gün halifeye mühim bir iş anlatırken o, yüzünü ekşitti, “Saka - Bin uzun, çok uzun!” dedi. Bu sözle uzun sakallıların ahmak — olduğunu söyleyen meseli telmih ediyordu: İbni Alkami bu ikinci hakaret ü- zerine efendisine İhanet etmeyi ta - sarladı, meşhur Hülâgü Hanı Bağda- da davet etti ve han, büyük bir ordu ile Bağdat önüne gelince © halifeyi kandırıp müdufaayı gevşetti, Hülü- günun ayağına gidip aman dilemeğe ikna etti, Hülâgü, Bağdadın teselltimd Işi bi- tinceye kadar halifenin hayatına iliş- medi, yalnız hazinelerini ve sarayda bulunan 700 kadınla bin köleyi aldı onun | Maarif Şürası Hazırlığı Şüra Temmuzda Ankarada Açılıyor Maarif Vekâleti, Maarif Şürastnın açılış tarihini tesbit etmiştir. Şüra, Ankarada Temmuzun ilk haftasında toplanacaktır. Vekâlet, Şüraya arze- dilmek üzere vilâyetlerden gönderi len raporlar üzerinde icap eden tet- kikleri yaparak ve bunları müşterek bir halde maddelendirerek Tuznams- ye koymuştur. Bundan başka, Şüraya iştirak edeceklere tevzi edilmek üze- re şimdiye kadar muhtelif beynelmi- lel terbiyeciler tarafından memleke- timizde yapılmış olan etkikler de tabedilmektedir. Bunların bir kısmı esasen vaktiyle tabedilmiş bulunmak | tadır. Kalanların du Haziran ortala- | rma kadar tabıları ikmal edilerek a- | lâkadarlara gönderileceklerdir. ! MÜTEFERRİK: İşçi İhtisas Kursları | Muhtelif fabrikalarda, imelâthane ve maden ocaklarında çalışan işçile- rin kendi rheslek ve işlerinde 'htısas kesbetmeleri için bunların mesleki kurslarla mütehassıs yetiştirilmesini düşünen İktisat Vekâleti bu hususta biir de hizamname hazırlamıştır. Dev let Şürası nizamnameyi tasdik etmiş ve Vekiller Heyeti karsriyle meri- yete girmiştir. Bu nizamnameye göre günde yüz işçiyi çalıştıran bu gibi sı- nal müesseseler mesleki kurs açmak mecburiyetindedirlef. İşçi sağfısı yüz- den az bile olsa iki kilometreden u- zak o.namak şartiyle “ayn meden sanayi müesseseleri bulunan yerler- de yine kurs açtiiiya mecbur olacak- lat ve masraflar bu müesseseler tara- fından verilecektir. Vali Muavini Teftişte Vali Muavini Muzaffer Akalm, tef- tişlerde bulunmak üzere dün Şileye gitmiştir. Adliye Terfi Listesi Ankaradan gelen haberlere görs hâkim ve müddelumumileri terfi et- tiren 240 kişilik bir Yiste dün yüksek tasdikten çıkmış Adliyo Vekâletine | . Taksim TAN Şehir Mütehassısı Prost Diyor ki: de Bir Matbuat Klübü, Güzel Sanatlar Sarayı ve Bir Konferans Salonu Kurulmalı Şehircilik mütehass'sı Prost, şehir |memnunum. Şehtin güzelliği bhakı- plânına nit tetkiklerine devam etmek | mından buranın tânzim edilmesi mu- tedir. Mütehassıs, dün kendisiyle gö rüşen bir muharririmiz? bu tetkikler hakkında şu izahatı vermiştiri Şimdilik enfazla, “Taksimde pılacak yeni binalar ve Er danının salacağı yeni plânlar üzerinde çalışmaktayım. Bil- hassa Taksim kışlasının bele devredilmesi hakkında ötedenberi temennilerde bulunurdum. Şimdi bü hakkak lâzımdı. Burada şehrin ihti- Yacına cevap verebilecek büyük bir konferans salonu, büyük bir tiyatro, bir matbuat klübü, bir turing klüp, bir sanayii nefise saray! inşa edilme- si tasavvur ediliyor. Şimdi, bunlara âit; plânlarla msşgul bulunmakta yım, Bundan başka bu sene Boğaziçine sit imar plân: Je” maşgul olacağım. Bilhassa Kuruçeşmedeki kömü ları, ötedenberi şehrin güz: temenniletimin tahakkuk sahasına girmek üzere olduğunu görmekle | MAARİFTE : l | Seyahat Bürosu Kuruldu Yurt dahilinde muhtelif soyaha'- ler tertip etmek üzere maarif idare- inde bir seyahat