4 Temmuz 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

BUGÜN Hankov Muharebeleri Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL U zak Şark harbinin sıklet mer- i kezi Hankov şehri oldu. Çinli fer burasını müdafaa için çalışıyor - İsr. Müdafnaya muvaffak olurlarsa, İskert müşahitlerin anlatığına göre )urası, bir Japon Vaterlufu olur, hazlarsa çekilmek ıztırafında kala faklardır. Ayni askeri ;müşahitlere Şöre Çinliler üç müdafsa hattı hazır famışlardır. Birincisi onan vilâye- Binden geçmektedir. İğincisi Pekin - Mankov hattı üzerindeki Sinyang - er Kuşihe kadaf uzanıyor. Ü - meüsü Taponları Muling dağ silsi- sine kadar çekiyof. Çinlilerin bütün bu hatlar üzerin- © bütün kudret/ve kahramanlıkla DI Bösterecekleri şüphe götürmez. akat Hankovuy'en fazla tehdit eden İİ, Yangise pehridir. Bu nehir üze de Taponişrın muhripleri, zanbot AYI VE aske; taşıyan nakliyeleri iler Yebiliyor #e son verilen haberalere *re birçok mâniaları aşmış bulun * Diğer taraftan Hankova karşı 2Pon tayyarelerinin şiddetli akın - * Yapmaları bekleniyor. Fakat tay akınları Hankovu düşürmiye gelmez. Hankova karşı asker lâzımdır. Ve Japonlar bunu dır, Japonları tehdit eden ke lm âmil, nehrin tuğyanları - | Taponların vaziyetini zâfa uğra - diğer âmil, Hankova karşı bu ha Hekeceri “yapmak için — şuradan Psker çekmek ıztırabında kalma. anıdır, Bu Yüzden Japonların Şansi ile maldeki vaziyetleri zâfa uğramış lunuyor, Japonların kendileri de kl pi ile Şansi de kendilerine kar ie, çeket eden Çinlilerin 300,000 fazla olduklarını bildiriyorlar. e taraftan Japonların Çehar ile FR Slkdeşindeki çgezizeberigin anlaşılmaktadır. Bilâkis burada ankov İle temasta olan bir Çin hü. sisteminin hâkim olduğunu Yor, Nihayet her yerde demiryol saha- beş mil ötede, Japonların 9lmadığı ve Japon kuvvetle- müstahkem şehirlerden çıka- ri anlaşılıyor. Buna mukabil Yerde Çin çeteleri teşekkül et- Ye bu çeteler köylülerin mah- koruduktan başka Çin or- iş çç vüntaram kıtaları sıfatile Körmekte ve Japon cephesinin muvasalayı kesmekle Bay aktadır. 2 iz İN bunlar Japonyanın büyük ri mesele ile yüz yüze geldi. Vag eriyor, Bir askeri mütehas- $u şekilde anlatıyor: geri bir kuvvete karşı yü- Ve vahşi bir takım insanları nik ii vasıtalarla korkut. Asker, şi ildir. Bilâkis Japonlar çok leri lere karşı yürüyorlar. Geçe- Yerle, he *, baştan başa kendileri- İla vanda Arazi dağlıktır ve mo Beğiygı, taların yürüyüşüne müsait Ün, © Onun için Japonların bun- De yapacakları, her za #İyade merakla beklenmek- Ayak Bastığı Gün Li run 2 (A.A) — Atatürkün mü ço YAK bastığı günün yıldö » tan e yevanlı törenle kutlan Yük bi ul kapısında giriş gösterişi ei Ek e Tesmi yapıldı. Mera li İşcan oç, pülettiş Tahsin Uzer, alis, 0 General Toydemir, Ağrı katılmıştı Pay. Memur ve okul Şarbay 4 arafından sö Sik alkıştandı. söylenen nutuk Öğü la Aziziye tabyesinin k bir AŞ yıldönümü bü li . ve binle isimi rakile tak e LE rce kişinin “er alayları yapılmaktadır. Londra, 3 : berlayn demiştir ki: — ei çi müttefikleri yirmi senedenberi harbi kazandıklarını söy Jar. Biz bü serbest demokrasiyi ser Sakimiyetine karşı muhafa - za etmek ve kuvvetten ziyade nizam ve kanına hüküm sürdürmek için mücadele ettik. Eğer hürriyetimizin tehdit