3 Haziran 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

SS 2.6. o33 BUGÜN| Valansiyaya Doğru Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL #panyadan (gelen haberler, Vay, Franko kuvvetlerinin artık alânsiyanın üzerine yürüdüğünü Ye Valânsiyanın ilk müdafaa hattı. Ni aştığını anlatıyor. İlk bakışta har- bin sonu yaklaştığını hissettiren bu İaber, hakikatte harbin bu senede yeceğini göstermektedir. Bir kere Frankistlerin Valânsiyayı ko - kolay ele geçiremiyecekleri mu- tır, Fakat burasını düşürdük- leri furzedilse de Madridin kolay ko- AY düşeceği tahmin edilmiyor. Va - 'Nsİyanın sükutu üzerine Madridin Yariyeti şenalaşmakla beraber ümit- bir hale gelmiyecektir. (Taymis) Burgos muhabiri tarafından veri- malümata göre Madrid son za -| Manlarda hir fırka ile takviye edil Diş ve buraya kâfi derecede levazım Rönderilmiştir. Valânsiyanm sükutu takdirinde dan Madridi beslemek müm- de yol bir hayli uzundur. Bar- *lon ile Alikant'min arasındaki sa- hil Frankistlerin ablukası altında bu akla ablukanın aralıklarından | $eyi sürmek mümkün olduğu da umiyetle kabul olunuyor. Yani abluka, beynelmilel hukuk tabiri ile tesirli bir abluka değildir. Bu yüz - n Madridi zaptetmek kuvvetli bir beye muhtaçtır. Frankistlerin dar kolay kolay hazırlıyamıyacak- #1 anlaşılıyor. Taymisin demin Mevzuu bahsettiğimiz Burgos muha- birine göre şayet Valânsiya, tem - Muz ayında düşerse, sıra Madride #nesk eylülde gelebilir. Hele Katalon Yayı bu yıl içinde ele geçirmek İse Mümkün değil gibidir. Bu he: -anlış çıkar da, Fran kistler Valânsiya hududunda du - taklar ve bu suretle Madride sira Selmezse harbin gelecek seneyi boy- ası da kuvvetle muhtemel Yahut ademi müdahale komitesi, birkaç ay yabancı gönüllüleri İspan Yadan çıkarıp atmıya imkân bulur ve panyollar başbaşa kalacak olurlar- *a, kimbilir, belki de vaziyet büsbü- tün değişir. i | meselesi hâlâ Avrepamren tehlikeli meselesi olmak mahiyetini Muhafaza ediyor. Gerginliği yatış - iran birinci âmil, Çekoslovakya Baş Vekili ile Südetler liderleri arasında Müzakerelerin devamı, ikinci âmil #erek Çeklerin, gerek Südetlerin son derece dissiplin ve metanet göster - Meleridir. Arada vukubulan hâdise- » Alman gazetelerinin şiddetli Neşriyatı ile karşılanıyorsa da bu Yüzden bir harp çıkması ihtimali gün den bugüne zâfa uğramaktadır. Fakat İehlike ihtimallerini bertaraf ede - *ek en esaslı âmil, Çek hükümeti ile Südetler arasında başlıyan müzüke- *elerin iyi bir netice vermesidir. Ger Bir Hava Harbinde 5 Hükümet Tayyaresi Düştü! ELEK Nakil Vasıtalarında Memurların Vazifesi Yazan: B. FELEK 935 yılı başında bir gün Londrada oturduğum otelin penceresinden, ö- nümüzden akan ve birkaç polis me- muru tarafından idare edilen otomo- bil cereyanına bakıyordum. Orada seyrüseleri idare eden me- murlar durması lâzimgelen sokağa 2 Frank eaaeneaseeei ğ Londra, ? Hususi — İngiltere hükü metinin iki İngiliz vapurunun Fran ÖN |kistier tarafından tahribi üzerine yap tığı teşebbüse Burgos hükümeti, Frankist tayyarelerin