22 Mart 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

D i di 22-3-939 BUGÜNİ rd Halifax'ın u azan: ömer Rıza DOĞRUL İpsillere Hariciye Nazırı Lord Halifax'ın Orta Avrupada ver $on hâdiseler © dolayısiyle i hutuk, bilhassa iki nokta- Mi eitiriyordu: Bai *İ: Emniyet meselesi, Yet iki şekilde , korunabilir. 4, <T devletin kendi emniyeti r olması, emniyetini sağ- ak tedbirleri almasıdır. Bu her millet için, ferdi mahi- ine şekli in y li, kollektif 'emniyettir. mler rine bağlı olan n bir araya gelerek bera- eker ve emniyetlerini birlik- iy, faa etmeleridir. Ferdi mahi- tedbirler muvaffukıyetsizliğe e © tkdirde, milletler ister is- ci şekle baş vururlar, ve iht korurlar ve emniyet- Berün arırlar, iç nkü vaziyet te, bu mahiyet- İçi, rupada o kabaran tecavüz ağrısında ferdi tedbirler kâ- ley, 8 Onun için kollektif ted İzi, Yüracaat gerekleşiyor ve bu a, Yâkadar milletler arasında Yukubuluyor, kg, alifax'ın anlattığı bu birin- YE, takip eden ikinci nokta, larla biricisinin izahı mahiye- & Ve bu bakımdan onun mü- lez, Avrupanm buzün- ln, Yetini göstererek Almanyaya aç, olan ve olmıyan memleketle- girdiği emniyetsizlik ve huzur İN 4, evresine işaret etmiş ve Or- ) veya Garbi Avrupada 4, , illetlerin bugünü de, yarı- tiz Hibhe ve tereddüt içinde ge - i, bir kimsenin de yarın amı tahmin etmediğini söy- P* bu vaziyetin devamına im- a adamı anlatmak istemiştir. ki, ile alâkadar olan bütün mil- Ni, “u Sul kürt Masında istişareler o başlama- ç gbahı mucibesi budur. ve Moravyayı isgal için Nü «sbabı mucibenia tam bu Baya any yi memleketin o Almanyaya Sahasına, dahil olduğunu anın “Kendi; », <keti yaptığını anlatmıştır. REM bayat sakalı ve adini i *ndişesi gibi esbabı mucibe, ikamete uzatılabilir. Meselâ tan da asırlardanberi Alman 31 sahası içinde yaşıyordu. May, le “damı, Bohemya ve ahin âkıbetini © beklemeli? A yanın petrol kuyuları- Yanın kendini o korumak oyy Sİ tatmin eder, çünkü bu *, Alman tayyarelerini hare- İN, irir, O halde Romanya da İlay, , âkıbete uğrıyacak. Sonra Almanyadan ayrı kalması, |) hi *0in coğrafyal birliğine kar İha, “eydan okuma sayılmaz mı? , manyanm Adriyatik denizi ir mahreç sahibi olmak, aş Davos altma alması, ini koruma © endişesine A mez mi? ği Ya, bu esbabı macibe ile *itiği takdirde | milletlerin tatına — hâkim, hürriyet ve sahip olmaları esasları > Yıkılır, Fakat bunu da Ak İn, © değil, fakat bu milletlerin a icap eder. Diğer millet- A Plakları bundan ibarettir. *, “ephesini korumayı istih- v, Milgayusmaların muvaffakı - ak, tlerin hakkı hayatını ko- Stiklâlini kurtarmak gibi Yi tahakkuk ettirecektir. İN bu konuşmaların amı - Stini dileriz, Denizbank İdare ha, Meclisi Âzalığı İİ Şeyi 21 (Tan muhabirinden/— Ni, rİsefain müdürü Muzaffer re meclisi azalığına ia Y üni bab “macine, — many? korumak | ile, son vaziyeti aldığını ve| 19IG 24 YuGo- | SLAVYA VE ROMAN YAYA VERILEN YERLER yapar İngiliz Amirali Urborne yazı- yor:) — Romanya, Almanyanın harp zamanında elde edebileceği biricik petrol kuyularını ihtiva ediyor. Ve BYTE BUYUR nü aldığı takdirde ihtiyacin tatmin edebilir. Bu bakımdan Almanyanın siyaseti, ne yapıp yapıp bu petrol mi lke kuyularına yaklaşmak ve Tunanin in işgaline ait kararname müdahaleye uğramasını temin et - İmek, Turnu Sevirinden Mohaca ka- İdar Macsr ve Yugoslavya toprağın- dan geçen yolu temizlemektir. Bu yüzden Almanya, Römanya i- le Yugoslavyayı avucunda bulun - durmak Istiyor. O halde Almanyaya Romanya ve Yugoslavya tarafından verilecek bitaraflık teminatı ile Ikti- fa ederek hariçten isteyenlerin