edildiğini görecek olursak ve bu hürriyeti müdafaa etmek için harpten başka çare olmadığına ka- naat getirirsek yine çarpışmakta te- reddüt etmiyeceğiz. Nazır, Büyük Harpteki zaylatı ha tırlatmış ve başlıca vazifenin böyle bir kıtalin tekerrürüne mâni olmak olduğunu söylemiştir. Ispanya hakkında Chamberlain, en iyi çarenin harbe nihayet vermek İ olduğunu söylemiş ve bir tavassut teşebbüsünün muvaffakıyeti belirdi- 8 takdirde hükümetin muhariplerin İlehine olarak her fırsrttan istifade edeceğine dâir teminat vermiştir. Ha #p, muhalif partilerin tarzı hareke - tine teessüf ederek bu hareketin İn- giltere haricinde milletin yekvücut olmadığı intibamı bıraktığını teba - rüz ettirdikten sonra şöyle devam İ etmiştir. — Memleketin, sulhü muhafaza liğimizi istediğini j SEYLAN Müthiş Fırtına Kolom bo, (A-A.) — Şiddetli bir muştur. Viyana, 3 (A.A) — name mucibince, hali hazır. Hususi ekonomi devlet komi- seri Refelsberger, yeni komi- serleri tayin ve idare edecekleri müesseselerin ehemmiyetine gö- re maaşlarını tesbit etmeğe me- mur edilmiştir. Sulistimalleri görülen bazı komiserlere karşı bu sabah Buerkel tarafından it- tihaz edilen vadikal tedbirler neticesinde Seys İnkuart tara- fından neşredilen bu kararname Anşlustan beri kendini göster- miş olan buhranı izale edeceği zannedilmetkedir. Filhakika Anşlustan dört gün sonra bütün hususi Yahudi müesseselerinin başına nasyonal — sosyalist par- tisine mensup okomiserler geç- miştir, Kendilerinden denilebi. İecek bir şekilde bu müessese- lerin başına göçen bu komiser- ler, mmuamelâtı murakabe etmi- ye başlamışlardır. Bu usul, bazı komiserlerin ehliyetsizliği veya suiniyeti dolayısiyle suiistimalle İngiltere Ne Vakit Harbe Girişmekten Çekinmez ? ek e İngiliz Başvekili Çenberlayn, İngilterenin Güttüğü Harici Siyaseti İzah Ediyor (A.A,) — Ketteriny'de söylediği bir nutukta Çen- i Avusturyada Şiddetli Tedbirler Alınıyor Bütün Komiserlere Muvakka 12 Komiser de Tahaşşüt Seys İnkuart tarafından neşredilen bir karar: da hususi müesseselerin başında bulunan bütün Komiserler, | Ağustosta işten çı evvel faaliyetleri hakkında izahat vereceklerdir. Çek Südetleri Aşırı Taleplerden Vazgeçti Bir Fransız Gazetesi, Almanyanın Bu İşte Gevşeklik Göstermesini, Şimdilik M Meşgul Olması Şekli Paris, 3 (A.A) — Matbuat, Çekos- Wovakyadaki ekalliyetler meselesiyle meşgul olmaktadır. Övr gazetesinde Madam Tabouis, diyor ki: Südetler Prag hükümetinin kendi- lerine vereceği imtiyazları tetkik et- metkedirler. Artık Speaker nazariye sinden ve onun veto hakkından geçmislerdir. Südetler, Çek meelisi- nin teklif edeceği bütün şekilleri red dedebilecek kuvvette.bir veto hakkı bulunduğunu iddia ettikleri şefleri- ne Speaker İsmini vermektedirler. Fakat şimdi böyle bir şefin yerine bip rels ikame etmişlerdir. Ayni za- Başvekil Çemberlayn çare olmadığına kanaat getirmedik- çe kuvvetimizi ihtiyat olarak muha- faza etmek lâzim geldiği fikrinde - yiz. Harp zamanında iaşe ve takviye etmek hususundaki gayretlerimiz») meselelerinden bahseden nazır, do- den vazgeçmekliğimizi ve vahim ne | nanmânin”deniz. yo üceler tevlit edebilecek olan teca - (liğini temin edecek kadar kuvvetli vüzi bir tarzı hareket ittihaz etmek-|olduğuna dâir teminat vermiş