24 Şubat 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

241-2939 EZNİSON HABERLE Mihver Siyaseti ve Lehistan Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL talya Hariciye o Nazırı Kent Ciane, Varşovayı #iyaret et- mek üzere hareket etmiştir. Bu 86- yahatin hedeflerinden bahseden Leh ve İalyan mahafili ve matbuatı, Italya Hariciye Nazırının, Avrupa” da bir mücadele koptuğu takdirde, Lehistanın alacağı vaziyeti anlamak istediğini, bundan başka Lehistanın müstemleke edinmeğe ait dilekleri hakkında müzakerelere girişeceğini bildiriyor, , Lehistanın vaziyeti Şarki Avrupa- Ma mukadderatı bakımından da, Gürbi Avrupa bakımından da, mü- himdir. Şarki Avrupa Bakımından ehemmiyeti, Alman)”sile Rusya ara sinda bulunmaktan ileri geliyor, Al- Manya İle Rusya arasında, meselâ Yeni hir Ukrayna vücude getirmeğe “şebbüs yüzünden bir çarpişma vu kun takdirinde Lehistanın hangi ta- Tafa iltihak edeceği büyük bir mese- le teşkil eder. Lehistan bu iki taraf- tan hangisine iltihak ederse, onun davasına büyük bir kuvvet katmış olar, Fakat Lehistan yeni bir Uk- Tayna vücude getirmek teşebbüsüne İşrak ettiği takdirde bunun miha- Yet kendi aleyhinde bir'netice ve- receğini, yani Lehistanda yaşıyan ve külliyetice bir yekün teşkil eden Ukraynalıların da yeni Ukraynz- devletime iltihak etmek İstüyecekle- rini takdir ederek bu teşebbüse kar- # geldiğini gösteren bir vaziyet ak ws ve bu suretle (o Şarki Avrupa #deyhinde vukubulucak bir hareket- te Lehistandan istifade - edilmiyece- ği anlaşılmış, hattâ bu yüzden Al - manyanın Şarki Avrupaya karşı ha- reketinin durakladığı, yahut tâli bir dereceye düştüğü bildirilmişti. Lehistandan Şarki Avrupaya kar- N bir teşebbüsten istifade edilmiye- ceği anlaşıldıktan ve bu teşebbüs âtiye bırakıldıktan sonra Lehistan- dan Garbi Avrupaya karşı istifade wkânjarı aranmış olacak ki, Al manya Hariciye Nazırı Von Ribben- İrop'tan sonra İtalya Hariciye Na- zrı Kont Ciano'nun da Lehistan hü- kümet merkezini ziyaret ettiğini Tüyoruz. Bu ziyaretin asi Şu oluyor: | Şayet İtalya ile Fransa arasında, malüm talepler yüzünden bir müca- dele vukubulacak, Almanya da İtal- Yaya yardım edecek olursa, Lehis-| tan ne yapacak? | Fransa ile arasındaki sskeri itti: fak hükümlerine göre, hareket ede- Tek Fransaya mı yardım edecek? Xoksa bitaraf kalacak, yani bu #keri ittifakı hükümden düşürecek | Yakıt bu askeri #tifakı hiç tan- Miyarak o Almanya ile birlikte mi et edecek? Yabut Almanyaya karşı hayızhah bir bitaraflık takip ederek Fransa- Ya karşılıklı yardım paktı İle bağlı olduğu Sovyet Rusyanın Fran - saya yardım etmesine mi mâni ola- <ak? Bütün bu suallerin cevapları Al Manya e İtalya için olduğu gibi Pransa ile İngiltere için de büyük ir ehemmiyeti haizdir. Lehistan, Fransa ile arasındaki askeri ğtifak dairesinde (o hareket *derek, Italya tarafından, Fransa - Ya karşı bir harp açıldığı ve bu har- be Almanya da iştirak ettiği takdir- “6 Fransa ile birlikte hareket