14 Mayıs 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

—— 14-5-1938 iBUGÜ Sulh Bloku Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL İpsiherenin nüfuzlu siyasi şah- siyetlerinden olan Mister Churchill, birkaç gün önce söylediği İF nutukta Avrupa sulhünü koru- manın çaresini anlatmış bu çare ile bir idenle bir realite şekli ver - mek istemiştir. Churcill'e göre, İngiltere ile Fran- S9 arasında yapılan son ittifak, kim - Senin kolay kolay meydan okuyamı- Yocağı maddi ve mânevi' bir kudret- tir. Bu kudreti sağlamlamak için teh ye maruz olan, ve teker teker te- *avüze kurban olmaları muhtemel “yılan milletleri de toplamak ve mların hepsinden omlsellâh bir ağ bloku vücuda getirmek lâzım- er, | Mister Churehil'e göre, bu işi ba- irmak ve sulhü korumak için on devletin bu şekilde birleşmesi kâfi- ir. Nutkunun muhtelif yerlerinde Adı geçen bu on devlet, İngiltere, Fransa, Yugoslavya, Rumanya, Ma- *aristan, Çekoslovakya, Türkiye, Yu Manistan, Bulgaristan ve Sovyet adır. Bütün bu devletler İngil » ve Fransa ile sapasağlam bir *kilde birleşirlerse Avrupanın istik Tarı yolunda geniş, belki de kati bir Adim atılmış olur. Hattâ bu devlet. in bu şekilde birleşmesinden son- ” Lehistana, Baltık devletlerine ve İikandinavya devletlerine barış nâ - Mina müsellâh emniyet teminatı ve- *ilir, bu sayede sulh hiç ?İm yaşadığımız de Mister Churehil'in bu yoldaki nut , kendisinin muhafazakâr olma - *ma rağmen, İngilterenin aneak li- beral ve sol gazeteleri tarafından iyi rsılanmıstır. Fakat hükümet mahafili bu dü - ince hindedir. Çünkü Mister bu teşebbüsünü bir aske uda getirmek ve bu cephe İle karşı tarafa meydan okumak ma iyetinde telâkki etmekte ve bunun A A A ay N İngilterede de geniş bir ölçüde kaşa edilmektedir. Habeşten sonra Çi M illetler Cemiyeti Konseyi, her devletin Habeş meselesi kar- Münda dilediği hattı hareketi takip kte serbest olduğunu gösteren yeleeye vardıktan sonra din. Çine am işile meşğul oldu. Çinlilerin 'edikleri, Konseyin Japonyaya kar €ephe alması, Çine mali yardım nin etmesi ve Japonlarm zehirli İl kullanmaları için teşebbüslerde anması idi, Çinlilerin hütün hu dilekleri icin bul olunan, Japonların zehirli kullanmamaları için teşebbüse ekten ibarettir. Lord Halifaks, | a karşı herhangi bir cezat b ir alınmıyacağını ve böyle hir şe N bahis mevzuu olamıyacağını an- mastır, müren işin bundan daha ileri git- Yeceği malümdu. ank daha evvelki gün yapılan işmeler, Milletler o Cemiyetinin, önkü icaplar ve zaruretler hari - de hiçbir şey yapamıyacağını ve li dava karşısında dahi “i a” serçevesinden çıkamıyacağını Bu miştir, böyle olduğuna göre daha fazla ?