6 Şubat 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

1 nG “Bütün Gözler YEDİĞİMİZ ETİN HİKÂYESİ Yugoslavya | Resmi Teşekkül Canlı Koyun Alımında Niçin Üzerinde (Ban 1 incide) kim rol sahibi olmuşlardı. Sloven- ler küçük bir okalliyet teşkil ettik- leri için onlar bu teşekkül tarzına muhalif değillerdi. Fakat Hırvat - lar, Yugoslavyanın Avrupai bir medeniyete sahip oldukları için, kendilerini gerek kültür, gerek me- deniyet bakımından üstün tutar - lar ve Sırpların idaresi altında ya- şamayı rıza ile kabule mütemayil değildirler. Onların ötedenberi di- lekleri istiklâl sahibi olmak ve Yugoslavya ile federe bir devlet olarak birleşmektir. Senelerdenbe- Tİ bu uğurda çalışmışlardır. Hattâ liderleri Radiç'i 1929 da bu uğur- da kaybetmişlerdir. O tarihten son- ra da onun yerini Maçek almıştır. Müâçek Hırvat halk partisinin şe- fidir. Prens Paul ve Dr Stoyadinoviç şim diye kadar Hırvatlarla Sırplar ara- sında bir ahenk tesisine ve müt- tehit bir devlet vücude getirmiye çalışmışlardır. Fakat Hırvatlar a- rasında federalizm cereyanı kuv- vetli olduğu için bir türlü Maçek'i susturmıya ve Hırvatları tatmin etmiye muvaffak olamamışlardır. Mayet, Orta Avrupa mese- lelerinin ehemmiyet kesbet- mesi üzerine Dr Stoyadinoviç yeni intihabat yaptırarak Hırvatların hü kümete daha geniş mikyasta iştirak lerini temin etmek istedi. 2 ay evel yapılan intihabatta Hırvatlara tam serbesti verdi. Hırvat gazeteleri is- tedikleri propagandayı yapmakta ve istedikleri kimseleri intibapta tamamen serbest bırakıldılar. İn « tihabat tamamen serbest bir şekil. de cereyan etti. Hattâ Stoyadino- viçe muhalif olan bütün partiler birleşerek müşterek bir cephe vü- cude getirdiler. Fakat intihabatta yine Stoyadinoviç kazandı. Doktor Stoyadinoviç intihabatta kazanmış olmasına rağmen, Ma - çek'le tekrar anlaşmıya ve Hırvat. bir siyaset takip etmiye Füzi ol - du. Hattâ biraz müzakerelere de gi- rişti. Fakat anlaşılıyor ki, bu müzake- reler de müsbet netice vermemi (Senelerdenberi bir türlü halledile meyen İstanbulun et derdi üzerinde muharrirlerimizin yaptıkları tetkik- lere ait yeni bir safhayı da bugün an latıyoruz. Şehrimize hayvan gönde- ren muhtelif piyasalardaki hakiki vaziyetin iç yüzünü aşağıda okuya - caksınız.) * Karışık safhalar Orta Anadolu havalisinden Yuna nistana ihraç edilen hayvanlar işinde çok karışık safhalar vardır. Bu defa Yunanistana Türkiyeden hayvan it- hal işi, Samsundan tehcir edilmiş ve elyevm Pirede hayvan komisyoncu- luğu ile büyük bir şöhret ve servet kazanmış olan Dilmet oğlu Yarda- naki isminde bir Yunanlının inhisa ri altında gibidir. Bu adam, Kayseri havalisinden Yunanistana hayvan çekebilmek için İstanbulun koyun tüccarlarından biri ile anlaşmıştır. Bu sebeble Yunanis » tanın hayvan tüccarları bu havaliye yanaşamazlar, mal k Bu anlaşma, ziraat kurumunun bu havalide iş yapabilmesine büyük bir mani teşkil eder. Yunanlstana ssv- kedilmek üzere hayvan toplatan Dil met oğlu, bu havalinin hayvan müs « tahsillerine dolgun fiyat