16 Mart 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7
bü 16-3-939 Demiryol Politikas TA İki Kelimenin Mânası 3000 Kilometre Milli Demiryol Şebekesi ve 350 Milyon Lira Demektir "MEMLEKETİ BAŞTAN BAŞA DEMİR AĞLARLÂ ÖRÜLMÜŞ GÖRMEK EN BÜYÜK AZMİMİZDİR., İSMET İNÖNÜ Şetimiz Sayın İsmet İnö- N 14 yıl önce irat bü- ve, oldukları nutuklarından yazınvzın başına koy- k elan gayemiz, 14 yıl evvel 1. Bia olan metin bir azmin Zaman iğirde demiryolcu- sTaşımızda ne zaferler başar- My ilmen yapmaktır. e Reisicümburumuz Is- hi ün (Türkiye Cümhuri- “İn, “iryolları) tarihinde ilk a- , Örehini teşkil eden Yahşı- ş #taklarındaki “... Şnrk hatla. bilsem ası tarihi siyasetimiz- pi Daşlı bir merhaedir., Büyük Millet Meclisi bu hattı bi, 2 deyince Türk milletinin İs, ine istinat etmiştir. N iğımız yolun biteceği Yoktur. ilâ nihaye gidecek Ki, ahi devam edecekti gibi © demiryolu politikamızın iü, Bedetleri oimuştur. Bu kay. kg biz almış olan kuvvet i- e. © Türk haritası demir ağ- çelik raylarının izlerile be- 5 Yurdun bütünüğü milli pera , yapıcılık vasıflarını İe yaşatan ve milli kayn kuvvet alan Cülmhu- eğ meli, yakın aylar zarfın. ii bölgede yeni fakat çok Si, Zafer daha ilân etti Fe- e mÜlüriyetin umran âbidele- seheseri de Erzincanda Bu kurulan âbidenin adı garı) dır. * Şu Ear, Haydarpışadan kak karak Ankara, Kayseri ve ve gballerini aşarak Erzuru- ilerde Kafkaslara uzan üz, olan (Anrara — Sıvas — İİ demiryolunu Sıvasfan İL hi, SİS inci kilometrede karşı- 4, * Erzuruma serbest yol ver- Her vardır ki, umumi Niş « mahiyst ve kıymetleri, iğ, “© ifadeleri birdenbire ve e niklerile kavranmaz. Fa ki, tn girişilerek İnceleme- Miş, *#tirilirme basit görünen İtin her birimin hüviyet ve Diy, eYdana sıkar, Bojigş mhuriyetinin demiryol- iy iikası ve bu polıtlkanın bi- ta sıralaner. başarıları Bi, Yaşarıların geçirdiği safha b kudretin, dinamik © an mulassa.ası olan bu ka- Ka, hâdiselerdendir. Sarsıl- il en yüksek enerjisi ile bu. imi eketi tsran demir ağla ig, 'Uğu 2975 kilometreyi bul- 1g Besi nisseynin 17 inci gü- kilön'etre uzunluğunda Mak çatüra — Erzurum hattının Miyg,8 kilometrelik Ankara — kısmını şletmiye açmiş- May kn birinikârununun 11 > de 938 kilomeire uzunlu. & , Ankara - Erzincan kısmını e Erzincan garını aştık. an bil» Cümhuriyet inkı- rk umranının başlı başı 1, gerer tarihidir. İh, fen va rabiat savaşım, König fedakârlığın şahamet Üye pa: Miryol politikası bu iki ke- menin manası, 3000 kile ğe ir, ap Ve milli demiryol'şebe. 50,000,060 Hira demektir, Müli Şef İnönü, yeni bir hattımızın küşat resminde nutkanu söylerken Şu bir kaç rakamın tefsir ve İza- hu ise bu sütunlara sığmıyacak ka- dar engin ve genişlir. Malatya — Çetinkaya iltisak hattı dahil ola- rak Sıvas — Erzurum hattı için; ray, travers gili yol malzemesi, Io- komotif ve vagon gıbi muharrik ve müteharrik edevetı, istimlâk