ede - “eğini bildirirse, Almanyanın İtal - Ya lehinde harbe girmesine imkân almaz. Çünkü müttefik o Lehistan Y€ dost Sovyet Rusya, Almanya ile Mesul olur ve Fransa ile İngiltere “e, daha serbest hareket ve faaliye- te geçerler, Fakat Lehistan, Fransa ile birlik- t6 hareket etmediği takdirde vazi - Yet tamamiyle değişir, Yani Lehi tan bitaraf dahi kaldığı takdirde İ- “alya ile Almanya ile meşgul olmak Yalnız Fransa ve İngilterede kü- ir, Zannederiz ki, bu kısa izahat ve- TYeti tenvir, Kont Cisme'sus Verşovuya gitmesinin & sebeplerisi de lavsih eder, Lehistanın, istediği müstemleke- lerle mesgul olmak meselesi ise, onu “layca kazanmak için © kullanılan ir kozdur. , Fakat Lehistanın bu defn sarih *r Cevab vermiyeceği, Lehistan Ha- İNÖNÜ'nün Amerikalılara Mesajı Ankarar 23 (TAN Muhabi- rinden) — Cümhuürrelsimiz İs- met İnönü bu Pazar günü A. merika halkına hitaben mesej- larını İngilizce olarak irat bu- yuracaklardır. Dün gece 19,74 kısa dalga üzerinden ikinci bir tecrübe daha yapılmıştır. Bu tecrühede beş dakika kadar de. vam eden müzik neşriyatı da Nutuk saat 2 O zaman A, ç yapılmıştır. da söylenecektir. merikada sant 13,30 dur. Buna nazaran Amerikalı! Cümhur- reisimizin gece İrat edecekleri mesajı orada aşağı yukarı gün ortasında — dinlemiş olacaklar. dır. Türklüğü Tahkir Davalarına Gizli Celselerde Bakılacak Ankara, 23 (Tan Muhabirinden) — Adliye Vekâleti müridetumumilikle- re yaptığı bir temimde demekledir k "— Türklüğü, Büyük Millet Mec- lisini, bükümetin — şahsiyetini, Rel- sicümhuru, devletin silâhlı kuvvetle- TÂni tahkir suçlarına müteallik du- ruşmaların âleni olarak icrası, faülle- rine karşı işlediği suçların rüyeti i- tibarile dinliyenler üzerinde asabiyet ve heyecan uyandırmak iibarile em niyeti muhafaza bakımından mahzur Tu olduğu gibi böyle mahdut sui'ni- yet erbabmın edep haricine çıkarak hakaret sadedinde sarfottikleri gas liz sözlerin âleni celsölerde de mev- zuubahis edilmesi milli hisleri renci- i / / j , , , |, , , , , ) , , , , ç , , , | | ) , : , | , | , ; | , ç N , , , , , bi |, £ / t barile urludur. Ceza muhakemeleri usulü kanunu- nun 373 üncü maddesi mucibince “ İumumi âdep ve emniyeti muhafaza maksadile duruşmanın gizli olarak icrası icap ettiğinden mevzu olan suçlara ait duruşmal, gizli ya- pılması hususunda mahkemelerde takipte bulunulması t olunur. Zat Maaşlarının Muvazene Vergisi Ankara, 23 (TAN Muhabirin - den) — Maliye Vekâleti tekaüt, dul ve yetim maaşı! alanların muvszene vergisi hakkında (Kamutayın son toplantılarında kabul etmiş olduğu 3508 numaralı kanunun tatbik şek- Mni valiliklere “bildirmiştir. Buna göre miktarı 22,21 tiraya kadar olan teksüt; dul; yetim ve diğer zat mâaş- larının 22.21 lira ve daha aşağı olan- larından 7 şubat 939 tarihinden İli. baren muvazene vergisi kesilmiye - cektir. I 21,74 kuruş ile 22,21 kuruş arasın! daki teksüt, yetim, dul ve seir zat, maaşlarından 1 Haziran 1938 tari) hindenberi kesilmiş olan