16 Mart 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 8

Yaratıcı Kudret (Başı 2 incide) geçirdik! 18 milyonun göz yaşlarile lanan tabutu etrafında mille! zin hakiki benliği yüksek olgunluğu bir daha tecelli etti, Milletin hakiki kudreti yaşama ve yaralma gücü matemin acı çerçevesi içersinde bir daha gözleri kamaştırdı. — Biz tek kalp ve bir tek fikir halinde Ats'nin İstiklâlde, İhtilâlde, İnkılâpta, ay- rılmaz arkadaşı kurma ve yapmada büyük yorulmaz yapıcısı Milli Şefin çevresinde toplandık. Şimdi KEMA- LİZM'in büyük İdeslojisinde Şefin ciralında sınıfsız, imtiyazsız bir bü tünlük teşkil eden Türk camiası 15| yılın verimlerini yeni bir parola ile tetviç ediyor. Hürafelerden sıyrılan tekniği Üstün verimlerile tecehhüz eden mil- letimiz KEMALİZM inkilâbinin altı okunu dalma keskin (tutmak için MİLLİ ŞEF en yüksek İlim ocağı - mızdan bize yeni yolu gösterdiler. “TÜRK MİLLETİNİ AZ BİR 7 MANDA BÜYÜK BİR MEDENİYE İYESİNE YÜKSELTMİŞ BÜ- YÜK TÜRK MİLLETİNE EN KIS YOLDAN. TEMİZ CEMİYET HA- YATININ FEYİZLİ TERAKKİ YOLLARINI AÇMIŞ OLAN İNKE LÂP, KALP VE VİCDANIMIZIN EN AZİZ VARLIĞIDIR. İNÖNÜMÜZ bu yolda yü. rimek için gençlerin mücehhez ol- maları lâzım gelen moral, karakter, | ideal, vazifeseverlik ve — haklarının Türk gençliğinde ve © milletimizde| güvenilir ve övünülür kudret ve de-| recede mevcut oldulunu da Türk istikbali üzerinde teşhis koymak iş. #iyen yabancılara tunç sesile ilin etmiştir. ŞEF bu ebedi vecizesini diğer bir irşadla tezyin etmiştir: “Halkçı idarenin bütün yüksek ve ileri tekâmülleri siyasi hayatımızda | mütemadiyen tahakkuk ettirilecek-| tir. Milletin mürakabesi idare Üze-| rinde hakiki ve fili olmadıkça ve| böyle olduğuna milletçe Okanaat edilmedikçe, halk idaresi vardır de- nilemez,, o Bütün kudretini milletin sevgi ve imanından almış devlet me- suliyetini omuzunda taşıyan bir Şe- fin demokrasinin, faziletkâr ve hal- ka hakiki. efendiliğini tantan düs turlarını seçim başında ilim o ğından bir daha ilân etmesi inkıl bımızın kudret ve kuvvetine en bür| yük delildir. İnönünde makös taliimizi yenen ve aydınlatan MİLLET BABASININ davetine hüviyet cüzdanımız elimiz- de sandık başına heyecanla koşmak suretile mukabele edeceğiz. Ayni za- manda bugün de, yarın da kovana koşan arilar gibi işimize sarılmakla ve kendi günlük işimizin dışında Parti içersinde ve Halkevlerinde &05- yal ve kültürel ödevlerimizi yerine getirmek/ve nemelâzımcıları İkaz etmekle de, milli vazifemizi yapmış olacağız, Son Çeyrek Asırda Ve Günlük | Politikada UKRAYNA | (Bazı 5 incide) | İk generaMlerinin ihaneti #z tol oy. hamamıştır. Niçin bir Rütenya doğdu? (G— haberlerden ve Alman matbustının neşriyatından Karadenize inmek için Berlinde ta- sarlanan plânın arta hatları birer bi- rer teressüm ediyor; bilhassa beş yüz bin Rüten için bir devlet ku- | rulmuş olmasındaki mânâ açıkça anlaşılıyor. “Karpatlaraltı Ru: hükümetinin, Alman himayesi al. | tında bir “müstakil, mlliyetperver Büyük Ukrayı yaratmak kurulmuş bir beşik