4 Şubat 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

b | Rusyanın Yeni Harp Gemileri İnşa Etiği İsbat Edilemedi Almanlar İngilizlere Bir Nota İle ,Deniz Silâhlarını Arttıracaklarını Resmen Bildirdiler Londra, 3 (A.A) — Dün akşam hariciye nezareti tarafından neşredi len bir tebliğde bildirildiğine göre. Almanya hükümeti geçen 18 sonkâ- nunda bir nota göndererek İngiliz camiasmı teşkil eden milletlerle mü savatı temin edinceye kadar tah- telbahir filosunun tonajını tedricen arttıracağını bildirmiştir. Almanya, 1939 başlangıcmdan itibaren muahe- de ile tesbit edilen haddi buluncaya kadar bü kararını tatbik edecektir. Bundan manda Almanya inşa edil mekte olan 10.000 tonluk K. ve H. kruvazörlerini “B.,, senıtmdan “A, sınıfına geçecek surette teslih ede- cektir. Bu suretle hareket etmekle AL manya muahadenin kendisine ver - miş olduğü haktan istifade etmekten başka bir şey yapmış olmuyor. Hariciye nezaretinin tebliğinde Almanya hükümetinin donanmasmı Aynl mahfellerde temin edildiği. ne göre, Almanya 800 ile 1500 ton arasında daha ağır gemiler inşasını derpiş eylemektedir. Bunlarm faali- yet sahası, tonajları 250 ile 600 ara sında olan şimdiki tahtelbah'rlerin fualiyet sahasından daha büyük ola caktır. Kruvazörlere. gelince, deniz mah fellerinde beyan edildiğine göre, Al imanya, Sovyetlerin bu tipte (yedi gemi inşa etmekte olduklarmı isbat edememiştir. Bu mahfeller, mushede mucibin- te Almanya bu - tonajda beş gemi inşa ettiği takdirde Sovyetlerin de ayni - tonajda yedi gemi inşa etme. ğe hakları olduğunu hatırlatmakta. dırlar. Sovyetler, eğer bu tipte yedi kru- vazörleri yoksa herhalde muahede- rin kendilerine verdiği haklardan İstifade ederek bu tipte yeni gemi - takviye edeceğini geçen ilkkânunda ler inşa edeceklerdir. Salâhiyettar haber verdiği hatırlatılmaktadır. mahfellerde söylendiğine göre A! - Berlinde cereyan eden dostane | manya bu kararını bildirmeden ev- kümeti 30 ilkkânunda bu hususa da- 18 sonkânunda Londraya tevdi edil- miştir. Deniz mahfellerinde söylendiğine müzakerelerden sonra Almanya hü-|vel uzun hazırlıklarda bulunmuştur. Çünkü Berlin kararmı 19 ilkkâ- #r tahriri bir beyanname tanzimine| nunda Londraya bildirmiştir. Hal - muvafakat etmiş ve bu beyanname|buki munzam İki ağır kruvazörler- den ilki olan Seydlitz, sonkünunda denize indirilmiştir. Munzam yeni kruvszörlerin fkin göre, Almanya evvelce İnşsata baş. Cİ ve sonuncusu halihazırda Bremen İı ancak dört sene sonra İngiliz tah bilecektir. - Veltalyada © Asabiyet (TekzipEdildi (Başı 1 incide) © Churehil'e hücum ediyor, © ile Eden ve Atlee'nin ve taraftarları. nm Chamberlain avam kamarasında- cum ettiklerini kaydediyor. © Gazete diyor ki ri değildir,“Bu tesanüt ideal ve ayni lamamış İse, tahtelbahirlerinin tona. | tezgâhlarında inşa edilmektedir. Yakında denize indirilecek olan telbahirlerinin tonajıma müsavi ola|bu kruvazörle ağır kruvazörlerin a- dedi beşe çıkmış olacaktır. Almanyada |Son Nutkun Bir Kısmı 3 — Amerika silâhları aratmak i- çin anlaşmak lehindedir. 