9 Şubat 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Taze YAPINCAK üzümünden FRANSIZ MAYASI ile yapılmış nefis Türk şarabıdır. Galata Necati B. Cad. 218 Bağcı Şarabı Telefon: 41267 u m hur i 5294 Telgraî ve mefctub adred: Cumhurlyet. tstanbul Posta Sutusu: tstanbuL No. 248 Telefon: Başmuharrir ve evi: 22366 Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa tosnu 24299 24290 Kaybım ız 1939 En Büyü k Ikinci tab'ı çıktı Nafıa Milimiz mühim beyanatta bulundu «Adanan Toprağ» ın moeiern davası on yıllarda Arablarla Yahudiler arasmda kanlı mücadeleSerin hem mevzuunu, hem sahnesini teşkil eden Fılistin havalisi için Londrada toplanan konferans evvelki günden itibaren işe başladı. Mesele malum: Arablar Kudüs ve havalisini doldurmağa başhyan Yahudi muhaceretinin yerli halk için gösterdıği tehlikeden rahatsızdırlar, bu istilâcı kalabalığın orada yerleşmesile kendilerinin binlerce yıllık kendi vatanlarmda garib ve perişan olacaklarını görüyor'.ar. Bu vaziyet karşısmda canhevlile ayaklanmışlardır. Musevilerse Kudüs taraflanna gelmekle yabancı bir yere değil, Allah tarafmdan kendilerine adanan Mukaddes Yurda geldıklerini iddia ederek oralarda yerleşmek, gittikçe genişliyen bir hükumet kurmak, istedikleri gibi saçılıp serpılmek istiyorlar. O halde gelsin her türlii silâhla kavga. İngiltere binnefis kendi elile satın almış olduğu bu kavgayı tepsettirmek için canla başla uğraşıp duruyor ve nihayet işte Londrada toplattığı konftransla bu davayı hallettirmek istiyor. İngılterenin kendi elile satın almış olduğu kavga ve dava: Evet, bu dava ve kavga İngılterenin zâhirde dünyanın her tarafındaki Musevilere Mukaddes Kitabda yazılı çok eski anayurdlarmda bir ocak, bir sığınak temini için insanî bir fikirle almış olduğu kararın tatbiklerinden çıktı. Müteveffa Lord Balfur'un meşhur Yahudi yurdu. Dünyanın her tarafmdan Yahudılerin Fılistine gelerek Arablara bir esaret hayatı yaşatmağa başlamaları, hâlâ sürüp giden ihtilâlleri doğurdu. İngiliz siyasetinde bu mesele îngilterenin kendi elıle yarattığı ve bundan dolayı himayesine mecbur olacağı bir Yahudi yurdu dolayısile Süveyşin şark tarafında yeni bir istinad noktası teşkil edecekti. Fakat neye yarar ki teşebbüs Filistindekilerden başlıyarak bütün Arab âlemini ayaklandırdı, ve başka devletlerin bu havalide İngıltereye zorluklar çıkarmalanna bitip tükenmez kuvvetli bir vesile hazırlamış oldu. İngiltere meseleyi kendi kendine halletmek için binbir çareye başvurdu: Filistini İkiye bölerek bir kısmmm Yahudilere tahsisi, diğer taraflarınm Arablara bırakılması bu cümledendir. Fıkri Arablar reddettiler ve Yahudiler beğenmediler. Yahudiler hazır anayurda gelmeğe başlamışken bu işin yanmyamalak kalmasına muyafakat etmiyorlar, Arablarsa kendi vatanlarında bir Yahudi yurdu kurulmasına asla razı olmuyorlardı. Böylelikle Musayı memnun edemiyen İngiltere Muhammedin de düşmanlığile ne yapacağını biimiyordu. Nihayet o bir çare bulunsun diye Londra konferansını topladı. Konferans ne çare bulabilir? Iramvay Şirketinin satın alınmasına dair mukavele dün Ankarada imzalandı Ali Çetudc&ya M. Sipesial Ispanyadaki gönüllüler harb bittikten sonra geri alınacak İspanya Reisicumhuru, hükumet kuvvetleri mukavemete devam ederlerse istifa edeceğini söyledi Londra 8 (a.a.) lyi bîr membadan yapacığmı bildirmiştir. Minorque adası meselesi, bahrî mehafili öğrenildiğine göre General Franko