olduğu meydandadır. Almanyanın bu hedefe ulaşıp t. laşamıyacağını okestirmiye Çalış. mazdan önce Ukraynanm yakın ta- rihte Hade ettiği tarih! ve siyasi mânayi şöyle bir gözden geçirelim: | Ukrayna adlı bir devlet a: da 1917 Rüs ihtilâlini müteskip t şekkül etti ve galiba ancak dört yıl harita üzerinde kalabildi. Rus ihti. İâleileri ile Türkiye, Almanya Avusturya - Macaristan mzalanan Birest Listovk muahede- sinden sonra İstanbula oAzarbaye candan, Ermenistan, Gürcistan, şi mali Kafkasya ve Kırımdan birer sefir veya mümessil geldiği gibi, merkezi Kiyefte olan bir Ukrayna ükümetinden de bir orta el: detilmişti, Osmanlı imparstor! buna, bilâhare Ankarada milli hü- kümetin Hariciye Nazırı olan ve | Vaşington sefirliğinde ölen Mu tar Beyi orta elçi sıfaile Kiyefe | yollayarak mukabele etmişti. Kısa hayatı bir çok ibtililer, isyanlar ve faclalarla dolu olan bu h metin istiklâle susamış bir let tarafından değil. Almanlar ve A-| vusturyalılar tarafndan kurulmuş olduğu bugün tarihi bir hakikattir, 1917 ihtilâli patladığı zaman AL manlar ve A uar, Kiyef şehrinde, kendi *araftar'arın« “Uk- rayna Merkez Rarlası,, adı ile bir millet mectisi kurdurmuslar ve Le- nin Kerenekiy! devirip iktidar mev- kine geçince “bu : millet merhisi Ukraynanın müstakil bir cümhu- riyet olduğunu ilân etmiştir. AL | manlar bununla iki maksadı istih- daf ediyorlardı: İ 1 — Rusyayı parçalamak ve Mos- kovayı en zengin Rus toprakların» dan mahrum etmek. 2 — Ukraynanın zahire ambar- larını rahat rahat ele geçirip Ber. Tini ve Viyanayı kasup kavuran aç- İığa nihayet vermek. Kurdukları cümnuriyet, matimat hürriyeti verdiği! için, Almanların Ukrayna zahirelerini yağma etme- leri gürültülü mürakaşalara yol aç- tı. Siyasi partiler biribirlerine şir- miye başladılar. Memnuniyetsizlik |! için artık ve arsasında “ AKA GÜNDÜZ çoğaldı. Alman erkânı harbiyesi buna müâni olmak için cümhuriyesi feshedip mutlak bir idare kurdu. Skoropaderski adlı bir eski generali Ataman ilân etti, Fakat sol cenah muhalefetten vazgeçmedi. Bu sıra. da A Fra le mucibince etmişlerdi. Sosy: lar fırsattan i jura adlı bir 'htlâlcinin bayrağı altında toplanarak Skoropadeskiyi devirdiler, iddet urayı m ordusle atlı, Çok araf'ndan sunra da tlijurann, dünyanın dört bir tarafına dağılmış olan adamları Ukraynada “Mimi nir devlet.. kur- mak için büyük ve gizli bir ihtilâl teşkilâtı kurmuşlardı. Rusyanın parşalanmasında men- faati olan devletlerden oilhassa Le- histandan yardım gö: beyaz Ruslarla he: at beyaz Ruytardan başka bir e takip ediyordu: Bunlar, yalnız bei tadan kal birleşebiliyor! şimdi Almanlardan ğü muhakkuk ade ya hede ele iiğin or- | » onlarla teşkılâtın dım gördü. yor. Alman- bunlar mem ve eski düş manları Ataman Skoropadeskiyi devlet reisi yepacıklar. Rt göre, Almanlar, evvelâ, Çar Ik Nikolanm smeszedesi Grandük rilin oğlu Grandirk Vilâdimiri U rayna krallığna zetirmek istemiş- ler, fakat bü prens Rusyanın var- snmâsı muks"ilinde taç gi i kabul etmemiş. Ukraynanın bugünkü