4 — Amerika her milletin siya- #4, içtima istiklâlini muhafaza et- mesi lehindedir.,, 'Cümhurreisi, ordu Komitesindö gizli kapaklı bir şey söylemediğini, fakat bu komitenin gizli bir takım is tihbaratı tetkik için gizli toplanmış Roma, 3 (A.A.) — Geornale &'Tsny. | olduğunu, kendisinin de bu toplantı a gazetesi bugün bir makalesinde | Ya iştirak ettiğini anlatmıştır. Roosevelt Yılbaşı mesajında neler söylemişti? da, mütearnza yardım edecek her ha lümata göre, Amerika büyük elçisi İtaratmdan Şiçi sarayma tevdi etti. (Bayı 1 incide) merkez addolunduğuna göre (Kars, Sarıkamış, Kağızman, Karaköse, İs- pir, Bayburt, Tercan, Hınıs istihsal şubeleri vaziyetindedir. Bu şubeler - de toplanan koyunların satış mua - meleleri Erzurumda yapılır. Sevke - dilecekleri yerlere göre ya Bayburt yolu ile Trabzona veyahut Tercan yo lu ile Erzincana gönderilir. Erzurum ve havslisindeki koyun ticareti ehemmiyetleri sırasiyle Er - zurumlu Abdürrazak, Erzurumlu Ap tullah ve Narmanlızadelerin ellerin - dedir. Fakat Abdürrazak, bu havali- nin umumiyet itibariyle hayvan tica retine hâkimdir. ki Erzurum havalisinden İstanbula gönderilen hayvanatın yüzde altmış beşi Abdürrazak, yüzde yirmisi Ap - tullah ve yüzde on beşi de Narmanlı zadelere aittir. Bu üç hayvan tüccarının İstanbul komisyoncusu, mezbahada komisyon culuk eden Erzurumlu Mehmettir. İstanbul piyasasına hâkim vazi - yette bulunan Ahmet Kara ile Bakır- köyünde Haznedar çiftliği sahibi Hü seyinden başka koyun ticaretiyle meşgul bulunan orta halli celepler ve tüccar kasapların Erzurum ile ya pacakları muamâlelerde, muhakkak olarak komisyoncu Erzurumlu Meh- met, mulavassıt bir rol oynamakta - dır. Bu zatın tavassutu İstanbul et fiyatlarında tesir yapar. Çünkü, Er- zurumdaki satıcıdan kafa hesabiyle, İstanbuldaki alıcıdan kilo hesâbiyle komisyon alınır. Erzurumdaki satıcı lar komisyoncuya verecekleri mıkta rı mal fiyatı üzerine zammederler. Bu komisyonu toptan olarak alıcı evvelâ öder, malın mezbahaya geli - şinde de kilo hesabiyle ayrıca yine bu zata komisyon verir, Bu iki cephe Mi komisyon, mevsime ve (piyasaya göre İstanbulda kilo başına 30 para i. le yetmiş para arasında inip (çikar. Vasati olarak kırk para tâhmin edile Tnt p hökim vaz! - yette olan koyun tüccarları, muame lelerini görünüşte komisyonsuz ve doğrudan doğruya Erzurumdaki tüc- carlarla yaparlar ve #ilhakika kömis yon vermezler. Fakat İstanbuda sa - havalisinden İstanbula gelen bütün koyunların mecmü sikleti üzerinden kilo başına birer kuruşun fuzult ola- rak halkın cebinden çıkıp komisyon- icuların ceplerine girdiği anlaşılır. Bu hesap, muamelenin peşin te - diye suretiyle . yapıldığına göredir. Eğer muamele vade ile yapılıyorsa komisyon olarak kilo başına aynca yirmi para daha zemmedilir. İstan - buldaki küçük tüccarlarla celepler, hemen umumiyet itibariyle vade ile mal aldıklarına göre İstanbulun bü- tün istihlâkâtında ilk el olarak kilo başına altmış para komisyon kabul ve hesap etmek doğru olur. Halbuki ikinci el olan toptarcılar la sermayesiz kasaplar arasındaki ve Oki nutkunu söylerken İtalyaya bü-| © Mister Roosevelt