10 Şubat 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

m — 10-293) — BUGÜN Cepheleri Takviye Faaliyeti Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL on günlerde salâhiyettar ve ” Ss mesul devlet adamlarından dinlediğimiz nutuklarla, Avrupanın müstakbel büyük harbinde karşılaşa- cak cephelerin esaslı unsurları yan- yana gelmişti. İtalya bir harp ile| karşılaştığı takdirde Almanya ona yardım edecek, Fransanın hayati menfaatleri bir telilikeye uğrarsa İn- giltere ona müzaherette bulunacak. Vaziyet bu şekilde tavazzuh ettik- ten sonra, her tarafın kendi cephe- sini kuvvetlendirmeğe çalışarak mu- kabil tarafın hareket hürriyetini kör. lelmeğe uğraşmasına hiç olmazsa mu kabil tarafın göreceği müzahereti #- sami derecde kısmak için teşebbüs etmesine sıra geldi. Bugünlerde şahit olduğumuz man- yara da budur. İtalya ile Almanya- nın İspanyadan çekilmemek için bin deredn su getirmelerinin hikmeti,| Fransayı Pirene hududu üzerinde bir! cephe kurmağa sevketmek, Fransa- nın muvasalasını tehdit etmek yani Fransanın hareket hürriyetini kayıt altıma almaktır, Buna mukabil Fran sanin Lehistanı yeniden kazanmak, Sovyet Birliği ile karşılıklı yardım paktını tekrar canlandırmak için, iz- lerile karşılaştığımız teşebbüslerin hedefi ise, İtalyayı, mümkün merte- be Alman müzaheretinden mahrum | eimektir. Hakikatte Lehistanın Avrupadaki vaziyeti, son derece ehemmiyet ka- zanmıştır. O kadar ki, bu vaziyet Avrüpanın mukadderatı üzerinde kati bir tesiri haiz sayılıyor. Fransanın en tanınmış siyasi mu- bürrirlerinden Pertimax vaziyeti şu “tırlarla gydınlatmaktadır: “ransa İle yap- t histan, 1921 de? k ker mb wma ve ona hağijzfpkeri mi pamıynenk hale g: gayrete lüzüm göstermeden kurtu- lur, Daha açıkçası, arkasında dost bir Sovyet Rusya bulunan Lehistan ordusu, Münihten evvelki o Çekoslo- vakyadan daha çok müessir bir tarz- da Almanyayı tehdit etmek vaziye- tindedir. Belki de Çek ordusu da, muharebe etmeden uğradığı mağlâ- biyetin boyunduruğunu atmak için fırsatı ganimet bilir. Zaten bugün- lerde Berlin ile Prag'ın arası iyi ol- madığı anlaşılıyor.” Fransiz muharriri vaziyeti bu şe- kilde izah ettikten sonra Lehistanın, bu durumu alıp almıyacağını soru- yor ve bu sunle cevap vermek İsti- yor. Onun bu münasebetle anlattığı bir hâdise, hakikaten kayda değer: “Lehistanın Hariciye Nazırı Mirn- lay Bek, Fransanın Varşova sefiri- ne demiş ki: Fransa İtalya arı sında harp çıktığı takdirde Lehistan bitaraf kalacaktır, Almanya da har. *“ be karışırsa o zaman Fransa ile be- raberiz; fakat Miralay Bek bu Sör“ leri söyledikten sonra Fransa tara- fından takip olunacak en mükemmel siyasetin Tunusu İtalyaya teslim © derek İtalyayı tatmin etmek olduğu" nu ilâve etmiş.” Yani Lehistan, Fransa ile arasın- daki ittifakın denenmesini istemiyor ve Fransanın cephesini takviyeye ya- paşmıyor. Fakat Lehistan bu mesele Üzerinde henüz kati kararını vermiş görünmediği Fransız siyasileri Fransa ile Lehistan arasındaki aske- ri ittifaka yeni bir can vererek