ve nakliye İle sair masrafları da dahil olarak şimdiye kadar takriben 40 milyon lira masraf yapılmış ve hat. tın ikmali için daha bir miktar sar- fına lüzum. hâsıl clacağı makta bulunmuştur. Bu hattın çok anrp ve fevkalâde ârızalı oboğezlırdan dolaşmasına rağmen (lokomotif ve vagondan başka umum masraflar dahil ola- rak) üstüste beher kilometresinin masrafı 110 bin ira tutmaktadır ki, bu miktar son derece müşkül ve â- rızalı olan böyle bir bat için kati. yen çok değildir. Sıvastan hareketle Erzincan ga- rına gelirken muhtelif açıklıkta 1105 adet kâgir ve beton köprü 13 ,, demir köprü 3 ,, betonarme büyük viya- dük, açılmakta ve uzunlukları yekünu 23227 metreyi bulan 117 tunel ge- eilmektedir. Sivas — Eızincan kısmında ya- pılimış olan toprak işlerinin tutarı: “9,000,000,, dokuz milyon metre mikâbını bulmüuştür. Bu da büyük- çe bir dağın dinamitlerle parçala- mp dağıtılması ve ortadan kaldı- rılmasına muadil bir iş demektir. Bu bölgede bilhassa yazın müsait günlerinde çalıştırılmış amele ve işçinin günlük sayısı 27,000 i bul- muştur, Bir hat üzerinde günde yasati 27 bin amele ve işçinin çalıştırılma- sı başlı başına bir küvvet ifade & der. Bu yüzden demiryol politikası- nın feyizli verimlerinden biri de vatandaşın: öz toprağını kendi e- liyle bayındırlığı ulaştırması ve kendisin! huzur ve refaha kayuş- turmasıdır. Demiryol güzergâhlarına restlı- yan köylerin ve köylülerin göze çarpan kalkınmaları, hep demiryol politikasının ana" yurtta yarattığı refahın Hthara şayan verimleri. dir, anlaşıl- * ünkü Erzincan, aziz yufdu- muzun ulaşılması zor bir köşesi zannolunuyordu. Artık de mir ağlar içine alınmış bulunan bugünkü Erzincan ise Ankaranın, İstanbulun ve uzak bölgelerin ya- kın bir komşusu öldü. Fakat, bu komşuluk için yüksek dağlar yanl dı. Büyük köprüler kuruldu. Uzun tüneller delindi, çok çetin boğazlar dolaşıldı. Bu büyük himmetle ni- hayet Cümhuriyet lokomotifleri- nin zafer düdükleri Erzincen ova- sını da çınlattı. Sürat asrında bulunuyoruz. Ça- buk, daima daha çabuk düsturu bugünkü medeniyetin idealini ya- satıyor. * G* âlemi bundan yüz küsur yıl önce yollarını, demir- yollarını: yaptığı, çoğalttığı halde çok yazık ki Osmanlı İmparator- luğunun bâtıl ve âtıl zihniyeti, kiymetli yurdumuzu bu nimetler. den mahrum bırakmış ve memle- ketimizin bütün serveti türlü se- fahat yolunda sarf ve israf edik miştir. İşte bu zihniyet; memleket içinde ecnebi sermayesinin faa yete geçmesini ve siyasi, mali bir hayli menfaatlerin çarpışmasını kolaylaştırmıştır. Ve bu yüzden: 578 kilometrelik Haydarpaşa — Ankara Demiryolunun inşası an- cak 21 senede tamamlanabilmiş, Ve 609 kilometrelik İzmir — Aydın hatlarının normal İnşaatı vaziyetini alabilmeleri de tam 50 sene sürmüş. Osmanlı İmparatorluğunun de- miryol inşası mücadele senelerin- de yapabildiği hatların senelere düşen miktarı ancak 60 