*Y beklemiye de yer kalmaz. İSIR. sr in Hava Müdafaası Kuvvetlendiriliyor ! artırılmıştır. yerlerinde fev 'uvvetli elektrikle işliyen alt tör istasyonu kurulmuş - Y Bey” yetilleri esnasında üç ay müd- İh, |” Üniversite talebesi, askeri terbiye görecektir. ; Kai, ayrılacak ve üç ay ya * * İS(A.A) — Kral, 20 ma. yede Beçirmek üzere İsken - Bidecektir. N? | rumi barışı, sarsmaktan başka bir! Çinliler (Amoya Külliyetli Takviye Nevyork 13 (Hususi) — Uzak Şark | tan alınan en son haberlere göre, vaziyet şu merkezdedir: Bugün Ja- pon zırhları ve tayyareleri Hong- Kong ile Amoy arasında bir Çin Li- manı olan Svotto'yu bombardıman etmişlerdir. Çinliler, Amoyün muka- bilindeki sahaya mühim takviye kıta ları göndermişlerdir. Amoydan hic- ret eden 2000 kişiyi bir İngiliz va- puru nakletmiştir. Merkezi Çinde Japonlar ileriledik- lerini ve üç ay devam eden muhare- beden sonra Çin mukavemetini kır- dıklarını bildiriyorlar. Japon matbuatı birkaç güne kadar Suşov bölgesinde vukuu beklenen büyük ve kati bir meydan muhare- besinden bahsetmektedirler. Bu ga- zetelere göre Şimal ve cenup Japon cephesi müştereken yaptığı çevirme hareketi neticesinde Lungay demiryo lu boyunca iki taraflı ilerlemişler ve İNGİLTERE: Hava Silâhlanması İşinde Hükümete Hücum Ediliyor Londra, 13 (A.A) — Sabah gaze- teleri, hava silâhları hakkındaki en- dişeleri hükümetin izale edemediği- Bi yazıyorlar. < Taymis. diyorki olunan tenkitlere cevap vermemiştir. Binaenaleyh işçi partilerinin talebi üzerine önümüzdeki pazartesiye A - vam kamarasında tekrar bu müzake- reler yapılacaktır. Dünkü müzakere ler bütün partiler tarafından yapı - lan tenkitlerin muhik olduğunu gös termiştir.,, z Kabinede değişiklik şayiaları Londra, 13 (A.A.) — Bugün öğle den sonra B. Baldvin, B. Çemberlay- nı ziyaret ederek kendisi ile bir bu- Çin - Japon Harbi Japonya Şiddetli Bir Taarruza Hazırlanıyor TAN Mukabil o Sahalara Kıtaları Gönderdiler! Suşova doğru biribirlerine yüz kilo- metre yaklaşmışlardır. Suşovun 60 kilometre şimali şarkisinde bulunan Taerşvang'ın zaptı için şiddetli mu- harebeler olmaktadır. Şanghaydaki Japon Büyük Elçisinin bir tamimi Şanghay, 13 (A.A.) — Japon bü- yük elçisi bu sabah bütün ecnebi devej let mümessillerine müstacel birta- mim telegrafı göndererek Angvei ve Honan vilâyetlerindeki tebaalarını derhal geri çekmelerini rica etmiş ve önümüzdeki birkaç gün içinde Pekin. Hankeu, Pukov - Tientsin demiryol- larile Lungai üzerindeki toprakların tahliyeye maruz kalacağını bildirrsiş tir. Bilhassa Lungal mntakası geniş askeri harekâta sahne olacak ve bel- ki de harbin başındanberi yapılmış benin en şiddetlisi ola- YUGOSLAVYA : Şiddetli Fırtınalar Mühim Tahribata Sebep Oldu Belgrad, 13 (A.A.) — Birkaç gün- denberi Yugoslavyada hüküm sür- mekte olan şiddetli fırtınalar bilhas- taşmış ve birçok köprüleri sular alıp götürmüştür. Priştina şehrinin bü- yük bir kısmı su altındadır. in KISA HABERLER X Fransada Kün hava ve deniz tez - gihlarında çikan grev bu sabah niha - yel bulmuş ve derhal işe buşlanmıştır. çuk saat görüşmüş ve bu ziyaret bil- hassa B. Çemberlay'nın kabinede ba zı değişiklikler yapacağı