9 Şubat 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

g.2.99 İBUGÜNİ| Arap Konferansı Ömer Rıza DOĞRUL tn © meselesini hsllletmek F için Londrada toplanan Arap konferansının, eski Osmanlı İmpa ratorluğu içinde yaşıyan ve arapça konuşan memleket mümessillerini bir araya getirdiği göze çarpmakta - dır. Bunların bir ek: bugünkü komşumuz Suriyedir, Suriye hâlâ manda altında yaşadığı için konfe - amış, Filistine ilişik ©- nda yaşi” Yazan: i ransa çağrıl ” larak İngiliz mandası altı yan Erdün hükümeti is6 konferan iştirak etmiştir. Konferansa işl eden bu Arap memleketleri İŞte a manlı İmparatorluğu camiası içinde hususi ve mümtaz bİr vaziyeti hsiz olan memleket, yalnız Misrd. Pa * kat o da Osmanlılık € olmazsa, hukuk bakımından, sını kesmemişti. ii Osmanlı İmparatorluğunun, yük harp neticesinde yıkılması DD rine bütün bu Arap memleketleri W- sun bir buhran ve imtihan devresi geçirdiler ve bu imtihan ile e bir kaç yıl evveline kadar Çeğiemi etti, İrak, İngiliz mandası ea yaşıyordu, Bugün müstakildir. e mühim bir mücadeleden sonra s5 Jâlini kazandı ve bu istiklâlini sağlar lamak yolunu tuttu, © bir muharebe neticesi! iki memlekete de hâkim dilerin dönün e Ne bir müddet m rim ni meye e müteakip ihtilâflarını tasfiye etti ve istiklâli bütün bir dev- let olarak kendini gösterdi. Kala kala Suriye ile Filistin kal. tu. Bu İki memleket te diğer Arap e eketleri gibi müstakil yaşama- pey ıktılar. o Ve diğer Arap mil - lerinden farksızdılar. Fakat onla- çın karşılaştıkları bambaşka engel - ler vardı. Suriyede mezhebi ayrılık- Tara dayanan cemaatçilik ruhu, milli şuur içinde erimemişti. Bu da Suriyeyi parçalamak im - kâninı hazırlıyor e Sariyeği idare şörlürde: Suriyede bir Lübnan akl: metinin, bir Dürzi muhtariyetinin ve daha başka isimler taşıyan bir ta- kım teşekküllerin üremesi bilhassa bu yüzdendir. Filistine gelince; or da milli bir yahudi yurdunun kurul ması, Arapların umdukları istiklâle kavuşmalarına bir mania teşkil edi - yordu. i Arap âleminin bu davayı benim - semesi ve İngiltere hükümeti ile bu davanın halli için sürekli teşebbüs * lerde buluması, nihayet Filistin kon- feransını topladı ve bü yüzden eski Osmanlı saltanatı içinde birlik te kil eden Arap memleketleri mürsh- baslarının Londrada birleştiklerin© şahit olduk. i Konferansın Filistin meselesini halledip etmiyeceğini henüz bilmi- yoruz. Fakat bu sırada bir Arap (e derasyonu fikrinin ortaya atıldığını görüyoruz. Londra gazeteleri bu fik- ri mütemadiyen işlemekte ve anla şılan büyük bir Araplık camiası İ de yahudilere küçük görünecek milli yurd ayırarak yahudi yurdu meselesini halletmeyi ummaktadır. Yani asıl hedef, yahudi meselesini halletmek ve arada Arap âlemi era" sındaki bağları kuvvetlerindirmek * tir. Fakat Araplar arasında bir fede * rasyon yapmak (a sanıldığı derecede eğildir. Çünkü henüz teşek * kül eden ve istiklâllerine sahip olan her Arap memleketi, henüz en bü- yük meseleleri halletmemiş vaziyet tedir. Buna rağmen bu Arap men * wöketleri arasındaki iştirak noktaları Pek çoktur ve bunlar bir federasy" nu teşkile de müsaittir. alâka inde şimdi bu olun Suu - İngilterenin bir Arap federasyo | eri "uha taraftar olmasının sebebi, bü |... tün Arap menileketlerile alâkası, ve bu memleketlerin İmparatorluk m Vasalaları üzerinde bulumnasıdır. A taplar birleşik olurlarsa, İngiltereye takip olan yabancı devletlere kar# Kelmek Onun Fasyonu fikrini de, Fransanın mw” halefetine rağmen, teşvik etmekle Ve Londra Konferansının bu yolda bir mukaddeme sayılmasını istemek” tedir, Fakat dediğimiz gibi bu işi de be Yarmak kolay değildir ve (şimdiki asıl gaye, yahudi yurdunu temin et Mektip, laylaşır. 'amiası ile biç! Hicaz ile Necit | Yemen, | sonra | d İngiltere, Arap fede * İrlanda Başvekili De Valera İrlandanın İstiklâli Meselesi nn “İngiltere Vaziyetin Tabii Tekâmülüne Mâni Olmaktadır, Dublon, 8 (A.A) — Âyan meclisi İrlanda vahdeti meselesine dair mü- zakereye dün devam et ir. Baş - bakan B. de Valera tedhişçilerin yep- İtiğı suikastlara dair bir suale Seva - ben demiştir ki: | “— İrlanda hükümeti bu hâdise - lerden müteessirdir. Ve bunları tak- bih etmektedir. Memleketin meşru İve halk tarafından seçilmiş hükü- metinden gayri hiç bir teşkilât Irlan- da halkı namına söz söylemek hak- kanı haiz değildir. Adliye Buzuki, oto- Flint den hişümmete za şedecek kanun projesini meclise tek- lif edecektir. İrlandanın parçalanma. sından yegâne mesul Britanya'dır. İBu haksızlık yapıldığı vakit İngiliz İnazırları ancak bir intikal tarzı tas- fiyesi mevzuu bahsolduğunu söyle - mişlerdi. Fakat o zamandanberi hiç bir şey yapılmadı. Bu müdafaası güç vaziyetin nihayet bulmasını İngiliz balk ve hükümetinin dahi sempati ile göreceklerini zannediyorum,İrlan- danın parçalanması, eğer muvaffa - kıyete erdirici bir yol olsaydı, kuv- vet istimalini bile haklı gösterirdi. İFakat bunun muvaffakıyeti gayri muhtemeldir. Kuvvete müracaatın hiç bir şeye yaramıyacağım tekrar işaret etmek isterim. Ingiltere vazi- Setin tabii tekâmülüne mâni ol - Zaktadır. Eğer, Şimali İrlandada in- arnizonları olmasıydı, balk E çbestçe Irlanda hükümetine iltihak #derdi. İrlanda hükümeti bazı nokta- Ji izerinde bir takım tavizler yap- m” hazırdır. Fakat diğer bazı me- erin bilhassa İrlanda lisanında selel Hanılması kârdır. İrlanda kadderatına hâkim © halelda azdır. İ giliz E halkının kendi mu - mak hakkımı —— Çekoslovakya Şimdiki Vaziyetirdan Memnun İmiş 8 (A.A) — Avam Kama- lovakyaya İngiltere ta. krediler hakkmda Londrf. da Çeko! yasım lan kümetin Çekoslovak- "takip etmiş olduğu siva- mesuliyetini kabul ettiği- “Çekoslovakya bu- e şimdiki vaziyetini tercih etmektedir.” ei lem Ve imi " hurp yeziyetire işl e ökümetin Çekoslovakya püyük yardımda bulum-| nun olacağını ve fakat| ralacın işuhscirlere ve verilen PS! imara kâfi gördüğünü memleketin sonra hilkümetin muhe- ire dominyonlara kabul eirleri bil için sarfettiği geye igirek ek İsiştr için dahs makls m bahsinde metin ve azim | edecek bir anlaşma imkân-| Mutedillerin Arası Londra, 8 ransında Filistini temsil edecek tek ler henüz bir netice vermemiştir. fakat Filistin heyetini teşkil yarın başlanması muhtemeldir. feransın istihdaf ettiği bir gaye de, yonudur. Yakın Şarktaki müştür. Yalnız