verdiğine nazaran hayvan sahipleri tok satıcı vaziyetindedir. Bunun için Ziraat ku- rTumuna pek yanaşmazlar. Yanaşsalar bile Dilmetoğlu ve şerikleri derhal fiyatı yükseltir ve müstahsilin gözü- nü açarlar. Piyasaya fuzuli tesirler Birkaç koyun tüccarının gerek Kay seri havalisinde ve gerekse İstanbul- da piyasaya hâkim olabilecek ve ics- bında, ortada hiçbir makul ve man- tiki sebep olmadığı halde piyasayı büyük yardımı olmaktadır. Çünkü, bunlara rekabet edebilecek herhangi hususi veya resmi bir kurum bü ha- valide mübayaatta bulunmak teşeb - büsüne geçeceği esnada ya Dilmetoğ- © — ya lekeler, aşağıya kayarken delik ve ona işaret ediyormuş gibi sal- Janıyordu. Hatçenin babası o gün şehre İn- mişti. Kiraladığı eve geceleri bir fahişeyi getiriyordu. Fahişe on se- © nede biriktirdiği dört beşi birliği — yatan yastığının altıma koyuyor du. Mehmet Ağa, kadın uyurken onları ora'lan aşırdı. Şahit, suhut © şoetu, Kadın soyulduğunu isbat e- © demezdi. iş Ertesi günü Mehmet Ağa kah- © vede #mca oğlu Veli ile görüşür- ken “herifi öyle bir mantara oturt tuk ki sorma! Kıyıya çıktı. Hiç iş- © killenmedi, Ayakta durarak, göj- süne kollarını kavuşturdu. İşte o © zaman verdik dumanı, Neyse kanı © ge kızın namusunu temizledim, di» yordu. luna ve yahut İstanbul ve Kayse- rideki elemanlara yapılacak ufak bir işaret, derhal bu Yunan teşekkülünü harekete geçiriverir. Hemen hayvan talepleri başlar. Tabii bu talepler derhal piyasada tesir yapar. fiyatlar Yükselir. Lüzum görülürse bir mik- tar mübayaat Yapılarak, yahut muh- telif yerlerdeki sürüler pey altına 4- narak piyasanın yüksekliği istenil- hemi muhafaza edilebilir. Fakat | fiyatla toplanan hayvanlar, Yunanistana gitmez, bu hareketi lü- yumlu bulan tüccarın hesabına geçi- O Harim Zarar bittabi hay - mali me kir retfü arzetmiştir ve bu teşebbüs teşebbislerine kâr yerine ziyan e miştir. Bir kısım büyük hayvancılar, İstanbul piyasasında maruz oldukları ve olacakları zararı, bu teşebbüs sa. hipleri ile şarktaki hayvan tilecarla. rı ârasına girmek ve piyasayı yük - seltmek suretile sattırdıkları hayvan- lardan temin ettikleri kazanç ile ka- patmak yolunu tutmuslardır. Ellerin- deki hayvanatı mahalli piyasa fiyat- larma göre sattırdıktan ve teşebbüs sahiplerinin “baskaca havvan alamı - yacağını anladıktan sonra-da fiyatı düşürmüşlerdir. Yaptığımız tetkikler, küçük farklar la bu seler de öyle olduğunu göste- riyor, Ziraat kurumunun teşebbüsü yine böyle sebepsiz bir tereffü ile karşı - lanmıştır ve bu tereffü pek yakın bir zamanda olduğu gibi beher kiloda dört kuruş gibi çok müthiş bir yük- seklik arzetmiştir. “Rekabet Edemiyor ? | Pey altına alma işi ! EE arayan Anadoluda resmi ellere hayvan al- dırmamak için en emin çare, muhte lif hayvan istihsal merkezlerinde bu- lunan sürüleri pey. altına almaktır, Buna askeri ihtiyacatı, mektepler, hastaneler gibi müosseselere karşı müteahhit bulundukları et sarfiyatı. na karşı meşru ve muhik bir tedbir gibi ileri sürüyorlar, Ziraat kurumu resmi vasıtalarla bütün