muvazene| vergileri sahiplerine iade edilecektir Tekaüt, yetim ve dul maaşlarından bâşka ücretleri de bulunanların mü-. afiyet haddinin tayininde bir aylık maaş ve ücretleri mecmuu mazari dikkate alınacak ve bunların mec- muu, vergilerin tenzilinden sonra mu afiyet haddini geçmiyorsa muafiyet ten istifade ettirilecektir. e — Lüksemburg Hududunda Üç Kişi Tevkif Edildi Metz, 23 (A.A) — Bir Alman oto- mobili içinde bulunan üç kişi Fran- siz - Lüksemburg hududunda tevkif edilerek buraya getirilmiştir. Tevkifin sebebi meçhuldür ve me- mürlar bu hususta büyük ketumiyet muhafaza etmektedirler. — ————> riviye Nazırı Miralay Bekia, Naat Ciano İle görüştlikten vonru Londra ya gideceğine dair verilen haberler- den anlaşılıyor. z Bununla beraber, seyahatin bütün siyasi mahfiller tarafından merak ile takip edileceği zerre kadar-şüp- he götürmez. ebili İkai TAN Çinlile- Yeniden . Birçok Japon Askeri Öldürdü /Japon Ordusunda İsyan Çıktı, Hongkong'da (İngilizlerle Portekizler Müşterek Tedbir Alıyorlar, Fransızlar Hainan'a Bir Destroyer Sönderdiler | Şungking 23 (Hususi) — Çin ve Japon makamlarının verdikleri tafsilâta göre muhtelif mıntakalarda yeni bir çok çarpışmalar olmuştur. Çin makamlarından verilen haberle- rin birine göre, cenubi Çinde Honkong ile İkin arasında har- betmekte olan Japon ordusunda çok ciddi bir isyan zuhur et- miştir. Bir çok kişinin öldüğü ve bin kadar askerin isyan et- mis olduğu söylenmektedir. Hoşengşiaoda Japonlar boğucu gaz kullanırken rüzgârın birdenbire istikametini değiştirmesi üzerine biz- zat Japon askerleri bu gazlerin tesiri altında kalmışlardır. Çin hava kuvvetleri Nankin ci - varında Japon barp kemilerine karşı İtaarruzda bulunmuştur. Bir Çin tay- İyaresi Japon topları tarafından dü - İşürülmüştür. Bu tayyare düşerken Filistin Konferansı —e— Araplarla Yahudiler | ! | Amerika İle İngiltere i Anlaşmışlar Eski İngiliz Hariciye Nazırı Eden Berlin, 23 (A. A) — Amerikan mebusu Vanzantın, gerek Guam ada- pilotu istikamet tayin etmiş ve bir İJapon harp gemisinin güvertesi üze- rinde parçalanmıştır. İnfilâk netice- sinde mezkür Japon gemisi'de bat - mıştır. Diğer bir Çin tayyeresi'de Ja - ponların işgali altında bulunan Hi - sinsuya hücum etmiş ve Japon ka - rargâhına bir çok bomba atmıştır. Japon, tesisatı mühim hasara uğra - mıştır. Çunkşiang üzerine taarruzda bu - lunan beş Japon tayyaresinden birisi Çin hava müdafaa topları tarafından düşürülmüştür. Çin müdafaa hattına karşı Ja - ponlar mühim bir taarruzda bulun- muşlarsa da bu taarruz püskürtül - müştür. Bu taarruz esnasında üç bin Japon askeri ölmüştür. Müşterek İngiliz, Portekiz id İkiler day, ii nacaklardır. e Er ki Fakat Yahudilerle Arapların nok- Hongkong, 23 (A. A.) — Japonltai nazarları üzerinde ısrar etmeleri İtehdidi Hongkong civarında ve Por-İkonteransı çıkmaza iyiden iy İtekiz kara sularında artmakta oldu-| turmıştır. ğundan Macao Portekiz valisi ile 0-| ©U Filistin konfetansına Yemen na- radak! İngiliz