iste- İdikleri kadar petrol almasına razi 0- İlar mu? Almanyanın hayati menfa- atleri Romanya ile askeri bir ittifak İyapmayı, yahut onunla çarpışmayı gerekleştirmez mi? Londra, (Romanyada bir seyahat! TAN CEKO-SIOVAKYA- DER > > # 777 MACARİSTAT Ka ai J TRANSYIVANYAİ 5 İL Acaba Romanya bunların hangi- si ile karşılaşacak? Romanya, bugünkü vaziyetini borçlu olduğu İngiltere ve Fransaya karşı cephe almayı istemiyor. Çün- İvetinin galip geleceğine (inanıyor. İFakat Romanya, Almanyanın Sieg - #rid hattı üzerinde müdafaa yeziyeti alarak bütün kuvvetleriyle şarka doğ e z Kn edebileceğine de yaptığını tekrar kanidir. Romanya Macaristandan arazi al- dığı için Macaristan tarafından se - vilmemektedir. Macarların Romon- İerden intikam almak istediklerini İherkes biliyor. Diğer taraftan Rus - İya, Basarabyanın kendisine ait oldu- İğunu iddin ediyor. Bukovina ise Bü- yük harpten önce Avusturyaya ait- ti. O halde Romanya, o Almanyaya mukavemet eder de Almanya mu - zaffer olursa Romanyanın parçalan ması muhakkaktır. Bu yüzden Romenler Karadeni - SON HABERİ Romanyanın Karşılaştığı Siyasive İktisadi Müşkilât Alman Tazyiki ve Muhtemel Macar Hücumlarını Önlemek İçin Romanya, İngiltereden Yardım Bekliyor DD MANSIK ZE MACAR: FöYYO Bukres 399 Mi Romanyanın eski Avusturya - Macaristandan aldığı yerleri gösterir harita ze bakmıyor, ve Köstence civarında Tassault gölünde İngiliz sermayesiy- le bir deniz üssünün inşasını, ve İn- giliz zırhlılarının bu üsten Jetmesini düşünüyor. Fakat İngiltere, KaHSUNÜ “İkü Romanya, en sonunda deniz kuv-|bu plândan memnun olmamıştı. Bu plân amiral Reginald Henderson ta- rafından on sene evvel hazırlanmıştı. Romen petrol borusu Ploestiden Köstenceye gelir. Fakat bu liman şok kalabalıktır. Onun için Kösten - ceden 11 mil şimalindeki Tassault, sahile o yakın olduğu için bir limana ( çevrilecek- ve göl ile sahil arasında bir kanal açılacaktır. Romanya bu gölü, Tuna İle de bağ- lamak düşüncesindedir. Romanya İngilterenin iştiraki şertiyle bu sermayeyi bulabilir. Fa- kat buraların idaresi geniş ölçüde sermayeye İştirak eden devletin e - linde bulunmalıdır. Bu plân Alman- yanın tahakkümüne karşı gelebilir! Romanya kralı bu proje lehinde- dir ve bana da bundan bahsetmiş - tir.,, | Filistin İşi / Bir Türlü Halledilemiyor Kudüs, 21 (A, A) — Yahudiler, İngiliz tekliflerini protesto etmek i- çin bir “silihsız müdafaa” hareketi- ne teşebbüs etmek imkânını derpiş etmektedirler. Arap mahafiline gelince bunlar da grevlerle İngiliz plânını protesto etmekte berdevamdırlar. Hayfadaki arap dükkânları açıl- mış ise de Nablis ve Gazzedeki arap dükkânlarının kapatılmış olduğu ha ber verilmektedir. Arapların İngiliz plânı karşısın - da ittihaz edecekleri hattı hareketi tayin ve Filistin meselesini kati su - rette müzakere etmek üzere yakın - 'da Müslüman memleketlerin yeni bir İkonferansı içlimaa davet edecekleri tahmin olunmaktadır. —— Erdünde Yeni Hâdiseler Oldu Amman 21, (A. A) — Maverayiş- şerlanin cenubunda yeniden bir ta- kım şiddet hareketleri yapılmıştır. İki karşkola hücum edilmiş ve bun- lar vağma olunmustur. | Milli Şefimizin | Memurlara Çayı Ankara, 21 (Tan Muhabirin- den) — Reisicümhur İsmet İnö- nü bugün saat 17.30 da şehri- mizde bulunan ve baremin ye - dinci derecesine kadar olan mül ki erkâna Çankayada bir çay zi- yafeti vermiştir. Ziyafette Baş » vekil ile Vekiller de hazır bu - lunmuşlardır. Japonlar 700 Telefat Verdiler Hongkong, 21 (A.A.) — Şensi vilâ- yeti dahilinde Luyaşanda bulunan Kurasava kumandasındaki (o Japon gernizonu Çinliler