Anadoluda, böyle pey altında bulunan hayvanatın miktarını tahak- kuk ettirirse, görecektir ki, pey akın- da bulunan hayvan miktarı memleke- tinin beş senelik ihtiyaçlarını mü « kemmelen karşılıyacak miktarda çı- kacaktır. Bu şimdiye kadar hiçbir resmi makamın nazarı dikkatine çerp mamış bir hakikattir. Nerede olursa olsun bir hayvan sü- rüsünün bir müteahhide ait olduğu, ve pey altında bulunduğu söylenince, resmi eller derhal o sürünün başın- dan çekilir ve pey sahibinin o sene içinde nerelere ve ne miktarda et ver mek için taahhüd altında bulunduğu miktarın tahkiki cihetine hiçbir Za- man gidilmez. Son derecede mevsuk olduğu be » yan olunan bir Iddisya gören İstan - buldaki bir kaç tücdar namına, Er- zurum, Bitlis ve Kayseri taraflarında elli bin baştan ziyade, koyun pey al- tında bulunmaktadır. Yine ayni iddiaya göre de, vasati Anadoluda, cenup ve şimal sahilleri- mizin bazı şehir ve kasabalarında da on beş bin sığır ayni şekilde pey al- tındadır, Halbüki bu tüccarlardan bir kıs - mınm şahsan hiçbir resmi müesse- seye taahhütleri yoktur. Taahhüt sa- hipleri belki sadece ortakları veya tanıdıklarıdır. Pkşeere bir kudret kazanmaları- Bulgar'stan ve Balkan Antantı “nese (Başı önelde) timalleri baş göstermiştir. Diğer taraftan Bulgaristanın da Antanta şerefli bir surette iştirakten memnun olacağında şüpbe yoktur. Çünkü, Bulgaristan kollarını bağla- yacağı yerde umumi vaziyeti takvi- ye ettiğini hissedecektir. Sofya ma- hafili tarafından takdir olunduğu gi bi, bu hareket Bulgaristanı ilhak da iresine girmekten korur. Bu da Ru - manya ve Yugoslavyaya arkadan zâ- yaf oldukları hissi vermez. Bir rivayete göre Bulgaristanın Antanta girmek için cenubi Dobruca nin kendisine verilmesini isteyecek- tir. Çünkü burasının 'Bulgarlarla meskün olduğu, Köse İvanof kabi- nesinin bu tesviye şekli ile milli e- melleri tatmin ederek Münihtenberi fazla heyecan gösteren tadilcileri teşebbü- | teskin edeceği anlaşılıyor. Voleybol : Dünkü Müsabakalar Dünkü karşılaşmalarda Akın #por, Halıcroğluna, Eyüp Gelatasa- Taya, Çelikkol yüksek muallim Demleme İtalyan mektebi de Kur- 'uşa galip gelmiştir. TAN İtalya Askerini Çekmiyeceğini Şehir Boşalıyor Cümhurreisi de 6-2-939 SPORDAN MABAAT Uludağdaki Resmen Bildirdi | Fransaya Geçti | Kayak Yarışları (Başı 1 incide) (Başı 1 incide) Tebliğte bunlara işaret olunduktan | ourgeli bombardıman ettiklerini bil- tan sonra faşistliğin İtalyada yerleş- |diriyorlar. Dün akşam Alikant şehri mesinin yirminci yıldönümünün tes- idinden bahsolunuyor ve faşistliği daha ileri götürmek için yeni ka- nunlar yapılacağı anlaşılıyorsa da bunların mahiyetinden bahsolunmu- yor, Konseyde kabul edilen karar sureti şudur: “Geronenin İşgelile bütün Kuta- loniyanın bundan böyle bolşevik te- safından kurtulduğu bir tarihte top- lanan büyük faşist konseyi kahre- man İspanyol muhariplerile lejyo- nerlere hararetli selâmını gönderir ve faşizm gönüllü kuvvetlerinin dâ- va Frankonun zaferile metleelenme. den bu dâvayı terketmiyeceklerini herkese