cep-| helerini kuvvetlendirmeyi henliz w- muyorlar. Alan siyasetinin de bu ümitleri kırmak için uğraştığım söylemek za- ittir, Von Ribbentrop'un geçenlerde Varşovaya yaptığı seyahatin bu maksadı da istihdaf ettiği apaşikâr değil mi? ti devam etmektedir. Bu sabah, yan- Road mahallesinde bir bayı Londrada Yeni Tedhiş TAN HABE Filistin Konferansında Hareketleri Arap Heyetleri Birleştiler —— Iki Yerde Yangın, İki İstasyonda da İnfilâk Bombaları Bulundu Londra, 9 (A.A.) — Tethiş hareke- gin çıkarıcı bir bomba, Edgware - yangın baş - langıcına sebebiyet verr haberdar edilen itfaiye efardı, bom- süratle söndürmüşlerdir. Am - bâlaj kâğıdı tomarlarına konulmuş olan diğer iki bomba da Kingsgross istasyonu antreposunun önünde in. filâk etmiş ise de bir güna hasara se- bebiyet vermemiştir. .Harrowroud'da bir kereste tüç- carının deposunda duman çıkarma- dan yanmakta olan bir bomba bulun- muş ve söndürülmüştür. Belfast zabıtası, Mont - Pottinger mıntakasında bir çok evlerde araş tırmalar yapmıştır. Dört kişi tevkif edilmiştir. Bunların nezdinde ken - dilerini ithama medar olacak vesaik| bulunmuş olduğu tahmin edilmekte-| dir. Müesseselerde Hal Edilemiyen İhtilâflara Hakem Kurulu Bakacak Ankara, 8 (TAN muhabirinden) — İş ihtilâflarını uzlaştırma kini ten Devlet şürasına . gönderilmiştir. Lüyiha şüra tanzimat dairesinden ge- çerek umumi heyete verilecektir. İş kanununun beşinci faslı : bükümleri dahilinde hazırlanan bu nizamnamı- ye göre işçilerle iş verenler arasın- da anlaşma suretile ve bir netici varılamadığı takdirde iş dairesi teş- kilâtının uzlaştırma tavassutu ile ve vilâyetlerde valinin reisliği altında bulunacak hakem kurullarının karar. ları ile tesviye edilecektir. Marttan itibaren iş yerlerinde mümessi| işçi! lerin seçimleri yapılacağı ve 15 hazi-| randan itibaren nizamnsmenin latbi- kına başlanacağı öğrenilmiştir. ALİ Glee ei İ KISA HABERLER | İmeseneme —..—..ni Fransız — Yuçoslav dcaret İtilâf le edilmiştir. ! © Papanın sihhi vaziyeti endişe tevlit etmektedir. © Alsas mühtariyetçi lideri Rossun tevkifi ile nlâkadar jandarma Şmit isminde bir şahız daha tevkif olunmuş- yaya dönerken Belgrodda ir. Derhal, bilmiştir. Londra, 9 (Hususi) — Filistin murahhasları arasında, Arapları bir tek heyetin temsil etmesi için vukubulan teşeb- büsler müsbet netice vermiş ve iki Filistinli Arap heyeti bir - leşmiştir. Mutedillere mensup bir murahhas, bugün vaziyeti bildirmiş, mutedillerden iki murahhasın Baş Müftü vartisi ile birlikte teşriki mesai edeceğini, bunlardan birinin mutedil ler lideri Ragıp Nişaşibi, diğerinin Kudüste bulunduğunu ve Londraya hareket için davet olunduğunu anlatmıştır. arap heyeti artık teşek -) o Yarın sabah ve öğleden sonra iki ğu için Sen Jermes sa- | İngiliz - Yahudi celsesi akdolunacak- da görüşmelere bugün başlana-| tır. ir. Arap ve Yahudi deklarasyonları, Bugün öğleden sonra yapılan İn-| pek muhtemel olarak yarın akşam, giliz . Arap görüşmesine İngilizler -| birlikte olarak neşredilecektir. den Lord Halifax, B. Macdonald, B.