yılbaşı mesajın- | resiye alışverişte de, ikinci el komis yonu olarak kilo başına asgari bir kuruş alındığına göre İstanbul halkı tarafından perakende suretiyle istih- İâik olunan et mıktarı mecmüuunun be 'ber kilosuna asgeri yüz para gibi e hemmiyetli bir miktar komisyon düş mektedir, Çoban bahşişi faslı : Bir de bu derece ehemmiyeti haiz olmamakla beraber, yine kilo başın- da on para gibi bir tezayüde sebep 0- yetlerinde yapılan toptan alış veriş - Yediğimiz Etin Hikâyesi İden komisyon ve çoban bahşişi ola - rak açıktan kilo başına iki kuruş otuz para koyun başına 68 kuruş otuz pa Ta ve 70 bin koyunda da 48 bin küsur Tira çıkmaktadır. Bu yekünun yalnız Erzurum ve bavalisinden alınan hayvanlara ait olduğu da unutulmamalıdır. Işte, et işlerini idareye teşebbüs eden Ziraat kurumunun hayvan alı - mında aradaki mütavassıt elleri kal dırmak teşebbüsünde bulunması Er- zurum ve havalisindeki hayvan tüc - carlarının senevi elli bin liraya va - ran bu ticaretini kurtaracak mahiyet te görüldüğü için, Ziraat kurumun - dan diğer alıcılardan fazla fivat iste- mek yolu tutulmuştur. * > İstanbulun et işine alt bir safhayı yukarda anlattık. Yarın da bu işle uğraşan bir kısım tüccarların Zirsat kurumuna hangi yollarla müşkülât çıkarmak istedikleri hakkında tafsi - Müt vereceğiz. "İMPEKS,, İşi Bir Netice Vermedi (Başı 1 incide) yede yapılacak liman işlerile alâka- dardır. Gazetelerde İmpeks şirketi i- le alâkadar olduğu haberinin çikmasi üzerine derhal Londradaki şirketi ta- rafından merkeze davet edilmiş ve orada kendisinden bu mesele hakkın- da malümat istenmiştir. Haber aldı- dımıza göre Krep bugünlerde şebrimi xe dönmek üzeredir. Avdetinde bu işe İsmini karıştıran gazeteler aleyhinde mahkemeye müracaat etmek niye - tindedir. n Denizbankta Teffişler Böyramda resmi dairelerin tatil ol- yene binasını satın alınması, Almanyada yaptırılan vapurlar. İngiltereye ıs - marlanması kerarlaştırılıp ibzari bir mukavele yapılan 11 vapur işlerile beraber Denizbankın bütün muame- Yâtını gözden geçirmektedirler. Müfettişler, Denizbankın bazı ser- vis şeflerinden muhtelif meselelar ü- zerinde izahat almışlardır. * İktisat Vekili Hüsnü Çakır. dün lerini henüz bitirmiş değildir. Yal- nız vekil, bayram tatili içinde vekâ- let müsteşarı Halil Nazmi ile görüş müş, müfettişlere yeni talimat ver - miştir. Müsteşar Hall Nazmi, yarın An- karaya dönecektir. Lord Halifax Hitlerin Nutkuna Cevap Verdi Londra, 3 (Hususi) — Hariciye Nanrı Lord Halifax bugün, Her Hitlerin “Büyük Harpte takip olu - nan hedef Almanyayı dünya ticare- tinden mahrum (etmekti, tarzında son nutkunda söylediği sözlere ce - vap vermiş, İngilterenin hiç bir va- kit böyle bir şey istemediği, sulh dev rinde ticaret rekabetinin refaha hiz- lık olduğunu söylemiş, daha sonra nutkuna şu şekilde devam #tmiştir: “Biz bir kimse ile mücadele fikrinde değiliz. Fakat mücadeleye girmeğe zorlanırsak durmadan vazifemizi yap Roosevelt'in Son Nutku Karşısında (Başı 1 #ncile) tırmıya başladi ve bir taraftan da Amerika Cümhürreisi Roosevelt, 'diktatörlüklere karşı