hakkındaki şayialarla alâkadar olarak birçok tef sirlere yol açmıştır. —— İTALYA: Mussolininin Cenevada Söyliyeceği Nutuk Cenova, 13 (A.A.) — Kont di Ka- var zırhlısı ile buraya gelecek olan Bay Mussölininin söyliyeceği nutka büyük bir ehemmiyet atfedilmekte- dir. Düçenin bu nutkunda Cenevre- de Habeşistan meselesinin tasfiyesi- pe telmih etmesine ve ayni zamanda İngiliz - Italyan itilâfile Fransız - İ- talyan itilâfı ihtimallerinden bahsey lemesine intizar edilmektedir. Sovyet ve İtalyan ihtilâfı Roma, 13 (A A.) — Sovyetler Bir- liğile çıkan ticaret ihtilâfını hallet. mek üzere Romada müzakereler ce- reyan etmektedir. Halya hüküümeti, Sovyetler Birliği Italyanın peptrol ve neft siparişlerini tehir ettiği için tediyatın durdurulmuş olduğunu be- yan etmektedir. Dere meli MEKSİKA: Ecnebi Petrol Kumpanyaları İşi Meksiko, 13 (A.A.) — Reisicüm - ka petrol istihsalâtının yüzde altmı- sını terkedeceğini bildirmiştir. X Çekoslovakyanın hariciye hazir mu övini ve eski Möskova elçisi Pavlu Ad- riyatik sahillerine giderken Bosna-Her. sekte bir otomobil kazası neticesinde ölmüştür, # Pinlândiya hükümeti İtalyanın Ma- bes: ilhakını: tahımış ve Finlândiya se- firl bugün Romada itimatnamesini İtal- HARİCİ HABERLER | BELÇİKA: İstifa eden Belçika Başvekili B. Jonson Janson Kabinesi İstifa Etti Brüksel 13 (Hususi) — Belçika ka binesi istifa etmiştir. Kabine geçen Sonteşrinde Van Zeeland'ın İstifası üzerine Dr. Janson'un riyaseti altın- da teşekkül etmişti. Kabinenin ma- li işlerden dolayı istifa ettiği anlaşılı “İ yor. Kabine bir kovalisyon kabinesi- dir. Yeni kabineyi B. Spaak teşkil edecek Brüksel, 13 (A.A.) — B. Jansonun istifası üzerine, Kral, kabineyi teşki- le Hariciye Nazırı B. Sppaakı memsr etmiş ve B. Spaak bu vazifeyi kabul eylemiştir, MACARİSTAN: İstifa Etti Budapeşte, 13 (A.A.) — B. Daran- yinin istilası üzerine, Kral nalbi A- miral Horty, B. Imrediyi kabinenin teşkiline memur etmiş ve bilâhara yeni Başvekilin getirdiği listeyi tas- vip eylemiştir. Hariciye Nezaretini yeni kabinede B, de Kanya tedvir et- mektedir. B. Daranyinin istifası sebepleri hakkında neşredilen bir tebliğde ez- cümle deniliyor ki: , B. Daranyi kabineyi kurmayı bir sürü islahatı vücude getirmek için kabul etmişti. Bu wlahat arasında ezcümle kanunu esasi tadilâtı, sosyal ıslahat, matbuat kanunu, sosyal ve ekonomik müvazene kanunu vesaire ya Krali ve Habeş İmparatoruna tak- dim etmiştir. X Almanyanın Mançukoyu dantması siyasi İngiliz mahfeilerinde hiçbir hay- | MU dir. ret tevlid etmemiştir. ISPANYA FAGclası; yapılmıştır, mevcut bulunuyordu. Bunlar bugün B. Daranyi'nin istifası- nın sebebi, vazifesini tamamile yap- $ olmasından başka birşey değil — an İspanya harbi, son asrin en büyük facialarından biridir. İki senelik kan- hur Kardenas, ecnebi petrol kum -| İı mücadele, İspanyaya çok pahalıya mal oldu. Ölen, yarala, panyalarına satın alma