5 Nisan 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

— > 5-4-9) Kral Gazinin lümü Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Aziz komşumuz Irak, genç ve kiymetli © hükümdarni © ansızın kaybetmek yüzünden matem içinde- dir. Kardeş milletin genç hükümda- NI gece yarışma doğru feci bir otomo | kazasmın kurbanı olmuş, bu yüz- den komşu millet ansızın öksüz kal MİS ve matem tutmuştur. Kral Gazi, daha geçen martın 21 inde 27 inci Yıl dönümünü en hararetli milli te- >ahürler arasında kutlamıştı, Bu Mesut münasebet Irakın bütün sami- Mi dostlarmı'ne kadar sevindirici İse, bu feci hâdise de ayni derecede, ipi daha çok fazla dilbun etmiş - Genç ve yüksek meziyetli Kral Gazi memleketine ve milletine çok hizmetler ifa edecek, ona u - Yun bir refah ve İstikrar devri yaşa. tacak kıymetli bir hükümdardı. Mo- bir terbiye ve tahsil gören ve Zençliğinin en canlı, en verimli dev. Yİnde işbaşına geçen ve memleketinin Mmukadderatını ele alan kral Gazinin bu feci şartlar içinde ansızın ziyaı, ru ve kardeş millet için çok bü- Yük ve telâfi edilmez bir kayıp teş- il eder, Kardeş Iraklılara ve bütün Arap dünyasına en samimi taziyetlerimizi Sanar, bu elim felâketi sarsılmadan Esçirmelerini candan dileriz, * Tecavüze karşı : la Avam Kamarasında evvelki gün Yapılan harici siyaset müzakeresi hü- ten mühimdi, Müzakereye İngil. in en tanınmış devlet adamları Ve siyasileri iştirak etmiş, ve İngil - tecavüze karşı bir cephe kur- Mak bahsinde tam bir birliğin hüküm sürdüğünü göstermişlerdir. Bu su - Tetle İngiltere hükümeti, harici si - Yaseti üzerinde milli ittihadı temin *imiş oluyor. Mister Çhamberlain bu müzake - Pe ösnasında söylediği sözlerle te - *avüze karşı her tedbiri almak ka . Pârında olduğunu tebarliz ettirmiş - Ür. Fakat amele partisi ile muhalif ler, bu tedbirlerin katileşti » Tilmesi lehindedirler. Hattâ bunlar Sulksever milletler arasında bir itti. fak «kdini istiyorlar. Loyd Corç, Rus Yanın müzahereti temin olunmadan histana verilecek teminatın aksak kanaatindedir. Almanyanın ihata edildiği | iddiasmı çürüten Curehil Almanyaya da her tecavü- *e karşı ayni teminatın verileceğini "öylemiştir. Mister Eden, alınan ted- birlerin tecavüzü, ancak geciktire - “ğini anlatmıştır. Mister Chamberlain bundan son. £ yapacağı işe gelince: bimun Lehis. Yardım teminatı yerine müteka- Bil müdafan paktı olacağı anlaşılı Tor. İngiltere ve Fransa matbuatı Ve mahafili bu siyaseti bütün kuy - | yle tasvip ediyorlar, Fakat Rusyadan gelen haberler, Rus mahafilinin bu hattı harekette tarahat görmediklerini anlatıyor. Rus runtbuntanım neşriyatından, Rus Yanın daha fazla bir kollektif emni. Senhesi kurmak lehinde olduğu Anlaşılıyor, Vaziyet hakkında bir hüküm ve- > İlmek için, Londrada yapılmakta An müzakerelerin neticesini bekle. İcabediyor, te kreş, 4 (AA) — Mühim bir İngiliz 2a, ! beyetinin Bükreşe gelmesine inti- Many limektedir. Heyete büyük bir iht- Sky Sir Frederik Leithros riyaset ede- Aiğine İyi haber alan mahfellerde siylen- Sina İniiterenin Romanyaya yar» m silâh ve tayyare cihetinden .——...... HABERLER ........ tr, 1,“ (İsviçre Gençliği) teşkili, her Hr Başl abancı prspapındatarla ve bılhasan il - sosyalist propoganda ile müra- Mila Üzere bir merkezi faaliyet ko- © teşkil eylemiştir. Pranas ile İsveç arsında bu sene olmak üzere bir ticaret anlaş- ZA edilmiştir. Une çitler, hususi trenle Kielden Ber- Yeni Macar Slovak Hududu Macarlar Yeni Araziyi Paskalyadan Evvel İşgal Edecekler Budapeşte 4 (A.A) — Macar - Slo- vak müzakereleri katiyen neticelen- miştir. Hazırlanan protokol bugün öğle özeri imzalanacaktır. Macaris- tana Slovakyanın terkettiği takri - ben bin kilometre murabbaindeki 2- raziyi Macar kuvvetleri Paskalyadan evvel işgal etmiş bulunacaklardır. Slovakyanın yeni şark hududu Polonya hududunda Czerenden baş- yarak Zeloom, Tukesany, Kiskolon, İ Mevasckyat, Nçisohçlas ve Sarros- İ mezoc köylerinden geçmekte ve bu köyleri Macaristana bırakmaktadır. Çinliler Bir Şehir Zaptettiler Şungking 4 (A. A.) — Çin kuv - vetleri Kan nehrinin şark sahilinde Şungkslanga girmiştir. Kan nehri pa zar günü geçilmiştir. e Şungslang'ın dışında kâln tersaneler de Çinliler tarafından işgal olunmuştur, Japon Kıtaları, şehir surlarının haricine çe- kilmiştir , 8 Şekiang eysletinde Çinlilerin el- de'ettiği büyük z2'erden sonra, bu a- na kadar Siaoşan ve Fuyang'ı tehdit etmekte bulunan tehlike tamamiyle bertaraf edilmiştir. Milli Çin hükümetinin bugünkü hedefleri şu iki esaslı nokta üzerin - de toplanmaktadır; Düşmana karşı mukavemete de- vam etmek ve memleketin imarı ve yükselmesi işini daha ziyade ilerlet- mek. Bu ikinci nokta, ezcümle şu işleri ihtiva etmektedir; 1 — Gıdai istihsalât ile iptidai madde istihsalâtını fazlalaştırmak. 2 — İpekli ve yünlü ihracatını in kişaf ettirmek, kullanmak suretiyle ziraat kültürü- nü ıslah etmek. 4 — Halen Japonların işgeli altın da bulunan fakat bir gün muhakkak surette Çinlilerin eline geçecek olan arazide istihsalâtı arttırmak hususun da şimdiden bir program hazırla . Taa. asm e am — Büyük Menderes Taştı Aydın, 4 (A.A.) — Birkaç gün ev- veline kadar sürekli bir surette de- vam eden ilkbahar yağmurlarından Büyük Menderes taşmış ve ovayı kâmilen sular kaplamıştır. Balat ovasında bulunan bazı köy- ler arasında münakale durmuştur. Bu taşkın sebebile Havzada pamuk Ziraatinin bir ay kadar gecikeceği tshmin edilmektedir. Sular yavaş yavaş çekilmiye başlamıştır. Fransadaki Almanların Bir Müracaatı Metz, 4 (A.A) — Alman mülteci- leri, Daladier'ye kabul ettikleri bir karar suretini göndermişlerdir. Bun- da harp çıktığı takdirde Fransız or- dusunda hizmet edeceklerini bildir- mektedirler. Moselle mıntakasındaki oAlman mültecilerinin miktarı kadm ve çö cuklar da dahil olmak üzere 10.000 tahmin edilmektedir. Bu mülteciler, Rhin havalisinden, Serre mıntaka- sından ve Avusturyadan gelmişler «| dir. Malüm olduğu veçhile son za - manlarda neşredilen bir karsrname, Paris, 4 (A. A.) — Ayandan ve Fransız Meclisi Suriyemeselesini Tetkik Edecek Sadullah Cabiri Fransay Karar Verild Şam, 4 (A.A.) — Eski Suriye Ha- riciye Nazırı Cabiri Fransa Başveki- li ve Hariciye Nazırı ve Fransiz âyan ve mebusan meclisi reislerine gön- derdiği telgraflarda, Fransanın Su- riye - Fransiz muahedesini tasdikten İmtinai ve manda idaresinin gayri ka- nuni tedbirleri üzerine hasıl