9 Mayıs 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

— S M A Y :l-_““_““-““_““_““-““-““““-î'. “ XR_, SALİ | ç TAN E İstanbul Ankara tadi | MTELGRAF: TAN. İSTANBUL F TELEFON: 24310. 24318. 24319 ' BEŞİNCİ YIL — No. 1354 5 KURUŞ — Rib Litvanya Erkânıharbiye Reisi ile görüşecek olan Mareşal RYDZ SMİGLY, Japonyanın Iştiraki Muhtemel da İIttifaka müştür, Polonya, Romanya İle Dostane Münasebetler idamesi İçin Peşte Nezdinde Teşebbüsler Yaptı Londra, 8 (Husust) — Almanya ile İtalya arasında siya- st ve askeri bir ittifaka karar verilmesi, Londra ve Pariste pek de ehemmiyetle karşılanmamıştır. Paktın yakında Berlinde imza edileceği zannedilmektedir. Fakat bu imzanın yeni bir vaziyet ihdas etmiş olmayacağına inanılıyor. Ribbentrop ve Ciano Romaya gelmiş ve halk tarafından alkışlanmışlardır. Nazırlar, Villa Estede verilen dinede ve di- neyi takip eden baloda hazır bulunduktan sonra Ciano gece- leyin Romaya dönmüştür. Ribbentrop bu akşam Berline dön- Nevyork Sergisinde Türkiye Yazani: Sabiha Zekeriya Sertel evyork Sergisinde Türk N paviyonunun — açılması Münasebetiyle söylenen nutuk- lar: on beş sene zarfındaki inkı- lâplarla Türkiyenin Amerikan efkârı umumiyesinde meydana getirdiği tahavvülü göstermeğe sebep oldu. » On beş sene evvel Nevyorkta “Türküm” dediğin zaman başını çe- Viren Amerikalı, bugün bütün dün- Ya milletleri arasında bilhassa Tür- kiyeye hoş geldin derken, sulhsever, demokrat, içtimai terakkide inkılâp- larla merhaleler alan bir millete hoş geldin demesinin zevkini duyduğu - hu söylüyor. Cihan harbinde, ondan evvel ve sonra muhtelif propagandalarla A - Merikan efkârı umumiyesi üzerinde Türkiye aleyhine yapılan fena tesiri bu memleketlerde yaşayan Türkler Çok acr bir şekilde görmüşlerdir. Türk dediğin zaman, Amerikı.ılı.nın. 4 hazarında elinde palası, istediğini a-|- San, istediğini kesen bir Yeniçeri a- Bası, keyfi idarelerle, mutlak idare- lerle ekalliyetleri medeni hakların - dan mahrum eden, kendi halkına dahi zulüm ve şiddet gösteren bir ortaçağ devleti tasavvur ederlerdi.. Bugün Amerikan efkârı umumi- Yesinde meydana gelen tahavvülün en büyük sebepleri Türkiyenin içti- Mai inkılâplarla medeni ve ileri mil- letler arasında yer alması, mutlakı - yet idaresini yıkıp demokrasi e- saslarına dayanan bir rejim kurma- sı, emperyalizme düşman, dünya sul- hüne yardımcı bir devlet olarak or - taya çıkmasıdır. On beş sene evvel Türküm dedi- Bin zamafı başını döndüren Ameri- kalıyı iki sene evvel Amerikaya yap- tığım seyahatte Türkü ileri millet (Sonu: Sa. 10, Sü: 5 te) Almanya İle Kredi Anlaşması Ticaret Vekili Mecliste İzahat Verdi,. Anlaşma Tasdik Edildi Ticaret Vekili Cezmi Erçin Ankara, 8 (A, A.) — B. M. Mec - lisi bugün Refet Canıtezin başkanlı- ğında toplanmış ve celsenin açılması- nı müteakip Ticaret Vekili — Cezmi Erçin söz alarak Türkiye ile Alman- ya ar; daki kredi anlaş n tas dikine ait kanun