Rusyadaki mânası us ihtilâlinden evvel çarlığa bağlı bu'uzan Ukraynsnın bir Kiğım, büğür Lehistan hüdüdu içinde kalmıştır. Bu kısımda 7 mil. yon kiş km. murabbaı tutan Sovyet Uktay- nasında ise 32 milyon insan yası- yor (1) Ukrayna toprağı karadır, Ruslar buna Çernoziyom diyorlar ki, pek münbittir. Yılda iki defa Teke mahsulü verir ve dünyanin | ur pancarı burada yetişir, syada yapılan şrkerin onda $e- kizi bu pancarlarln yan.lır. Rusya- daki kömür ve de yarısı Ukraynadağır. Çelik sanayii. nin mühim bir kısmı bu mıntaka- dadır, Velhasıl Ukrayns, Rusyanın hazinesi, zenginlik membaıdır. Slav ırkının en güzel insanları burada yaşar. Rusyada rejim ne olursa ol- TEFRİKA No. 65 r madenlerinin | anin in dk di EA Bu malümatın mefhumundaki dehşet ve tehlike. vi wizgeçti, Kadınlar tevkifhanesine koştu. Donuk ve utançlı değildi. Heyecanlı ve serindi. Iki avukat tutacak. Hukuk profesörlerine yalva- racak, Meli'yi kurtaracak, Odasını bırakıp yeni bir ev kuracak. Bumburuşuk ( Meli'yi o yuvada tamir edecek, Ver Bir ekşi suratlı kadın gardiyan haber verdi: Ge liyor. Odada başka ziyaretçiler de vardı. Kimi ke- derli, kimi güler yüzlü, kimi donuk. Bazı mevkuf. ların küçük çocukları da gelmişler, annelerini gö rüp sarılacaklar. Birinin annesi çocuk düşürme suçundan yati- yormuş. Birinin karısı komşusunun kafasına ikin- ci kattan saksı atmış. Birinin kızı arkadaşını da- yısının oğluna ayartıp kaçırmiş. Birinin ablasına yankesicilik iftirası etmişler, Vesaire... Meli çıkageldi. Vurgunun kalbi : Melinin sırtında eski bir rop, ayaklarında delik i ları günlerdenberi tarak yü- iskarpinleri vardı. Saç) Z ni ak ii öratiyi Ince çizgileri derinleşmiş, yüzü ki- reç beyazı ile bej arası. Gözlerinin altı mosmor ve içleri buzlu cam parçasi. Vurgunu gördüğü, süZâİ çarpıyordu. üğü belde gardiyana sor — Beni kim aradı Hacer teyze? — işte şu kalantor kılıklı Bay. Meli selâm vermeden yaklaştı. Gözlerini gözleri- ne dikti : — Beni siz mi aradınız? — Evet, burada olduğunu işitince. inle senli benli görüşmeyiniz. Niçin ara- — İşinizi soracaktım. Öğrendiğim deliller kuy- vetli değilmiş, Böyle oluneş... — Benim delillerim gok kuvvetlidir. — İki avukat tutacağım. — Bu salâhiyeti kimseye vermedim. Ben mah - kemenin karşısına çıkacağım, Gerçi bu sefer hiçbir suçum yok. Kolayca kurtulabilirim. Fakat kendimi müdafaa etmiyeceğim. Birçok hayali şeyler uydu- racağım, cürmümü katmerlendireceğim ve Bepsini itiraf eder görüneceğini. — Bunu niçin yapacaksınız? Kendinize... — Bunu mahküm olmak için yapacağım! Niçin olacak? Hapishane daha rahât, Burada dış hayat yok. Hovarda yok, kaldırım yok, hakaret yok. Birdenbire heyecana gelerek ilâve etti: — Sizi tanımıyorum. Burada düşmüşlerin ve me- det umanların sırtına tekme atan fazilet yok! — Ben sizden af dilenmeğe gelmedim. Ben sizi kurtarmak, yeni bir ev kurup sizi yaşatmak mak- sadiyla geldim. — Ben de iyilik ve fazilet dilenciliğinden vazgeç- TAN | l çocuk sun hiçbir Rus Ukraynasız bir Rus- ya tahayyül edemez. N