kilometre- yi geçememiştir. Cümhuriyet hükümtinin Demir- yol politikası ise Ebedi Şef Ata- türkün; “Milletimizin medeniyet yolun- da inkişafı için bütün hayat şubelerinde © düşündüğümüz maddi ve manevi tedbirler; an- cak (Şimendifer) ve (Yollar) ile hakiki verimini verebilir... vecizesindeki o hakikatlere istinat etmiştir. Asil milletimiz ve ona dayanan Cümhuriyet hükümeti- miz bu İnan ve iman iledir ki; Tür- kün öz parası, öz kafası ve öz kar ması ile senede 200 kilometre de- miryolu yapmış ve yurdu 3000 ki- lometrelik yeni hatlarla kaplamış, Kayseriyi, Sivası geçmiş bugün Er- zincanı aşmıştır. Yarın da Erzuru- ma kavuşacaktır. Ne mutlu Türküm diyene! Çeşme ve Foçada Fırtınanın Tahribatı Izmir, 15 (Tan Muhabirinden) — Fırtınadan Çeşmede iki sandal bat- mış, elektrik tesisat harap olmuş rıhtımın bir çok yerleri yıkılmıştır. Koça kaza merkezinde hükümet ko- nağı ve bir çok evler hasara uğramış, je sandal batmış, bir sandal da kay- i bolmuştur. N (Başı 1 inelde) seyi ilân etmiş ve halka şunları tav- tenkıp, bu sabah saat 3,55 te aşağı-| siye etmiştir. daki anlaşma imzalanmıştır: “Sükünetinizi muhafaza ediniz ve Führer yanında Almanya Harici-| verilecek haberleri bekleyiniz. Bu sa- ye Nazir Von Ribbentrop olduğu | bah saat 6 da Alman ordusu memle. | halde, Çekoslovakya Reisicümhuru Doktor Hacha'yı ve Çekoslovak Ha- riciye Nazırı Doktor Şvalkovski'yi talepleri Üzerine, bugün Berlinde kabul etmiştir. Bu görüşme esnasında, son hafta- ler hâdiselerinin eski Çekoslovak Cümhuriyeti arazisinde vücude ge- tirdiği ciddi vaziyet, tam bir açıklık- la tetkik olunmuştur. Gerek Çekler, gerek Almanlar, bütün gayretlerin hedefini, (o merkezi Avruparın bu kısmında sükün, nizam ve sulhün muhafazası teşkil etmesinin icap ey- lediği kanaatlerini izhar eylemiş lerdir. Çekoslovak Reisicümhuru, bu &- sere hizmet için ve kat! bir sulh ve| süküna varmak için, Çek milletinin ve memleketinin mukadderatını, iti- matla, Alman devleti Führerinin e line teslim eti beyan eylemiştir. Führer, bu beyanatı kabul etmiş ve Çek milletini Alman Rayhının himayesi (protectorat'sı) altına ala- cağı ve Çek milletine kendi hususi karakterine uygun etnik hayatının inkişafını temin eyliyeceği kararını - İbildirmiştir Alman milletine hitap Daha sonra Her Hitler Alman mille. | tine hitaben şu beyannameyi neşret- miştir: “Birkaç ay evvel Almanya Çekos- lovakyadaki Alman ekalliyetini ta hammül edilmez bir öeröre karşı mü. | dafaa etmek için müdahale etmek İ mecburiyetinde kalmıştı. Son haf - talar içinde o Çekoslovakyada buna benzer hâdiseler olmuştur. Bu mem- leketin irki grupları arasındaki ak- sülümel onları Pragdan ayrılmağa sevketmiştir. Bunun neticesi olarak Çekoslovakyanın omevcuaiyeti sona ermiştir. Pazar ginündenteri muhte- lif mıntakalarda vahsiyane tenkil ha. reketleri vukubulduğu bildirmekte idi. Zulme, uğrıysn şruplar