îngilİngiltere Frankistlere yardım şiddetle alâkadar etmektedir. tere hükumetine Minorque adasını işgal Bu mehafil, İtalyanlann Minorque aediyor etmek tasavvurunda olduğunu, yalnız bu Londra 8 (a.a.) îspanyol cumhu dasma yerleşmemelerine büyük bir ehemişgali münhasıran îspanyol kuvvetlerile riyetçilerinin elinde bulunmakta olan [Arkası Sa. 8 sütun 1 del italya teminat verdi Katalonya'da UeAiyen Fran ko ordularından bir grup Tramvay Şirketi 5 sene sonra şehre geçecek ^m Satın alınan şirketlerin devir ve teslim muamelesine devam ediliyor Ankara 8 (Telefonla) İstanbul Tramvay ve Tünel şirketlerinin bütün tesisat ve mevcud malzemelerile bütün mtiyaz hukukunun satın ahndığına dair olan mukaveleler bu akşam saat 19,50 de Nafıa Vekaletinde Nafıa Vekili Ali Çetinkaya ile bu şirketlerin salâhiyettar murahhası M. Sipesial arasmda imzalandı. Her iki taraf imzadan evvel mukavele metinlerini madde madde tekrar gözden geçirdiler. İmza merasiminde Nafıa Vekilimiz Ali Çetinkaya, şirket murahhaslarma hitaben dedi ki: « Mösyö Sipecial, Belçikada Sofina şirketinin mümessili ve İstanbul Tramvay ve Tünel şirketlerinin murahhası olarak sizleri hürmetle selâmlarım. Sizinle Nafıa Vekâletinin bu salonunda iki imtiyazlı şirketin mukavelesini imzalamak üzere ikinci defadır ki karşılıklı bulunuyoruz. İmtiyazlı şirketlerin v« kapitülâsyonların, dünyada, si yasî manada geri kalmış milletlerin ve idarelerin üzerinde tatbik edilen usullerden olduğu tarihen sabittir. Türk milleti ve Türk idaresi bu devreyi geçirmiştir. Biz bugün iddia edebiliriz ki dünyanın, terakki ve sulhta amil olan en çalışkan bir milleti mevkiine gelmişizdir. Artık modern terakkileri, modern işleri kendi vesaitimizle, kendi elemanlarımızla in sanlığın ve milliyetimizin menfaatine o larak kendimiz takib etmek istiyoruz. Belçikanm kıymetli bir müessesesi olan Sofina'nın bunu takdir ederek her iki müzakerede de gösterdiği hüsnüniyetten lArkası Sa. 7 sütun 1 de] italya ve Almanyada askerî hazırlık Bazı sınıflar silâh altına alındı Takas yolsuzluğunda devletin gördüğü zarar Ehlivukuf, ortada hiçbir zarar olmadığını iddia ederken. İnhisarlar Vekâleti başmüfettişi iki milyon liralık bir zarardan bahsediyor ııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınııııııııııiHiıııııııııııııınıııııııılııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiıııııı Romanyada yeni kabinenin mevkii Rumen hükumeti, millete bir beyanname neşretti «Romanya, Balkanlardaki dostlarile olan ittifaklarına imanında sebat edecektir» Londra 8 (Hususî) İtalyan hıüku meti 1901 sınıfı ile faşdst milislerind silâh altına çağırmıştır. Sılâh altına çağmlan efrad Roima civannda tahşid edilme'ktedir. Takas davası, uzun süren bir tahki İtalyan Hariciye Nezareti, tngiliz elçi kattan sonra muhakeme safhasına geç sinin sualine cevaiben mezkur davetin mişti. Muhakeme safhası da uzun süren münhasıran idarî mah'yette olduğunu )u davaya bakan İstanbul asliye üçüncü lArkast Sa. 3 sütun 4 dei eza mahkemesi, geçenlerde «iki beyan arasındaki aşikâr mübayenetin mahkeme mzurunda karşılaştırma ile münakaşası »•apılmak suretile hallb yolunda bir kaar vermişti. Çünkü, takas işine aid olaak Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti Başmüfettişi Ali Kemalin tahkikat fezekesi neticesine ve buna zamımeten VeLondra sefirimiz Tevfik Rüştü Aras, kâletin tahriratına göre, takas suiistima