ve zannetmiyorum. | memleketin harp zamanında istih - say ucan serimiz MudaTaA et - | salâtini çoğaliması Jâzımgeleceğini |le yazıyor: mek için kuvvet İstimalinden başka !ilâve eylemiştir. Bir Bakışta Dünya Haberleri Nlarının serbest» LEHİSTAN Memnu Gazeteler Varşova, 3 (A.A.) — Berlinde cr meltem fırtınası, bütün Seylânda"Ma"| ken iki Alman mecmuasile Danzig- him hasara sebebiyet vermiş ve şe - | de çıkan diğer bir mecmma kasta müs hirlerin sular “altında kalmasını ve |fenit neşriyatta bulundukları içen bir çok evlerin yıkılmasını bais ol > Polonyada satılmaları yasak edilmiş tir, ten İşten E! Çektirildi. Kampına Gönderildi sekilecekler ve 15 Ağustostan kampına gönderildi Viyana, 3 (A.A) — Stiria'nın siyasi şefleri önünde akşam bir nutuk söyliyen Buerkel, komiser, ler meselesine temas ederek de- miştir ki: — Kati bir temizlik yapmak lâzımdır. Bu komiserlerden ba- zıları kendilerine sit olan mal larla başkalarının mallarını hi- bahtanberi ekserisi Viyanalı 0- Jan 12 kadar komiser tahaşşüt kampında bulunuyorlar. Buerkel, bundan sonra alika- darlara ihtarda bulunarak şun- ları söylemiştir: — Kanunun çerçevesi hari - cine çıkanlar, şiddetle müdaha- le edeceğimden emin olabilir - ler. Bunlar, devlet veya partide bir mevki sahibi olsalar bile ya kalarını kurtaramıyacaklardır. manda her türlü toprak tahdidi iddi asından da vazgeçmişlerdir. Bununla beraber reislerinin yüksek milli mü- dafaa meclisine dahil bulunmasını arzu etmekte ve kendi diyetlerinin hususi ghkâma tâbi olmasın! istemek tedirler. Diplomatik mahfiller, bu İ değişikliği İngilizlerin şimdi Alman lar üzerinde Londrada lera ettikleri tazyiklere atfetmektedirler. İngiliz- ler, Avusturya borçları meselesinde Almanlara yaptıkları kolaylıkların mukabilini beklemektedirler. Bu de- ğlşiklik ayni zamanda Almanya Çekoslovakyada vakit kazanmak hu susunda gösterdiği arzuya da atfedil İmetkedir. Almanyanın bunu isteme sinden maksat, kendisinin Avrupada genişlemesini istemiyenlerin bütün gayretleriyle bu aralık Çek meselesi İlle uğraşmakta olmalarından de ederek Dantzig ve Macaristan ile İ meşgul olmaktır... Epok gazetesinde Donadicü, $öy- “Prag hükümetinin müzâkerölerde YUGOSLAVYA Elektroliz Fabrikası Belgrat, 3 (A.A.) — Bu sabah Bor civarında bir Fransız kumpanyası ta rafından tesis edilen bakır elektroliz miadenlerinin açılması, Fransiz — Yu göslav dostluğunun tezahürüne bir vesile teşkil etmiştir. Fransa sefiri merasimde hazır bulunmuştur. İTALYA Çeklerle Ticaret Roma, 3 (A.A.) — Italya ile Çe - koslovakye arasında mütemmim. bir ticaret anlaşması imza edilmiştir. Bu anlaşma mucibince iki memleket e- yasındaki eşya kontenjanı elli mil - yon kuron nisbetinde artırılacaktır. Palermo, 3 (A.A.) — Bersoglier torpido muhribi, mareşal de Bono'- nun huzurunda denize tadirilmiştir. LİTVANYA Öldürülen Asker Kaunas, 3 (A A.) — Salı günü AL man polisi tarafından öldürülen Lt vanyalı Gantohas'ın cenazesine yedi bin kişi iştirak etmiştir. Mağazalar matem alâmeti olmak üzere kepenk lerini kapamışlardır. Mezarın üstüne 150 çelenk konmuştur. Hiç bir hâ- dise kaydedilmemiştir. e AŞ Frankocular İleri Hareketlerinde Devam Ediyorlar Salamanka, 3 (A.A) — karargâh tebliğ ediyor: > Teruel cephesinde Frankistler mü