ber saat bizden imdat istiyorlardı. Alman mül tecileri akın akın Almanyaya gel- | mekte idiler, Bu vaziyetin devamı bin seneden fazla bir zamundanberi Almanyaya ait bulunan ve Almanya için hayati bir ehemmiyeti haiz olan bir memlekette nizam ve asayişin or- tadan kalkmasını intaç edecekti, sul- hü tehdit eden bu tehlikeyi uzaklaş. trmâk ve bu “hayati saha, da yeni bir nizamın te6ssiisü için lâzım gelen şartları temin etmek üzere Alman kı. talarını Bohemyaya ve Moravyaya göndermiye karar verdim. Bu kıtalar tethişçilerin ve bunlar; himaye eden Çek kuvvetlerinin sılâhlarını nlecak- Jardır. Alman kıtaları, tehdit altında bu- Yunanların hayatını muhafaza ede - icekler ve Alman milletile Çek mille- tinin tarihi hakları ve maddi ihtiyaç. İlarile mütenasip bir şekilde esaslı bir süreti tesviye bulmak için lâzım gelen şartları ihrar edeceklerdir. Mer Alman askerinin ışgal edilen arazi halkına karsı bir düşman sıfa- tile değil, o havalide kabule şayan bir nizam tesisine memur olan Al manyanın bir mümessili sıfatile ha- reket edeceğini ümit ederim. Fakat bir yerde mukavemete maruz kaldı. mız zaman her vasıtaya mürücnat ederek bu mukavemeti orada kır - malısmız. Çek topraklarında büyük Almanyanın mümessilleri olduğunu- zu unutmamalısınız. Hacha Almanyanın emrile z karşılaşmış « Bütün bunlar Almanyada geçerken Çek Başvekili Beran da hâdiseleri Çek milletine bildirmiştir. Beran, hiçbir münakaşa cereyan etmediğini, Hacha'nın Almanyanın bir “emri, karşısında kaldığını ve Çek milletine hitaben bir beyanna- me tanzim ederek Çek milletinin mu 'kadderatını Hitlerin ellerine tevdi et- tiğini bildirmek mecburiyetinde kal dığım söylemiştir. Nazırlar meclisi, her türlü muka. vemetin imkânsız olduğunu görerek Reisicümhur Hacha'nın beyanname- sini ittifakla tasvip etmiştir. Prag radyosunun hazin neşriyatı Prag radyosu mütemadiyen hâdi-İli addedilecektir. Bu iki eyalette ya-İ- ei ke eğri v ketimizin şimal hudutlarını geçmiş- tir. Hepiniz işlerinizin başina gidi- niz ve çocuklarınızı mektebe yollayı- nız. Almanları kabul etmekten baş- ka bir şey yapamazsınız. Askerler gar nizonlarında kalacaklar ve mukave. met etneden, İtiraz etmeden silâhla- rm Alman ordusuna teslim edecek- lerdir.,, Radyo, şunları ilâve etmektedir: “Hacha ile Hitler arasında yapılan mülâkatın neticesi olarak Bohemya ile Moravya Alman iataları tarafın- dan işgal edilecektir. Motörlü Alman kıtaları şu anda hudutların her tara- fmdan geçmiş bulunmaktadırlar. Hü kümet itaat etmekten aşka bir şey yapamamıştır. Her türlü mukavemet | milletin mahvolmasını intaç edecek. Jtir.., Çek halkı hayret ve şaşkınlık için- dedir. Fakat Pragda sükünet hüküm sürüyor. Prag'a giriş Bu sırada Alman askerleri ve kı- taları Çek yurdunu işgale devam ö- diyordu. Alman askerleri, öğleden ev vel 11 de Praga girmişleriir. Şehre evvelâ kamyonlarla küçük gruplar girmiştir Kamyonlar, boşal- dıktan sonra yeni müfrezeler getir. mek üzere derhal Alman hududu is- tikametinde hareket etmişlerdir. Pragın başlıca merkezi olan Salnt- Venceslas meydanında tramvaylar u- zun bir hat şeklinde durmu.