19 Mayıs 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

PENCEREMDEN Rahmetli İhsan Şerif Yazan: M. Turhan TAN Tes bir elini ezele dayayıp bir eliyle de ebediyeti tutmaya #zmeden vakur, cesur, pervasız bir matıkalı heyulâdır. O, hiç bir kavvet- ten çekinmez, hiç bir kudrete boyun eğmez ve ancak hakikati haykırır, hakikati takrir eder. Müverrih işte o heybetli heyülâ - nın #Akrir ettiği hakikatleri zapteden belleyen ve başkalarına belleten kâ- mil insan demektir. Tarihi dinlemek I İstanbul Akşam | Kız Sanat Okulu Canlı Bir Kıyafet Sergisi Hazırladı bir hüner ve dinlenilen hakikatlerin | “ği İç yüzünü teşrih etmek bir marifet - fir, Herkes tarih okuyabilir. Lâkin o hünerle o marifeti elde etmek ni- meti yüz binde bir insana müyesser olur. Onun içindir ki hütün fazıl mil- etlerde müverrih, azdır: Tarih kitabı, şiir mecmuala - rından çok olduğu halde! mesela İşte evvelki gün hayata gözlerini | kapayan üstat İhsan Şerif, her mem-| lekette nadir yetişen o hünerver ta- rihçilerdendi. Çünkü o, tarihi hi ye olarak değil, bir hakikat mecelle- si halinde - yıllarca ve yıllarca - tel- kin etmiş, asırların kucağına sığımr yan binlerce vâkıanın — sebeplerini tesbit ve tasnif elmekte ve o vâkâ -| lardan bir kısmının ezelden ebede kadar sürecek - müna- sebetlerini vuzuh ile görmekte, he men hemen her tarihçimizden üstün- leşmiş bir bilgindi. Kendisiyle görü- şenlerin en kısa bir muhavere sır. sinda bile ondan bir bilgi almamala- rına ihtimal yoktu, Zira en basit bir musahabe mevzuuna çarçabuk tarih çeşnisi verir ve muhatabına iki cüm- le arasında faydalı bir tarih fıkrası dinletirdi. İhsan Şerif, yurdumuzda en iyi tarih bilenlerden olduğu ve he- le tarihin özünü hemen hemen her- kesten iyi kavramış bulumduğu hal de en az yazı bırakmıştır. Bunun se bebi onun bir yandan, şöhreti âfet ta- nıyarak adının dillere düşmesini is - tememesi, bir yandan da tarihi tak - rİr süretiyle tamim etmek yolunu meşrebine daha uygun görmesidir. Bundan dolayıdır ki hocalığı, kalem- li müverrih görünmeğe tercih etti, bütün ömrünü mekteplerde geçirdi. Fakat yine bundan dolayıdır ki, Tür- kiyede tarihi kitap yazan pekçok muh | terem insandan hiç birine nasip ol - mayan bir velüdiyetle bol eser sahibi oldu. Çünkü her biri önün eseri sâyıl-| mak icabeden binlerce şakirt yetiş - tirdi, Otuz yıldanberi tarih ile uğraş - mış, memleketin © meşratiyettenberi yetişen malüm ve meçhul bütün ta - rihçilerini tanımış bir adam olmak haysiyetiyle söylüyorum: İhsan Şerif tarih bilgisi bakımından yegânö sa - yılmağa lâyık bir üstattı, Ona tarihin bizim her sayfası ayni vuzuh ile açıktı. İlk | çağların bütün vâkığlarım tahlil ve terkip etmekte ne kadar mühir ve i- sabetli ise orta çağın, son © çağın ve yeni zamanın bütün hâdiselerini de ayni maharet ve İsabetle takrir ve tevsik ederdi, İhsan Şerif, tarihten hir yaprak sayılacak derecede tarih bilirdi. Şim- di kapanmış bir tarih sayfasına dön- dti, aramızdan çekildi, ebediyet dün- yasına İntikal etti. Fakat yetiştirdiği gençlerden teselsül edecek tarihi bil. gi hüzmeleri arasında onun hem is - mi, hem aziz hatıraları uzun bir za- man yaşayacaktır. Tarihe mal olmak da bundan baş» ka bir şey midir? Dörtyoldaki Alayımıza