him mevziler elde etmişler ve düş- manı ağır zay/yıta uğratmışlardır. Frankistler, birçok harp malzemesi ve silâh da almışlardır. - Kastellon cephesinde Umumi kıtaatımız daki Benita dua dağırı ve 1.53 Mina acaristan ve Danzigle nde Tefsir Ediyor Çek Harbiye Nazırı General Krejei ağır davrandığından bazan şikâyet edilmektedir. Fakat şikâyet edenler işin ehemmiye tesadüf edilen müşkülât ve ekseriya Almanya tara findan gösterilen sülniyeti hesaba! kutmamaktadırler. Hodza, tamamiy le kendisi tarafından hazırlanmış 0- lan statü projesini parlâmentoya tev di etmektense kabul edilmesi ihtima İli daha kuvvetli bir anlaşma elde et- mek için alâkadar bütün gruplarla geniş bir istişarede bulunarak muh- telif milletlerin meşru “emelleriyle devletin istiklâlini telif etmeyi ter - cih etmektedir. Bu tarm hareketin iyi bir neticeverip vermiyeceği şim- diden kestirilemez. Fakat ne olursa olsun hükümet, her iki meclise de kendisi tarafından hazırlanmış olan statüyü verecek ve biran evvel tatbi- kine geçilmesini istiyecektir. Bu pro İje muvaffak olmazsa, bunun, haki- ki mesullerinin kim olduğu o zaman anlaşılacaktır.,, Sovyetlerle Japonlar Arasında Nota Düellosu Moskova, 3 (A.A) — 31 Mayıs ta- İ rihinde Laperuz boğazında hasara uğ rıyarak Japonlar tarafından tevkif edilen Refrigerator Sovyet gemisi kanunsuz bir tarzda hâlâ mevkuf tu tulduğundan Tokyodaki Sovyet Bü- yük Elçiliği mezkür vapurun tayfa- siyle birlikte derhal serbest bırakıl ması için Japon Hariciye Nezareti nezdinde « teşebbüslerde o bulunmuş- tur. 28 Haziranda Tokyodaki Sovyet maslahatgâzarı Simelanin Japon Ha rielye Nazırı Ugaki'ye bir nota vere- Tek hasara uğrıyan bir vapura yar- dim edecek yerde Japon makamatı- nin mezkür vapuru memnu mıntaka da bulunduğu beyanile tevkif ottik- lerini ve vapur kaptanı aleyhinde de adli takibatta bulunduklarını beyan etmiştir. Japon Hariciye Nazırı mezkür tev- kif hâdisesini izah için müstahkem mevki olan Noslakuniseki Oburnu mıntakasında tevkif edilmiş olduğu- nu söylemesi üzerine Sovyet masla- hatgüzarı ikinci bir nota ile Japonya nin Portsmout muahedesinin 9 un- cu maddesi mucibince Sakelin adasi- | le mücavir adalarda tahkimatta bu- lunmamayı ve Laperuz Boğazında seyrüseferi serbest bırakmayı taah- hüt eylediğini hatırlatmış ve Nosia- kunisoki burnunda müstahkem mev ki yapılmasının Portsmout muahede sini muhil bulunduğunu söyliyerek Sovyet hükümetinin keyfiyeti protes to eylediğini ve mezkür mıntakada Portsmout muahedesinin derpiş etti- ği rejimin tekrar tesisi için Japonya mn icap eden tedbirleri almasını bek filerlemiye devam etmektedir. Fran |lediğini mezkür - gemi ile kaptan ve kistler bu cephede Tales'in sonubun | tayfanın serbest bırakılması ve kap- tan aleyhindeki adli takibatın dur. sın şimal sırtlarını işgal etmişlerdir. durulmasını istediğini bildirmiştir. GELEK Eğlenmek İhtiyacı Yazan: B. FELEK Doğrusu en güzel eğlence, hoşseh - bet, nüktedan şen, şatır arkadaşlar. la düşüp kalkmaktır. Eskiden: — Bir kol çengi! denilen insanlar vardı. Bulundukları meclisi gamdan, kasavetten kurtarır, (o meşelendirir, güldürürdü. Böyleleri şimdi azaldı. Neden azal. dı? Orasını tetkik etmedim. Lâkin böyle nüktedan - frenklerin spiritu- el dedikleri - tipler yok