Mısırlılar, hilâfet Jortaya atmakla bir taktik hatası mevki bakımından en merkezisi rinde ihtilâflar başgöstermektedir. liler, yaptıkları mücadelede, b lider amiyorlar, Fakat İngilizler | ümit te eskisi derecesinde kuvvetli .ieint antşmıslardır. Bütün bunlar anılan Sunday Londranın Müdafaa Tertibatı Bine İngiliz Hava Kuvvetleri Eylülden Sonra Çok Fazlalaştı Londra, 8 (A.A,) — Harbiye Nazi- rı B. Hore Belisha Londra müdafaa- sının en büyük itinalarla hazırlan - dığını'dün bildirmiştir. İki yeni alay Londrada daimi surette kalacaktır. Eylül ayındaki buhrandan sonra İngiliz payitahtının müdafaası ha - zırlıklarını tenkit eden ve 100 top- tan bahseden Çazeteler şimdi Lon - drânın, hava hücumlarına karşı ko; mak için en yeni tipte 400 topa ma- lik bulunduğunu tebarüz ettirmek - tedir. Hava kuvvetleri kumandan 'nua - vini Mallöry, eski hava subaylarının bir ziyafetinde söylediği nutukta de miştir ki: “ — Şimdiye kadar oldukça geri- lara karşı koyabiliriz. Büyük Brıtan- yanın hava kuvvetleri, geçen 3ylük dekirie nisbetle çok daha fazladır. O Zamandanberi gayet o muntazam t€ rakkiler göstermiştir.,, Amarika İşsizlerine Yardım Tahsisatı İsteniliyor Washington, 8 (A.A) — B, Roose- velt sene sonuna kadar işsizlere yar- dım için Parlâmentonun kabul etti- #i 125 milydh dolarlık tahsisat ka - nununu imzalamıştır. B. Roosevelt ayni zamanda kon - greye bir mesaj göndererek 150 mil- yon dolarlık münzam bir tahsisat da ha istemiştir. etmek meselesi henüz hallolunmamıştır. Bün partisini temsil eden heyetle kendilerine mute- dil adını veren heyetin arasını bulmak. Ve bu suret- le iki heyeti birleştirmek için vuku bulan teşebbüs- Mısırdan pek te yar- dım görmedikleri için Mısırlıların liderliğini pek te Mısırlıların Arap iğine müzaheret etmekte ve bunun Ingiliz nü- fuzuna hizmet edeceğini sanmaktadırlar. İ sebebi Alman ve Italyan propagandasıdır. Araplar, bu propâgunda sayesinde İngiltereye ve İngiliz nü- fuzuna karşı bir takim kuvvetlerden istifade ede- kali üre Yuvarlak Masa Müzakereleri Başlıyamadı Başmüftünün Murahhasları İle Bulunursa, Bugün Konuşmalara Başlanacak (Hususi) — Yuvarlak 'masa konfe- bir heyet teşkil Başmüftü- Meselenin bu gece halli beklenmektedir. Bugün Mister Makdonald, mutedil heyetle, sonra Mısır, Su- udi Arabistan ve Irak murahhaslariyle görüşmüş, edememek yüzünden resmi müzakerelere başlanamamıştır. Müzakerelere Vaziyetin bu merkezde olduğu sirada Londra ga- zetelerinden Sunday Times konferansın hedeflerini tavzih eden bir yazı yazmıştır. Bu yazıya göre kon- Arap Federas- Ingilizler bu fikre müzaheret ediyorlar. Mısırlılar, Iraklılar bu fikir lehındedir- ler. Nuri Essait Başa Mısırda bu meseleyi ileri sür- işini birdenbire yapmışlardır. Mi- sır, Arsp memleketlerinin en “zengini, coğrafyai olduğu için Arap- lar onun siyasi liderliğini kabule hazırdırlar. Fakat hilâfet meselesi apayrıdır. Çünkü bu mesele Üze- Fakat Filistin- It propaga: Fakat bu messili, değildir. Bunun kı temas halindedir. mukabele eLmest kağıda, Rumanyanın Harici Siyaseti Yeni Rumen kabinesinde Başvekil muavini Arman Kalinesku Bükreş, 8 (A.A) — Geçenlerde te- şekkül