lâyih ruzna- *|sında tecrübe edilmiş Alman ve İtal- '|yan askerlerinin muhafaza ettiği yı- ; # kılmaz bir kale mevcut olduğunu he entrop Döndü Italya, Almanyaya Polonya İIhtilâfında Itidal Tavsiye EBtti GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ | Muallimlerin ve mektep — talebesinin ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ en kuvvetli yar. dımcısı, çocuğun en zengin kütüphanesidir. Çocuğunu se- ven her babanın yavrusuna verebileceği en güzel hediye dir. Müessesemiz tarafından neşredilmiştir. Evinizde bir tane bulundurunuz. —— -— 'Milli Şefimiz. ında__ğ Milli Şcfimizîîıazar günü Ankarada at yarışlarını şereflendirmişlerdir. Bü resimde, Cümhurreisimizi yarış- larda Dahiliye Vekili ile görüşürlerken görüyoruz. Yanlarındaki subay, fahri yaverleri Emirinin oğlu Emir Naif'dir. Maverayi Erdün tahdidima Berlin gazeteleri hâdiseyi tarihi bir karar mahiyetinde göstermekte - dir. Matbuat mahafilleri, Roma - Ber- lin siyasi ve askeri ittifakının nefret ve infialle reddedilen — çemberleme tehditlerine mukabele için ve tesa - nüt boşluklarına çare olmak üzere yapıldığını bildiriyorlar. Bununle beraber halk, Roma - Berlin anlaş- masının resmi vesikalara neden ihti- yaç gördüğünü merak etmektedir. Siyasi mahafiller, ittifakın Berli- nin mütevazi ve namuskârâne teklif- Terini reddetmek isteyen Polonya tahrikâtına bir cevap olduğunu kayt ve Polonya ile Londra - Paris üzeri- ne müthiş bir tesir yapacağını zan - nediyorlar. Völkişeher Beobachter diyor ki: “Dovoning Street'de ve Ruai d'Orsay'de bundan böyle, batıdaki meşru faaliyet sahaları ile doğudaki gayri meşru faaliyet sahaları ara - gazetesi saba katmak mecburyetinde olacak- lardır. Bununla beraber, demokrat nâşirleri bu siyasi realitenin Avru - panın mütebaki kısmına karşı em - peryalist bir meydan okuma teşkil etmediğini anlamıyacaklardır. Roma gazeteleri ihtiyatlı Roma gazeteleri ekseriyetle daha ihtiyatlıdır. Gayda Cıanonun gele - cek ay Berline gideceğini anlatıyor ve Lehistan davası karşısında Alman tezini müdafaa ediyor. Fakat Kont Ciano ile alâkası malüm olan Tele - graph gazetesi, Almanya ile Lehis - tan arasında mühim bir ihtilâf gör - meye almarak müstacelen müzake - resini istemiş ve bu talep kabul o - lunmuştur, Büundan sonra ruznameye geçile- rek haziran - ağustos 1938 aylarına ait divanı muhasebat raporu ile 3280 numaralı askeri memurlar kanunu- na ek kanun İâyihası ile İstatistik U- ki kanunatbağlı cetveldeki değiŞiklik” Sonü; Sa: 10; Sü: 3) Vi bğ Hizar a ,â_ Ü kte ve Almanya ile İtalya ara- sında kati beraberlik ancak bir ideo- loji harbinde tezahür edeceğini, fa - kat sair hususlarda iki memlekete a- it menafi mıntakalarınm ayrılmış ol- duğunu, Baltık ile Orta Avrupanın Almanyaya, Akdenizin İtalyaya ait olduğu, iki memleketin birbirine mü zaheret etmekle beraber bu miırta- kalarda tam muhtariyeti haiz oldük- mum Müdütlüğü teşkilâtı hakkında!l