Dün Merasimle Sancak Verildi Dörtyol, 18 (A.A.) — Bugün, Dört- yoldaki alayımıza, Mili Şefimiz Ts- met Inönü adına Orgeneral İzzettin Çalışlar tarafından merasimle e verilmiştir. Bu törende binlerce ve talebeler hazır bulunmuştur. San- cak verme merasiminden sonra geçit resmi Yapılmıştır. Bu münasebetle de gece, kasabada fener alayları tertip olunacak ve şen- likler yapılacaktır. Re mhura ve Mareşale tazim telgrafları çekilmiştir. şairden, | birbirleriyle « ye Eski ve yeni Denizli kıyafeti Dün saat 16 da Istanbul İ Kız Sanat okulunda bir kıy gisi tertip edilmiştir. Okul, eski Türk İkeyateti leri üzerinde yaptığı tetkik- lerin neticelerini gösteren milli giyi- işlerle, yeni moda elbise nümunele- rini Vali ve Belediye Reisi Lütfi Kı dar ve eşi ile gazetecilere göstermiş tir. Bu arada bilhassa yeni modeller- den 20 den fazla nümüne ve yüz se- ne evvelki İstanbul kiyafet! e R0 sene evvelki Denizli kıyafetleri gös terilmiştir. Genç kızlar kendi yaptık- ları elbiseleri giyinerek göstermişler- dir, İ Daveti | hazırladıkları pa: | dilmiştir. ÜNİVERSİTEDE ; Akşam ikram e Kanser Konseyi Toplandı Knser Enstitüsü konseyi, Univer- site Rektörü Cemil Biiselin riyasetin- de senelik içtimamı yapmış ve bu iç- İtimada Sıhhat Vekâleti müsteşarı A- sım Arad da bulunmuştur. İçtimeda Enstitünün «bir senelik faaliyetine ait okunan rapordan mendleketin her i nin ve Istatistik fişlerinin günden güne arttığı anlaşılmıştır. Kanser va- ziyetinin vazih istatistiklerle göste- İrilmesi esas olarak kabul edildiğin- den istatistik tanziminir daha uygun İbir şekle sokulması içinicap © İden projelerin hazırlanmasına karar verilmiştir. Dersler Kesildi Dünden itibaren üniversitede ders- lere nihayet verilmiştir. Bu vesile i- Je dün hukuk fakültesinde bir mera- sim de yapılmıştır. Üniversite Rek- törü Cemil Bilselin ve fakülte deka- nının iştirak ettiği bu merasimde bir senelik tedrisatm vermes! beklenen semerelerden (bahsedilmiş, profe- sörlere buketler verilmiştir. telerde Imtihanlara başlanacaktır. e leri başlayınca, İstanbul gazetele- rini daha süratle okuyabileceğimiz ümidine kapılmıştık, Acaba hava posta tarifeleri buna imkân ver - miyor mu? C — İhdas edilen hava seferle. ri, yolcu nakline mahsustur, Tay - yarelerin istiap hacimleri mahdut- tur, ve yolcularla beraber eşyala- rını da aldığı İçin, gazete nakline imkân kalmamaktadır. Gazetele - rin tayyare seferlerinden İstifade edememelerinin sebebi budur. tarafından gönderilen Biopsi &dodi-| S — Yurt içinde tayyare sefer- Ingiliz Ticaret Heyetinin , Temaslarılyi Netice Verdi İngiltereye nebati y. Jithal etmek maksadile piyasar mızdan iz İh- arile görüşmek üzere şehri mize gelen İ: tcaret mümessil İleri bir hafta kadar kaldıktan sonra, İdün Londraya dönmetişlerdir. Ingiliz grupu ile yapılan temaslar iyi ve müsbet netice vermiştir. İngilizlerle önümüzdeki ihracat mevsimine kadar İngiltere için külliyetli miktarda zey- tinyağ, pamuk ve susam yağı ile bir miktar haşhaş ve keten tohumu yağı almak üzere pazarlıklar yapılmış ve İngilizler burada bulunan bir mües- seseyi bu işe memur etmişlerdir. Almanya, Avusturya ve Çekoslo- vakyadan İngiltereye hiçret etmiş fakat ötedenberi Türkiyeden kuzu ve oğlak