6 Nisan 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

6-4.939 İBUGÜN Karşılıklı Müdafaa Paktı Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Londndı İngiltere Başvekili Mister Chamberlain ve Hari- tİye Nazırı Lord Halifax İle Lehis- Hariciye Nazırı Albay Bek ara- "_'ldı devam eden müzakerelerin ma ğ eti hakkımnda verilen göre Lehist. hedefi İngiltere ile karşılıklı müdafaa paktı yapmaktır İngiltere hükümeti, Lehistanın tecavüz tehlikesine maruz kal- Ması takdirinde, İngilterenin bütün kuvveti ile Lehistana yardım etme- Yi taahhüt etti. Bu taahhüt umumt mahiyettedir. Lehistan hükümeti bu taahhüdü en derin hoşnutlukla karşılamış ise de Vaziyeti daha sarih bir şekle sok- Mak ve icap ettiği zaman derhal tatbik sahasma girecek bir pakt yap Mak İstemiştir. Bu: ö şudm: İncilt Te Lehist. kadd ve bütünlüğünü temin edecek, tecavüz vukuunda Lehi üdaf: k k buna mukabil Lehliler de Garbe doğru bir tecavüz vukuu takidirinde ayni şekilde hareket edecek ve teca- Vüzü yapanlara taarruz edeceklerdir. Yani İngiltere tecerrüt siyaseti - he veda edecek, Lehistan da yalnız bir âmili ol çıka- taktır. Bu suretle tecavüz dalgası ister Şarka dönsün, ister Garbe dönsün, karşılıklı müdafaa paktı derhal tat- bik olunacak ve tecavüz dalgası he- Maöl (Harilacak ve ünüluralscek İşte Londrada konuşulan ve bi karara baği FU 1 budur. Şimdiye kadar verilen malümat ü e eli lerin Pürüzsüz ve hoşnutluk verecek tarz- da ilerlediğidir. HLNeüceyi belki de yarın öğreni- Şimdiki vaziyet, karşılıklı müda- faa paktının bir muvaffakıyet teşkil *deceğini gösteriyors — Müdafaa paktı ile alâkadar bir hokta Sovyet birliği ile Lehistan a- Tasındaki vaziyettir. Anlaşılan Le - hlstın, tecavüz vukuu — takdirinde Sovyet askerlerinin kendisine yar - dim etmesi, ve kendi -topraklarının Alman - Sovyet dövüşmesine sahne olması lehinde değildir. Fakat İngilterede Loyd Corç gi- ıİ;îi:îyısiler, Lehistan ile Sovyet bir- dali ı İki Japon Gemisi Batırıldı Çinliler Birbirini Takip Eden Zaferler Kazanıyorlar Hongkong, 5 (A.A.) — Kuvantung eyaletindeki Çin kuvvetleri Kanton civarında üç mühim şehri geri al- mışlar ve Macao'nun şimalinde kâin Vangmun'a karşı Japonların bir ih- raç hareketini tardetmişlerdir. Bir Çin tayyare filosu Şanghayın şimalinde Kiagsu'nun şimali şarki a- —| cıklarında 11 Japon harp gemisine hücum ederek bu gemilerin ikisini batırmış ve diğer bir kaçmı da yara- hamıştır. Diğer taraftan Dondin gölünde Çin liler üç Japon motörüne hücum ede- rek batırmışlardır. Mefuşan'da tahaşşüt etmiş olan Çin kuvayı külliyesi düşmana fası- lasız mukabil taarruzda bulunmakta. dır. Düşman garp istikametinde Nu- güudain ve Zinain istikametine çekil- mektedir. Muharebelerin şiddeti git- tikçe artıyor. Çinliler Ciukovun cenubunda Han- keu civarında iki büyük köyü ele ge- çirmişlerdir. Von Nöyrat Umumi Vali Oldu Prag, 5 (A.A.) — Bohemya ve Mo- ravya Alman himaye idaresi reisi Von Neurath, bugün saat 10 da hu- susi trenle buraya gelmiş ve istas- sonda (General Blaskowitz ve Gau- leiter Henlein tarafından karşılan- mıştır. İstasyon dışında himaye ida- resi reisini