Küçük Rusya ve Ukrayna ne demek? aristiyan Rusların en mu- kaddes addettikleri mabet Kiyefte Lavra klltesidir. Zira Ki. yef Rusların ilk devlet teşkil ettik» leri mıntakanın merkezidir, Ruslar bu mıntakaya Mula Rasıya - Küçük Rusya adını verirler, Bunun sebebi Bizans kültürünün tesiri altında bulunmalarıdır. Eski Rumlar bir milletin ana vatarına türedikleri ilk vatana küçük vatan derlerdi. Faraza Anadolüya muhtelif dün- ya dillerinde küçük Asya adı verilmesi Elenlerin o Ege me- deniyetinin ilk türeyişini tesbit et. mek İstemiş olmalarından Mikro A- siya diye anmalarından ileri geli- yor. Rusların ve Fransızların bu son hâdise dolay.sile yaptıkları noş riyat, bir Ukreynılı (küçük Rus- yah) ile bir Moskovalı arasında hiç bir fark olmadığını iddia etmekte dir. Esasen Ukrayma rusçahın “1),, yani (de) edatı ile “kari,, yani (ke. nar) kelimesinden terekküp eden bir kelime imiş ki, (kenarda) mâ- pasına gelirmiş. Yani hndut vilâye- *i demekmiş. 'Tarih merkezi Kiyef olmak üze. re teşekkül eden ilk Rus devleti 10 uncu asrın sonlarında, belirdiği. ni ve 1246 da şimal Türklerinin hücumuna dayanamıyasak mahvol- duğunu kaydediyor Karadeniz, Türk vatanın şimal hudududur. Bilhassa İstanbulu ©e- inde bulunduran Türk devletinin Karadeniz statükosu ile slâkadar olmamasına imkân yoktur. Osman- N imparatorluğunun inkişaf devre- lerinde Karadeniz! Türk gölü ha- linde bulundurmağa ne derece & | hemmiyet verdiği maldmdur. Zira Karadeniz meselesi, Türk vatanının mühim bir kismmin emniyetini alâkadar eden mesele demektir. Bu günkü Türkiyenin Karadeni İğci emellerle bakmadığını söyle miye bile lüzum yoktur. Fakat 4s. ter müsbet bir hareketin, ister bir hayal ve vehmin mevzuu olarak Karadeniz kıyılarından bahsedil. mesi karşısındı dolma hassas bir dikkat devam ettirdiğimiz unutu'- mamalıdır. tab dünyada Patates, nal Gi İl neyini iğ “LUNİN Karar tetirekali 3. ROUSSEL de satılır, İSTAMEUR, Tümel Meydanı Ma, 18, 33 Murorolu katalogumuzu teteyiniz, bedava gönderilir. tim Bugün o kadar kuvvetli bir mevkideyim ki şimdi ben de sizi kovabilirim, belinize bir yırtık iskarpinli tekme vurabilirim. Fakat yapmam! Elim- den gelmez. Ruhumuzun bu düşkünlüğüne karşı merhamet ve hürmet duyacak kadar insanım. Bir yuva kurmak! Benim yuvam burası. Beni buradan da mı tekmeliyerek çıkarmak istiyorsunuz? Hayır bay fazilet Vurgun! Sizi tanıdım. Taniyordum. Fakat artik tanımıyo- rum, tanımıyacağım! (öksüre öksüre) buradan ve rem hastahânesine gidinceye kadar, oradan Kara- caahmete kadar, oradan daha öteye kadar tanımiya- cağım. Arkasını döndü ve dehlirlere doğru kayboldu... Ayasolya meydanına nasıl geldiğini anlıyamadı. Tramvay yolu ile Sirkeciye iniyordu. & Kulakları uğulduyor, vakit vakit durup göz kararmasının geç- mesini bekliyordu. Müthiş bir kâbus (geçiriyordu. Meli'ye karşı son kartucunu atmış, fakut isabet et- tirememişti. Mazisinin gururu bir anda kirpi gibi kabaran bu dökük ve pörsük mahlük Vurgun'dan istediği intikarm almıştı. — Bu karışık rüyayı