bizzat taarru- za geçti. Bu taarruzu ilk defa bir ay kadar evvel yaptı. Meşhur tarihi nutku ile, diktatörlüklerin dünya için ne büyük bir tehlike teşkil et- tiğini anlatarak, Avrupa demokra- silerine kuvvet vermiye çalıştı. B u defa ikinci bir nutukla bu taarruzunu maddi müeyyi- de ile kuvvetlendirdi. Demokrasi- lere yardım edeceğini ilân etti ve Amerika Cümhürreisi Roossevelt, dudu olduğuna işaret etti, 1916 de Amerikanin Almanya a- leyhinde harbe karışmıya karar vermesile, bugün sulhü ve demök- rasiyi kurtarmak Için diktatörlük- lere karşı açtığı harp arasında fark yok gibidir. Bugün harp diplomat- lar arasında ve borsalarda cereyan etmektedir. Amerika bu harpte demokrasiler tarafına iltihak etmiş bulunuyor. 1918 de Amerikanın demokrasilere iltihakı nası! Alman- yanın mağlâbiyetine sebep olmuş- sa, bu defa da Amerikanın demok- rasilere yardıma karar vermesi dik- tatörlüklerin dünya Üzerindeki ta- hakkümünü sarsacaktır. Amerika bugünkü vaziyette de- mokrasilere nasıl yardım edebilir? Bu yardım askeri olabilir; onla- ra, silâh, mühimmat ve tayyare vermek suretile; Malt olabilir; onlara kredi açmak ve Almanyaya kapılarım kapa- mekla; Siyasi olabilir; bir harp vükuun- da demokrasiler tarafında bulu- nacağını bildirmek suretile. Nitekim Almanve İtalyan mat buatı şimdiden telâşa düşmüştür. Roossevelt"in nutku karşısında Ak man ve İtalyan matbuatının neşri- yatı bu telâşın bir ifadesinden baş- | ka birşey değildir. > Bananmamle. hu haraket ila dün. yayı yeni bir harbe düşmekten kur- taret “Çünkü diktetörlükler, şimdiden sonra yeni bir harp teh- didi yapmadan evvel hayli düşün- miye ve Amerikayı da hesaba kat- mıya mecbur olacaklardır. Stadyom Kupası İşi (Başı 6 incrda) İkinei devrede daha güzel bir oyun oyniyan Pera, iki gol daha yaparak maçı 4-2 kazandı. | Galatasaray - Şişli Galatasaray - ŞişM (arasındaki karşılaşma da heyecanlı fakat bir parça sert cereyan etti. İkinel dev rede bazı hoşa gitmiyecek hâdise- ler de oldu. İlk golü Galatasaraylılar, Sü - leyman vamtasiyle kaydettiler, Şiş li devre sonlarına doğru penelti - dan mukabele ederek beraberliği temin ettiler ve devre 1-1 berabe- re neticelendi. İkinel devre daha heyecanlı ok du ve Galatasaraylılar ikinci gol - lerini yaptılar, Şişli de tekrar Di- Tanin ayağı ile muköbele etti. Bu golden sonra #aha ortasında yapı - lan lüzumsuz bir hareket yüzün - den her ikf takım birbirine girdi- ler. Maçın neticesine üç dakika ka la Galatasaray penaltıdan gelibi - yet golünü yaptı, ve son dakikada da Şişli sahadan çıktı, Bu suretle, Galatasaray 3-2 maçı kazanmış ol du. İran - Mısır Dostluğu mak mecburiyetindeyiz. o Mister) yo, arasndaki ananevi dostluk do 'Chamberlain'in bütün mesaisi boşa layısiyle. iki hükümet mütekabil or ta elçiliklerini büyük elçiliğe çıkar- mağa karar vermişlerdir. Kâbildeki sati olarak Erzurum havalisinden 70) Lyd Core da, bir natkunda Fran- | itibarile kabul olunmadıkça, İspan- 4-2.939 ÜR aaa elek ASKERLİK İŞLERİ & a) 335 Doğumluların Muayenesi Eminönü Askerlik Şubesinden: i — Bu sene askerlik çağına giren 399 doğumlularla muayene ve muameleleri t- &barile bu dağumlulara o Dirakılan daha evvelki doğumluların fik yoklamaları şubat 930 dan İS mart 939 tarihine kndor devami edetektir. 