İngiliz vapurla rını kasden hedef seçmiş olduğunu, bu hasardan müteessir olduğunu ve tahkikat yapacağım bildirmiştir. Harp vaziyeti Valarsiyadan bildirildiğine göre Japonya, Amerik Protestosunun Bütün Şartlarını Kabul Etti Çin Açık Şehirlerin Bombardımanını Protesto Etti tinde bazı kasabaları bombardıman et İşi yaralanmıştır. Barselonadan neşrolunan Nevyork, 2 (Hususi) — Japonya hü | e üiyde şunlar bildiriliyor: kümeti, Amerikanın dünkü protesto notasındaki bütün talepleri kabul et- tiğini bildirmiştir. Amerika hüküme- ti tebaasının hareket hürriyetine mü dahale olunduğunu, tebaasına ait mal ların müsadere edildiğini, Şanghay Üniversitesinin Amerika misyonları- na iadesi lâzımgeldiğini anlatmıştır. Japon cevabından bu taleplerin kâmi len kabul olunduğu anlaşılıyor. İn- giltere de İngiliz tebaasının karşılaş tıkları güçlüklerden dolayı Japonya esında Cümhurt ilerilemişlerd İ neticesinde 12 düşman tayyaresi dü. tayyaresi düşmüştür. Salamanke Sort mıntakasında yapı Franko tayyareleri Kastellon eyale- miştir. Neticede 16 kişi ölmüş, 400 ki resmi Endülüs cephesi, Peronno mintaka etçiler iki kilometre Teruel cephesi Valbona mıntakası nda iki mevziimiz istirdat edilmiştir. Tayyarelerimizin düşman tayyare- lerile yaptıkları bir haya muharebesi sürülmüştür. 5 tene de Cümhuriyet riyeti kadın ve çocuk olmak üzere 400 kişinin ölmesi Fransayı böyle bir teşebbüste bulunmağa sevketmiştir. Londra gazetelerinin neşriyatı Londra, 2 (A.A) — Bütün gazete ler, heyecanlı bir şekilde İngilterenin pek yakında İspanyada iki muharip ta rafa !avassut İikrini kabul ettirerek İspanya harbine) nihayet vermeğe ça aşacağını, diğer taraftan da Almanya ile bilhassa müstemleke talepleri hak kında umumi bir itilâf akdetmeğe uğ Taşacağını yazmaktadırlar, İlk noktada muvaffakıyet hasıl ol- ması için gönüllülerin geri alınması ikinci noktanın tatbikı için de Südet ler meselesinin sulhan ve kati süret te halledilmesi başlıca şarttır. Gazeteler, İngiltere hükümetinin geçenlerde İngiliz gemlierinin maruz kaldığı hava hücumlarını tekerrür et memesi için şiddetli teşebbüslerde bu Yunacağıını ilâve eylemektedirler. Ga zeteler, evvelki gün sabahleyin yapı lan kabine toplantısında bu siyasi ha reket tarzının kabul edilmiş olduğu- nu tasrih etmektedirler. l Taa haçvari kollarını açıp verir, ve kollarının işaret ettiği cihetler - deki arabalara da böylece yol verir- ler, Dört yol ağzı olan oradaki memur durma işareti verdiği zaman hızını, alamıyan bir otomobil tavakkuf hu- dudunu göstermek için yere çizilmiş olan beyaz çizgiden bir el basımı ka- dar ileri çıktı. Polis derhal seyrüse- feri tatil etti, O otomobili ve onun ar kasına derhal yığılmış olan otuz kırk otomobil, otobüs ve kamyona geri bastırdı; otomobili çizginin ge- risine aldı. İlerisinde de bırakmış ol sa idi seyrüsefere binde bir aksak- lik verecek değildi. Lâkin vazifebi- Tir polis memuru o çizginin ilerisine geçmeyi hükümet otoritesini muha- İfazaya memur edilmiş olan kendisi- ne karşı bir hareket saydı