bürosu teşkil edil. miştir. Büro ilk olarak Karadeniz vilâyetlerine yapılacak bir seyahat programı hazırlamaktadır. Bu seya- hat 15 gün kadar devam edecektir İmkân bulunursa bir de bir Balkan seyahati tertip edilecektir. Terfi Eden Müdürler Istanbul Maarif müdürü Tevfik Kut, Ankara maarif müdürü Rahmi, İzmir maarif müdürü Ali Rıza, vari felerinde fevkalâde © muvaffakıyet gösterdiklerinden dolay! Vekâletçe bir derece terfi ettirileişlerdir. Müşterek Talimatname Maarif müdürlüğüü, şehrimizde ayara almalar de. hede ist yapan ecnebi mekteplere ait talimat. nameleri etkike başlamıştır. Idare, ©- kalliyet mekteplerinde olduğu gibi bu mektepler için de birer müşterek talimatname hazırlıyacaktır. Yeni fa- limatname bu ders senesi başından Hibaren tatbik edilecektir. ———— Eğlence Yerlerinde Ucuzluk Bugün, plâj, gazino, lokanta ve eğ- lençe yerlerine ait tarifeleri tetkik | etmek ve buralarda tetbik edilmekte | olan fiyatlarda halk lehine” tenzilât| yapmak üzere bir içtima yapılacak- tır. Bu içtiman hemen bütün beledi- gönderilmiştir. Şu günlerde alâka- darlara tebliğ edilecektir. SUAL $ — Masır çarşisı ne vakit ya- pılmıştır ve neden adina Mısır car şısı denilmiştir? C — Mısır çarşısı 1660 yilinda Dördüncü Mehmedin annesi Hati- ce Sultan tarafından yaptırılmış - tır. Rivayete göre Hatice | Sultan burayı medrese olarak yaptırmış - Hvayetin doğruluğuna delil olarak gösterilmektedir. Mısır çarşısı İs - ve işler bittikten sonra - öldürtmek üzere - Müstasamı huzuruna çağırdı. Halife bu davetten korktu, İbni Al kamiye: “Kurtuluş çaresi yok mu7” diye sordu. O da, hain hain güldü, “Uzun sakalımdan başka bir şeyim yok!” dedi. Tarihi sakalların bu da ibret ve- ten ve tiksindiren soyundandır!. mi,de yine bu rivayetle alâkadar - dır. Eski medreselerin — talebeleri ders tatili olan ve hepsine birden üç aylar denilen Recep, Şaban, Ra- mazan aylarında cerre çıkarlar ve- ya Sıla yaparlarmış. Sıla hali vak- m AŞMA AŞA” MAŞA tar. Çarşının dükkânlarının şekli bu ye erkünr iştirak edecektir. I BELEDİYEDE : Halka Parasız Plâj Belediye, Selimiye ile Salacak ara- sında, Karlıkbayırı denilen yerde, halka mahsus olmak üzere parasız bir plâj tesis etmiye karar vermiş ve burada faaliyete başlanmıştır. Iki gündenberi burada çalışmakta olan 20 kişilik bir amele grupu buradaki yosunları temizlemekte ve sahile de kum ve çakıl dökmektedir. Plâj tesis edildikten sonra buraya bir tahlisiye sandalı ile bir küçük eczane konulâ- caktır. Tahsisat temin edilebildiği takdirde ikişer ve birer kişilik so- yanma yerleri de yaptırılacaktır. Alemdağı Köşkü Belediye Alemdağındak! Köşkün ta miri çin bir keşifname huzırlatmış- fır, Keşlinameye göre köşkün tamiri EİN diye burada bir. otel tesis etmek ta- savvuründadır. Bu mümkün olama- dığı takdirde köşk vilâyet namına bu civarda tesisi düşünülen yatı mek tebine tahsis edilecektir. X Belediye, Kurbağaldereye akan lâğımları boşaltmak için o civarda yapmıyâ karar verdiği fenni çukur- ların inşasını dün 13 bin liraya mü- teahhide ihale etmiştir. * Yeni plâna göre Taksim bahçe- sinde yapılacak olan tenvirat 11 bin İliraya dün imüteshiide - ihale edil miştir. Bahçe Temmuz başından itiba ren halka açılacaktır. Atatürk'e Türk. Kadınının İhtiram ve Minneti Atatürkün hatırasını taziz, fakat ayni zamanda Türk kadınlığının bü- yük ölüye olan minnetini İfade için ressam Melek Celâl yukarıda retmi- ni gördüğünüz kompozisyonu vücu - de getirmiştir, Bu kompozisyon kü - çük bir madalyondur. Ressam