larinı anlatıyor. (Sonu: Sa. 10/sü. 1) Prens Paul Roma Yolunda (Hususi) — Niyabet Prens Pol, yarın Po- Belgrad, 8 Meeclisi Reisi üzere hareket edecek- N maya r. Yu ya Hariciye N ı ar- koviçin Romada bulunduğu sırada etese TReeZerT ÖTETBÜZE — tekliflerin Prens Pol ile konuşulacağı söyleni- yor. Prens, İtalya kralının misafiri olacaktır. Naip Prens Pol ve zevcesine İtal- yaya yapatakları seyahatte Hariciye nazırı Markoviç te refakat edecektir. Yugoslav gazetecilerinden mürekkep bir heyet İtalyaya hareket etmiştir. Zagrepte Kanlı Bir Arbede Hırvat Heyetinin Bulunduğu Binanın civarında Bir Takım Hâdiseler Oldu Zagreb, 8 (A.A.) — Matchek ta- rafından davet edilmiş olan Milli Hırvat heyetinin ikamet etmekte ol- duğu binanın yakınında - bir takım hâdiseler olmuştur. Binanın önünde toplanmış olan haik arasında bir mü- nakaşa çıkmış ve bu münakaşa biraz sonra bir arbedeye tahavvül etmiştir. Bir delikanlı askeri Hırvat teşekkü- lüne Mmensup birisini rövelverle öldür Müştür. Mütecavizin Yugoslav nasyonalist- lerinden mi, yoksa Belgradın olduğu kadar Matchek'in düşmanı olan if- tirakçı Hırvatlardan mı öldüğü ma- lüm değildir. Hırvat mümessiller heyeti Hırvat Milli mümessiller heyeti Matchek'in daveti üzerine bu sabah saat 9 da esnaf cemiyeti binasında toplanmış ve 27 nisan tarihli anlaş- manın niyabet meclisi tarafından reddi üzerine ortaya çıkan vaziyeti tetkik etmiştir. Bu toplantıdan evvel, Matchek'in evinde, Hırvat reislerinden başka müstakil demokrat partisi mümessil- leri ile*"parlâmento müttehit muha- lefet erkânı ve Milli parti reisinin iştirakile bir konferans aktolunmuş- tur. Hırvat mümessilleri heyetinin mü- zakereleri saat 12.45 e kadar sürmüş ve öğleden sonra tekrar saat 17 de toplanılmıştır. Bu akşam veya yarın, kati bir karar verilmesi muhtemel- dir. Ingilterenin Rusyaya Yaptığı Teklifler İki Esasta Toplanıyor İngiltere, Rusyaya Londra, 8 (Hususi) — İngilterenin Moskova Sefiri Sir Villiam Seesds, bugün yeni Hariciye Komiseri B. Molotofla görüşmüştür. Görüşmenin İngiltere tarafından Sovyet Rusya- ya verilen cevap üzerinde yapıldığı haber veriliyor. Resmi mahfeller İn- giliz cevabının mahiyeti hakkında malümat vermiyorsa da, Moskova- nın gayri resmi mahfillerden ge- len malümata göre, İngiliz teklifi iki esas ileri sürmektedir. Birincisi Sovyet Birliğinin ken- I-Rusya, Hududu Üzerindeki Devletlere Ferdi Teminat Verecek. 2-Bu Yüzden Harp Çıkarsa Müzaheret Edecek di hududu üzerindeki devletlere ferdi teminat vermesidir. Ikinci- si, Rüusyanın bu teminat yüzünden bir harbe girmesi takdirinde İn- gilterenin ona derhal göstermesidir. Rusyanın teminat vereceği devlet- lerin adları ifşa olunmamak'a bera ber bunların Şarki Avrupa devlet. leri oldukları anlaşılıyor, Sovyet Rusya, Şarki Avrupa dev- letlerinin emniyetini garanti ettiği (Sonu: Sa. 10, Sü: 6 da) müzahecet Eski Karal ve Kraliçe Müzğle;i Gezd>i|er Somemanaman