| 22-3-939 KA Gündelik Gazete GE AİT 'TAN'ın hedefi: Haber- di, fikirde, herşeyde temiz, — dürüst, samimi olmak, karin gazetesi olmıya çalışmaktır. ABONE BEDELİ Türkiye Ecnebi yn 1400 Ke 750 Kr. 1 Sene ; 2800 Kr. » GAy 1500 ,, Me ç 2 ay Mv " lJaây 300 , lerarası posta ittihadına dahil ge Yan memleketler için stone > let müddet mresiyle 20, 16. 9. — liradır. Abone bedeli peşindir. 0, değiştirmek 25 O kuruştur > İçin mektuplar 10 kurus- me, PU ili Hizimdir. ... . €şrini İstiyoruz yy esat Vekâletine Hüsnü Çakır İği yündenberi ortaya çıkan De- gnktaki yolsuzluklar o meselesi etlerin günlük mevzuu ol - devam ediyor. de gazeteler birbirini nak » tün haberler neşrediyorlar, o Bir dağı rüskte 60 türlü kusur bulun - de, ç» ertesi gün kazan eksikliğin. başka bir kusur bulunmadığını Yaz. Bu mütezat neşriyat ortada haki- » kaybolmasına sebep oluyor. Hükümet Denizbankın iernatı ü- € fovkalâde hassasiyet göster- buraya teftiş heyetleri göndere- İnceden inceye tetkikat yaptır - N Bu heyetler merkeze rapor - tin da vermişlerdir. Şu halde hü- »0 karak İ€ binası meselesi ne olmuştur. Taği, esi ştur. “ii tedbirler alınmıştır? rilsk tipi vapurlar nasıl ısmar- agiği ie me kusurlardan mesuldür? vamurlarda hü İnan kusurlar nelerdir? “nizbankta başka yolsuzluklar muş mudur? Bulunmuşsa bu Uzluklar nelerdir ve o mesulleri a çıkarılmış mıdır? Ni İtereye sipariş edilmek üze - 'unan vapurlar (o meselesinde kın kusuru nedir? lâ efkârumumiyeyi İşgal e - meseleler hakkında halkın *dilmesine ihtiyaç vardır. Ya, için İktsnt Vekâletinden Hay raporların neşrini, yahut ya- ti m ve teikikutın neticesi da sikârmmumiyeye © izahat ş ni rica ediyoruz. Bey * <Yrat Etrafında Y, <ılan Hazırlıklar a gelen haberlere bakılırsa, Al tay; * İle İtalyanın Yugoslavyayı day hazırlıklar yapmakta bulun- | i anlaşılıyor. o İtalya bu iş- Noa mamayaya yardun etmek ta - t A, mdadır, Çünkü İtalya Or- iç da ve Balkanlarda Almanya | Ye mıntakalarını paylaşırlar - (dağ, SSoslavyanın kendisine ait ol- ka 7 şa iddin etmiştir. İtalyanın Or- “iy, 'vpa ve Balkanlardaki emeli an O Tuna havzasının ve z iyon kendisine bırakılmasını f dü. Fakat Almanya — Tunayı Yin, 574 bırakmamıştır. Bunun üze- Veni, alya Adriyatikte © emniyetini akıysin Yugoslavyanın kendisine k As'nı istemiştir, indi İtalya, Orta Avrupa pay * ey, *N kendisine düşen hissenin iş 91 eline düşmemesi içim, Bek Yang, Körşt yapılacak seferde İtal - Sap, İS parmağı bulunmasında 15- İl tiştir. Bu maksatla şimdiden ak, rnavutluğu işgale hasirine " ır. Bir taraftan da Yugoslav- Acem ir? iŞ | için askeri hazırlıklara anjermanist o muharrirlere göre Alman ırkının Alman Allahına karşı vazifesi; Yeryüzü- nazarında vaziyet vuzuh kes-| nü Almanların anladığı mânada titiz. Halbuki efkârmmumiye | Allahlaştırmaktır. Yani dünya he- gemonisini elde etmektir. Bunun için bir fütuhat programı yapıldı. 18 inci asırda Prusyalı (Dietrih heyetinin yerdiği raporda bu İSİ Won Bülow) Ikinci Fredrike (Vest ni hüküm nedir? Mesuller! (siya) yı ve Avusturyayı ww hai minenllere korse me) vreuii içim beceriksizlik ettiğini; fethet» Almanyanın er, geç oGarpten (Möz) e, Şarktan (Vistol) e kadar alacağını; Holandanın Avustur- yanın ve Tuna havzasının denize keiki ik arama iamdi, si hak dileğim ipa ANA (Arndt), bir kaç sene sonra, Al manyaya hudut olmak üzere: Ce- nupta Alpler ve Adriyatiğin Şi- mal deseği; Isviçre de dahil; Garpte (Ren) hudut değil bir Alman ırmağı olarak, gösteri yordu. 1841 de (Moltke), Alsas Loreni ve hududun (Vosges) lere dayan- masını istiyordu. 