Lüleburgazda tren memurlarına verdiği inden devletin iki milyon yüz altmış beş paralar arasmda Atatürkün elyazısile bin lira zarar gördüğü mütebariz bulunimzalarını taşıyan bir beş liralığı da yan duğu halde, gene bu işte her bakımdan lışlıkla verdiğini, bu paranın kabilse bul alâhiyetli tayin edilen ehlivukufun mütdurularak kendisine iadesini ve kıymetli :efikan verdiği raporda, takas işinden dobir hatıra olan bu parayı kendisine gön ayı gerek memurların, gerekse memur derecek şahsa bunun birkaç mislini öde lmıyanların hareketlerinden devlete en Takas tsinde ehlivukuf olup dün mahkeyeceğini alâkadarlara bildirmiştir. ufak bir zarar bile gelmediği neticesine meye gelen İş Bankası müdürü Nejad ve. Iş Limited şirketi mudurü Bedri [Arkast Sa. 7 sütun 5 de] Tevfik Rüstü Aras Atatürke aid kıymetli bir hatırayı kaybetti Konferans bu işe bir çare bulabilmek için herşeyden önce onun aslında, başlangıcında ve devamındaki hataları tashihe ihtiyac vardrr. Bu hatalar şunlardır: 1: İngiltere hükumeti Filistinde bir Yahudi yurdu kurmak için ilkçağlar tarihinin kutlu ve adanmış toprağı hikâyesinin hatırasma sığınmıştı. Bu yanlıştır. 2 : Yahudi birligi için remz olarak kullanılan siyonizm dahi o hatırayı kullanmakta ve bir kere bir kısım Yahudiler Filistine geldıkten sonra onu tarihî bir hakikat ve hak olarak ileri sürmeğe başlamış bulunmaktadır. Bu da yanlıştır. 3 : Alâkadarlar Filistinde bir Yahudi Yeni Rumen kabinesi azaları bir arada yurdu kurulmasını, dünyadaki Yahudi meselesini halledecek bir tedbir gibi düBükreş, 8 (a.a.) Hükumet, bir be kabinesinin memlekete hitaben bir beyanşünmüşlerdi. Hata içinde hatadır. yanname neşrederek kendisinin dört mil name neşretmiş olduğunu haber vermekVaziyeti tahlile sonuncu noktadan baş yon azası olan millî kalkmma cephesi tedir. Bu beyannamede ezcümle şöyle delıyalım: Şimdiye kadar Filistine 400 bin hükumeti olduğunu ilân etmiştir. nilmektedir: kadar Musevî muhacir geldi ve oralarda Beyannamenin metni « Millî teceddüd cephesînîn mu Etrüsk hakkında yapılan Millî Müdafaa Nazırı bu tahkikatın verdiği netice hususta teminat verdi kuvvetleri artıyor Londra 8 (a.a.) Hartuye Nazırı Hore Belis Ha, Londranın müdafaası en büyük itinalarla hazırlandığını dün bildirmiştir. İki yeni alay Londrada daimî surette kalacaktır. Eylul aymdaki buhrandan sonra İngiliz payıtahtınm müdafaası hazırlık larını tenkid eden ve 100 toptan <bah.seden gazeteler şımdi Londranın, hava hücumlarma karşı koymak için en yeni tipte 400 topa malik olduğunu tebarüz ettirmektedir. İngilterenin hava AdliyedOn çıktyorlar llllllll llllllllllllll IIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIII lllllllllllll I lllllllllllllllllllllll i" 1 1 llllll» Vapurun, bütün gayretlere rağmen 11 milden fazla bir sür'at temin edemiyeceği anlaşıldı Hava kumandamnın nutku YUNUS NAD1 Sa, 2 sütun 3 fel Londra 8 (a.a.) Hava kuvvetleri kuımandan muavini Mallory, eski hava subaylarmın bir ziyafetinde söylediğ: nutukta demiştir ki: « Şimdiye kadar oldukça gerileddk Fakat bundan sonra düşmanlara karşı koyabiliriz. Büyük Britanyanm hava kuvvetleri, geçen eyluldekine nispetL çok daha f azladır. O zamandariberi ga Bükreş, 8 (a.a.) Rador ajansı, ge hassalası olan hükumet, devlet hayatının çenlerde teşekkül etmis, olan Romanya Sa. $ sütun St U&. jret ımımtazam teraklkil^r göeteıma§tia»i Etrüsk vapuru (Yazısı 7 nci sahifemîzde)