tazminstı o) -| lananların sayısı yüzlerle, binlerle değil, milyonlarla hesap ediliyor! Me- mak üzere on sene müddetle Moksi-| deniyetin bilmem kaç asırlık mamureleri bugün bir harabe halinde. Yukarıki resim, Lerida'dan bir sokağın asiler tarafından zaptı anların- daki feci manzarasını gösteriyor. ve sakat- Son Barselona Bombardımanı Neye Maloldu ? Londra, 13 (Hususi) — İspanya har SPANYA; şi mecruh düşmüştür. elde ilerlediklerini ve hükümet as - kerlerinden binlercesini tuzağa dü - den verilen haberlere göre Kastellon ve Teruel eyaletlerinin hudutlarında bulunan dağlarda muharebe şiddetle devam etmektedir. Diğer cihetten dağların eteğindeki mıntakada Tirig ve Cuevas de Vinroma arasındaki sırtları istirdat eden hükümet kuvvet leri faaliyetlerine Oodevam ederek Cuevas'ı istirdad ve bu mıntakaya hâkim bulunan araziyi zaptetmişler dir.,, İspanya hükümet mahafilinden ve rilen haberlere göre Madrid müdafii olmak üzere büyük şöhrât kazanan general Miyaha Teruel cephesi ku - mandanlığına tayin olunmuştur. ra BREZİLYA: Son İsyanda Yalnız Hükümet Merkezinde 600 Kişi Mevkuf Rio - dö Janeiro, 13 (A.A) — İsyan hareketine kati olarak bastırılmış na zarile bakılabilir. Memleketin her ta rafında hükümet bütün vaziyete hâ-| kimdir. Resmen bildirildiğine göre, yalnız İ Elebaşıların idam edilecekleri zan nolunuyor. Bugün neşredilen bilânçoya göre hareket 25 kişinin ölümüne ve 500 kişinin de yaralanmasına sebep ol muştur. Hareket, Nazi tahrikâtı imiş Vaşington, 13 (A.A) — Amerikan siyasi müşahitleri Brezilyada vukua gelen isyanın Cenubi Amerikada ya- pılan faşist tahrikâtının ihmal edil miyecek bir tehdit mahiyetinde oldu ğunu beyan etmektedirler, ANERİKA: Büyük Nafıa İşleri i Ve İşsizlere Yardım Vaşington, 13 (A.A.) — Parlâmen to büyük mafa işleri ve işsizlere yar dim için 3 milyar dolar sarfedilme - sine dair olan kanun 270 reye kar- şı 328 reyle kabul etmiştir. Bu para, memleketin iktısadi kalkınması için Ruzvelt tarafından derpiş edilen dört buçuk milyarlık masraf progra mına dahildir. Bahriye silâhlanma projesi kabul edildi Vaşington, 13 (A.A) — Senato, Bahriye silâhlanması projesini kati eylemiştir. Bu kanun projesinin mev kii meriyete girmesi için, şimdi val- nız Relsicümhur tarafından İmzası kalmıştır. İspanyaya karşı silâh i i latacaksın? bine dair alınan en son haberlere |cadeleni mi bize ani ) göre Barselona âsiler tarafından üç | düşünenlerin hakkı yok değildi kere bombardıman edilmiş ve bu yüz | Amma bir kere mücadelemizin esa- i iktül, 100 den fazla ki/sını öğrenirseniz bu siituna geçme- e ME lada Bibmetisi kaziüaiktn zelil çek Asiler şark cephesinde yani Teru-| mezsiniz. şürdüklerini bildiriyorlar. Madrid -|ler- hükümet merkezinde 600 kişi ap Ve işte bu yüzden ambargosu kaldırılmıyor lâh ambargosunun kaldırılması hak- kındaki karar suretini bir reye karşı 17 reyle reddetmiştir. Kuvvetli bir radyo istasyonu