oldu. Halbu- ki insana neşenin maddi gıdalardan daha Hizumlu olduğu artık itiraz gö- türmez bir hakikat olarak kabul e- dilmiştir. Neşeli, şevkli ve zevkli fertlerden mürekkep olan milletlerde daima mu vaffak olmadadırlar, Çok eskiden bu ihtiyaç belki bugünkünden daha faz- la ilerlemiş ki, padişahlar, beyler ve zenginlerin nedimleri, dalkavukları ve şaklabanları varmış. Bunlar ara- sında cüretleri, mantıki sözleri ve mi- zah kılığına soktukları hakikati efen- dilerine anlatmada mahareti olanla- rın menkıbeleri tarihe geçmiş olan- lar çoktur. Bir kere unutmamalıdır ki, “hid. det fena bir müşavirdir,, sözü büyük ve kuvvetli bir hakikat ifade etmek- tedir, Çünkü “öfkeyle kalkan ziyan- la oturur,, Öfkenin de zıddı neşedir. Neşe vasıtası olarak insanların bul. dukları şeyler arasında içki, hiçbir zaman tam numara alamamış bir ça- redir. Bana sorarsanız, inhisara İrat ver mese doğrusu kara listeye yazılacak şeylerdendir. Halbuki tabit neşe, bu suni sarhaş- Tuğun yanında ne kadar asildir. Ne ise, bu vadide yürümekten vaz- geçelim de neşenin lüzumu bahsine dönelim: Eski eserleri okudukça vaktile biz den fazla eğlendiklerine ve eğlefi - ceye bizden fazla ehemmiyet verdik lerine inanmamak kabil olmuyor. Geçende elime geçen Evliya Çele- bi seyahatnamesinde İstanbulda elli. den fazla saz nevi ve bunları çalan- ların isimlerini okudum, Merhum gerçi biraz mübaliğayı sever imiş amma, bu sazlardan bir çoklarımı i- zah etmekte ve şimdi (ergidenilen ve o zaman erganun adı verilen çalgı- nın bile nasıl çalındığını en ufak te- sözlerine inanmamak haksızlık o ve beyhude inat olur. Alelhusus bü ma- lümatı hangi eserlerden aldığını da ilâve etmesi hayli kuvvetli bir tevsik sayılabilir. Evliya Çelebinin sayıp döktüğü çalgılardan wt, kanun, kıra- nete, zurna, davul, dümbelek ve tef gibi pek az kısmı yaşatılmış, diğerle- ri kaybolmuştur. Bundan başka, Çelebi merhum, pehlivan ismi altında topladığı hok- kabax, canbaz, kuklacı, karagözcü ve vahşi hayvan mürebbileri gibi artist. lerin sevini de yirmi sekize çıkarı. yor. Eh bu adamların o zamanki vü- cutleri kendileri seyredenlerin vü » cudüne delâlet etmez mi? Bu arada Evliya Çelebinin sazen- deler için yazdığı kısa “fasıl, daki şu sözleri pek hoşa gitti: Yalnız merhumun sözlerini aynen naklede- cek yerde alışılmamış arabi ve fari- si kelimeleri türkçeye çevirerek bu günkü genç neslin anlıyacağı hale soktum. Ruhundan af dilerim: Sazların sesi ervah âleminin 8es- lerinden telif edilmiştir; ilk hilkatte cesedi canlandırmak için Hatif Rab- baninin emrile ruh mest olup ceset- te karar kıldı. Bu sırra vâkıf olan Fisagor iri kamıştan bir kaval yapıp bir zifaf gecesi çaldırdı. Musa mü- sikar'ı icat etti. Farabi rübabı yap- tı. Peygamber devrinde bunlar çalı. narak içilip eğlenilirdi. Fakat hicre- tin dördüncü senesi şarap haram ol- du. Binnetice saz da menedildi. Am- ma hükümdarlara zurna, boru, da- vul, kudüm, ney çalınmak için ko- layca ruhsat verilmiştir. Hükema kay lince saz ve söz sevdayı fmelânkoli denilen hastalık) defederek gamı mahveyler, Sevimli insan ve güzel yüz yürek aynasını güm pasından temizleyip cilâlar ve adamı taze çi- van eder. (Lâtfen soyfay çeviriniz) lerriiatına kadar izah ettiğine göre, GR İİİ el ağ Ski