bildirir.” “Kati zafer lâzım,, Giornale d'İtalia da konseyin ka- rarmt ele alarak diyor ki: “Kızılların silâh ve orduları İs- panyada ve tertip eyledikleri ve va- kit vakit iltica ettikleri ve müzahe- ret gördükleri bitişik topraklarda ta- mamen tasfiye edilmedikçe ve her türlü diğer haksız müdahalelerden vazgeçilmedikçe, Frankonun zaferi- ne tam ve emniyetli adı vefilemez. Buna binaen, İtalyan | lejyonerleri, İspanyol toprakları kızıl askerlerden tamamen temizlenmedikçe bu top- rakları terk etmiyeceklerdir.” Söz sırası İtalyanın Londra, 5 (Â A.) — Büyük pazar gazetelernin siyasi muharrirleri, Hit | lerin nufkundan sonra artık sözün İ- talyaya ait olduğu kanaatindedirler. Bu muharrirler, İtalyanm Akdeniz havzasında diplomatik taarruzunun vahim neticelerini gizlememekle be- | #aber bazı âmiller kendilerine olduk- ça cesaret verici mahiyette görün - mektedir. Sunday Times gazetesi, bundan böyle Avrupanın, hiç olmazsa garp Avrupasının, yalnız harpten sakma- cağını değil, barıştan da istifade ede- ceğini ümit ettiren ciddi sebepler mevcut olduğunu bildirmektedir. Gazete diyor ki: “Fransanın İtalyaya taarruz et - miyeceği ve eğer İtalya, Fransaya hü cum ederse İngilterenin Fransanın yanında yer alacağını söylemek bir mütearifeyi isbata kalkışmak de mektir, Mussolini böyle bir tehiikeyi göze almak istiyecek midir? Bu tak- dirde muzafferiyet' ihtimal! pek uzâk ve böyle bir muzafferiyet olduğunu farzetsek bile bunun faydaları nis- beten daha az talili bir diplomasinin faydalarından dahi çok az olacaktır. Hakikatte, İtalya, Almanya kati o- larak kendisile birlikte yürümedikçe harbı düşünmez. Fakat bu şartlar al- tında bir harbın en muhtemel netice- si İtalyan hakiki iştiklâlinin niha- yeti demek olmıyacak mıdır? Almanyanın şimdi dahi hâkim ve nafiz bir partöner olduğu doğru ol- makla beraber: İtalyanm Alman yar dırdı ile hezimetten kurtulacağı bir harpten yade hakikat olmıyacak mıdır? Almanyaya gelince, gazete, harp- | ne de 50 bamba atılmıştır. Beş kişi yaralanmış, bir çok evler hasara uğ ramıştır. “Hükümetçilerin bir tebliğinde Ka- talonya cephesinde düşmanın Garo- ne havalisine kadar ilerlemeğe mu - valfak olduğu, Estramadure cephesin. de cümhuriyeteilerin Valsegullle böl gesinde iki mühim mevzi ele geçir - dikleri bildirilmektedir. Son dakikada alınan bir haberdâ, de, Frankistler Figawrese girdikleri (bildiriliyor. Fakat, bu haber henüz teeyyüt etmemiştir. Le Perthus, $ (A.A) — Havas: Fransiz ve İspanyol makamlarınm âkdettiği konferans saat 17 de mesa. isini bitirmiştir. Cümhuriyetçi kıtaa- tn Fransaya geçişi aşağıdaki sıraya göre olacaktır: Evvelâ bütün sivil mülteciler, son ra otomobiller, daha sonra da krtast geçecektir. Krtaat derhal | silâhtan tecrit edilecektir. Mitralyözler yolun soluma, tüfek ve bomba'gibi zati si- lâhlar da yolun sağma konacaktır. Halen burada tam bir intizam hü küm sürmektedir. Büyük eaddeden muazzam kamyonlar geçmektedir. İspanvada, vaziyetin ovahimliğine, ve.milliyetperverlerin yaklaşmasma rağmen her