etmiş olan Rumanya kabine- sinin memlekete hitaben 'neşretmiş olduğu beyannamede ezcümle şöyle denilmektedir: “— Milli teceddüt cephesinin mu- ledik.' Fakat bundan sonra düşman-| hassalası olan hükümet, devlet ha - yatının tensikinde yeni bir safhaya girmiş bulunuyor. Hükümetin pro - gramı, ecnebi memleketlerle normal münasebetler idame etmek suretile memleketin müdafaa ve tarsini hu - susunu ihtiva etmektedir. Rumanya; beynelmilel hayatın şe- niyetlerini, derslerini ve eski ve sa- dakatli dostluklarını hesaba katmak suretile sulh siyasetine devam et - mektedir. Rümanya, Şarki Avrupa, Tuna havzası ve Balkanlardaki dost- larile olan ittifuklarına olan İmanın» da sebat edecektir. Rumanya, Maca- ristan ile daha mükemmel bir anlaş- ma yapmağa gayret etmektedir. Rumariya, Bulgaristan ile itimat esasına müstenit mmünasebetler tesi - sine çalışmaktadır. Rumanya, Sovyet Rusya ile muslihane ve iyi komşu - luk münasebetlerini muhafaza etmek emelindedir.,, Yuvarlak Masa Konferansına iştirak eden Arap murahhasları Londrada manya ile İtalya, Filistin meselesinden istifade ve bu hâdiseyi istismar etmişlerdir. ya silâh ve mühimmat göndererek nüfuzunu | takviye etmektedir. Almanlarsa Irakta durmadan da yapıyorlar. Almanyanın Bağdattki mü- ikemmel bir müsteşriktir. Kendisi son gün- lerde, Suudi Arbistana gönderilmiştir. Alman ve Italyan propagandası mal etmiyor ve Mısırda da İn ediyor. Mısırdaki Italyan kolonisi yerli halk ile si- İngilterenin bu propagandaya lerle Suriyeyi de ih- mücadele İFELE Yakışmadı Değil! Lâkin... Yazan: B. FELEK D evir, çağ, şahıs veya idare far- kı gözetmeden pürüzsüz, ka- yıfsız ve şartsız olarak memlekette fazilet ve namusun, ilet ve kanaatin. hâkim olmasını İstemiyen bir tek fert çıkamaz.Olsa olsa bunu işkilli 0- lenların o da içlerinden İstememesi düşünülebilir ki, bu da ne dışarıya vurulur, ne de vurulduğu zaman müdafaası kabil olur bir noktal na- zardır. İmdi ben, sen, biz ve siz yani on isekiz milyonluk Türk camiası her zaman olduğu gibi bugün de, yarm da memlekette Fazilet his ve duygu- larının hâkim olmasını ve buna en- gel olacak şeylerin amansız olarak kırılıp devrilmesini İsteriz. İsteriz İama bu arzu kâfi değildir. Hattâ bu arzunun filliyatla kuvvetlenmesi de kâfi değildir. Lâzım gelir ki böyle bir mücade lede habis noktalara çok İyi nişan 2 lınsın ve pek iyi isabetler vâki ol sum. Her şeyden evvel iyiliğin kötülü- Zü gidermesi şeklinde zaman ve me- kân mefhumundan şahıs ve makam tesirinden âzüde tam ve mutlak ol- ması tabii olan böyle bir fazilet nü- runum bizi tam aydınlatması, nasiye- lerimizi parıl parıl parlatması için gürültüye (getirilmemesi, lâubali, gayesiz, tesadüfi ve münferit hare- ketler telâkki edilmeye müsalt şekil almasma mahal verecek. unsurlar. dan tamamen ayıklanması lâzmmdır. | Yani ufuneti hakkında tam ve kati deliller elde etmeden etrafında ve- veylâ edilen bir yara açılır ve İçin- den irin çıkmazsa, asıl deşilmesi milli bünyemizin sıhhati namma Tü- zumlu olan çibanları deşmek İste- yenlerin İtimatları sarsıntıya uğrar. Bilmem anlatabiliyor muyum? Gerçi hâdiselerin dış manzarala- İz