ve yolsuz luğu düzeltti. Tabii otomobildekile- ve de sıkıca bir ihtarda bulundu. Bizde böyle bir şey yapılsa “uka- lâlık! Beş santim ileri, beş santim ges ri! Ne olur sanki?!,, diye derhal bu hareketin aleyhine yürürüz ya! Hal. » Amerikada Mis Sylvia Bradşav nâ- $ munda bir İngilir kızı casusluk suşi” le itham olunmaktadır. İngiliz Mi- sin Amerika tayyare karargâhları » söyleniyor. mahkemesi cak ve ondan sonra vaziyeti tavaz - zuh edecektir. Kızın babası İngitte- tenin Bighton şehrinde tanınmış yük sek bir iş adamıdır. Genç kız baba- sının ifadesine göre, İngilizce, Fran- sızca, Almanca, İspanyolcayı İyi bil mektedir. hükümetine bir protesto vermiştir. Çinin Milletler Cemiyetine verdiği nota Çinin Cenevre nezdindeki daimi murahhası Hoo, Mületler Cemiyeti u- mumi kâtibi Avenola açık Çin şehir leri üzerine Japonların yaptıkları tay yare akınlarını protesto eden Çin bü kömetinin yeni bir notasın: tevdi et- miştir. Çin hükümeti 28 Mayıs 1937 de İMilletler Cemiyetinin açık şehirlerin bombardımanını resmen takbih ettiği ni hatırlatmakta ve müdafaasız sivil Çin halkının Japon tayyareleri tara- fından katline nihayet vermek Üzere oca4 ve dkücmmu (EĞDİTİBE duMASAMI Mak letler Cemiyetinden talep etmektedir. lan bütün hücumları püskürttüğünü, Kastellanada ilerilediğini, Teruelde i- lerilemeğe devam ettiğini, bombardı man edilen şehirlerin açık şehirler ol madığını bildiriyor. Fransanın teşebbüsü Fransa hükümeti,, Franko tayyare lerinin Cümhuriyetçi İspanyanın açık şehirlerini bombardıman etmemeleri ni tslep etmek üzere Burgos nezdin- de müşterek bir teşebbüste bulunul- masını İngiltere hükümetine teklif et miştir, Vatikanın bu teşebbüse iştirak ede ceği ümit edilmektedir. Geçen salı günü Grsnollers şehri- | nin bomburdımanı neticesinde ekse- İngiltere Avam Kamarasında me- bus Henderson Çinde açık şehirlerin bombardıman yüzünden hissolunan İtalyan Maliyesi Londra, 2 Hususi — İtalya Ayan Meclisinin geçen cumartesi yaptığı nefreti ifade edip etmediğini Harici-| celsede szadan Ricci, İtklyanın mali ye müsteşarı Gutler'e sormuş, Gut-| vaziyetini tetkik etmiş ve İtalyan ler de verdiği cevapta eline henüz) prestijinin kuvvetli bir maliyeye resmi rapor almadığın: söylemiştir. İmühtaç olduğunu, halbuki yıllardan Harp vaziyeti beri bütçenin açık verdiğini ve vazi- Harp cephesinden alınan haberlere | yetin sağlam sayılmıyacağını söyle- göre muharebe Pekin - Hankav ve| miştir. Daha sonra İtalyan mali güç Longhay demiryolları üzerinde cere-| lüklerinin kolay kolay bertaraf edi. yan etmektedir. Japonların hedefi 10 Çenkçov şehridir. Japonlar, Linfudan gerileyen ve ihata edilmesinden kor- kulan fırkalarını kurtardıklarını ha- ber veriyorlar. *İ bugün tam bir anlaşma ihtimali İsüz zayiftir. Fakat ümit kesilme Miştir. Çekoslovakya hükümeti tam bir anlaşma zihniyeti ile hateket et- Mekte ve her şikâyeti hemen tahkik ek İcap eden tedbirleri almakta. ir, Fakat neticenin ne olacağını kes - ek henüz kimsenin elinde değil » Ve bu yüzden Avrupanın bütün