6 Şubat 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

» mak, yolunu BUGÜN Tekzip mi, Teyit mi? Yazan: Ömer ye DOĞRUL Amerikadan gelen haberler, Cüm - hurreisi Mister Rooseveltin geçen sa lı günü Ayan meclisi askerlik komi tesinde söyldiği son derece mahrem sözlerden bahsetmiş, bu sözler, A - merikanın dış için geniş bir Amerika, dünyanın en büyük ve en kuvvetli demokrasisi olduğu İçin, onun cümhurreisi tarafından dış si- yarete dair söylenen sözlerinin bü - yük bir kıymeti vardır. Fakat bu 8ö2 ler, gizli bir toplantıda söylenmiş ol duğu için yapılan ifşaata bir takım yanlışların karışması gayet tabii idi. Nitekim öyle de olduğu, Mister Ro- oseveltin daha sonra vuku bulan be yanatından anlaşılmıştır, Asıl mesele şudur: Amerikada in firat siyaseti lehinde olan büyük bir cereyan vardı. Bu cereyana taraftar olanlar, Amerika dışında ne olursa olsun, alâkadar olacak ve yalnız A - merikanın menfaatlerini düşünmek ve korumak fikrinde idiler. Hâdiselerse, mütemadiyen bu ce- yeyam baltalamıştır. Meselâ Ameri- ka Uzakşark ile alâkadar | olan bir memlekettir. Onun oradaki hâdisele- ye karşı göz yummasına imkân yok- tur. Sonra Amerika, cenubi Amerika He son derece alâkadardır. Halbuki orada da menşei Avrupa olan ve ee- Bubi Amerika memleketlerini bir ideoloji lehine kazanmayı istihdaf e den bir takım hareketler ve faaliyet ler göze çarpmaktadır. Buna benzer daha bir çok hâdise- ler Amerikada infirat cereyanı mü temadiyen zaafa uğratmıştır. Ve A- merikalılara bu asırda infiradm im- Daladier'ye Teşekkür Edildi e Dört Yeni Endüstriyel Kararname Hazırladı Parls, 5 (A.A) — Radikal sosya -| İlist fırkasının merkezi siyasi komis- yonu, Mtifakla aşağıdaki tekriri ka- bul etmiştir: Umumi siyasi encümen, mesaisi- ne başlamakta olduğu Şu anda Baş- vekil Daladier'ye ittifakla ihlâskâra ne İtimadını beyan ve kendisine bü tün Fransızları Fransanın istikbali- ni ve idealinin muslihane parılda - masını tam bir tesanütle ve mağlüp edilemez bir vahdetle himaye et - meğe parlâmento kürsüsünden da - vet etmiş olmasından dolayı teşek- kür eder. * Paris, 5 (A-A.) — Maliye encü - meninin teklifi üzerine Paul Ray - naud, dört kararname (yapmıştır. Bunlardan üçünün hedefi, sinai ci- hazların yenileştirilmesidir. Dördün- cü kararname, yeniden teşkilât vü- cude getirmek mecburiyetinde kal - mış olan anonim şirketlere has mü- kellefiyetleri tahfif etmektedir. Rooseveltin Nutkunun Amerikadaki Akisleri kânsız olduğunu anlatmıştır Halbuki daha kısa bir zaman önce Amerika #fkârı umumiyesi, ve cümhu riyaseti kati infirad lehindeydi. Amerika efkârı umumiyesinin ge şirdiği bu tahavvülü Mister Roose- velt geçen ay başlarında Amerika a- yan meclisinde irat ettiği - mesaija ait olduğunu, tam bitaraflığın tama- miyle modası geçmiş olduğunu, hat- tâ onun mütecaviz lehinde ve teca - yüz kurbanı aleyhinde bir tedbir teş kil ettiğini söylemiş, daha sonra da “Demokrasiler, her hangi bir yerde beynelmilel kanunsuz hareketlere, lâkayt kalamazlar, diyerek “hemşi « Fe memleketlere karşı vuku bula « cak tecavüzler, otomatik surette to - pumuzu kundaklar.. demişti. Meclis askerlik Kn giz Ki toplantısında Mister e Rooseveltin söylediği sözlere nit neşriyatı müte- 14ip, kendisi, mesajında © söylediği zleri teyit etmiş, ve bu suretle, A- EA mütecavize maddi ve ma- zi öder bulunmak hususun - Dsi. 