çok defa bizi delil aramaktan müs. Balık Avı Bahsi Tazeleniyor sim Dişi Rus Harp Gemileri > |Japon Balıkçı Semilerini Batıracaklarmış Tokyo, 8 (A.A.) — Bütün fırkalar namına meclise yapılan bir teklif projesinde Japonlara ait haklarının ber halde himayesi hükü- meiten talep edilmektedir. Teklifin mucip sebeplerinde bu haklara dair Moskova ile yapılan müzakerelerin neticelenmediği ve Sovyetler Birliği hükümetinin muahedelerle Japon - yaya tahsis edilmiş av kıtaların beş martta müzakereye çikarmak niye - tinde olduğu yazılıdır. Bu teklifler o kadar mühimdir ki, Tokyoda Ajans D.NB. ye göre, Rusyanın askeri ha- zırlıklarına dair ada lâyık haber- ler bile dolaşmaktadır. Viladivostok'da Sovyet filosu ku - mandanlığı nezdinde hususi bir as - keri meclis aktolunmuş imiş. Sovyet sularında görülecek Japon balıkçı gemilerine Rus harp gemilerinin der hal ateş edeceğini Moskova bükü - meti bildirmişmiş. Hırvatlar Yeni Kabineyi de Beğenmiyorlar Belgrad, 8 (A.A) Muhalefet partilerine mensup mebuslar akşa- ma doğrü bir toplantı yaparak Svet- koviç hükümetine karşı “gayri dos- tane “olmıyan bir bitaraflık” hattı hareketi tutmayı kararlaştırmışlar- dır. Söylendiğine göre, B. Maçek Hırvat meselesinin halli için bugün- kü hükümetten daha geniş esasta bir hükümet lâzım geldiğini söylemiştir. avlanma | tağni bırakacak şekilde itham edici olabilir. “Zevahir aldatıcıdır” meseli | söylenmemiş olsa bile mevzuubahs olduğu yerlerde hazik bir hekimin bir hastayı tedaviden evvel lâbora- tuvar ve klinikte uzun uzadıya mu- ayene ettiği gibi namus ve şeref has- talıkları vakaların bundan daha fazla bir itina ile muayene etmemiz elzemdir. Bundan birkaç hafta evvel bir po- İlgonda ntış tecriibeleri o yapılıyor- du. İçimizden birisi diğerlerinden duha iyi vurduğu için adamcağız şaşırtmak istediler ve o endaht eder- ken, onun hedefine başka bir silâhla başka tarıftan birkaç fişek attılar. Ne kadar isabet vâki olduğunu anlamak için hedefi geriye getirdik- leri zaman azami beş mermi atılan hedefte yedi isabet görüldü ve böy- lece - lâtifç olmakla beraber « ada min belki de pek iyi isabet ettirdiği beş vuruşu malül ve şüpheli | hale geldi, Bu münasebetle hocanın hir fik- rosmı nakledeceğim: Nasrettin hoca bir gün eşeğine binmiş uzakça bir yere gidiyormuş. Yolda übdesti sikıştırmış. Şöyle mü- nasip bir çalılığa gelince, eşekten İn- miş ve hayvanı yedeğine alıp çalı lığm arkasma geçmiş; ihtiyacımı de- fettikten sonra da çalılığın ardından cikmış. Tam çakşırınm uçkurunu bağlarken oradan geçen bir yoleu, bir hocaya, bir de eşeğe bakmış ve: — Tüü! Utanmaz herif; diye ho- canm Suratına tükürmüş. Tantma- dığı bir adamm bu hareketine bir türlü mâna veremiyen hoca arkası- na dönüp bakınca yolcunun şüphesi- vi anlamış ve şu cevabı vermiş — Haksız değilsin arkadeş! Hanl yakışmadı da değil! Kâkin bir kere şu ak sakalıma, sonra da çalımı srdma bak ta ondan sonra suratıma tükür! —— — m ——— İktısat Vekâleti Teftiş Heyeti Reisliği Ankara 8 (TAN muhabirinden) — İktisat Vekâleti teftiş heyeti reisliği- ne Maliye Vekâleti mali tetkik he- yeti âzası Hakkı Kümil Beşe tayin olunmuştur.