dikkat ve merakı hâlâ Çekoslovak- Yanın üzerind lanmıştır. aa Macaristan Nazilerle Mücadele Ediyor Peşte, 2 (Hususi) — Macar hü- kümeti Nazilerin gittikçe artan tahri Bugün Nusilerin li- deri, tahrikât yapmak ve içtimai Nizamı bozmak suçile iki ay hapse mahküm olmuştur. Beynelmilel Postalar dana, 2 (A.A) — Atina A, Yor; Önümüzdeki sene Bi tes'de yak ügresinde müşterek bir battı ha €t takip etmek üzere Atinada top Ren olan Balkan antantı ve küçük İDİ posta konferansı bugün mesa ini bi ir, Konferans gelecek içti i gelecek içtimaıı teşrini ka İstanbulda yapacak ve bal e ie vletleri arasında posta ücret tün > indirilmesini ve hattâ büsbü Gay tetkik eyliyecektir ler bugün Yunanistandan ay Tilmışlardıe, Jansı bil- İeno$ toplanacak olan dünya postala d ALMANYA Şapka Satışı Berlin, (Deyli Heraldın muhabiri bildiriyor) — Almanyanın her tara- fında yükseln bir ses, herkesi şapka almaya davet ediyor ve gazeteler her kesi şapka giymeye teşvik ediyor. bebi, şapka satışının son derece düş mesidir. Almanlar tasarruf mecburi- yetile karşılaşınca, şapkasız gezmeyi muvafık görmüşlerdir. Şapka lehinde yapılan propagandayı hızlandırmak için kadınların şapkasız erkeklerle gezmemeleri istenmekte ve şapkasız- lık iptidai bir hareket olduktan başka çıplaklık ta sayılmaktadır. İTALYA Cianonun Nutku Milân, 2 (A.A.) — Bugün burada açılan harici siyaset konferansında bir nutuk söyliyen Kont Ciano vazi- yeti aydınlatmak ve uzlaşmak yolun aki mesailerinden dolayı Çambör- layn ve Halifakstan sitayişkârane bir Usanla bahsetmiş ve ezcümle demiş tir ki: “Geçici muvakkat anlaşmalar altın da ihtiras ve gizli emeller saklıyan itilâflar kadar tehlikeli birşey yoktur Tarihi vaziyetlerin mütekabilen tâ- nınması ve bunlara riayet edilmesi- lemiyeceğini, güçlüklerden birinin masrafı arttırmak için vuku bulan teşviklerden ileri geld inci bir tehlikenin vergiden kaçınmak oldu- ğunu anlatmıştır. FİLİSTİN Silâhlı Çeteler ge| , Kudüs, 2(A.A,) — Silâhlı bir çete| Paris, 2 (A.A) — Liberte gazetesi Lida - Kudüs hattında bir İstasyon yaptıktan sonra kaçmaya muvaffak olmuştur. | Bütün Avrupa Bir Amsterdam, 2 (Hususi) — Ho- landa hükümeti, Avrupadaki bü tün zabıta kuvvetlerine müraca- t ederek Walluk nâminda bir adamın takibini istemiştir. Se- bebi, bu adamın geçen hafta Roterdamda bir bomba atmış ol makla suçlu olmasıdır. Holanda zabıtasının yaptığı otahkiklere göre Novaç adını taşıyan adam, otelden elinde bir çanla laşıya- rak çıkmış, sokakta çantasının içindeki bomba patlamış ve bu adam ölmüştür. Novae'ım ölü - münden kısa bir zaman sonra Bora namında bir adam tayyare ile Roterdama gelmiş, Novac'ı aramış ve tevkif edilmişti. N , ne katiyen karar verilmiş olması key fiyetleri İnigiliz - İtalyan itilâfına kuvvet ve hayat veren unsurlardır. Daha sonra ölen adamın kay- makam Konovalec olduğu ve Uk , i İrem mis um 5 a a a aaa | etmişlerdir. Bir: Bakışta Dünya Haberleri tanbula, Barselonaya Valânsiyaya “ SİYASİ SUİKAST buki ben bu çeşit titizlikleri bir ka» rakter meselesi ve