beklemekte olan bir iki Lordunun İngiliz Bahriye Beyanatı Heyecan Uyandırdı tirilecektir. Bu değişiklik ağlebi ihtimal Ark Royal gemisinde dün heyecanlı bir hitabe irat ettiğinden dolayı istifa etmek mecburiyetinde bulunan Lort Stanhope'un çekilmesinden sonra vu kua gelecektir. Kabinenin bu sabahki içtimaın - dan evvel Lord Stanhope bu hâdise hakkında Chamberlain ile uzun bir mülâkat yapmıştır. Stanhope sadece “ donanmanın harekete geçmeğe her an hazır bu - lunduğunu” söylemek istemiştir. Mu- maileyh, hiç bir veçhile fevkalâde bir vaziyet mevcut olduğuna işaret etmemiştir. Bugünkü Londra gazeteleri tara- fından yapılan neşriyata göre Lord İngiliz Kabinesinde Değişiklik Yapılması, Eden Ve Churchill'in Kabineye Gitmesi Muhtemel Londra, 5 (A. A.) — Kabine bu sabah hükümette bir de- ğişiklik yapılması ve yeni hükümete Churchill ve Edenin gir- mesi ihtimali hakkında müzakerelerde bulunmuştur. Bu tak- dirde Churchill büyük bir ihtimalle mühimmat nezaretine ge- Stanhope dünkü nutkunda donan - madaki tayyare dafii bütün vesaitin derhal harekete müheyya bir halde olduğunu söylemiş bu da hükümetin ani bir taarruz beklediğini zannetti- ren bir heyecan uyandırmıştır. Hükümet gazetelerin bu yolda neşriyat yapmamaları için tedbir al- mış ise de gazeteler intişar etmiş ve heyecanın önüne geçilememiştir. Mister Chamberlain bugün Avam Kamarasında beyanatta bulunarak ortalıkta bir şey olmadığını izah et- miş, Lord İstanhope'in kendisi Lort- lar Kamarasında sözlerinin — yanlış anlaşıldığını söylemiş ve beyanı te - essür etmiştir. ş Suriyede . Sükünet Avdet Etti Paris, 5 (A.A.) — Müuhtelif Türk i son zaj larda Suriyede, ezcümle Şamda, vahim hâdiseler vu- kubulduğu hakkında haberler neşret mişlerdir. Bu gazetelere göre, Fran- sız kıtaatı halk üzerine mitralyözler- le ateş açarak kadın ve çocuklar da bin kişilik halk kendisini alkışl tır. Alman ordusu başkumandanı Ge- neral Von Brauchitseh, Prag şatosu- na geldikten sonra generallerle gö- rüşmelerde bulunmuş ve bilâhare doktor Hachayı ziyaret etmiştir. Baron Von Neurathın buraya gel- mesi münasebetile bütün şehir bay- e A taraf etmek ve Rusyanın h raklarla d ştır. Yardımım temin etmek lehindedi Hattâ bu — siyasiler, — Rusyanın Yardımını temin olunmadığı takdir- ğ Van Neurath Prag şatosunda res- men umumi valilik vazifesini üzeri- ne de verilen t tın, yahut yapıl, paktın bir fayda vermiyeceğine ka - hidirler. Lehistan İngiltere ve Fransa İle mütekabil müdafaa yaptığı sı- Tada Sovyet Rusya ile de anlaş - Ması, herkalde son teşebbüsü ta- Mmamlamağa sebep olur. İngilterenin en tanınmış gazete - Terinden E ist bu noktayı tet- kik ederken diyor ki: “Lehistan, Rusyadan yardım ka- bul etmektense nazilerin elinde öl- Meyi tercih ederse, hiç te akilâne hareket etmiş olmaz. En acı hâdise - lerle karşılaşmamak için, hoşa git - Meyen kararlar vermeyi hâdiseler İecabettiriyor. Bu vaziyet kll'!