tarafından mağlüp edilmiştir. Japonlar 700 den fazla ölü vermişler ve birçok harp malze- mesi bırakmışlardır. Dün öğleden sonra üç Çin bom- bardıman tayyaresi Poyang gölünün | 9” doğu kıyısında demirli bulunan üç Japon harp gemisin bombardıman etmişlerdir. Gemilerden birine tam isabet vukubulmustur. | Fransada Mesai Müddeti Arttırıldı Paris, 21 (A.A.) — Neşredilen ka- rarnamelere göre, muvazzal hizmet- te bulunan subayların adedi 3160 a çıkarılmakta, küçük zabitlerin kad- rosuna da 2500 Kişi ilâve olunmakta ve Şimali Afrikada yerlilerden mü- rekkep bir kuvvet teşkil edilmekte- dir. Terhis zamanr gelmiş olan sınıfla- rım bir kısmı silâh altımda alıkonula- caktır, Hükümet emekli subaylarla Hhtiyatları istediği anda silâh altına çağırabilecektir. Silâh imalâtırın arttir'lmasına ge- ince, silâh fabrikalarında haftaık mesai müddeti 60 saate çıkarılmış tır. Bu, icabında daha ziyade arttırı- lacaktır, Milli Müdafaa Nezaterinde harp levazımı imalâtı için bir mü düriyet ihdas olunmuştur. Her nevi askeri mahiyette haber neşri ve bu meyanda silâh ve mühimmat stokla- rına ait malümat verilmesi de yasak Marsilya şehrine bir hükümet ko- miseri tayin edilemktedir. Belediye reisi bu komiserin emri altında ça- lışacaktır. Havre ve Bordeaux manları için de vaziyet aynidir. b Et, Nüfusumuz 1.671,196 Fazlalaştı Ankara, 21 (TAN o Muhabirin- den) — Üç ayda bir alınan ve sie defterlerine istinat eden ihsaiyat cetvellerine göre 1935 genel nüfus sayımında 16,158,018 olarak tesbit edilen Cümhuriyet nüfusu 1938 yi lında 1.671.196 fazlasiyle 17.829.214 e baliğ olmuştur. Bu artışla hicret ve iltica suretile yurdumuza gelenler, yeni doğumlar, mektüm nüfustan yeniden © tescil edilmiş olanlar dahildir. 1927 de yapılan nüfus sayımında | Cümhuriyet nüfusu 13648270 olarak tesbit edilmişti. Son istatistiğe nazar, an hasıl olan yekünun 9.121.539 u kadın, 8.707675 i erkektir. Mısırda Bulunan Firavun Mezarına Büyük Kıymet Veriliyor Kahire, 21 (A. A.) — Fransız ar. keologları tarafından Şarkiyede ya - pılan hafriyat esnasında İsadan bin sene kadar evvel yaşamış olan Fira- vun Psusennesi'in katiyen bozulma- mış lâhdini meydana çıkarmışlardır. Bu Firavun Süleymanın kayınbabası olarak telâkki edilmektedir. Mezar-| da bin kilo ağırlığında somaltın bir tabut bulunmuştur. Bunun kiymeti| bir milyon sterlingden fazla tahmin! ediliyor. Tabut da Firavunun mum- yası ve diğer bir çok mücevher ve altın heykeller de çıkmıştır. Şimdi - ye kadar yapılmış olan © hafriyatta İutal Dinlene, Dinlene! Yazan: B. FELEK Ayaspaşa caddesinin bir tarafın. da düzgünce bir yaya kaldırımı öte ki yakasında da yer yer çimneto ve çamur olmak üzere İntizamsız bir trotuvar vardı. Belediye üstünde & yürünebilen karo döşeli muntazam kısmı söktü, Kenar taşlarını yenilemiye başladı. Bordürü bitirdikten sonra da bü- tün o kısma bir kalın beton döktü - ler. Bir kaç gün betonu korudular ve çimento kuruduktan sonra üstüne karo veya asfalt döşemek lâzım ge- lirken halkın geliş gidişine açtılar. Böyle olunca da galiba biraz çimen- tosu az gelmiş olan betonda şimdi yer yer çukurlar peyda oldu. Şimdi, hergün bu çukurların bi- raz daha büyüdüğünü ve çakılların oranın bir plâj haline gel - mek istidadını gösterdiğini görerek müteessir oldum. Tabii bu kaldırımın inşası için evvelden yapılmış bir keşif | vardı. Bu keşfe göre de ayrılmış tahsisatı bulunuyordu. Neden e işi orta yerde bırakıp eski hayratı da arata- cak şekle sokarız? Niçin böyle dinlene dinlene İş görmeyi, bükülmez bir fikir takip i- le iş görmeye tercih eyleriz. Doğrusu