şlardır. Kuvvetli Çek polis müfrezeleri mey- danda dolaşmakta, mahzun ve sakin olan halka nezaret stmektedir. Prag radyosu Alman marşını ve Horst Vesoel Lied. şarkısını söyle. miştir. Biraz sonra meydanda Alman tank larile mitralyözleri görün:nüştür. Bazı yerlerde bir kaç Çek, Alman lara selâm vermekte ise de umumi surette halk tam bir disiplin daire- sinde hareket etmekle ve büyük bir alâkasızlık göstermektedir. Oğle zamanına kadar radyo, halkı sükünete davet etmiştir. Alman or- dusu her tarafta süratle ilerlemekte- dir. Hitlerin orduya emri yevmisi Bohemya ve Moravyayı işgal eden Alman kıtaları başkumandanı Gene- ral Blaskovitz'dir. Her Hitler orduya hitaben şu emri yevmiyi neşretmiş- tir: Çeko - Slovakya infisah ediyor. Bohemya ve Moravyada Alman ırkı- na mensup kardeşlerimize karşı ta- hammtl edilmez bir tethiş icra olun- maktadır. 15 mart 1939 tarihinden itibaren, Alman ordusu ve hava kuvvetine mensup kıtalar, bütün ahalinin ha- yatını ve mal ve mülkünü muhafaza altına almak üzere Çekyaya girecek- lerdir. Her Alman askerinden kendisini, işgal edeceği araziler halkının bir düşmanı gibi değil, fskat yalnız. Rayh hükümetinin bu mıntakalarda yeni bir teeviz olunabilir nizam kur- mak azminin ileticisi gibi telâkki et- mesini beklerim. İşgale karşı her türlü mukavemet, bütün vasttalarla kırılacaktır. Bundan bâşka, Çek toprağına, bü- yük Almanyanın mümessilleri ola- rak girdiğinizi müdrik olunuz. Führer ve ordu Baş- kumandanı Adolf Hitler Çek yurdunun istikbali Bohemya ile Moravyanın istikbali hakkında şu malümat verilmekte- dir. Bu iki eyalet coğrafya bakımın - dan büyük Almanyaya ilhak odile- cek, fakat nazi nazariyeleri dahilin. de idari ve kültürel mahalli bir mubtariyetten istifade edeceklerdir. Her ne olursa olsun Çek milleti artik mevcut olmadığı için müstakil bir devlet teşkilinin mevzuubahs olamı- yacağı burada beyan edilmektedir. Gamalı haçlı bayrak Bohemya ve Moravyanın milli bayrağı olacak ve tabii bu eyaletlerin ecnebi memle- 'ketlerde mümessili bulunmuyacaktır. Hacha bir devlet şefi değil Bo- hemya ve Moravyanm bir mümessi- 7 mhuriyetin ZarferiÇek Arazisi Almanyaya ı |Tâbi Bir Eyalet Olacak İşyan Almanyada diğer ırkdaşları hakkmda yapılan muameleye tâbi o- lacaktır, Hitler, Prag'da Prag, 15 (Hususi) — Her Hftler buraya gelmiş ve şehrin tarihi şato- İsuna girmiştir. Alman ordusu, bütün İ çek yurdunu işgal etmiştir. Prag'da- ki radyo, gazeteler vesair neşriyat Alman nezareti altına alınmıştır. Sü- detlerin lideri Henlayn Bohemya ic- ra kuvveti riyasetine tayin olunmuş- tur. Alman orduları başkumândanı da Prag'dadır. Tayyareile Londraya kaçanlar