'uğunu bir kere daha an Mütecavize bul ettik na muht, Yardım etmemeyi ka ten sonra tecavüze uğraya - ia silâh ve mühim - yardım etmek arasin « aş adım, pek geniş olmasa gerek - rikanın bu şekilde ha bir muharebe vu - Tat siyasetinden ayrıl- miştir, Amerikanın ayrılması ise, İnfirat siyasetinden hemşire dı Yardım ve mü zahere; sümme 2 Basindadış. t göstermesi ma Onun için Mi Yanatını teyit mi meydandadır, Antikemünişi ster Rooseveltin be » tekzip mi ettiği Tok AL BCAA) — Japon - ttaly: di man demiyeti emi bili: ie menfaati olan bütün Asya mik. letlerine mensup deleğelerin bir kon- forans halinde toplanmağa davet e- ye için teşebbüste bulunmuştur. a a 20 eylülde Tokioda top- tuttuğunu apaçık göster | DIY! Nevyork, 5 (A. A.) — Cümhuriyet çi muhalefetin orgam olan Nevyork Herald Tribune, Amerika efkârı u - mumiyesinin harici siyeset sahasın - daki temayüllerini gösteren bir ma- kale neşretmiştir. «Bu gazete diyor Kİ, enn encümeninde söylemiş olduğu sözler Amerikada ne kadar garip görünür- se görünsün - Amerikalıların sempati leri hakkında dosdoğru olarak haki - kati söylemiştir. Bu sözler, o kadar açıkça söylenmiştir ki hattâ naziler bile anlamışlardır. Ayni gazete, Amerikalıların tota- Hter devletlere karşı demokrasilere müsait bir siyaset takibine taraftar olmakta 1917 senesinde olduğu ka - dar müttefik olduklarını yazmakta- dır. Amerika Hariciye Nazırının bir cevabı Vaşington 5 (A. A) — B. Hul, Cümhuriyetçi ayandan Capperin Ja- ponyaya demir maddeler ihracını pro testo etmesine cevap olarak gönder miş olduğu bir mektupta 1 temmuz 1937 den itibaren Çine yapılan harp malzemesi ihracatının 14.257.277 do- lara baliğ olmuş olduğunu bildirmek tedir. e iğ Çekoslovakyada Yeni Bir Emirname Noşrediidi. Prag, 5 (A-A.) — Nazırlar meclisi, cumhuriyeti himaye kanununu şid- detlendiren hükümleri muhtevi bir emirnameyi kabul etmiştir. Ecnebi devletlere veya onların mü messillerine karşı yapılacak hareket. ler bizzat Çekoslovak milletine karşı anette bulunulmuşcasına ve mez- kür devletlerdeki mukabil hükümler derecesinde cezâlandırılacaktır, m KISA HABERLER 5 (A.A) — Mecar orta el- m zl murları bugün Moskov' > “e vuharipleri kendileri» Droulers eski muharipi ie Roma seyahatinde Deşe Geta erilen bayrak ve nİSeRi. İtalyada Fransa» ; kargı yapılan mücadele sebebile, geri ya rmaşlardır. göndermeyi KATE onanması Kebir'e gitmiş” tir arasında Algerie, Dup- Gelen yeni leri ile Wautour, Gue- Yalx, Forh "Albatros, Verdun, Vevalmy çarpmaktadır. tarda. muhripleri Mare meclisi ban- pe bir takım tadilât yapıl- kanın iye karar vermiştir. Naşaşibi Murahhasları da Konferansa İştirak Etmek Üzere Tayyare İle Hareket Ettiler mi ya Kahire, 5 (A.A.) — Naşaşibi fırka. m âzasından beş zat başlarda Ra- gp bey Naşaşibi olduğu halde bu sa- bah tayyare ile Londraya hareket etmişlerdir. Bu zevat, Londra konferansmda Filistinin mutedil fırkaları temsil edeceklerdir. Müftünün fırkası mutedillerin bu şekilde temsil edilmelerine muarız olduğundan bu hâdisenin yüksek A- rap komitesinin konferansa iştiraki meselesini ortaya atıp atmıyacağı Suale şayan gözükmektedir. ÇIKARMA (Başı 1 incide) gibi göstermek gafletinden çekine lara dahi tavsiye etmekle mükelle- Oz. 4 hez Main N is başladığına bakarak hepsini bir mâ. Ba ve mahiyette sanmıyalım. Ve bir. kinelim. Bankalar skandali gibi va- gibi ortaya atılamaz. Sanki memle- | mış ta on altı senelik Cümhuriyette bu inhidama kimseler o aldırmamiş, kimseler göz açmamış, şimdi senle karantine bayrakları dikiyoruz! tıklarile natürel biçime girdiler. Bi- raz da fertler ellerindeki yağlı ka- rayı koyunlarında saklamak ihtiya- tmı gösterseler. Yemen Delegasyonu Reisi Seyyidülislâm Hüseyin Filistin Konferansına giderken KAŞ YAPMAK İÇİN UĞRAŞIRKEN GÖZ MALIYIZ! suratma karşı da söylerim - (hirsiz) 1 — Denizbankta aykırı bir iş veya dediğim zaman daima şunu düşünü. birkaç iş varsa bunu sadece (aykırı|rüm: Ben bu adama hırsız diyorum, | sarat, ehemmiyetsizdir. iş) olarak ele alalım. Tahkik mi ede-| acaba ben çalamadığım için fasiki ceğiz, teftiş mi, ne yapacaksek alâ-| mahrum vaziyetinde kaldığımdan mı j alâheysiz yapalım. Hiç yoktan memle| diyorum, yoksa doğruluğum tiftik kette bir bankalar skandali varmış| tekesi gibi çalıya şahlandığından mı? 3 — Bu gibi işlerde alman tedbir lim. Bir memleketin şerefi müşterek-| ve tertipler! de yanlış anlayıp yanlış; tir, fertlere peşkeş çekilemez. Biz| tatbik etmekten son derece sakm.| graf ajansı örfi idare ilânı hakkında | zaretleri vardır. gazeteci meslekdaşlar bunu yalnız | malıyız. Denizbank bütçesi yetişe-| aşağıdaki tebliği neşretmektedir: birbirimize değil, gazeteci olmayan-| memiş, bu yüzden memurlar (bir) wlâmetler m? w : örmesi belirdi! Memurlarda Aylikların yüz el& liraya kadarı tam, fazlası yarım verilecek. Hayır! rayı tam, peki; fazlasının yarımı, ha- alen yüz elli, iki yüz alan yüz! bizim anladığımız şekildedir. Yüz elli, yüz elli; iki yüz, yüz yetmiş beş. Londrada Yangınlar Çıkarıldı Tedhişçiler Bir Hapishaneye de Bomba Attılar Liverpool, $ (A.A.) — Dün akşam saat 23 te Walton (o hapishanesinin duvarına atılıp patlıyan bir bomba duvarın sıyalarının bir kısmını ko - parmışsa da duvarda delik açma - mıştır. Derhal gönderilen kuvvetli bir polis müfrezesi, şehrin hapisba- be etrafındaki mahallelerini kuşat- mıştır. İrlandalıların sakin bulun - dukları mahallelerde $ baskın ya - pılmıştır. Maamafih polisin bu fas- Hiyetleri neticesiz kalmıştır * Londra, S(AA) — Dün gece 5 m ELEK a mmm ia RR İftira İle Mücadele Yazan: B. FELEK 'edeniyet ilerledikce, diyorlar, hastalıklar artıyor; insanları tehdit eden illetler, âfetler, mikrop- lar çoğulıyor. Hattâ bunların içinde cemiyet halinde yaşamanın doğurdu ğu bir