| (o Yahudi heyeti, dün akşam ilk de- delegeler iştirak eylemiştir. messilleri olan B. Macdonald, lord Hüseyni arap heyetinin noktai naza-|lerdir. z rını geniş surette izah etmiş ve bal! O Yahudi heyeti reisi Dr. Weizmann sureti için müsbet tekliflerde bulun- | iki sast noktai nazarını izah ve teş - muştur. rih etmiştir. Bu Arap deklârasyonu üzerine ya- * mi ler cereyan eti sea Ha GALA ADİ | aaa an bayiye velsl İerd İngiliz hükümeti bugünkü Arap |Grt Filistine muvasalat ve Gazzayı deklarasyonu hakkındaki noktal na-|2iyaret etmiştir. zarını, cumartesi günü toplanacak 0- lan ikinci İngiliz - Arap içtimaıda tasrih edecektir, * Bugün askeri kuvvetler Hayfada araştırmalar yapmıştır. Ruslarla Japonlar, İki Defa Çarpıştılar | İki Taraftan 18 Ölü ve Yaralı Var, Rus l .. şap a e YS Moskova, 9 (A.A.) — 6 şubat ta- protestüya ve daha birkaç gün ev- Fihinde Japon ve Mançuko askerle-| vel Japon hükümetine yapılan ihtara rinden mürekkep bir müfreze bir) rağmen Japon - Mançuko kuvvetle. Sovyet hudut devriyesine Argun) rinin tahrikâta devam ettiklerini be- nehrindeki 227 numaralı Sovyet ada-! yarin memur edilmiştir sında teğmen Yuşkonun idaresi al-| 25 teşrinisani 1911 tarihinde Çin tında bulunurken, ateş açmıştır. Sov-| ile Rus imparatorluğu arasında ak- yet devriyesi mukabele ederek Ja-| tedilen Çiçihar anlaşması gerek 227 pon - Mançuko müfrezesini kendi hu-| numaralı adanın, gerek 31 kânunu- dut karakollarına doğru ricata mes-| sanide bir müsademenin yuku buldu- bur etmiştir. Onların tarafından 5| ğu 279 numaralı adanın Rusyaya alt ölü ve yaralı vardır. Sovyetlerin hiç | olduğunu tasrih etmektedir. zayiatı yoktur. —— — 7 şubat tarihinde, Japon - Mançu- ko müfrezesi Mançuko toprakların- İngilterede Halka Bedava dan teğmen Yuşkonun devriye kolu-| Sığınak Verilecek | Londra, 9(A.A.) — “Hava taarruz- larıma karşı tedbirler” dairesi halka meccânen dağıtılmak üzere madeni sığınaklar yapmaktadır. Bunlardan dört, altı ve hattâ daha fazla kimseyi barındıracak büyüklükte olanların imali tesri edilmektedir. Yıllık vari- na ağır mitralyözlerle tekrar ateş aç- miş ve 227 numaralı adaya da 40 kişi tahşit ederek hücuma geçmiştir. Tak- viye kıtaatı alan Yuşko müfrezesi bu taarruzu püskürtmüş ve Japon-Man- çuko müfrezesini bu adadan tardet miştir. Japonlar biri sübay olmak ü- zere 10 kişi kaybetmişlerdir. Sovyet-| datı 250 sterl ngi geçmiyen herkesin ler tarafında bir ölü ve iki yaralı|bir meccani sığınağa hakkı olacak ve vardır. 1250 sterlingten fazla varidatı olanla- Tokyodaki Sovyet maslahatgüzarı, | rın da sığınak satın alması teshil edi- larak Prens Paul ile gör eti Japon hükümeti nezdinde | lecektir. Demek keri cephel Avrupadaki siyasi ve as- kendilerini takviye devresindedir. Beneş Amerikada Eski Çekorlavak Cümhurreisi Bes ka gitmiştir. Şerefine belediye € parlak bir kabul resmi tertip Nevyorkta sekiz gün kala Bu haritada Frankistlere geçen yerlerle elyevm Cümhuriyetçilerin elinde bulunan şehir ve kasaba- Rütler, Araplar tarafından ise