Londra, 15 (A.A) — Prag'dan ha- reket eden bir Holanda tayyaresi dün akşam İçinde 11 yolcu olduğu halde, Croydona gelmiştir. Yolcula- rm tayyareyi, Pragdan firar için ki- ralıyan siyasi mülteciler olduğu gan- nedilmektedir. Yolcular, gazeteciler çekilmezden evvel, tayyareden dışarı çıkmaktan imtina işler ve müteakiben Wes- tend'deki Grand - Otele gitmişlerdir. bir etleri hakkında söylenmektedir. Orada da hü şey bilinmedi Rütenyanın işgali bitiyor Londra, 15 (Hususi) altı Ukraynasındaki va kalmakta ve alınan haber ni tutmamaktadır. Muha nokta Macar ordusunun ilerlediği v2 Macaristan ile 'Leh arasında müşterek hududun reessüş etmek ü- zere olduğudur. Macar hükümeti, Karpat Mkrayna- sı Başvekili Papaz Volosine akşam saat sekizde son bulan bir uitimalom vermiş ve kendisini nü otoriteyi Macar kumandanına tevdie davet et- miştir, Büşvekil Volosin. Peşteye bir he. yet göndermiş isa de «endisme Ma- car ordusunun İlerlemiye devam ede- ceği bildirilmiştir. Almanyanın Macar ilericmesins | karşı müsamaha gösterdiğ ik gö ze çarpmaktadır. caristanın dün verdiği on iki saatlik ültimatoma cevap olarak Bes günlük mühlet istemiş ve bu milddet zar. fında Karpat Ukraynasınduki o Çex askerlerinin çekileceğini anlatmıştır. Bir aralık Almanların da Karpat. lar sltına doğru Üerledirleri bildiril- miş ise de şayia tekzip olunmuştur. Macarların hiçbir yerde mukave- met görmedikleri anlaşılıyor. Romanya, Polonya ve Macaristanla anlaştı Bükreş, 15 (A.A.) — Havas: Salâhiyetter mahfeller, Romen kt- talarmın Karpatlaraltı Ukraynasma girerek 20 kadar kasah tiklerine dair verilen h: zip etmektedirler. a İKarpatlaraltı Ukraynasindan birçok İmuhacirler Romen hududuna gel mişlerdir. Bunlar muvakkaten bu- dutta © alıkonulmuşlardır. Bunlar hakkında ne muamele yapılacağına dair henüz bir karar verilmemiştir. Monsenyör Volosin'in mülteciler a- rasında bulunup bulunmadığına da- ir Romen umumi emniyet müdürlü- ğünde malümat mevcut değildir. Siyasi mahfellerde söylenildiğine göre Romanya vaziyetin İnkişafını büyük bir dikkatle takip etmektedir. Kral Carol, Hariciye Nazırı Ga- fenco ve” Calineseo ile mühim bir mülâkat yapmıştır. Söylenildiğine göre, Romanya hü- ikâmeti, Polonya ve Macaristan te İkarpatlaraltı Ukraynasına müşterek bir harekette bulunmayı kabul'et- miştir. Bu hareketin gayesi şudur: 1 — Karpatlaraltı Ukraynasında- ki Romen kasabalarının istirdadı. 2 — Macaristan ile ârasındaki hu- dudun şimali şarki istikametinde ge- nişlemesi neticesinde (o Romanyanın uğrıyacağı sevkulceyşi zararın telâ- fisi, İyi haber alan mahfellerde söylen- diğine göre, Varşova, reş ve Bu- dapeşte arasında bu şekilde bir itilâf imza edilmiştir. Romanyaya da arazi verilecek Varşova, 15 (A.A) — Pek,dün akşam Macaristan elçisi de Hory ve Romanya elçisi Franssovici ile gö- rüşmüştür. Romanya elçisi ile yapılan mülükat (Devamı 10 uncuda)