Melek KARİLERİMİZİN SUALLERİNİ BURADA CEVAPLIYORUZ ti yerinde olan talebelerin memle- ketlerini ziyaretlerine ve tatil za- manlarını memleketlerinde geçir - melerine denir. Cer talebelerin köy lere, kasabalara yayılarak rams - zan hocası namı altında imamlık, müezzinlik ve vaizlik yapmaları - na denir, Bu talebeler bu hizmet- leri mukabilinde topladıkları pa - ralarla İstanbula dönerler, gele cek üç aylara kadar bu parayı mas Taf edinerek derslerine devam © - derlermiş. Ekseriyetle her şehrin talebesi İstanbulda bir medresede toplanır- mış, Şimdi Misir çarşısı (o denilen medresenin talebesi de Arabistan- Ir imiş: Bunlar üç aylarda memle- Celâlin fikri bu madalyonu bütün Türk kadınlarının göğüslerinde gör- mektir, Madalyonun bir © taraftmda Atatürkün önünde huşu İle eğilen iki kadın resmi, öbür tarafında Türk kadınının Atatürke olan o minnetini Made eden bir cümle vardır. ketlerine giderlerken İstanbuldân memleketlerinde bulunmayan eş « ya götürüp satarlar, odönüştede kazandıkları para ile — İstanbulda az bulunan ve kendi memleketle - rinde yetişen baharat, boya, sür - me ve emsali emtia getirirler, ders saatlerinin haricinde bunları med- resedeki odalarının önünde bulu- nan yazlık sofalar üzerinde men - dillere, hasırlara yayarak satar - larmış. Gel zaman, git zaman bu iş umumi bir hal almış, talebeler ti- careti tahsilden daha tatlı ve daha kârlı bulmuşlar, bu alış verişe gi- rişivermişler. Medrese odaları bi « rer zengin baharat ve mualece dük kânı halini almış. Satıcılarının he- sıhhati bakımından bir yürek acısı idi. İşittiğime göre mahkeme de, bu depoların kaldırılması hakkında çok yerinde bir karar vermiştir. Bu, öte- denberi müdüafaa ettiğim bir fikir. dir. Şu halde kömürleri nereye kal- dıralım? diye bir suale maruz kalır sam vereceğim çevap şudur: Kuruçeş me yüngini olmasaydı bu kömürler nereye konulacak idiyse oraya konu! malıdır. Boğaziçi plânını hazırlarken sahi- lin her İki tarafından geçecek 25 met re genişliğinde birer yol plânma da ibtiyaç vardır. Buna plânımızda yer vereceğiz. Herhalde yapılacak olan bu yolun bu kömür depoları arasın- dan geçmesi doğru olmıyacaktır. Ku- ruçeşmedeki depoların nakli husu- sunda belediye ile timan idaresi her halde beraber çalışmalıdırlar. Anadolu cihetinden geçecek olan caddenin plânın ihazırlarken Anado luhisarında Şirketi Hayriye tarafın- dan yaptırılmakta olan plâjların ar- kasında bir futbol sahası ve çocuklar İçin büyük bir oyun sahası plânını | da hazırlıyacağız.., Imar mülehassısı, arkadaşımızın; — Mukaveleniz mucibince senede yalnız iki ay İstanbulda kalacaksınız. Bu müddet zarfında bütün bu işleri nasıl başarabileceksiniz? Sualine kar- şı da: Filhakika konturatım mucibin- | ce senede yalnız ıki ay İstanbulda! kalmaklığım lâzımdır, Fakat pratik. | man İstanbul benim ikametgâfım 0- da geçecektir Mari? gilin dere bir seyahattir.., Demiştir. Şehir mütehassısı Prost, Eminönü meydanının etrafında yapılacak bi nalara ait irtifaları ve binaların cep- he tarzlarını tesbit etmiştir. Müte- hassısın maket üzerinde yapmakta olduğu tetkikat biter bitmez meyda- nın etrafında inşaata başlanabilecek- tir. Plâna göre bu İnşaatın irtifa 16 tecavüz etmiyecektir. Bu binaların alt kat cepheleri de Portik sisteme göre yani, altından yolcuların geçebilmesine müsait şekilde ve di- rekli olarale inşa edilecektir. Beyoj lu caddesi üzerinde yapılacak inşaa ta ancak bu tarzda olabilecektir. | CEVAP men kâffesi de sarıklı ve arap