olan va- ziyeti düzeltmek üzere müdahale e- decekleri ümidini izhar etmiştir. Cabiri, Suriyenin hakkını elde et- lâve etmektedir. Zagrep 3 — İyi tohum ve kimyevi gübre | ecnebilere Fransız ordusunda husu- si taburlarda hizmet etmek imkânı- nı vermektedir, Görüşmeleri Bitti e İleri Sürdükleri Meseleler Halledildi Belgrat, 4 (A.A.) — Zeğrepte Del vekil Tsnetkoviç ile Hırvat lideri doktor Maçek arasında yapılmakta olan görüşmelere bu sabah nihayet verilmiştir. Bu hususta neşredilen resmi teb- liğde şöyle denmektedir. — “Bu müzakereler esnasında Hır vatların Yugoslav devleti dahilinde- ki vaziyetini alâkadar eden bütün meseleler halledilmiş ve ayrıca Sırp- lar, Hırvatlar ve Slovenler arasında sağlam bir itimat vücude getirmek için Hırvatların haklı taleplerinin ne suretle is'af olunabileceği meselesi ile müşterek hayatlarının bütün te- zahürlerinde Sırp, Hırvat ve Sloven- lerin müşterek menfaatlerinin tesa- uüdünü takviye etmek meselesi de tetkik olunmuştur. Her iki tarafın da muğlâk mesele- lerih umumiyet itibariyle esasında ve bunlara birer hal sureti bulmak için takip edilen prensiplerin ayni olduğu hususunda mutabik bulundu- #u müşahede edilmiştir. Her iki tarafın da büyük bir siya- si ehemmiyet atfettiği bu görüşmele- Almak İçin Her Vasıtaya Başvurulmasına mek için her türlü vasıtaya müraca-| rİye muahedesinin tetkikini gelecek at etmiye karar vermiş olduğunu i-|ruznameye koymayı kurarlaştırmış- eski nazırlardan Justin Godart, rei- sicümhurluk namzedliğini ipka etmeğe karar vermiştir. Lebrun'ün reylere ilk müracaatta intihap edilmesi ihtimalinin kuv- vetli olduğu siyasi mahatillerde söylenmektedir. a, Suriyelilerin Haklarını iğini Bildirdi Paris, 4 (A.A.) — Mebusan mec- lisi hariciye encümeni bugün öğlis deh sonra hariciye nazırı Bönnetin İenternasyonal vaziyet hakkında ver- diği mufassal izahatı dinlemiştir. Hariciye Nazırı Fransa - İngilte- ro . Polonya müzakerelerini anlat- | mış ve müteakiben Suriye vaziyeti- ni tetkik eylemiştir. Hariciye encümeni Fransız - Sü- tır. Fon Nöyrat Umumi Vali Oluyor : Çakyadaki Alman | Askerlerinden Bir Kısmı Geri Çekiliyor Berlin, 4 (A.A.) — Bohemya ve Moravya himaye idarelerinde asayi. şin teessüs etmesi üzerine Hitler, o- rada bulunan kıtaatın bir kısmının eski garnizonlarına dönmelerini er- İ retmişti. Alman kıtaatının bu geri çe kilme hareketi başlamıştır. Hitler, 17 inci fırka kumandanı General Fredericki tam salâhiyetle Alman ordusunun Bohemya ve Mo- ravya umumi valiliği nezdinde mü- messili tayin etmiştir. General Friderick eski Çek ordu- sunun tasfiyesi işile de meşgul ola- caktır. Von Neurath önümüzdeki çarşam- | ba günü Almanyanın Prag umum! valiliğini büyük merasimle deruhte edecektir. me İspanyada Mali Tedbirler Alındı lerde cari hesaplari veyahut ellerin- de yabancı esham ve tahvilât bulu- nan herkes, bunları, otuz gün İçin- de, resmi fiy Ispanya Bankası nezdindeki yabancı paralar komitesine devretmiye mecbur tu- tulmuştur. N Ellerinde Cümhuriyetçi hükümet kâğıt parası bulunan berkes, geçmi- yen bu paraları, derhal Ispanya Ban kasına tevdi edecektir. Ispanya Ban- kası, bu kâğıt paralara mukabil, tev- di edenlerin eline nakdi