baş konsolosu müşte -İmına murahhas olarak gönderilen rek bir İngiliz - Portekiz hareketi et-| halihazırda Pariste bulunan Yemen rafında görüşmüşlerdir. prensi Seyfülislim Hüseyin bugün Japonlar, Macaoda bir. . tayyare | Fransa cümhurreisi tarafından ka - meydanı inşasını Portekizlere teklif |bul olunmuş ve babası İmam Yahya- etmişse de vali bu teklifi kabul et -İnın Fransa cümburrelsine gönderdi- memiştir. ği bir mesajı takdim etmiştir. Japonlar Oacao hududunda Şung- Yeni Suriye şanana asker de çıkarmak istemiş - lerdir. Portekiz bunun Macao- Kabinesi nün ermniyetini tehdit edeceğini be- yan ederek Japon makamatı nezdin- Teşekkül Eti Şam, 23 (A.A.) — Cemil Mardam kabinesinde Maliye Nazırı olan &âtfi de protestoda bulunmuştur. Halfar, yeni kabineyi teşkil etmiş tir, Kabine şöyle tesekkili etmiştir. Başvekil ve Maatif nazır; Lütfi Haffar, Dahiliye ve Mili müdafaa İ nazırı: Mazhar paşa Arslan, Maliye İ nazırı ve hariciye nazırı vekili: Fa- iz Khöury, Adliye nazırı: Nesip İri, Milli İktisat Nazırı; Selim Djam- bart. B. Lütfi Haflar matbuata verdiği beyanatta demiştir ki: “Hükümet Fransa ile Suriye ara- İlk Defa Bir Araya Geldiler | | Londra, 23 (Hususi) — Bugün ilk defa olarak Araplarla Yahudiler bir araya: gelerek konuştular ve anlaşı- lan konuşmalar dostane mahiyette olmuştur. Fakat bu konuşmalar hiç bir resmi mahiyeti haiz değildir. Çünkü, “Araplar Yahudi acentesini yahudi mümessili olarak tanımama- ğa devam ediyorlar. Toplantı at devam etmistir Lord Halifax, Mister Macdonsld w Mister Butler, Araplar namına, Mı- sr, Irak, Suudi Arabistan murah - basları hazır bulunmuşlardır. Yahu- dileri Vaydman, Lord Reading, Ame- rikalı Wisl ve Breadstead temsil e - diyordu. Yarın da üç taraf tekrar topla - İngiltere namın iye sap Bir Fransız destroyeri Hainan'a gitti Diğer tarsftan Fransa Annan'da in Kanyanh'da uzak şark için bir hava bazı tesisine karar vermiştir. Burada bir de askeri merkez vücu - da getirilecektir. Uzakşark Fransız filosuna men - sup “Rigault de Genouilly,, destro - yeri, Hainan adası sularına giderek orada demir alması için emir almış - tar. | sının tahkiminin gerek Amerika fi - losunun takviyesinin Eden taraf dan Amerikaya yapılan ziy, » bir Deticesi olduğuna dâir parlâmente- da yaptığı beyanatı mevzuu bahis e- den ““Börsen Zeitung,, diyor ki “— Bu yapılan ifşaat insanı dü - şündürüyor. Neticeleri çok şayanı dikkat'olabilir. Yalnız bilmek istedi- imiz bir şey varsa o da Edenin ken- di namına mı, yoksa Londra bükü- meti namına mi oldu - ğudur. Her ha rlemi: devletler ylenen yüzlerce nutuk ve makale- ler yeni bir İngiliz « Am nı gizliyen birer perded dünyanın iki memleket taksimini istihdaf ediyor ve ya ile dostları . aleyhinde propaganda nazarı dikkati b raflara çekmek içindir. Alman» yapılan Macaristanda İki Parti Birleştirildi Budapeşte, 23 (A. A.) — Maca - ristanın Antikömintern paktına işti- rakini teyit eden protokol, bu cuma günü burada Macar