“m - da yapılacak şey, bu, kararların isa- betli olmasını temin etmektir.” HiHlerin Ellinci Yıldönümü , Berlin, 5 (A.A.) — Hitlerin ellin- Ci yıldönümü şenliklerinde Bulgaris- aşağıdaki zevattan mürekkep bir yet temsil edecektir: Mebusan meclisi reisi Stoiko Mo- Şanof, Genel Kurmay Başkanı Genğ- Tal Hacıpetkof, Maliye Nazırı Boşi- f, Ticaret naziırı B. Kuşoharof, Ha- Va ordusu şefi Albay Boidef, Bulgar Onanması reisi Amiral Varikleçof, Sofya belediye reisi Ivanof. Litvanya ordusunun başkumanda- Ti General Rashlikis ile Letonya ve Onyanın sivil mümessilleri, Hitle- doğumunun 50 nci yıldönümü Müasebetile 20 nisanda Berlinde ya- Pilacak olan şenliklere iştirak etme- Bu münasebetle söylediği nutuk- ta demiştir ki: «“— Bugün tarihin mühim bir hâ- disesi vuku buluyor. O hâdise ki bundan bin sene evvel Kral Wenzel tahakkuk ettirmeğe çalışmış ve bi- lâhare Habsburglar da başarmağa muvaffak olamamışlardır. — Fakat Hitler bunu iki milletin nefine ola- rak tahakkuk ettirmiştir. Bu hâdise iki milletin nefine olduğu kadar Avrupa ve hattâ bütün dünya sul- hünün de nefinedir.” Müteakiben Bohemya ve Morav- ya devlet reisi Hacha, Von Neurathı ziyaret etmiş ve Von Neurath da derhal bu ziyareti iade eylemiştir. Kudüste de Bir İngiliz Öldürüldü Kudüs, 5 (A.A-) — Müzenin İngi- liz direktörü Cliffe, evinin civarın- da bir kurşunla ağır surette yaralan mıştır. Askeri Vali derhal Arapları sokak larda dolaşmaktan menetmiş ve &5- ki mahallelerdeki Arap dükkânları- nın bir kaçı müstesna olmak üzere kâmilen kapatılmıştır. Yeni Bir Rus - Japon Çarpışması Oldu Tokyo, 5 (A.A.) — Mançukuonun garp hududunda Japon ve Sovyet kı- taları arasında bir çarpışma olmuş tur. Bu çarpışmada üç Japon aske- ri ölmüştür. Sovyetler tarafindan Ğ& davet edilmişlerdir. da ölü vardır. dahil olduğu halde yüzl ölü ve yaralı vukuuna sebep olmuştur. Bu kabil haberlerin neşrini haklı gösterecek hiçbir hâdise olmamış, hiç bir zaman kıtaat mitralyöz kullan. mamıştır. Kıtaatın tek müdahalesi bundan on beş gün evvel aralarında hiçbir kadın ve çocuk bulunmıyan ve hiçbir ölü ne de yaralı vermeden dağılmış.olan bir tezahüratçı grupu- na karşı vukubulmuştür. nihayet bulmuş ve.her tarafta sükü- net avdet etmiş olduğu'için kıtaat 1 nisan cumartesi günündenberi Şam- dan çekilmiştir. Sokak tezahüratı da bugün artık Ş İsviçrenin Müdafaa Tedbirleri Bern, 5 (A.A.) — Federal meclis. harp zuhurunda ordunun takviye e- İran Veliahdinin Düğünü Düğüne Beş Yüz Kişilik Bir Askeri Kıta Gönderiyoruz Ankara, 5 (Tan Muhabirinden) — Dost ve kardeş İranın genç veliahti- nin düğününde hükümetimizi temsil edecek heyet ayın onunda hususi bir trenle Tahrana hareket edecektir. Heyete Hariciye Vekilimiz Şükrü Saracoğlu riyaset edecektir. Heyette Riyaseticümhur namına — Başyaver Celâl, ordu namına da General Kâ- zım Urbay dahil bulunmaktadır. Düğünde ayrıca 500 kişilik bir as- keri kıtamızda hazır bulunacaktır. Bir askeri bando bu kıtaya refkat e- decektir. Heyetimiz Tahrandan 18 nisanda avdet edecektir. Sâdabat konseyinin bu sene Kâ. bilde toplanması kararlaştırılmıştı. Halbuki Tahran ile Kâbil arası 12 - 13 günlük bir yol olduğundan xzonse- yin bu sene de Tahranda toplanması Afgan hükümetinden rica edilmiş ve kabul olunmuştur. Sâdabat paktına dahil devletlerin Hariciye Nazırları İran Veliahtinin