1870 zaferini müteakıp çizilen hudut, Almanyayı tatmin etmedi. Paul de Lagarde; (Belfort) un Fransayâ birakılmasını bilyük bir hata sayıyor ve Lüksenburgun ilha- kını düşünüyordu. Ik fırsatla bu hataların ta- miri düşünülerek 1895 ten itibaren yeni : fütuhat plânları çi- zildi; (Büyük Almanya) kurula- caktı. iL Plânm prensipi şu: Almanya, genişlemek mecburiyetindedir. Münih Universitesi hocaların- dan (Albrecht Wirth) şöyle diyoe- du: “İki bin yıl önce Töytonlar nasıl Roma kapılarına dayanmış ise bu- gün de bir ses haykırıyor: Toprak, toprak, yeni toprak. (Reimer): “Bize yalnız koloni değil, ecnebilerle meskün yerler dahi lâzıim.. Biz sonra onlari, ken- di ihtiyacınıza göre bir yola ko- ruz. Bu yerler bize bitişiktir. Ve aslen Cermen ırkların yani “ayrıl. mış kardeş, in elindedir. Bunları nnavatana katmak, en tabii bir ir, diyordu. Ni takdirde Fransa 843 teki (Werdun) o mushedesinin çizdiği hudutlar içine girecekti. o Yani iSomme) ağızlarından çekilip (Bel- fort) un Cenubunda bitecek bir hattın ötesi hep Almanyanın ola- cak, Briye maden havzası, Verdun kalesi, Şimaldeki kömür havzası, (Padökale) hep Almanyanın ola- cak ve Almanya Atlântik denizine çikacak. PANJERMANİZMİN FÜTUHAT PROGRAMI : Büyük Balıklar Küçük Balıkları Yutar (Karikatür) “Iki Asırdanberi Alman ütuhat Programları TAN İCermenlerin Evvelâ Avrupaya, Sonra Bütün Dünyaya Hâkim Olmaları 18 inci Asırdanberi Görülen Bir Gayedir. Bunun İçin Muhtelif Plânlar Hazırlanmıştır. ntropolojist Relmer, daha ileri giderek (Ein Pangor- manisehes Deutschland) eserinde Fransayı üçe bölerek boyunduruk altına almayı teklif eder. Ker alyş yy sa, 2) Orta Fransa 3) Cenubi ve Şarki Fransa. 1 — Şimal ve Şimali Garbide Artois, Pikardi, Normandi var. Bu raları, oldukça uzun bir Cermen- leştirmeden sonra (Cermen Sitesi) hukuku verilebilir. 2 — Ortadaki yirmi milyon ka- dar halk; lisanını, cümhuri mües- seselerini, muhtariyet idaresini, yüksek Cermen otoritesile uyuşa- bilecek tarzda, muhafaza edebilir. Bu parçaya verilecek muhtariyet, Fransızların güzel gözleri için de- gil, ayni zamanda hepsine birden başlamamış olmak içindir. 3'— Şark ve Conuptaise Cor men olmıyan kütle vardır, Bu kıs- mı, hiç soluk aldırmadan hemen il hak etmeliyiz. Akdeniz ve Okya. nusa böyle ulaşabiliriz. “Bu İş, elbet büyük bir enerji is- ter, Amma hiç te imkânsız bir şey değlidir,, der, Isviçre, Holanda Alman konfe- derasyonuna ya güzelikle veya oL mazsa Zorla ithal edilecek. Panjermanistler, İngiltereye yı- kılması mutlaka lâzım bir (Karta. ca) nazariyle baktılar. Robrbach “İngilterenin kudreti kökünden yi- kılmadıkça onunla hiç bir anlaşma mümkün değildir, der. anjermanizmin Şarktaki prog- ramı: Estonyayı, Polonyayı Almanyaya ilhek ile Rusyayı da- ha Şarka atmak ve Finlândiya ile Ukraynayı, Almanyaya s'kı sıkıya bağlı bir halde tutarak, Rusya ile Almanya arasında bir çelik şerit haline getirmek, Bütün bunlarla Almanya 450838 kilometre kara ârazide 68 milyon iken hem toprak ve hem nüfusça bunun iki misline yakın artacak. Bu ilhak faslı Birde (nüfuz muıntakası) yerleri var: Avustur- ya, Macaristan, Balkanlar, Osman. k Imparatorluğu, bunlar Alman nüfuzu altında bir konfederasyon olacak, bu suretle Almanya, di- reki veya endirekt, 3,174288 kilo- metre kara arazi üstünde, (156 milyon 323.000) nüfusa bâkim o Jacak. Böyle kurulacak olan Alman â. emi, yalnız iki tarafındaki Slav- Tara ve İngilizlere mukavemet ot- mekle kalmıyarak, kendi kendine yetebilecek iktisadi bir (blok) ta olacaktır, Ve sınai, ticari teşkilâtı ile onlardan katiyen geri kalmıya. caktır. 