dakika çoğalan halk sa- kin ve pasif görünmektedir. * Port Vendres, S5 (A.A) — Bu s2- bah, İspanyol hükümeti donanması - na mensup 8 ve İl numaralı Vedet- ler bursya gelmişlerdir. Vapurlarda otuz kadar zabit ve deniz müsteşar. ları vârdır. Bunların verdikleri beyanata göre, İspanyol hükümeti Figuerası boşalt- uya mecbur olmuştur. Çok seri olan iki vapurda yakacak kalmadığı İçin Toulondan talimat gelinciye kadar bu rada 48 saat kalmalarına müsaade e- dilmiştir. Diğer taraftan Rosastan hükümet çi orduya mensup 16 zabitle buraya gelen iki, balansel, gümrük tarafın - dan müsadere edilmiş ve Alman mah reçli çok mühim miktarda silâh çı karıtmıştır. Bauyhış - Sur - Mer arazisinde 4 bin asker Fransaya girmek için mü- saade beklemektedir. Bunları vakti gelince Argoeles - Sur - Mer temerküz kampına sevk için icap eden etrtibat alınmıştır. Tarihi eserler bombalandı Le Perthus 5 (A. A) — Dün öğ leden sonra, İspanyol Artistik hazine sine'ait tabloları nakleden kamyon - lar Fizüeras - la Jongucra yolu üze- rinde bombardıman edilmiştir. Tab - lolara bir zarar gelip gelmediği he - nüz meçhuldür. Hükümetinin nezdin de teşebbüste bulunması için dük d?- Elbeye bir protesto telgrafı gönderil miştir. La Jonguera nazrlar meclisi dün budud yakınında bir köyde toplan « mıştır. Matbuata hiç bir tebliğ verik sonra, bu düşünce daha zi. | memiştir. Fransız hudat mıntakasında Perpignan'dan verilen bir habere tenberi abloka için yapılan gayretle- | göfe, Cümhuriyetçi ordunun ricat ri kırmıya muvaffak olduktan sonra |etmekte olan 50 bin kadar askeri, bu memleketin müstemleke sahasın- | Perthus mıntakasında hududa var - da bir sergüzeşti tecrübe etmemesi | mak üzere bulunuyorlar, için hiçbir sebep görmemektedir. Keza Le Böulon, 5 (A.A) — Hududun da kayda lâyıktır ki, askeri kontrolü son derece teşdit 6- şurası Hitler nutkunda İtalyayı Fransaya | dilmiştir. karşı teşciden sakınmıştır. Almarya, | Geçen günlerde sivil memurlar ancak menfaatlerini takip için yegi-| tarafından verilmiş mürur ruhsati - ne yolun İngiltere ve Fransa ile harp | yelerinin bugün askeri memurlar ta etmek olduğuna kanaat getirdiği za: | rafından vize edilmesi icap etmekte- man İtalyaya silâhla müzaheret ede-|dir. Yolların kontrolü takviye edil - cektir. Yazı şu suretle “Fakat Almanya sını ve çabuk ve nihal bir harp im- künsizlığını gözönünde tutmağı Öğ renmiş görünmektedir. —— — Denizlide Ters Bir bitiyor? i i iii ; getiri. Yapılmıştır. Bİ Ka Şen miştir, Yollardaki barajlar, yayaları ve arabaları her beş kilometrede dur İngiliz silâhlanma durmaktadır. Perpignan ile Fransız « yol hududu arasındaki mınta « ka, askeri mıntaka haline gelmiş o - Yup siviller hususi mürur rühsati - yesi olmaksızın bu mıntakada dola - şamamaktadır. Azana neden ayrıldı? Perplgnan, 5 (A.A) — B. Azşne- m Negrin kabinesinde devlet baka- (TAN) — Çal kazasının İn: olan B. Giral İle brilikte bu sabah Ti Neticeleri (Başı 6 ımcıda) nü öğleden evvel erkekler arasın da 1800 metrelik iniş müsabakasi! yapılmıştır. Bu