memurun kıyme- tine bir delil olarak telâkki ederim. Bizim polis memurları için burada fikir beyan edecek değilim, Lükin va pur olsun, tramvay olsun nakil va sıtalarındaki ekseri memurlar Üzer- lerine düşen ve halkın selâmet ve sıhhatile alâkadar olan bir kısım va- zifelerini maalesef ihmal etmekte - dirler. Meselâ: Tramvaylara üstübası pis yolen al. mak, halkın rahatsızlığını ve kirlen- mesini mucip olacak eşya kabul et. mek yasaktır. Halbuki bu cihete kim se dikkat etmemekte hattâ geç va « kit tramvayların içinde tütün İçen, yolculara bile biletçiler seslenme - mektedirler. Adama sorarsan: — Ne yapayım efendim! Bizim eti mizde ne var? diye yanup yakıh » yor. Lâkin bence mesele azimsizlik ve İsteksizlikten doğuyor. Bir araba da üstübaşı kirli bir yolen görüp te biletçiye söyleseniz evvelen o yolen size düşman kesiliyor, arkadan bilet- çi de vazifesini yapacak yerde: — Öyle amma bu adam nereye binsin bayım? Diye size yükleniyor. Eğer siz kılık kıyafetiniz, hal ve tavrınızla etrafınıza biraz hürmet telkin edemezseniz civarınızda ek - sik olmıyan zevzeklerden biri mut- Taka: — Rahatsız oluyorsanız otemohile bininiz, burası umuma mahsustur. Diye size bir de akıl öğretiyor. Halbuki bir yerin bilhassa umuma Paris, 2 (Hususi) — Yeni evlen - | mahsus oluşu temiz tutulmasının, miş bir karı koca balaylarını geçir - | kimseyi rahatsız edecek bir şey bu. mek üzere bir dünya seyahatine çık- |lunmamasının sebebidir. Hususi bir mmm — Bir Çek Tayyaresi Tekrar Alman Topraklarında.. Berlin, 2 (A.A.)-Bugün saat 18.45 ile 18,50 arasında bir Çek tayyarsi tekrar Alman hudutlarını ihlâl etmiş tir. Bu tayyare koyu mavi renkte olup Çekoslovak işaretlerini ve O, K. harflerini taşımakta idi. Tayyare saat 18,45 de huduttan on kilometre içeride Vkönivales ve saat 18,50 de de aeren Tin üzerinden uç- muştur. layyare Alman hududunu Abervisental yakınlarında terketmiş ve Jahasinstad istikametinde uzak - Taşmıştır, Prag. 20 Hususi — Almanya ile Çekoslovakya arasında bir hudut şeh ri olan Egerde iki Südet Almanla kav ga ederek, tabanvasını yere ateş et- mek suretile kullanan küçük zabitin arlolunduğu bugün tebliğ olunmuş- tur. Fakat Alman gazeteleri bu hâ- diseye istinat ederek şiddetli bir Ji- san kullanmaktadır. Berliner Borsen Zeytung diyor ki: “Çek kıtalarının tarzı hareketi Çek oslovakya hükümetinin mükerreren verdiği temniata rağmen hiç bir veç- hile bir anlaşma husule gimesini iste ma mediğini meydana koymuştur.” Lokal Anzayger, şöyle yazıyor: “Halihazırda Çeköslovakyada bir diktatörlük hüküm sürmektedir, Sa- kin Südet halkı süngülerin daimi teh didi altında bulunuyor. Çeklerin Sü- detlere nasıl bir mubtarylet temin e- deceklerini şimdiden görüyoruz. Çek oslovakya gibi bir devlete normal bir devlet hakkında tatbik edilen pren- sipler daldesinde muamel edilemez.” Südetlerle müzakereler Çekoslovakya aşvekili Milan Hod- za ile Sovyet liderleri arasındaki mü zakereler devam etmektedir. Fakat Berlin siyasi mahfelleri, ekalliyetler istatüsünün Südetleri