derileri ithal ederek deri sa- nayii ile meşgul Yahudi firmaları 9y- ni işleri İngilterede yapmıya başla - dıkları ve piyasamızdan bu mallar- dan eskisi gibi satın alacaklarını şeh- Atılay Bugün Denize İndiriliyor Krup fabrikaları tarafından Türk işçileri ile Haliçteki Valide kızağın- da yapılmakta olan iki denizaltı ge- mimizden Atılay bugün büyük merâ- simle sâat on ikide denize indirilecek» *ir. Merasimden sonra davetlilere To- katliyanda bir ziyafet verilecektir. Amiralın Ziyareti Donanma komutan: Anıiral Şükür Okan dün belediyeye giderek'vali ve belediye reisi LüMi Kurdarı ziyaret etmiştir. 2 — 500 Seyyah Geliyor Alman bandıralı Milvake vapuru, 500 Alman seyyahile yarın limani- mıza gelecektir. Alman vapuru 24 sa- at limanımızda kaldıktan sonra San- terinoya hareket edecektir. ———- Kaçakçılığın Men'i İçin Izmir — Türk ve Yunan kara sü- larında kaçakçılığı mâni olacak müş- terek tedbirler hakkında müzakerat- ta bulunmak üzere, Sisam adasi baş İ müddeiumumisi ile gümrük müdüri- İnin dedahil olduğubir Yunan heyeti gelmiştir. Yapılan müzakere- ler sonunda, bir formül üzerinde mu- tabakat hasıl olmuştur. Alınacak müşterek tedbirler hak- kında hazırlanacak rapor, vilâyetçe, Gümrük ve Inhisarlar Vekâletine hal tatbik edilecektir. ———— Adliye Terfi Listesi Ankaradan gelen hâberlere göre, hâkimlerin terfi edeceklerini ayıra- miş ve listelerini vekâlete vermiştir. Yakında alâkadarlara terfi lisetesine kaydedildikleri tebliğ edilecektir. 4 Vilâyet seferberlik memurların- İçuluğuna tayin edilmiştir. İler, dış rimiz ihracatçılarına bildirerek tek-;Fon Foget'in beraberinde on kadar Mf istemişlerdir. | Alman iktısatçısı bulunmaktadır. Bu Ingiliz ithalât müesseselerinin pi: | iktısatçılardan bir kısmı Irana gide- yasalarımızdan daha başka mıallar da | rek şehrimize avdet etmişlerdir. Di- alacakları ve yakında bunun için de| ğer bir kısmı da Karacabey K teklif isteneceği ümidi kuvvetlidir. /na gitmişler ve Almanyadan getir- ison fhak hdiselerin- | tilmiş olan Merinos koyunlarının va- den sonra ihracat piyasamız aşağı, | Ziyeteini tetkik etmişlerdir. Karaca- yukarı tamamen Almanya tarafından | beye giden Almanlar bu hafta şehri- monopolize edilmiş vaziyettedir. mize döneceklerdir. Fon Foget, Ingiliz ithelât müesseselerinin de piyasamıza girmeleri piyasayı tek müşteriden kurtarması itibarile u- mumi'bir memnuniyet uyandırmış- tır. İki hükümet arasında yeni bir ik- tısadi anlaşma için müzakereler &- çılacağı yolunda ortaya atılan haber- ticaretimizin pek yakında daha büyük bir inkişafa kavuşucağı ümitlerini de arttırmıştır Alman Heyetinin Faaliyeti Şehrimize gelmiş bulunan Alman eski ithalât ve permi demesi müdürü rast salı yaya yapak ve tiftik ihrac: müsaade- sini munhasıran kendilerine - tahsis ettirmiye muvaffak olmuş üç firmamız Alman heyeti relsini zi ret etmişler ve kendisine bu senenin 70 bin balyeyi bulacağı tahmin ol: nan tiftikleri için izaha* vermiş'er.