1840 tan itibaren (List) in tahayyül ettiği bir gümrük ittiha- dı, bu geniş konfederasyonu biri- birine bağlıyacaktır. Bu büyük Al man konfederasyonunun müşterek tek bir gümrük tarifesi olacak. Bir nevi iktisat parlâmentosu hük- münde olan bir idare heyeti, orta bir şehirde meselâ (Prag) da ini kat ile büyük Almanyanın ekono- mi işlerinin nâzımı olacak. Memurlar, zabitler, mühendis. ler, Alman tüccarları; onun ener- jik zeki ve her işe kolayca intibak eden ujanları olacak. Tuna, büyük bir kan damarı, Akdeniz Alman gölü halini alarak Asyanın koloni yapılması iş'ne gi- rilecek; ilk hamlede demiryolu ile Bağdada uzanılacak. Rahip (Naw- man) vaazlarında Almanlara bu Ülküyü gösteriyordu. General Bernhardi (Almanya ve müstakbel muharebe) kitabında “Ya cihangirlik ya inhitat!,, diyor- du. 840 ia Iktasatçı (List): Al manya dahili muharebeler sebebiyle, tâ Rönesansta başla mış olan koloni işlerine el atama» dı. Fakat bizim geç kalmamız, Yer yüzünün paylaşılması meselesinde bizi hariç bırakmıya bir sebep ola- maz. Fransanın kolonilerinde bi- zim de hakımız var,. diyordu, Ko. loni İsteriz diye Bismarkı sıkıştır. dılar. Bismerk. böyle bir macera. ya atılmayı tehlikeli görerek: “Bi- ze koloni Tâzım değil, Bu bize, kel başa şimşir taraktır,, dedi, Fakat müteşebbis Alman tücear. ları Afrikanın Garp sahillerinde, ticarethaneler kurdular. 1884 te Bismark, buraları, Alman devleti himayesi altına almıva razı oldu. Meçhul Asker Yazan: Sabiha Zekeriya Sertel Çek milleti, kadın, erkek, çocuk, zullim ve şiddetin gözlerinde don « durduğu, kalplerine akıttığı göz ya- sım çiçek demetleriyle ifade ediyor- lar. Meçhul askerin mezarına yığ- dıkları çelenkler, kolu kanadı hü - İkilmüş bir istiklâlin, hudut boyun - İda patlatamadığı « silâhın o senbolik bir feveranıdır. Pragin büyük mey- *danlarında, ilhak otomobillerine işa- ref veren » polisin, durduğu yerde döktüğü gözyaşları, kaldırımlara di- silip önlerinden geçen müstevlilere, kalbe gömülen bir kin ve gayzın ses- siz isyanı ile bakan halkın hüzünlü sezi, birikmekte olan bir kuvvetin i- fadesidir. * İstiklâlini kaybeden millet, tari- hin yeni yazdığı bir vâkıa değildir. Bütün tarih iptidai istilâ devrinden, bugünkü medeni emperyalizme ka - dar, kövvete dayanan zulüm ve ka- hir karşısında, milli varlıklarını ko- rumağa yeltanen milli vahdetlerin müitcadelesiyle doludur. Denebilir ki son asırların tekâmülü ezenle ezile- nin; büyük kuvvetle küçük kuvve - tin bir çarpışmasından ibarettir. Mil letlerin emperyalizme gayz duyma - ları için insanlık, asırlar süren bir cebir ve şiddet devrinden geçti. 1914 harbinden çıkan umum milletler, ga- Hp mağlâp, önlerindeki harabelere, ülkeleri baştan başa dolduran me - zarlıklara baktıktan sonra, bütün kin ve gayzını, kuvvete dayanan İs- tilânin ve istilâcının üzerine çevirdi. Galibin zaferine sembol yaptığı meç- hul asker de, mağlâbun, istiklâl uğ” runda Yaptığı fedakârlıkları temsil “den meçhul asker de ayni toprağın altında yattılar, O seneden itibaren mâseleyi haza- riyatçılar ele alarak binlerce eser- ler yazdılar, Nazariye malüm: Almanya faz- la nüfusu ve fabrikalarında yapı tığı mallar için —İngiltere, Fran. sa, Holanda gibi-- sabit ve : emin yerlere yani - kolonilere malik ol- mah. Ve kolonileri gittikçe çoğal. mah, Hem kırıntı filân olmamalı, Almanyanın kolonisi hepsinden daha çok olmalı; 42 milyon İngilizin 374 milyon- Ipk kolonisi, yeli milyonluk *Bei- çikanın üç misli fazla (kongo) su, Beş milyonluk oHolandanın. 