bütün |fa olarak İngiltere hükümetinin mü- Bu toplantıda arap delegelerinden | Halifax ve B. Rütler ile görüşmüş -! | Türk Üniversite talebesi A Konferansta İngiltere mümessili | Malgon Mc Donald Hollanda Endişede — ve — İngiliz ve Felemenk Hariciye Nazırları Vaziyeti Görüşecekler Londra 9 (A. A) — 17 inci'asrın büyük devlet adamı ve hukukçusu o- lan Grotius adına dikilen anıdın kü- şadında bulunmak üzere ( Hollanda hariciye nazırı Pat n hafta Londray Hollanda ha nasebetle Lord Halifax! tir, Mülâkat mevzuu bilhassa Al - manyanın Avrupada ve Japonyanın da Uzak, şarkta genişlemeleri ve Ja » el tesii rafinda cereyan edecektir. Ankara Halkevinin Fotoğraf Müsabakası Ankara, 9 (A.A.) — Ankara Halke- Vİ ar şubesi amatörler arasında bir fo toğraf müsabakası açmıştır. Müsaba- ka, memleket güzelliklerini gösteren sanatkârane fotoğrafların teşvik ve teşhiridir. Müsabaka müddeti 7 mar ta kadardır. ve bu tarihe kadar Hal İkevine gönderilecek fotoğraflar bir Jüri heyeti tarafından ayrılarak bi- rinciye elli, ikineiye 25, üçüncüye 20, dördüncüye 15 ve beşinciye de 10 li- ra mükâfat verilecektir. Üniversiteliler Atincda Atina, 9 (A.A.) — Başlarında Dok- tor Hıfzı Vildet olduğu halde İstan- bul Üniversitesinden 34 kişilik bir talebe grupu bugün Selânikten bura- ya gelmiş ve istasyonda Üniversite heyetleri tarafından karşılanmıştır. | öğle üzeri Üniversite Rektörü tarafından kabul edilmiş ve Rektör Türk talebe şerefi- pe bir öğle yemeği vermiştir. Öğle- İden sonra Akropolu ve müzeleri ge-| zen Türk talebesi Atinada üç gün ka- lacaktır. Belçika Kabinesi İstifa Etti Brüksel, 9 (A.A) — Flâman Ope-| İsanı uzerindeki mufleir liye nazırı bu mü- görüşecek- leri görülmektedir. ların zirai ve sınai istihsalâtı ve toprak altı servet- ratör Martinsin Flâman akademisi! âzalığına tayini neticesinde nazırlar meclisi arasında çıkan fikir ayrılık- ları sebebile kabine fevkalâde bir iç- timat müteakip istifa etmiştir. Kabinenin bu fevkalâde içtimaını müteakip neşredilen tebliğ ezcümle şöyle demektedir: Liberal nazırlar, Başvekile B. Mar- tinsin tp akademisi âzalığından vaz geçmediği takdirde istifa edecekleri- ni bildirmişlerdir. Başvekil, bu va- ziyette hükümetin faaliyetine devam edemiyeceği neticesine Varmış ve İkrala hükümetin İstifasını vermiştir. Kabinenin istifası politik mahfil. lerde urnumi endişeye sebebiyet ver- miştir. Bazı mahfiller, ayni zaman- da parlâmentonun feshini ve yeni nin Berlin Orta Elciliği Eminönü Meydanı Ve Yenicami Yazan: B. FELEK e iki milyon gitti ama doğrusu Eminönü meydanı açılınca ca- mi olanca azametile meydana çıktı, Eminönü meydanı için bir iki pro- je yapılmışsa da şimdi birincisi tate bik ediliyormuş. İkincisi nedir bil mem? Yalnız söruşturup öğrendiğime gö- re camiin önünde denize karşı bir set teşkil eden yüksek kısımla Eminönü meydanının asıl seviyesi oldukları gibi kalacaklar ve bu seddin önüne Mösyö (Prost) un tavsiyesi mucibin- ce bir mozayik duvar çekilecekmiş. Ne bir şehir mütehassısı, ne este- tik meraklısıyım. Gerçi