düğünü mühasebetile Tahranda bir toplantı yapacaklardır. F Gafenkonun Ankara Seyahati Ankara 5 — Romen Hariciye na- dilebilmesi için mecburi askerlik yaş haddinin 48 den 60 a çıkarılmasına karar vermiştir. d Sıhhi veya başka sebeplerle şim- diye kadar askeri hizmetten istisna e- dilen yaşları 20 ile 32 arasındaki er- kekler hususi -bir tıbbi muayeneye tâbi tutulacaklardır. Silâh altına alınanların yerlerini işgal etmek üzere genç kızlarla ka- dınlar gönüllü yazılmıya davet edil- n "Neşredilen 'bir beyanhlamede' şöyle denilmektedir: viğik TPT ASA “Harp patlıyacak olursa en mukad. des hazinemiz olan hürriyet ve' istik- lâlimizi ancak erkeklerin ve kıdp;ıla— rımızın fedakârlık ST Beğ ) 'bilir.,,” d 1 ea Hekini & tadır. Arnavutluk 'Veliaİıdi Doâdu Arnavut krallık ailesinin bir veliahdi dünyaya gelmiştir. Bu mesut hâdise 101 pare top atılmak suretile ilân edilmıştğ_;—ıwffı—% ( “ Hükümet merkezinin sokaklarını dolduran halk, hükümdarlarla Kral EÇA Yuk, daki S ve kraliçesi görülmektedir. zihniyeti kürtara- | tarihte hariciye vekilimiz Şükrü A zırının bu ayın 20 sinde Ankarayı zi- yaret edeceği mukarrerdi. Fakat bu Sa: (FELEK İğne ve ' Çuvaldız Yazan: B. FELEK eçende Haydarpaşa iskelesine çıktığım zaman açıkta bilet toplayan biletçilerin kara, kışa, so- vuğa yağmura karşı muhafaza altı - ' 5a b5 duğn gördüm, X Sabahtan akşama, hattâ gece ya- — rısına kadar çalışan umumi hizmı memurlarının böyle müşfikane hi - — mayelere uğramalarını insani bir reket telâkki ederim. a Bu itibarladır ki, Ankaradaki işa- ret memurlarının başları üstüne ko- nulmuş olan bez şemsiyeleri de ayni — hisle takdir ettim. L Hattâ bizim tramvaylarda biletçi — ve vatmanlardan esirgenen — ufak strapontenleri Holanda tramvayla - — rında gördüğüm zaman da imren- miştim. Çünkü, fasılasız çalışan bir adamın birteviye ayakta kalması — hayli yorucu bir vaziyettir. Buna söl ne bağlanan yeni Kadıköy iskelesi de yolcuları kıştan, yağmurdan ve — güneşten koruyacak tertibata malik olması bakımından güzel bir şeydir. Bunların hepsi alâ. Lâkin bu arada bir şey var ki, halk namına Deniz - yolları idaresinin ciddi surette zarı dikkatini celbe lâyıktır. * Şüphesiz ki alâkadarlar da gör- müşlerdir: Banliyö trenleri olsun, Ankara veya Toros postaları olsun, — Haydarpaşaya binlerce yolcuyu bir- den dökerler. Bu yolcular karşıya — geçmek için, iskelenin ufak ve dar iki bilet kişesi önüne yığılırlar. Çoğu K eşyalarını yağmurda, yağışta yere koymağa ve biraz da ağır işleyen bu — bilet kişeleri önünde açıkta sıra — beklemeğe mecbur olur. Bu vaziyet, tatsız olduğu kadar da haksızdır. Bi- — letçisini yağmurdan korumak iste - yen idare, şüphesiz, müşterisini de — ayni şefkatle düşünür. Onun için bu kişelerin evvelâ işletilmesini — ve oraya eli çabuk memurlar konması- — v a Rii aei ee racoğlu Tal bul ği bu ziyaretin hariciye vekilinin avde- tine kadar tehir edilmesine karar ve- A Bükreş 5 (A. A.) — Romanya ha- riciye nazırı Gafenco, Alman harici- “ye nazırının daveti üzerine 16 nisan- da Berline gidecek iki gün kalacak- tır. Bu münasebetle gazetecilerden mürekkep bir grup