kıymeti ha- iz olmıyan birer vesika verecektir. Bankalarda cari hesapları bulunan eşhas, bankalardan azami 1,500 Pose- tadan yukarı para çekemiyecekler- dir. 18 Temmuz 1938 tarihinden itiba- Amerika Almanya Ticareti ——o—— Almanya Amerika İle Bir Ticaret Muahedesi Yapmak İstiyor Vaşington, 4 (A.A) — Hull, mat- buata beyanatta bulunarak Ameri- kanın ticaret siyasetinin Almanyayı iktisadi ofelâketlere sürüklediğine dâir Funk tarafından ileri sürülen idâlayı reddetmiş ve demiştir ki: “— Alman ticaretinin Amerikada tesadüf ettiği mânialar sadece Al man siyasetinin ve hareketlerinin bir neticesidir ve münhasıran Alman ticaretini istihdaf eden bir Amerikan kanununun tatbiki neticesi değildir. | Alman makamları görünüşe göre! yalnız kendi arzularına göre tatbik ettikleri metodlar dairesinde ticaret yapabiliyorlar. Son seneler zarfın- da Almanya iki memleketin hususi menfaatleri için faydalı olan birçok ticari muamelelerden sarfınazar et- ren, Cümhuriyetçi hükümetin idare- si altında, yapılan bütün hususi ik- razlar, üç aylık bir moratoryoma tâ- bi tutulmuştur. Bü moratoryom, yal- niz kredi müesseselerinin taahhütle- rine şamil değildir. * Londra, 4 (A.A.) — Işçi partisi mebuslarından Fletcher, hükümetten aşağıdaki suali sormuştur: Ispanyada dahili hatbin nihayete ermesi dolayısiyle İngiltere hükü- meti, gönüllüleri geri çekmek hakkın daki vadini İtalyaya hatırlatmak ni- yetinde midir? Hariciye müsteşarı Butler, aşağı. daki cevabı vermiştir: İtalya hükümetinin almış olduğu taahhüde riayet etmiyeceğini düşün» mek için hiç bir sebep yoktur. Fransız Hava Nazırının Londra Seyahati Londra, 4 (A.A) — Fransiz Hava zirı Guy la Chambre, yanımda In- giliz Hava Nazırı Kingsley Wood ol- duğu halde, Başvekâlet dairesinde Chamberlain'i ziyaret et va Guy la Chambre tayyare inşası bahsinde Fransız — Ingiliz iş birliği- ni tanzim etmek arzusundadır, Guy la Chambre, öğle ye- miştir. Ticaretin azalması, yalnız Al|meğini Fransa o sefarethanesinde man itirazlarının serdedilmesine ya- ramıştır, Bunun neticesi olarak A-| merikanm ihracat malları hususi| bir muameleye tâbi tutulmuş ve kıy. metlen düşürülmüştür. Mübadele itâfları hükümetlerin yalniz ticarete değil, istihsalâta da hâkim olmalarını Intaç etmekte ve ©$ya arasmda keyfi surette fark Zö- zetilmesi gibi hallere sebebiyet ver. mektedir.” . te, Paskalya bayramlarından sonra) Almanya maslahatgüzarı Dr. Hans yeniden devam olunacaktır. Thomsen, matbusta beyanatta bula- Kingley Wood, yüzbaşı Balfoure ve birçok İngiliz ve Fransız hava eks- perleri ile birlikte yemiştir. narak Almnayanm Amerika ile bir ticaret muahedesi akdetmeği arzu! ettiğini söylemiştir. Mumaileyh bu- nunla beraber Almanyanm Ameri - kaya ihraç ettiği mallardan yüzde 25 nisbetinde alınan resmin Alman manifatura eşyasile Amerikan zira- İ mahsulâtının mübadelesi için ha- lihazırda yapılmakta olan müzakere- leri güçleştireceğini ilâve eylemiştir. SEETEZ Türkiyede Turizm Meselesi Yazan: B. FELEK ktısat Vekâleti turizm şubes tabettiği (türist) ismindeki gü zel mecmuayı lütfen bana da göndel mek cemilekârlığında bulunmuş. Ts bı klişeleri ve fotoğrafların alını; cidden zarif, Mecmua şıktan