bektaşi 18 tılahı üzere meydan görmedik ama birçok Avrupa şehirlerinin geniş meydanlarını göfdük. Bunların içinde Zağrebin ufak İmeydanları gibi çıplakları veya Lon- dradaki Trafalgar, Paristeki Kon- kord gibi âbideler, havuzlar ve sü- tunlarla süslenmişleri vardır. Bizim Eminönlünün nasıl olacağını bilmiyo- rum ama Mösyö (Prost) un münasip gördüğü mozayik duvar yerine bir- İçok Akdeniz şehirlerinde olduğu gibi ufak ufak ve içinde münhasıran çi- çek satılmak tizere dükkâncıklar ya- pılsa karşıdan gelenlere karşı ne gü- zel bir bahçe manzarası arzeder. Ben ayni şeyin Taksimdeki âbidenin su sarnıcı tarafına da yapılmasını İs- tiyorum, Bu teklifim esas itibarile itiraz edilir şey d İzel ve ufak yeknasak ları hakikaten bulunduğu yeri süs- ler. Hattâ Atinada Meçhul Asker âbi- İdesinin bulunduğu meydanın baş dan çıkan büyük caddenin bir tara- İtmdaki boşluğu böyle çiçekçi dük- künlarile hezetmişlerdir. Şurayı da söyliyeyim ki bu dükkânların arka- sında koskocaman Başvekület daire- si vardır, : Bir kore bu noktayı muhterem be- İ koyuyorum, İ İkinci sözümü de eski âşinamız Ev- kaf idaresine bitap edec Öğrendim ki; Evkaf, Yenicamiin tâmiri ve cephenin temizlenme- si için bütçeye 80 bin lira kadar bir para koymuş. Bu para az para de- Zildir. Bununla cami çiçek gibi olur. Ben evkafa Yenicamiin nasıl tâmir edileceğini öğretecek değilim, Onu çekirdekten yetişmiş Evkaf mimar. ları âlâ bilirler, Yalnız cephehin tes mizlenmesi hakkında 'bir mütalea dermeyan edeceğim. Gerçi : mimar değilim ama başka yerlerde gördü. güm için bizimkilerin hatırına geti. riyorum, Bizde taş binaların cephe- leri iki türlü temizlenir. Ya boyar- lar, ya kazırlar. Evkafın bundan 40 - 50 sene evvel en güzel âbidelerimizin cephelerini badana etmek şeklindeki sanat cina- yetine teşebbüs edeceğini hatırıma bile getirmem. Kalıyor, taşların üze- rini kazımak .Bu iş üzeri cilâlı olmu- yan yerler için belki mümkündür. Lâkin büyük methalin etrafı, kemer- ler ve direkler için ancak Pomza ta- şile raspa etmek icap edecektir. Bu da işlenmiş ve oymalı yerlere kabili tatbik değildir. Ve nihayet bu sistem hem masraflıdır, hem ağır gider, hem de taşı aşındırır. Halbuki Av- rupada birçok yerlerde gördüm. Böy- le taş cepheli binaların yüzlerini is- limle yıkayorlar, Bu islim âdi su bu- harı mıdır ,yoksa içinde başka bir madde de var mıdır? Orasını bilmem tabancaları gibi pistole- imle binanın yüzü yıka- mıyor, islim en ince tezyinata kadar nüfuz ederek aralıklarını temizliyor ve binanın yüzü terütaze, orijinal rengile meydana çıkıyor. kaf fen heyeti bu usulü bil- mediği iddiasında değilim ama ew güzel tatbik yeri olan camilerimizi yenilerken tatbik ettiğini ve İstan- bulda hiçbir yerde bu sistemle bina yıkandığını görmediğim için - me- nafii umumiye namına - buraya yaz- maktan kendimi alamadım. İsterse- vız Göringin Ziyareti Goering, şimdiye kadar Yugoslayya- le bulunmuş olan seçim yapılmasını istemektedir . Yuzoslavya Hariciye Nazırı Mareo- biteh şerefine bir ziyafei tir.