müsabakaya elli üç kişi iştirak etmiş, ârızalı ve © 'manlar arasından geçen bir arazis de yapılan bu inişte birinciliği tanbül Dağlık Klübünden Mah mut, ikinciliği Bursa Dağcılıi Klübünden Cihat, üçüncülüğü Ankara Gençlerbirliğinden Nâzu kazanmışlardır. Öğleden on teknik müsabaka olan slabon ya" rışı yapılmış, birinciliği İ, klübünden Ekrem Karay, ikincis liği Bursadan Cihat, üçüncülüğü Bursadan Adnan kazanmışlardır. Akşama doğru Bayanlar arasın da yapılan iniş müsabakası karın sertleşmiş olmasından dolayı kısa bir mesafeye inhisar ettirilmiş, bi“ rinciliği İstanbuldan Hikmet, £ kinciliği Ankaradan Meliha Sev» gican, üçüncülüğü Bursadan Mar binür Anaca kazanmışlardır. Böyramm beşinci günü Bursa şehir yarışı yapılmış ve diğerlerin den daha heyecanis olmuştur. Kuşak'lıkaya denilen 2300 ynetre rakımındaki tepeden dimdik bir i* nişle 1800 metreye kadar inen bir meyil üzerinde yapılmış, bu yar şa yalnız İstanbul ve Bursa dağ- cıları iştirak etmiştir. Ankaralılar o sabah dağdan ayrıldıklarından bu yarışa girmemişlerdir. Yarış hiç düşmeden muvaffakiyetle bi- tren Bursa Dağcılık Klübünden Cihat birineiliği almıştır. Mesafo- yi dört dakika dokuz samiyede ka- tetmiştir. İkinciliği Bursadan Muh Ws, üçüncülüğü Bursadan Cemal adında bir köylü çocuğu kazan mıştır. —————— — men âmade olmadıkları mânasma alim maktadır. Bazılarına göre, bu nok hakkında eümhuriyetçilerle hüküme tin diğer âzası arasında tam bir gö" rüş farkı mevcuttur. Fransız Nazırının Burgostaki temasları Burgos, 5 (A.A) — Eski Fransı$ bakanı Leon Bernard dün akşam Nasyonalist Hariciye Nazırı Gene * ral Jordana ile görüşmüştür. B. Berard mülükattan sonra gazi tecilere yaptığı beyanatta, gerek na" zır tarafından ve gerek nasyonalist İspanyada gördüğü güzel kabuldes dolayı çok memnun olduğunu söy lemiştir. Görüşmede Hariciye bakanlığı kül tür şubesi direktörü de hazır bulun muştur. Berard, bir müddet daha İspan « yada kalacağını söylemiştir. Pazartesi günü Generalle tekrar * Romadan bildirildiğine göre, Fa 5 şist mahafili, Fransız âyanından B. Berard'ın Burgos seyahatini itimat - sızlıkla karşılamakta, Fransayı iki yüzlülükle ve İtalyaya meydan oku- mak istemekle itham eylemektedir- ler. Maamafih bü mahafil, B. Be - rard'ın Burgos'da bulunmasının İtal yanlarla Frankistler arasındaki silâh duğu hattı hareketi unutturmıyaca - ğını beyan etmektedirler, * Roma, 5 (A.A.) — Müssolini, İs- panyada harbetmekte olan gönüllü İtalyan tayyarecilerinin kumandanı Madrit, 5 (A.A) — Katalonya ha- rekâtı hakkında tefsirlerde bulunan matbuat, İspanyol milletinin, felâ - kete rağmen mücadele azmini teyit etmektedir. Demokrat A.B.C. gazetesi | diyor yanın hezimetini kabule âmade de- pat | mahfillerde, cumhur başkanınm se-|ziliz. SİT- | yahati kendisinin ve umumiyet iti Komünist Mondo Abrero gazetesi barile cümhuriyetçi siyasi şahsiyet-| de; “Her defa daha birleşmiş olarak lerin Negrin tarafımdan derpiş edi-|bir tek irade ve enerji bloku halin- müdafaaya müzaheret etmeğe'de mukavemet edeceğiz, diyor.