tatminden pek uzak kaldığına kanidir. Bununla beraber Berlinin bütün bir muvaffa kıyet yerine cüzi bir muvaffakıyetle iktifa edeceği sanılmaktadır. Bu mah fellere göre belediye seçiminden son ra seri bir şekilde ve büsbütün başka bri istikamette inkişaf edebilecek ©- lan vaziyetin ciddi ihtirazi kayıtlar Ja telâkki edilmesi lâzımgelmektedir. FRANSA Bisikletle Devriâlem RUSYA Sovyet Filosu Sovyet filosunun bu sene içinde İs- ziyaretler yapacağını yazmaktadır. ranya hürriyet hareketi liderli- ğini yaptığı anlaşılmıştır. Bu zat Büyük Harpte Rusya aleyhin - de harp ettiği gibi Lehistan - Rusya harbine de iştirak etmiş- tir. Bora ise kaymakam Konova- lev'in hususi kuryesidir. Kayma kamın kendisi onu Viyanadan Roterdama çağırmıştı. Bu ada- mın ası) adı "dir, Kendisi katilin Wallueh ismnde olacağını söylemiştir. Walluch'un nereye kaçtığı bel Hi değildir, fakat Sovyet Rusya- ya gitmiş olacağı anlaşılıyor. Birtakım Alman zabıta me- murları ile bir İngiliz gazetecisi dün, Felemenk zabıtasına yar - dım için Roterdama gelmişlerdir. maya hazırlanmışlardır. Kadın Pa - | otomobile kirli, pis kim isterse hi- ris barosuna kayıtlı bir avukat, ko - İner. Bunun için bir nizam yoktur. cası ise meşhur bir sporcudur. Lâkin umumi yere binemez. Bunlar seyahatlerini bisikletle ya- |, Sayfiye hayatı haşlıyalı vapur - pacaklar ve İstanbuldan geçecekler. | Jar kalahalıklaştı. Akşamları serin ol dır. Şimdiki hesaba bakılırsa bu se-| duğu İcin güverteye rağbet etmiyen yahat üç sene sürecektir. ler salonu dolduruyorlar. Bu yüzden vapura pek erken gelmiyenler salon , İRAN da yer bulamıyor, alt kamaraya int- A d A ? yorlar. Malümya, bu koca kamara. Tek amı riyor , Veliahdin Evlenmesi | nın merdiven kapısından başka hava alacak bir yeri yoktu Tahran 2 A,A.— Bütün gazeteler, | Yandaki lombozlar açılırsa içeriye veliaht ile Mısır Kralının kız karde-İsu girer. Onun için buralarda sigs- şinin evlenme muamelelerini görüş- |ra içmek yasaktır. Bu yasağa ve ©- mek üzere başvekil Cam'uh önümüz | ranın havasızlığına rağmen bir takım deki hafta Mısıra harketi her tarafta | Saygısız adamlar alt kamarayı du - derin bir sevinç uyandırmıştır. mama boğuyo Hükümet erkânile mebüslar, ve be| | Biletciler bu yasağı bildikleri hal lediye meclisi azaları dün veliahdi | de burunlarına üflenen sigara du - tebrik etmişlerdir. manlarını görmemezlikten gelmek - MEKSİKA tedirler. Bütün bunlar birer ufacık — serit Fakat halk hizmetinde ulunanlarda görülmesi hoşa gitmi: Cedillo Hasta © |cek mekandır. çe srmize ' Gönül istiyor ki, bir takım mü - Meksiko, 2ZAA. vE Cedillonun hiz | fettişler memurların sade bilet satış metçilerinden beş kişi Federal kıtala | ve kontrolü bakımından değil, halka ra teslim olmuşlar ve efendilerinin | hizmet noktasından da vazifelerini sıhhati son derecde fena olduğunu ve | tam yapıp yapmadıklarını müraka - her gece başka bir çiftliğe iltica et-| be etsin ve memurların bu gibi bu - mek mecburiyetinde kaldığımı beyan | suslarda çok titiz olmalarını temin eylesin!