| dir. Fon Foget bu firmalardan ba kalarile temas etmemektedir. Alma, Yaya ithalât yapan mahdut firmalar- dan başkalarile görüşmek istememe- si piyasada fena bir tesir uyandır - mıştır. Gençlik Bayramı için Yapılacak Merasim 19 Mayıs gençlik ve spor bayramı ıda resmi geçit yapılacak ve jimnas- bugün Kadıköyü stadyomunda bü-| tik hareketlerine başianacaktır. yük merasimle kutlanacak ve ayrica Sporcular bayram dolayısile eski halkevlerinde de merasim yapılacak- | ve yaşlı sporcularla şehitlikleri de tır. İziyaret edeceklerdir. Fenerbahçe stadyorunda yapıla -| Beşiktaş Şeref stadında da mera- cak merasim şöyle olacaktır: Mektep- | sim ve muhtelif atletizm müsubaka- liler stad kapısından önde “mızıka | ları yapılacaktır. olduğu halde girecekler ve vali ile| Bügün ve yarın bayram dolayısile İstanbul komutanı talebeyi teftiş e-| bütün resmi daireler ve bu arada ik- deceklerdir. Bundan sonra Atatürk ni tebeil için stadyomdaki büste çe- İ çılaçaktır. lenkler konulacak ve Istiklâl marşile merasime başlanacaklır. Bu esnada Hava Kurumu Başkanı on dört izciden mürekkep bir man-| "Türk Hava Kurumu Başkanı Er- ga bayrak çekecektir. zurum mebusu Şükrü Koçak, dün Vali Lütfi Kırdarm bir hitabesin- | sabah Ankaradan gelmiş, Piyango den sönra gençler söz söyliyecekler | müdürlüğü ile Hava Kurumu mer- ve Istanbul okullar arası müsabaka | kezinde ve kuruma ait bulunan Lâje- larında birincilik alan okulların mü-İli apartmanlarında tetkikler yapmış- | kâfatları dağıtılacaktır. Daha sonrajtır. tısadi dairelerle borsalar kapalı ola- TâYer Daye PAZI günü”ü- meme GÜNÜN RESİMLERİ : gönderilecek, muvafık görülürse der-| , cak olan komisyon vazifesini bitir -| Ayın 27 sinden itibaren de fakül | dan Nuri Korgan Kocseli mektup-| bi, 1908 — 1030 defa #önesinde Beyi vi himaye heyeti yoksul yüz yavruyu korumuş ve herkün bunlara,sıcak yemek yedirmiştir. Aşrcn okuma levuzimi, textep elbisesi, kundura, çurap gibi yazlık ve kışlık ih- tiyaçlarını temin etmiş ve yatacak yeri bulunmıyan bir yavruyu da köy yalı mek- , ücretle okuumustur. İeyet bu yoksul çocuklar arasında zayıf olanları da bu tatilde kam»a gönderecektir. KARİLERİMİZİN SUALLERİNİ BURADA CEVAPLIYORUZ cemiyetine aza Bu teşek» şubeleri S — Yeşilay olmanın şartları nedir? külün memleket içinde var mıdır? C — Yeşilay cemiyeti memle « kette içki aleyhinde (propaganda yapmak maksadiyle teşekkül et - miştir. Azalık için içki o içmemek kâfidir. yoktur. * S — Sigaradan kurtulmak için bir Mâç var mıdır? S — Sigaradan yegâne çaresi, iradenizi kurtulmanın kullan - Memleket içinde şubeleri CEVAP mak ve sadece sigarayı bırakmak - tır, İlâç ve saire kullanarak do- günü Almanyaya dönecektir. Alman- | İliraya mal olacak bu inşaat ta ör .İdan itibaren tatbik edilecektir. lambaçlı yollar aramak irade zaa- fına delâlet eder. Buda sigarayı kesmenize en büyük engeldir. Mu- zır sigaradan kurutlmak için, bu » susl bir ilâç yoktur. * S — Askeri ehliyetname üsu - lünde yapılacak kanuni (o tadilât haberi üzerine orta mektep mezun larmın da yedek suhay olabilecek- Teri şayi oldu. Biz de orta mektep mezunuyuz, içimizde askerlik Yap- mış olanlar ve halen de vatan hiz- metlerini er olarak yapmakta bu- lunanlar var. Bu tadilâttan biz de istifade edebilecek miyiz? C — Yapılacak tadilâtın orta mektep mezunlarının da yedek su- bay olabilmelerini temin edeceği hakkında çıkan bu haber doğru değildir. Ankarada yaptığımız tet- kikata göre, orta mektep mezun - ları yedek subay olamıyacaklar - dır, Esasen