2 — Eminönü merkezinin fik yoklaması; 6.7, 17, 18, 27, 28 şubat ve 1 mart günü, A lemdar nahiyesinin $, 9, 18, 28 şubat ve 3 DA 4 mart. Kumkapı nahiyesinin 10, 11, 21, 22 şu- bat ve O MA 8 mart Küçükpazar nahiyesinin 15, 25, 26 şubat ve 18 ili 15 mart tarihlerinde yapılacak» tar. 3 — Her mükellef bizzat veya bitvasıta nüfus cüsdanlarile ve mahalle mümensil- leri de beraberlerinde olürsk sağlıkları, sağlamılıkları, sanatlarını ve tahsll derece- Jerink kayıtıarına yazdırmağa ve nüfus cüzdanlarını İşaret etlirmeğe mechurdur- lar, Bunu yapmamış veya Yâptirmamış 0- lanlardan askerlik karımunun 83 öncü maddesine tevfikan 10 ra para cezam a- Uipır. Erat Yoklaması Bayoğlu Yerli Askerlik Şubesinden: 1 — Beyoğlu yerli askerlik şubesine bağlı müslim ve gayri müslim 31 330 (dahil) bütün yerli ihtiyat eratın yılık yoklamalarile 335 doğumlulurın ile yok- laması, & Şubat 989 ile 15 mart 830 gün leri arasında ve şube binasında yapıla - caktır. Bu maksatla muhtelif doğumla » isrdan hangi nehiyeler halkının hangi gün lerde şubeye müracaat edecekleri aşağı - da yazılidır. A — 310: 330 (ash) doğumlular Şubat 6 ve 7 günleri Beyoğlu Merkez pahiyesi, Subat $ ve 9 günleri Galata merkez nahiyesi, Şubat 10 ve 11 günleri Taksim nahi- yeri, 2 Şubat 13 gfinâ Şişli nahiyesi, Şubat 14 günü Kammpaşa nahiyesi, Subat 15 günü Hasköy ve Kemerbun. gaz nahiyeleri, B — 321: 395 (dahli) doğumlular: Şubat 16 ve 17 günleri Beyoğlu Meme kez nahiyesi, Şubat 18 ve 30 günleri Gnizta mehiyes, Şubat 21 ve 22 günleri Taksim nahi - yeni, Şubat 73 günü Şişi nahiyesi Subat M4 günü Kasımpaşa nahiyesi Şubat 25 günü Hasköy ve Kemerbur- gaz nahiyeleri, C — 328 320 (deh) doğumları Şubat 77 ve 28 Mart 1 gürileri Beyoğ- Ye Mieienm mablemel —— Mart 2, 3, 4 günleri Galata nahiyesi, Mart, 8, 7, 8 günleri Taksişa mahiyesi Mart 9, 10 günleri Şist! nahiyesi Mart 11, 13 günleri Kasımpaşa nabi- Mert 14, 15 günleri Yinsküy ve Kemere burgaz nahiyeleri, 2 — 338 doğumlular kendi mâhallele- ri halkile birlikte geleceklerdir. 3 — 310 334 (dshil) doğurmlulardam yoklamasmı hani bir sebeple büzüne ka- 'dar yaptırmamış olanlar ân şubeye mü - solosluğa bildirmelidir. Askerlik Yoklamalarına Davet i Eminönü Yabancı Askeriik 810 - 320 doğumlular 62.099 ta, ten 152999 a kadar * OSM - 325 doğumlular 162039 ta, ten 20.2099 n kadar 328 - 330 doğumluler 272.099 ta ten 153090 « kadar yoklamaları Yapılacak - ür. $ — Yoklamalır ber gün sabahlerin saat 9 da şubemizde başlıyarık anat 12 de bitmiş olaesktir. — & 4 — İhtiyat ynklamelerım ventır. yanlar ve herhenei resmi ve *re, müessese, #sbeikn serin ve i da çalışıp tn yukande ilin edilen © zarlında yoklümuya gelmiyeni ve o miyenler hakkında (askerlik Kanununun 93 Ünel madilesindeki ceza Shküm tat bik edilecektir. $ — Yoklamalara ber mükellef rütüs cüzdanı bir Terim bir İknmetzih. sena- di fle şöbeye gelecektir. © — İşbu yoklama askerlik kanunu-