artık hatırlamamalı, Bunu zihninden geçirmekle beraber içinde ilk defa köklü bir kinin kabarmakta olduğunu farket- #. Bunda haksız olduğunu biliyordu, fakat insan- bk tarafı bu hakareti bir türlü bazmedemiyordu. Bu sahne, bir takim ziyaretçilerin, | gardiyanların çevrelediği tevkifhanede olmasaydı da başka, ser- best bir yerde olsaydı, şimdi kendisi erkekler tev- kifhanesinde bulunmuş olacaktı. Demirkapıya — giden yolun köşesinden Sirkeciye emi Anadoluda tanıştığı birisi ile karşılaştı, Ge büyük bir saflıkla, âdeta boynuna sarıl- iyordu. Vurgun bir miyop ve ahmak tavrile bu eski dosta bön bön bakakaldı. — Rahatsız mısınız üstat” Bu ne kadar dal, , gınlık! — Affedersiniz, mühim bir İşim var da onun. — Renginiz de sapsarı, Hadi bizim pansiyona delim. Bir limonata içer, açılırsınız. ee HASAN ÖZLÜ UNLARINI En yüksek evsafa malik olan bu özlü unu 16-3-919 Karışık ve nasıl yapıldığı belli olmıyan bayâ gıdalarile yavrunuzun sıhhatini tehlikeye koyarsınız. Allahın yarattığı gibi saf ve hububattan yapılmış çocuklarımıza yedirini mevcud çocuk gıdalarının en mükemmelidir. Pirinç, Yulaf, Mercimek, Buğday, İrmik Bademi Mısır, Türlü, Bezelya, Çavdar Özü Unlarını Çocuklarınıza Yedirini İRADYOLİ| En büyük. sergilerde 18 loma, 48 madalya kaz#” mıştır. Böyle güzel dişi” yalnız Radyolin kullananların dişleridir. “ Diş tabipleri Diyor “Dişlerin ve ağzım sıh! sabah, öğle ve akşam her yemekten sonra günde 3 def8 dişleri temizlemekle kabildir.,, Uykuda gezenlerin şuursuz hareketile, bu d koluna girdi. Pansiyon denilen bina bir küf F sunun kaynağıydı. Her taraf gıcır gıcır, teri olduğu halde, ağır bir koku girenin genzini & Miyordu. z Geniş bir odadan girdiler. İçeride bir demif yola, bir eski sistem konsol ve bir yuvarlak * ile patiska örtülü sedir vardı. Masanın üstünd” içki hazırlığı ve dört takım. — Sizin misafirleriniz var. Rahatsız etmiş © yım. — O ne demek Hocam? Misafir sandığın” yakın arkudaşla iki hatun kişi. — Öyleyse büsbütün rahatsızlık veririm. , — Asla! Asla! Göreceksiniz, çok kibar kad”. Hususi, hususi! Sırf bizim hatırımız İçin. manzallah! Aileleri bir duyarsa, — Sirkeci pansiyonlarındaki pek hususi leri ben, pek iyi tanırım, Hemen hepsinin s09# çıkar, dikkat ediniz. — Bir senedenberi tanıştık, kiç bir şey çık” Sizi görmiyeli epeyce evhamlı olmuşsunuz. — Ben bu sofralardan artık hoşlanmıyorum — Dünbale Hanımın bir udunu dinlerseni#” — Uddan nefret ederim. — Cünban Hanımın kemanesine hiç bir “İÇ yemiyeceksiniz, sadece parmak ısıracaksınıZ- kibar alle kadınları.. Lü — Soylarında soplarında eski vali paşa, m bey fslan var mı? i — Nereden bildiniz? Var, var. Dünbale Hs. babam vali imiş, nazır olacağı gün ölmüş. Ot ağabeysi cemiyeti rüsumiye âzasındanmış, İl lar sürgüne göndermiş, meşhur bir zatmı, — Allaha ısmarladık. Benden pasol Size şU söyleyim ki, işi eğlenceden öteye uzatmayın!” Şu beş dakikalık tesadüf Vurgun'un | bu” gidermeğe vesile oldi. , Evine kadar yaya bir tahta hissizliği ile odasına kapandı. ç . (Devams “