takım hastalıklar dal budak sa yor. Bunlara karşı her memlekette binlerce mütehassıs lâboratuvarlar - da, hastanelerde, kliniklerde çalışı - yor. Hususi, resmi kurumlar bu has talıklarla mücadeleye girişiyor. Her sene bu mücadelenin, bu çalışmala - rın feyizli semereleri hakkında ista- tistikler neşrediliyor. Geçenlerde gazeteler yazıyordu: Haydarpaşadan Pendiğe kadar olan havalide sıtma mücadelesi başlamış, Allah yapanlardan razı olsun. Daha içerilerde frengi mücadelesi, trahom mücadelesi gibi esaslı sıhhi seferber liklerimiz var. Şehirlerimizde bir tifo vakası gö rülse hemen civarına aşılar yapılı - yor, önü alınıyor. Bir vakitler beşe- riyeti tehdit eden veba ve kolera gi bi salgınlardan da hamdolsun pek e- ser kalmadı. Yavrularımız üç dört aya basınca derhal çiçek aşısı yaptır Coventry . mağazalarında 4 yangın iştır. Bu yangınların, yangın çıkaran bombalar yüzünden vukua gelmiş olduğu zannedilmektedir. mıyor muyuz? Bir vakitler devasız bir illet sayı lan verem uzun mesai sayesinde bü- Kün tedavisi kabil bir hastalık oldu. Sanatoryomlar, prevantoryomlar, al- tan tedavileri, açık hava tedavileri ba Ateş süratle söndürülmüştür. Ha-|derdin de önlüne geçiyor. Macaristanın Örfi İdare Tebliği İnsanlığın henüz tamamen yene- mediği kanser âfetinin de yakında bir çaresi bulunacak. Bir milletin sıhhati onun en bü - yük servetidir. Onun için her taraf ta umumi sıhhati"koruyacak tedbir - Budapeşte, 5 (A.A.) — Macar tel-İler almak işiyle mükellef sıhhat ne- Bu nezaret meselâ münakalât ne Adliye nazırı aşağıdaki suçlar için | zareti, posta (telgraf © nezareti, gün sonra aylık aldılar. Kıyametten | bütün Macar topraklarında örfi idare | hava veya bahriye nezareti gibi bazi yahut kanuna aykırı toplantılarla birine ulu orta harman etmekten çe-İ Bunu da yanlış anlarız. Yüz elli Ti. | âmme nizamma muhalefet, 3 — Hususi eşhasa karşı şiddet ha- tandaşlar skandah da damdan düşer|yır! Hepsinin yarımı! Yani yüz elli| roketleri. Bu tedbir Budapeşte havrası önün- kette müthiş bir ahlâk inhidamı var-|İlk okul türkçesinde dahi bu tedbir) de yapılan suikast üzerine alınmış- Denizbank aylıklarından yüzde o-| şebbüs ve hareketlere karşı şiddetle ğine ben çok şükür fazilet fedaisi olarık tuz minha olacakmış. Bu İyi bir ted.| harekete karar vermiş olduğunu gös- ortaya fırlamışız, vatan hudutlarına|bir. Fakat binlerce vatandaşın yüre-| termektedir. çöklürmemek şart. | ———>—- Gazeteler kendi buluşları ve man. |le. Denizbank kurulmazdan önce biz | çok değildi. Belki azdı bile. Akay, bir Denizyolları, bir Diman-| Yıllarca hizmet görmüş, kıt ka lar, bir Fenerler, bir filân, bir fa lan teşekkül vardı. Ve buradaki vatandaşların ay -| yerden göğe Ben birisine - ki eminsem çok defa (lıkları başka yerlerdekilerden hiç te| yüzde otuz kesmek kimsenin aklın MISIR KRALİÇESİNİN ZİYARETİ 7 Kraliçe Feride, geçenlerde, Kral Farağun kız kardeşleri İle birilikte Kahire opsrasını #iyaret etmişlerdir. o Kraliçe nin solundaki Prenses Fevzi» ya, sağındaki de Prenses > Faizedir. nin