harlelye nazırı Kont Ciaky ile Almanya; İtalya ve Japonya elçileri arasında imzaları» caktır. * Başvekil Kont Telekinin teklifi üzerine, hükümetçi partiler konfe - ransı, milli birlik hükümet partisi ile “Macar hayatı,, teşkilâtının bir - leşmesine karar vermiştir. Yeni par - ti “Macar hayatı partisi,, ismini ta - şıyacaktır. Parti reisi, sabik başvekil İmre - dinin yeni parti merkezi idare heye- tine alınmasını ve mebus Milotay ve Rajnisin parti azalığına kabul edil - mesini teklif eylemiş ve bu teklifler de alkışlarla kabul olunmuştur. ee beee eee ee ge ee enem em sp İ KISA HABERLER | : i SN —... Ankara, 11 (TAN Mühabi Vali Lütfi Kırdar yanında Zira; mütehassısları olduğu tüsüne giderek ekmek ve süt halde zirant en meseleleri - | ğümüz gibi) Şanghayda temizleme hareketi Şanghay, 23. (A. A) — İtalyan, İngiliz ve Japon askeri kuvvetleri i- le birlikte hareket eden enternasyo- nal imtiyazlı mıntaka polisi, odün Şanghayın garp mahallelerinde bü- yük bir baskın hareketleri yapmıştır. Şehrin bu mahallelerinde bir çok tet bişçiler, afyon kaçakçıları vesaire 0- İturmaktadır. Bu hareket esnasında i polisleri; tethişçi çeteleri (arasında sildi müsadeim; oluuştur. Bu çarpışmalarda, biri edterasyonu polise mensup bir Çinli,'biri beledi- ye'memuru-olmak üzere beş, kişi öl- müştür, Temizleme hareketi yapılan mın- taka İtalyan İnzibat - kuvvetlerinin idaresi altındadır. sındaki münasebetlerin takviyesini çok arzu ve zorlukları iktiham ve bi- ribirine bir çok menfaatlerle merbut bulunan iki memleket arasında anlaş mıya mâni çıkacak engellerden icti- armalar Dap için icap eden müzahereti bu bü- | seni yünür 4 ten yüzde 18 Ein yük cümhuriyette - bulacağını ümit |. pe etmektedir. Irak Parlâmentosu | Feshedildi Bağdad; 23 (A.A) — Havağujan |” sı muhabirinden: Hükümetle teşrik! mesai mesele- | sinde zuhür eden ihtilâf üzerine par- lâmento feshedilmiştir. Yeni intihabatın yapılaca “arih, Benüz tesbit edilmiş değildir. hakkında tetkiklerde bulunm © Hüreket veys muva bildiren yolcu telgraflarımı tamanında verilmesi için tedbir ni posta idaresi © İngilterenin Stobur tasyahunda iki tren si ölmüş, 31 k mada © Belgrat, bieclia maliye harbiye bütçesini kabul 2.928.163.997 dinara yük; nişi © Clipper adındaki muazzam deniz tay yaresi, Büyük Okyanı seterini! yapmak Üzen » | Çine: müteveceihen ha “rede 22 kişi vârdır. komisyonu etmiştir. Bütçe ilk tecriibe *İyamak icim “FELEK a AI De > an a a Mürekkep Balığı | İle Mülâkat Yazan: B. FELEA G rütbesi tevcih edilmiş eçende kendisine bir köpek balığı ile görüşmüşlü, Bu seferki mülâkatım da yine b balıkla oldu. Fakat öteki gibi b kuruş verip girilen bir idama mal küm dükkün içinde değil de, gür  bir otel odasında, Şaşmayın! Bir ot | odasında balıkla mülükat kabil © duğunu bu defa bizzat gördüm inandım. Şöyle ki: Akşam lokantad İ yediğim uskumru balığının yolduğu hakkında içime bir şüph i düştü, Bazı adamlar vardır, Onlar j vesveseli adını verirler. Ben de