38 milyonluk kolonisi, Şu Fransanın Avrupadan büyük kolonisi yanın- da 70 milyon Almanyanm 12 mü- yonluk kolonisi olmasını gülünç buluyorlardı. Bu halde ne yapmalı idi? —Ho- landa, Portekiz, Belçika gibi kü. çük devletlerin ve Fransanın ko. lonflerini kolayca alabiliriz, diyor. lardı. Ikinci Vilhelm, tahta çıktığı ilk günlerden itibaren koloni siyaseti takip etti: “İstikbalimiz sular üs- tündedir.., sözü, bunu Wade edi- yordu. * £ Ee milletlerin mukadderatı - i kendileri tayin etmesi, milletin istiklâği, 1914 ten Yin sd sanlığın amentüsil oldu, Her mille « tin, ber sene önünde hürmetle eğil diği meçhul askerin mezarı, bu istik- Jâllerin yıkılmaz abideleridir, Kral- her baş, istiklâl uğruna feda edilen yüz milyon askeri temsil eden. bu en yüksek askerin, ba istiklâl mü messilinin önünde hürriyet, istikl i kurtuluşun şükran hislerini duy- u. Bugün bu istiklâller yeniden teh. likededir, Kuvveti kuvvet olduğu i- çin müdafaa edenler, dinamik kuv vetlerin yayılmak için küçük istik. lâlleri yutmasını kuvvetin hakkı di- ye İlân edenler, büyük kuvvetlerin önüne dikilen küçük varlıkları “ur” telâkki edenler, insanların asırlar » danberi biriktirdiği istiklâl. aşkını, istiklâl kudretini, neden hesap etmi. yorlar? Bütün beşerin gayzı bu kır. vete, bu ezici, yıkıcı, Keçip paralayı. <ı kuvvete karşıdır. Çek milletinin, meçhul askerin mezarına yığdığı çe. lenkler, gözlerinde buharlanıp kal - bine kan şeklinde akan göz yaşının himcı, istiklâli müdafaa için gizli sipere çekilen hir kuvvetin birikme- sidir. Hak en büyük kuvvettir. Zulmün topu var, güllesi var, pe 191ide yazdığı (En Büyük Almanya) eso- rinde muazzam bir koloni İmpara- torluğu projesi çiziyordu: Afrika. daki Portekizlerin (Angola) sı, Bel- çikanın (Kongo) su, Fransız kon- gosu Almanyanın olmalıdır. Belçi- kalesi ka ile Fransanın elinden bunları yo Hakkın da bükülmez zorla alırız; Ingiltere de muvafa- | © © © eesümee keki, dönmen kat etmiye mecbur. kalır. Mada- gaskar kezalik Almanyanın ola- cak. Fas, Alman himayesi altına geçecek. Fransanın yalnız Cezairi kalâcek.,, (Tannenberg) e göre Tu nus İtalyaya verilecek, Misir, büsbütün Almanyanın ol. malı amma İngilterenin pençesin- den şimdilik kolay alinmaz; bu Pagünkü insanlık artık bu hakkı, cebir ve şiddete terketmiyecek ka. dar şuurlanmıştır. Tarihi cereyanın tam bir geçit noktasındayız, İzmitte Eğitmen Çalışmaları İzmit, (TAN) — Kaza ve köyleri halde Ingiltere ile müşlerek olmı- | mizde faaliyete geçmiş 98 eğitmen ya razı olmalı, vardır ve bunlardan matlup derece. (Tannenberg) e göre Osmanlı |de istifade edilmektedir. Bir çok ka- Imparatorluğu, Almanya için bir |za ve köylerde de yeni eğitmen okul ziraat kolonisi olacak idi. Tarı yaptırılıyor. Holandanın Asyadaki kolonile. | Sabanca eğitmen okulunda tedri- Tİ Almanyaya goğecek. Holanda, | sat devam eylemektedir. Alman ırkından olduğundan buna memnun olmalıdır. Fransanın Hindi Çini Kam- Konyada İş Bankası boş, Koşenşin, Annam. Siyam kole- | Könya, (TAN) — Iş Bankası şube. nüeri hep Almanyânın olacak. 8, belediyeden, postahane yanında Çinin istikbali ne olacağı belli | bir arsa almıştır. Burada bir bina değil Akmanlar şimdilik Çinde | yaptıracaktır. (Kovo—Teheo) ya yerleştiler. Çi- Konya, (TAN) — Eskişehirin Mah nin iki ırmağı (Hoang - Ho) ve |mudiye köyündeki Eğitmen kursuna (Yan « Çe - Kian) (havzalarında (939 yılı devresi için elli eğitmen nam (Devami 8 ncide) İzedi gönderilmesi kararlaştırılmıstır.