teminat haline almmış bulundu- | İzannetmektedir. naat yaşamış, çoğu da zam görme- miş insanların müktesep hakları kadardır. Onlardan dan geçmez ve elinden gelmez. Bu iyi tedbiri de yanlış anlıyoruz gibi geliyor. Bu olsa olsa neden sonra ve yenice teşekkül eden Denizbankın yalnız banka tarafındaki bazı yüksek aylıklar için alınan bir tasarruf ted- biri olsa gerek. Eğer Denizbanka sonradan katılan teşekküllerde, ban- kanın kurulması sırasında birdenbi- re fırlamış aylıklar varsa, o başka, Vüzuhsuzluk içinde kalındıkça en mükemmel tedbir ve tertiplerin yan- iş şayialara yol açacağı şüphesizdir Milli Şefin seçtiği ve Millet Mec- lisinin ittifakla itimat ettiği bir hü- kümet ancak vatandaşın hakkımı ve- rir, müktesep hakkından yüzde, otuz santim bile kesmez. Bu yanlış anla- yışımızdan doğan yanlış endişelerin giderilmesini hepimiz gönül birliğ' le rica ediyoruz, İngiltere Silâh ve Tayyare Bakımından Almanyaya Faikmiş Londra, 5 (A.A) — News Chro nicle gazetesine göre, B. Chamber. Isin umumi seçim tarihini gelecek teşrinievvel olarak tesbit etmiştir. Başvekil, o zaman İngilterenin silâh ve tayyare itibarile Almanyaya faik olduğunu, ticari rönesans, bütün Pasifik müdafaa plânlarının tama. men hazırlanmış olduğunu, zirai re- fahın iadesini ve harp halinde İaşe- ğunu bildirecek vaziyette olacağını vekkilâne boyun mu eğecektir. ilân ma memleketlerde mevcut, bazı yerler- sizl Ni - ü yayalım Makale, e ka- nezaretlerden de değil Lâkin bütün bu maddi, gözle ve- ya mikroskopla görülür ve nihayet az çok çaresi bulunur hastalıkların yanında henüz devası bul, başka ve dehşetli bir âfet vardır ki mutlaka yetişmiş adamlara ârız olur ve dağ gibi bir adamı sırasına göre iki üç gün içinde devirif gider. Bu Afetin adına iftira, tezvir ve curnal cılık denir, Diğer hastalıklar gibi bunun iâ- <ı, seromu ve daimi muafiyeti yok - tur. En büyüğümüzden en küçüğümü 7e kadar istisnasız olarak bu Aletin tehdidi altındayız. Umulmadık bir zamanda ve tıpkı diğer hastalıklarda oldğu gibi mane- vi bünyemizin biraz zayıfladığı bir anda habisliğini yapmıya başlir ve bizi yere vurur, Bu hastalık da maalesef medeni | yet hastalığıdır. Frengi gibi cemiyet hastalığıdır, Şu farkla ki; bunun mik robu yoktur. Bünyesi en sahih sandı ğımız vatandaşlarımızdan gelir. A - mansız bir belâdır. Acaba beşeriyet yakında bu ifti- ra, bu tezvir, bu curnalcılık âfetiyle de sıtma, verem, trahom mücadelesi gibi muntazam bir teşkilâtla, plânlı ve azimli olarak mücadeleye başlaya cak mı? Yoksa dalma münevver, olgun i ve işgüzar adamları mahveden bu â- fete karşı yine eskisi gibi: “Atarlar sengi hârayı dirahti mey- Diye bu canavarın önünde müte- ——— m Ipekiş - Dinçer Spor Maçı Çekirge, 5 (TAN muhabirin- den) — Bayramda Mudanya, Bur. sa İpekiş ve Müdanya Dinçerspor futbol takımları arasında yapılıp © iki sefer İpekişin galibiyetile neti. celenin maçın revanşı bugün Ata- türk stadyomunda beş bin kişilik bir seyirci huzurunda lera edilmiş, oyun 3-2 İpekişin galibiyetle ne (| ticelenmiştir.