şir di öyle oldum. En küçük bir ihti male dayanan bir “Acaba!,, uyku mu kaçırıyor, âdeta tedirgin oluyo rum. Doğrusu bu yeni O huyumda; dolayı endişe etmekteyim. Eskide bir ahbabım beni © görmemezlikter gelse: — Dalgınlığına geldi, derdim, Şimdi: — Aenba hakkımda bir şey mi Hişitei? Diye endişe ettiğim gibi, kazara bir dosttan veya âşinadan mutat “Dose,, yani ölçüsünden fazla bi iltifat veya şaklabanlık görsem: — Acaba bir şeyler oluyorum da haberim mi Yok? diye © kuruntu düşüyorum. Bu da pek rahat bir şey olmuyor. Olmuyor ama vaziyet bu. İşte bu yeni buyumun tesiriyle — Acaba balık bayat idi de, ben zehirlendim mi? diye endişe içinde iken gaflet basıp uyumuşum. Ben her gaflet anında uyumam. ol bayı göremedi | Öyle olsa ne rahat! Çünkü insa - nin gaflet anı en ziyade tehlikeye | maruz olduğu zamandır, o Uykuda ise bir güna hareket ve yeya kelâm- da bulunamıyacağı için, o bu göflet devresini pot kırmadan geçirir. Lâ- kin uyanık gaflet anında gaf Yı madan kurtulmanın ve bunun neti. seri olarak vara görmemenin beliğ. nı yoktur. İ Uzatmıyalım; Balık kurubtusiyle uyumuşum, Rüyamda bir deniz ke- narındayım, (İnsan dalma mahrum olduğu şeyi rüyasında görür, Hepi- mizin sık sık kese kese altın gördü- şöyle bir kumlukta... Oynuyorum galiba! Taş mı atıyo - rum, sektirme mi yapıyorum. Hulü- sa © çeşit bir şey. Derken önümde denizin rengi simsiyah oldu. Allah Allah! Bu nasıl şey? diye düşünür- ken ufak, çelimsiz bir balık suyun yüzüne çıktı. Biraz dolaştı ve fütur- suzca geldi, bulunduğum kumsalın kenarına yattı, Yani şu bi- çimde ki, hani biz nasıl ayaklarımı. zı suda sallandırır da zevklenirsek, lo da arasıra ağ; burnunu ha' çıkarıp eğleniyordu. Ben bu sinsi yah sudan çıkan sesip balığa va - kından bakmak için sokuldum. Kaç- madı, Daha garibi bana: benim — Bonjur meslekdaş! demedi mi? Ay deli ola Balık lâf edi- or. Hem bonjur diyor, hem de bana meslekdaş, diye hitap ediyor. Şaşırdım: — Bana neden meslekdaş diyer sunuz! Ben balık mıyım? İ — Hayır! Balık deği alık ta, değilsiniz diyemiyeceğim! İ Çünkü benim suları kararttığımı görmediniz mi? — Gördüm! İ yamadım. Lâkin bir şey anlı- — Efendim! Galiba çoğu arkadaş- larınız gibi siz de tahsilde piyade- siniz. Zooloji, falan hak getire, Si- “İzin anlıyacağınız ben bir mürekkep balığıyım, Sıkışınca biraz mürek - kep salıverir, — bulunduğum suları simsiyah yaparım. Ardımdan gelen düşmanlarım tabii beni göremezler. Ben de sıyışır giderim. Siz de mü- rekkeple hayatınızı temin eden mah- lüklarsınız. Yalnız aramızda şu fark var: Ben kendimi müdafaa için mü- İ rekkep sarfeder, suları bulandırırım. .|Siz ie buna lizum olmadığı halde İkâh birbiri kâh şunu bunu bo- ekkep harcar, suları İ bulandırırsınız, ğer size ve dedimse, bu benim »leyhimedir. Sude. ce mürekkep harcar iki mahlük ol- duğumuzdan kinaye size böyle hi- tap ettim. Gücünüze gittiyse sözü - mü geri aliyorum, gazeteci efendi! dedi ve daldı, gitti, Ben de... Neden yva İsonra uyandım.