fazl lüks, Turistik olmaktan ziyade artis tik olan böyle güzel bir mecmuanu bizde de basılabildiğini görmek in sana ferah veriyor. Ben, bu güzel mecmua minase betiyle Türkiyedeki turizm davası na biraz dokunmak istiyorum. Bugün belki başlangıç olduğu i. şin turist mecmuasında henüz yel bulamamış olan bu dava, büyük w üzerinde ciddi etüdler yapmağa, 6 , hemmiyetli plânlar çizmeğe değe bir ekonomi davasıdır. Bu davanm - biliyorum - bir ma kale, beş makale İle teşrihi kabil o lamaz. Fakat memleketimiz için biz servet menbaı, halkımız için bir sık hat kaynağı olan bu bahsin bu vesile ie lâfını etmek ve matbuatı bu iş üzerinde etüde sevketmek faydab bir iştir. Dünşa ekonomisinde “Turizm” bir büyük alışveriştir. İç turizm ol . sun, dış turizm olsun. Bunu uyandır. mak için baş vurulacak çareler ve alınacak tedbirler arasında bir de mecmua neşri hatıra gelir. Lâkin tu- -İrizm faaliyetine buradan başlama - nın tam İsabetine kail değilim. İ İç turizm, halkı memleketin gü zelliklerinden, tabii servetlerinden istifadeye sevk için hu güzellikleri onlara tanıtmak ve onlara bu güzel likleri görüp tatmak imkânlarını vermektir, Meseli mecmuada resmini gör - düğüm Boludaki “Aband” O gölüne gitmek istediğim zaman hangi tren veya hangi asfalt yolla gideceğimi, orada hangi otelde kalacağımı bana bir seyahat acentesi izah etmez ve rahat yolculuk vasıtalarını arzet - mezso o gölün ve civarının güzel » likleri yalnız resimleri görülerek imrenilen birer “memnu yemiş” ola- rak kalmağa mahkâmdur. Türkiyede turizm işi bir komp - lekstir, Turizm için - iç olsun, dış olsun- bir takım anasırın vücüdü şarttır. Güzel veya bir enteresan yer: Tabii güzellik, antika zenginliği fa- lan gibi, Sonra buraya gitmenin kolay - lıkları, Yollar, demiryollar, vapur - lar. Ve bunların ucuzluk ve kolay - hıkları, Daha sonra oraya gidince inile- cek otel, Bu otellerin ucuzlukları, gi. da ve konfor bakımından rahatlık - ları. Daha sonra orada vakit geçir - me ve eğlence vasıtaları, şi Bunlar olmazsa, memlekete sey- yah celbi için yapılan teşebbüsler ve- ya memleket içinde halkı seyahate, turizme alıştırmak için sarfedilen €- i mekler semere vermez. di Bunu anlamak için de çok kafa yormağa hacet yoktur. İnsan kendi nefsine kıyas edince derhal vaziyeti kavrayabilir, ş Bizim memlekette bu üç unsur - dan birincisi bol bol vardır. Tabiat güzelliği ve tarihi kıymet arzeden a- bide bolluğu söz götürmez, Lâkin üst tarafı? İşte her şeyden önce bizim tu - rizm mesaisinin anahtar taşı bunlar olmalı; yâni En çabuk işe başlamış olmak i- şin en kolay (rantabl) hale getirilebi lecek Bursa, İstanbul, İzmir, Çeşme, Yalova gibi mıntakalarda turistik o- tel, turistik yol ve vakit geçirme va- sıtaları tesis ve ihzar etmelidir. Bun- lar yapıldıktan sonradır ki; dışarı - dan içeriye seyyah çekmenin ve gel. mek İsteyenlerin bu arzularına en » i gel olabilen şeyleri gidermenin ve | nihayet beynelmilel twrizm işlerin - de en mühim mesele sayılan para muadeleti işini halletmek çarelerini © araştırmağa kalkmalıdır, g Gönül istiyor ki; bu bahiste var- © lıklı olan kimseler çok ehemmiyetli | bir memleket işi olan bu konu tize- (Lütfen sayfam çeviriniz)