kurulacak Vaşington, 13 (A.A.) — Parlâmente nun deniz encümeni, faşist ve komü- nistlerin radyo ile yaptıkları propa - gandaya rekabet etmek üzere Ruz - Valide İle Mücadelemiz Yazan: B. FELEK) Anormal vakalar müstesna olmak üzere umumi; nağıdır. Onun da ol bunlardanım. Lâkin ara sıra anamla aramızda mücadele oluyor. ile ana bir şefkat kay dir ki, aklı başın- olun herkes anasını sever. Ben de — Her şey bitti de ananla olan mü * Bana ara sıra şöyle serzeniş eder- — Yine havadan sudan yazmıya başladın! Biraz canlan yahu! Nedir bu? Gerçekten ben de bazan havadan sudan yazarım. Bunlara mevsim ve takvim yazıları adımı veririm. Biraz yavan olurlar. Ne yapalım? Dünya bile yazlı kışlı iki devreye ayrılmış. Bizim karihamızın da ya- 21, kışı, bahar ve güzü olmaz mı? Ancak bu mevsimler nasıl üstü- vaya yaklaştıkça yaz lehine ve kut- ba yaklaştıkça kış lehine değişiyor. s4 muharrirler de bu uzaklık ve ya- kınlığa göre semereli veya çorak ka- riha mevsimleri yaşarlar. Ben hu çorak mevsimlerde alelek- ser validemden ve onun sözlerinden bahsederim. Bir su testisi eskidikçe antikalaşıyor ve kıymetleniyor da ne den eski görüş ve düşünüşler bu ka- ide harleinde kalsın. Onun için ek- seri bu bakımdan da ondan istifade ederim. Ederim amma mübarek ha- tun buna içerler: — Sen yine benden bahsetmişsin! diye çıkışır. Kazara merhum babamdan bah - setsem bu sefer de: — Ölmüş adamı da rahat bırak - mıyorsun. Oğlum senin bizden başka bahsedecek adamın kalmadı mı? mücadele Anam, babamdan da bahsetmiye im kân kalmayınca havadan sudan Yaz- maktan başka çare var mı? Hoca Husrev mahallesinin 23 nu- maralı hanesinde sakin falancaden bahsedince yazılarımı fenaya yormı- yacağını bilsem yazacağım. Lâkin Âdem oğlu bir garip macundur, en mülâyim ve hayirhah yazıdan kendi payına kötü mânalar çıkarır. Ne üza- ga gideyim: Anam, oğlunun kendi hakkında yazı yazmasından sekvacı olursa başkalarına ne demiye hak - kım var? Hem el benim ağıımın sakızı mı? Onun için havadan. sudan, irmik helvasından ve pestilden o bahsede- rim. Başım dinç olur, Atatürk İle Kral Karol Arasında Ankara, 18 (A.A) — Rumanya milli bayramı münasebetile, Reisi- cümhur Atatürk ile Romanya Kralı Karol arasında aşağıdaki telgraflar testi olunmuştur: Majeste Ikinci Carol -Rumanya Kralı- Bükreş Rumanyanın milli bayramını kut- ladığı bugünde Majestelerine en sa- mimi tebriklerimi ve şahsi saadetle- ri ile dost ve müttefik Rumen mil surette tasvip etmiş ve bu iş için birİletinin refahı bakkındaki hararetli milyar 100 milyon dolar kredi kabul | temennilerimi İrmekle mesudum. K. ATATURK Reisicümhur Kemal Atatürk ANKARA Milli bayram münascbetile şahsım ve memleketim hakkında yolladıkla- Tı hararetli temennilerden dolayı ek- Vaşington, 13 (A.A.) — Senato Ha |selânsınıza bütün kalbimle teşekkür riciye encümeni, Ispanyaya karşı si- | ederim. CAROL LEHİSTAN Yahudilerin Alman Mağazalarına Boykotu