Gedikli Erbaş m leri orta mektep derecesindedir yö bu mektep mezunları sağa değil erbaş olurlar. /Sulardan İstifade Etmek İçin >. Nafıa Vekâleti Geniş Bir Program Hazırladı Memleketin sulama işli miyetle mâşgul olan N; bazı nehir ve çaylardan istifade için lâzım gelen projeleri hazırlamıştır İlk defa Bursa ile Balikesir arasın- daki Susurluk çayı kabili istifade bir hale getirilecektir. Bu iş yakında bir müteskhide ihâle olunacaktır. Bu iş 400 bin lira sarfedilecektir. Bun- dan sonra Ahmetlideki sulama inşs atına başlanacaktır. 1 milyon 300 bin ile ehem- ın Vekâleti, İmüzdeki ay içinde ihale edilecek ve derhal işe başlanacaktır. BELEDİYED! Açıkta Kalacak Memurlar Yeni belediye bütçesi bir haziran- Bu- nun için memurin kadrosu üzerinde dünden itibaren tetkikata başlanmış- tr. Bir komisyon kadro harici kala- cak ve tekaüde sevkedilecek memur- ları tesbite başlamıştır. Yeni kadro- ,İnun tatbikile açıkta kalacak memur- ların mühim bir kısmı muhasebe ve iktisat müdürlüklerine mensuptur. Maamafih bütün belediye teşkilâtm- dan açıkta kalacak memurların 831 kişiyi geçmiyeceği temin edilmekte- dir. Bunların da kısmı Âzam, tekaüt müddetlerini doldurmuşlardır. Esasen müteksitlerden olup üc retle çalişan memurlardan da yeni kadroda istifade edilemiyecektir. Te- katit müddetlerini doldurmadıkları halde kadro darlığı dolayısile açtkta kalacak olan memurların bir kısmı, tekaütlerden açılöcak olan yerlere ta- yin edilecektir. Kalan kısım da yeni belediye müesseselerine tayin edile- ceklerdir. işren cr Yenriiüi Mülkiye müfettişleri, belediye ik- tısat müdürlüğündeki tetkiklerine devam etmektedirler. Iki gün evvel, iktısat müdürlüğüne bağlı müstahde- min şubesi muamelâfını tetkike baş“ Uyan müfettişler, bu şubede de bazi yolsuzluklar tesbit etmişler ve şube müdür vekili Nedime dün işten el çektirmişlerdir. Tahkikat daha üç 8Y kadar sürecektir. Bir Memur Azledildi Belediye hukuk işleri memurların- dan Rıdvan hukkında vâki olan şi” İkliyetler üzerine mülkiye müfettişi Abidin tarafından yapılan tahkikat neticelenmiş ve dün kendisine İşten el çektirilmiştir. Ekmek Fabrikaları Belediye, istikraz edilecek 5 mil yon liradan âyırmağa karar verdiği 500 bin lira ile İstanbulun ekmek der- dini kati surette halletmek için şim- diden çalışmıya başlamıştır. Bir he” İ yet icap eden tetkiklere başlamıştır» İ Bir yerde kurulacak büyük bir fabri- kanın ihtiyacı tomamile karşılıyamı- yacağı ve tevziat hu: larla karşılanacağı larak bir kaç yerde günde 15 bine" ekmek çıkaracak küçük bir kaç fab rika tesisi daha uygun görülmüştür. —————— TAKVİM ve HAVA 19 Mayıs 1939 CUMA Gün: 31 Bur: 4 Rumi: 1335 Mayıs: 6 8 inei ay Arabi: 1358 Rebiülevvel: 30 Güneş: -4.40 — Öğle 1210 133 Üni Vaziyeti Yaiküy Meteoroloji istasyonundan #6” nan malümata göre, have yırdım Trakj” Kocseli, Orta Anadolu ve Karadeniz kı?” larında çok bulutlu ve mevzii yağışlı, #İT Her “bölglerde bulutlu ve yer yer 8 seçmiş, rüzgârlar üinümiyetle Şarki # tike hafi? sürette esmiştir. İstinbulda hava cok bulutlu, öğ sonra 'açık geçmiş, rüzgür Şimdi İderi saniyede 3 — 5 metre hızla © miglİs. Sanf"14 te hava tazyiki 10193 m bar idişSühünet en yüksek 29,4 ve en dö” “ük Ip santigrat olarak kaydedilmisii”