da Almanyaya Gafenco Berlinden sonra- muhte- mel olarak evvelâ Milânoya gidecek ve orada bir Romen pavyonu açtık- tan sonra Brüksel ve Paris ve Lon - drayı ziyaret edecektir. L incan Hattı - Sonbaharda Açılacak -Ankara, 4 (Tan Muhabirinden) — Erzurum, Diyarbakır, Cizre hatları- nın inş devam ol 212 kilometre olan Erzincan - Brzu- rum hattı önümüzdeki bah ktadır. d nı, sonra da önlerine genişçe sundur- — malar yapıp halkın yağmurdan, ya. ğıştan korunmasını haklı bir - dilek — olarak yazıyorum. , Memuru ıslatan yağmur yolcuyu ıslatmaz mı? y Dahiliye Vekili Gazetecilere Bir Ziyafet Verdi Ankara, 4 (TAN Muhabirinden). Dahiliye Vekili Faik Öztrak, bugün Karpiç lokantasmda Ankarada bu- lunan gazeteciler şerefine bir öğle yemeği vermiştir. g Yemekte Parti idare heyeti âzala- rı, Başvekâlet ve Dahiliye müsteşar. — ları, emniyet umum müdürü ve bü- AFT gi hazır bul dir. KISA HABERLER ao —.) * Bürgos: Hükümet, eski idare zama- nında İspanyanın giriştiği bütün taahhüt- — leri feshet ç açılabilecektir. — Diyarbakır - Cizre hattında da 60 - 70 kilometrelik bir kısmı bu sene işletmeye açılacaktır. Bu suretle sonbaharda demiryolları- mıziın uzunluğu 6718 kilometreden 7000 kilometreye çıkmış olacaktır. . Devlet Demiryolları umum mü- dürlüğünün 1939 bütçı geçen se- neye nazaran 3.340.000 lira bir faz- lalık arzetmektedir. Demiryollarımızda 1937 senesinin ilk altı ayına nazaran 1938 senesinin ilk altı ayında yüzde on beş nisbetin- de bir artış vardır. Idare hatlarımı- zan günbegün ziyadeleştiğini, gözö- nünde bulundurarak teşkilâtını tev- sie karar vermiştir. Halen 16.600 ki- kişi olan kadro 1426 kişi daha ilâve edilmek suretile 18026 kişiyi bula- caktır. İdare tamir işlerinden başka fev- kalâde inşaat ve tesisat için geçen sene olduğu gibi bu sene de 8 mil- yon liralık taahhüt ve sarfiyat icrası * Kahire: Tayyare ile Rados'tan gelen Goehbels, Helipolis'te karaya inmiştir. Müumaileyh Mısırda 24 saat kalacaktır. * Fransa Hava Nazırı Guy la Chambre Ki tayyare ile Londradan Fransaya dönmüş- — tür. * Londra: (İllustrions) tayyare gemisi denize indirilmiştir. 23.000 ton hacmind! olan bu gemi 70 tayyare taşıyacaktır. — * Sofya: 10 Nisanda Filibe sergisindeki Fransız pavyonunu âçmak üzere buraya — gelecek olan sabık Fransız Ticaret Nazırı — B. Paul Bastid, Fransız — Bulgar ticare- , ti ile lâkad bt niyetindedir. T * Belçika, kömür amelesinin büyük — bir kısmı, ücretlerin yüzde 32.5 Xndh'll;)' ü mesini protesto için grev ilân etmiştir. — — * Oslo, (Katy) sarnıç vapurunda blı'lg infilâk olmuş, mürettebattan üç kişi öle — müştür. * İngiltere Harbiye Nazırı Hore Be- — liche Cebelüttarıka yapacağı seyahati te- ö hir etmiştir. * Vaşlı Parlâ , 11 Ni ? itibaren bitaraflık meselesi hakkında u- mırm.ıııı! bir anket açmıya karar vermiş- Encümene 14 kanun lâyihası tevdi dilmiştir. Demokrat liderleri bu a! mâni olmak istemektedirler. * Napoli: İngiliz zırhlin Barham ile Amerikan Ganboru — Sacramento büraya — lmi Gemiler burada bir — hafta — için Kamutaydan salâhiyet istiyecek- tir. kaldıktan sonra Napoli limanıni birlikte terkedeceklerdir. ğ YO