ol duğu için de halk bu medrese boz- ması çarşıya Mısır çarşısı ismini vermiş. Sonraları burası İstanbu - lun eczahanesi haline gelmiş ve u- zun müddet bu çarşıda ecza, İlâ ve her nevi mamulâtı ispenciyari- ye satılmıştır. Hâlâda (reçetesiz satılması yasak olmayan bir çok İ- lâçlar burada eski zamandan arta kalmış aktarlar tarafından satıl. maktadır. Hayrat ve medrese ola rak yaptırılan bu binanın'oda oda veya dükkân dükkân muhtelif eş hasın tasarrufuna geçişi de bir ây- ri hikâyedir. ai 24-5.939 Muallimlerin Kıdem Zamları İİ. Tedrisat Umumi Muvazeneye Alınıyor Bazı vilâyetlerde Barem Kanuni" na uygun olarak her dört senede bif kıdem zammı alan ilk tedrisat piya limlerine bu zamları verilmemeki** dir. Bu sebepten dolayı ilk tedrisif muallimlerinden bir çoğu Maarif Ve kâletine müracaat ederek mağduri" yetlerinden bahsetmişler ve buna bif çare bulunmasını rica etmişlerdi” Vekâlet bu şikâyetlere bir nihayet vermek için şimdilik muvakkat © mak üzere bir tedbir düşünmeki#” dir. Düşünülen bu çareye göre de il tedrisat muallimleri ancak münhil vukuunda kıdem zammı alacaklardif* Halbuki böyle bir tedbir Barem #8“ nununa mugayirdir. Kanuna gör” normal şekilde çalışan her muali” min otomatik bir surette her dört 5 nede bir terfi etmesi icap eder, Ve kâlet bu tehakuzt mâni olmak içi” ilk tedrisat muallimlerini de umusİ muvazeneye naklettirmeyi tasavvuf etmektedir. Maamafih bu, nenüz 18 savvur safhasındadır. Meclisin gele” cek seneki müzakerelerinden evvel tetkik edilmek üzere bir kanun Ws” yihası hazırlanması da düşünülmek” tedir, ÜNİVERSİTEDE : Yabancı Dil İmtihanları Bu sene muhtelif yabancı dille” den imtihana girmesi lâzım gelen W lebenin miktarı 2930 idi, Bundan 19İ talebe matevk kurda olduğu, 194 © kil dee y lebe de arzusiyle imtihana girmeBiiğ” lerdir. Geriye.kalas 2479 talebe hana girmiş ve 1975 i muvaffak OK muş 504 ü ikmale kalmıştır. Geçe” senelerde olduğu gibi bu sene ded” vam etmiyen talebe için yaz kurlsf açılacaktır. Şimdilik zamanı kati mamakla beraber 15 — 20 Hazira” da açılması kuvvetle muhtemeldir. Askerlik İmtihanları Kız talebenin askerlik imtihanlar” Universite talim taburlarında k'$ talebenin askerlik imtihanları 26 Ms” yıs 1939 tarihinde başlıyacak ve m telif fasllalarla 5 Temmuz 1939 tari” hine kadar devam edecektir. Kamp Tarihleri Şimdiye kadar üç devre olarak #” pılmakta olan askerlik kampları PV sene iki devre olarak tesbit edilmi” tir. Birinci kamp İ Temmuz iki 5 Ağustosta başlıyacak ve yirmişef gün devam edecektir. —— Boş Bir Sanda Pavli adası açıklarında devrilmif bir balıkçı kayığı bulunmuştur. Ye” ve numarasız olan kayıkta yapılan # rTaştırma neticesinde bir pantalork bir yelek, yüz yirmi beş kuruş vii ile kronometre marka bir cep s8 bulunmuştur. Kayığın kime ait olduğu, nasıl Vİ ne suretle devrildiği hakkında kat-yapılmaktadır. 24 Mayıs 1939 ÇARŞAMBA ö inci ey, Galçsı o Hzr 19 Arabi: 1358 Rumi: 1386 Rebiülabar; 8 Mayis e Güneş: 435 — Öğle 1219 İlcindi: 16.09 — Akşam: 197 Yatsı; 3121 — İmei 2 Hava Vaziyeti Yeşilköy metecroloji istasyonundan nan maldımala göre, hava yurdun SÜ ve cenup bölgelerinde bulutlu, diğer gelerde çok bulutlu ve mevzi! yağışlı #Ü miştir. Rüzgürlar bütün bölgelerde eft” istikametten orta kuvvette esmistir. Dün İstanbulda hava çok bulutlu #Ö mlik rüzgür cenubu garbiden saniyede 7” metre hızla esmiştir. Saat 14 ie hava W yiki 1014,9 milibar ii, Sükunet en YÜN sek 24,5 ve en düşük 152 santigret ©” rak ge o AMC ıl FErFrassrzzsi