ben bozulan kaldırıma, ufalanan ve kumsal haline gelmiye başlayan hetona veya onun masrafı. ma acımıyorum, Ben, bizim teşebbüslerimizde ta- kip fikrinden mahrum olduğumuzd gösteren bu gibi fena nümunelerden müteessir oluyorum, ayı pelirimen he gibi bir şeyden do yı böyle eksik bırakıldığını bilmi- yorum, Belki bunun hakkında bele- diye kendince haklı bulduğu bir ce vap da verebilir. Fakat bu gibi ce- vaplar, 4 esra mükaala Bçe eLn het aktar. No lerselii; deyimle De iniz, halk; meydana çıkarılan asarı atika ara - da T kamunun Oo mezarından sonra bu en mühimmidir. Japonlar Son Gerginlikten İstifade Ediyorlar Şanghay, 21 (A. A.) Avrupa halihazırda mevcut olan gerginlik - ten istifade eden Japonlar, Şanghay- daki beynelmilel imtiyazlı mıntaka - ların ilgasını ve bunların Japon iş - gali altındaki mıntakaya ilhakını ye hiden istemiye başlamışlardır. Son beynelmilel buhran estasın- da da buna mümasil talepler derme- yan edilmişti. İsi t Fransız Cümhurreisi Londraya Gitti Douvres, 21 (A.A) — Fransız Reisieümhuru Lebrun #le maiyetini! hâmil olan Cote d'Azure vapuru, sa- at 12,55 te limana girdiği (ozaman Rodney zırhlısının attığı toplarla se-| lâmlanmıştır Dük de Gloucester, vapura gide-| rek Lebrunu selâmlamıştır. Fransız Reisicümhuru, saat 13 te vapurdan çıkmış ve Marki de Willingâon ve di- ğer bir takım zevat tarafından se - lâmlanmıştır. Hususi tren, saat 13,20 de Londraya hareket etmiştir. Şamda Askeri İşgal Devam Ediyor Şam, 21 (A. A) — Şehir tama - miyle Fransız kıtaları tarafından iş- gal edilmiştir. Kıtslar büyük bir sü- künet içinde şehrin © merkezindeki sevküleeyş roktalarım tahkim et - mektedirler. Sokaklarda vücuda getirilmiş o- lan barikatlar tahrip edilmiştir, Fran ız makamları bazı tabrikçileri tov- kif etmişlerdir. Suriye parlâmentosu bugün poli- sin muhafazası altında toplanmışsa da nisap ekseriyet mevcut olmadı. ından bu açılış eelsenin talikine — Yahu! Şuraya para döktüler, Beton yaptılar. Üstünü »üzlmediler, Harap oldu. Eski hayratı da berbaf ettiler. Demekten geri kalmaz. Yarı kalmış bir kaldırımdan fır. sat ak ileri sürdüğüm bu eksik bizim bir hayli işlerimizde göze çar pan bir noksandır, Bunu bir fikir terbiyesi, karak - ter terbiyesi meselesi saydığım için üstünü açıyorum. Çünkü kapalı ka. e eksikler düzelmemeğe mahküm . ur, İngiltere Polonya Ticaret Müzakereleri Varşova, 21 (A.A) — Hudson, dün Beck, Ticaret Nazırı Roman, ticaret müsteşarı Adam Rose ve Ma- liye Nazırı Eugene Kwlatkovski ile görüşmüştür. Salâhiyettar mahafillerde bil - dirildiğine göre bu görüşmeler €sbasında bilhassa Polonya nın yeni merkez endüstri muntakası için satın alınacak o makineler, Hindistandan mübuysa edilecek çinko ve bakırlar ve yine Hindistandan alınacak pa - muk için Polonyaya açılan krediler meselesi görüşülmüştür. Diğer cihetten söylenildiğine gö- re Hudson Polonya hükümetine İn- giltere ve Pransa ile sıkı bir teşrik! mesai plânı tevdi etmiştir. İspanyada Yeni Taarruz Hazırlanıyor Londra, 21 (Hususi) — Ispanya dan gelen en son haberler o göre, Cümhuriyetçiler Frankistlerle yeni. den sulh o müzakereleri açmak için yeni teklifte bulunmuşlar ve “Şart- larınızı tetkike hazırız. Biz şerefli bir sulh istiyoruz. Aksi takdirde ye- rimizde kalırız., tarzında — neğriyat yapmışlardır. Diğer taraftan rankistler birkaç cepheden taarruz için hazırlanıyor. lar, Journale d'İtalie gazetesi İtalyan- ların yeni taarruzda mühim rol öy. nıyacaklarını bildiriyor ve bu taar. Tuzun mart sonundan evel vukubu. mecburiyet hasıl olmustar. Tacağını ilâve ediyor.