15 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 9

kan ve saklıyan mânevi bir ii cidden tam zamanında im hagi 7etirti. (Derviş Nur Moham- ) ile, (Munllata) kadısının oğlu I yıldırım süratile arays gir Mişler,. Mağlâbiyetin acısı ile çıl- Sa &ibi bir hale gelen o adamla- keş den Şamili kurtarabilmiş- iN v “Şamil) i, bütün mücadele haya- « dalma ölüm takip etmiş. maş rlna €celin soğuk parmağı 0- Şia temas eylemişti, Fakat hi daima onu takip eden manevi a kuvvet, her defasında ölüm ile UN arasına girmişti... İşte bu va- in bu mânevi ve hariku- “de kuvvetle kı 'bi- ME tartuluşlarının “bi- İMAN VE AHLAK BOZUKLUĞU mam Gâzi Mohammed (1) ile Mei Şamil, büyük bir teessür & Mİ ye avdet etmişler iğlübiyetini acısı, bu iki kah e tiğerlerine kadar işle- Sazi Mohammed, bu mağlübiye Mile bini, manevi bir kuvvete <p; ve bunu izah ederken: ez 7, ruhlarımızı tamamile tas- > emet. Iman ve ahlâkımı- e yy etlendiremedik, Cenabı Dün yi terbiye etmek istedi. O- İçin başımıza bu felâket geldi. Diyorâu, Hakikaten Yaziyetin harici man pa “ a göstüriydidu.. Da- imç © ofenistan halkının bir , maddi “menfaatler m koşarak (milli gaye) yi, ve ii ie &den (Müritler tari- temiz ve ahlâki umdelerini emiyordu. Nitekim, Gazi Mohammed bu e oğlübiyeti üzerine, Dağıstan ve nistanm şuurlu ve milliyet akar Türkleri kan ağlarken, o “İP gayeyi idrak edemiyenler de, Seviniyordu, En büyük memnuniyet ve me- #erret alâmetleri, (Honzah) daki A © Hanlığı sarayında görülüyor- 1.. Gazi Mohammedin böylece Me» ve perişan avdet etmesi, Yük bir zafer telâkki ediliyor; Kafkas başkumandanına, (Mesko- YA) ve (Sen Petersburg) daki Çar Saraylarına, zafernameler gönde Yiliyordu, O tarihte, Rus zabiti üniforması yan, ve Çarlıktân bol bol paras Ye ihsanlar alan (Hacı Murat) bu bozgunluk esnasında Gazi medin adamları tarafından #vaş yerlerinde terkolunan silâh- ları ve bayrakları toplatarak (Tif- is) te bulunan Umum! Valiye gön İş; bu münasebetle yazdığı Mektupta da: (Avar milletinin, Çarlığı olan imi rabıta ve sadakatini, bu ile ile de teyit ve ispat ediyo” ii (2 Demişti, A Dük, Çarlığın üniformasını Yan ve Avar Hanlarının sara- Yinda yaşıyan bir adamın, (Avar yilleti namına söz söylemesi, açık 4, Şarih bir sahtekârlıktan ibaret- ü, Avar Hanlarının sara- yda Yaşıyanlar, çoktanberi Avar leti ile alâkalarını kesmişler; ö Evvelce'de arzetmiştik ki, (Gazi Mu- Mon İmam olduktan sonra, kendisine “tai Mühammet)te denilmiştir. Ve bütün Müz, tarihlerinde .de (Gazi Molla)”diye Kaş, 1YeMir, Fakat biz onu birçok Kaf- Vlârın yâdettixleri gibi (Gazi Muham (iye kaydediyoruz. Mİ Murat) ayni ismi taşıyan, ve Ringe izde gösterilmiş olan bir sinema fil. ytl başka bir karskterde gös- Mg, vr, Ve bilhassa Kafkas tarihinde oy LO Yol, tamamile tahrif edilmiştir. Ta- Mei bu #ilm, Hususi bir maksatla çev- « İr. Sırası gelince bu nokta hakkın- b #malâmat vererek Tisci Muradın — No: 30 — Mağlübiyetin Acısı Derin Bir Teessür Uyandırdı Fakat, onu büyük işler için ha- Gazi Muhammedin vücude getirdiği mücahit ordusu hattâ kendi milletleri aleyhine, Çarlığın adi birer casusu ve köle- si vaziyetine girmişlerdi. Onlara, Çarlığın üniformalarını ve nişan- larını taşımak daha hoş geliyor. Her Türkün derin bir iman ile kal binde sakladığı (milli aşk) tan on- larda hiçbir eser görülmüyordu. şte şimdi, derin bir teessür içinde (Gimri) ye avdet e- den İmam Gazi - Mohammed ile Şamilin düşünceleri de, bu nokta üzerinde temerküz ediyordu. Bu iki necip rublü Avar Türkü, milliyet aşkını her Dağıstanlının ve her Çeçenin kalbine iyice aşı- byabilmek için çareler düşünüyor lar.. Büyük bir imanın, sönmez a- teşiyle: — İşte o zaman, tamamiyle mus vaffak olacağız. Milli yurdumuzu, Çarlığın ihtiras ve esaretinden kur- taracağız. Diyorlardı, * Hacı Muradın da İçinde yaşadığı Avar sarayı, nihayet, Çarlığa olan merbutiyetini fiilen göstermişti. A var Hanlığını temsil “eden (Bahu Hanım), — “Horzah,, muharebe- sinden üç ay sonra —Gazi Moham medin tekrar hücumundan korka- rak Çarlıktan asker yardımı iste- miş. Birkaç alay muntazam Rus askeri getirterek şehre yerleştir- mişti. Bahu Hanımın bu hareketi, bü- tün Dağlı Türkleri ve Çeçenleri büsbütün kendinden nefret ettir- mişti. Çok gariptir.. O aralık, ev- velâ şiddetli bir zelzele olmuş; son- ra da dehşetli bir “veba, illeti zu- hur etmişti. Başta İmam Gazi Mo- hammedle Şamil olduğu halde bü- tün Avarlar, bunu “Allahın ceza ve intikamı,, telâkki ederek, imsn ve ahlâkın tasfiyesine bir kat da- ha ehemmiyet vermişlerdi. İmam Gazi Mohammed; bir müd- det münzevi bir köşeye çekilerek, vaziyeti daha iyi tahlil edip, ona göre tedbirler âlmıya karar ver mişti. Köyüne yakın bir yerde, yer altında birkaç odaile küçük bir mescit yaptırmış; yanına Şamili ve bir kaç müridini alarak bura- ya yerleşmişti. Günlerini, daimi bir ibadet ve tefekkürle geçiriyordu. Günlerce, hiç kimseye bir tek söz söylemi- yor; ve hattâ insan sesi işitmemek için kulaklarına balmumu tıkıya- rak bir köşeye çekiliyordü. Gazi Mohammedin bu hareketi, ve peygamberleri ve evliyaları tak lit rimek,, Ve ne de, şarlatanca bir hareketle milletinin gözüne gir mek değildi. Evvelce de arzetmiş- tik ki, zaten onun hayatı, daimi bir inziya ve sükün içinde geçi imdi böyle bir vaziyet almaktan Se ihtimal ki - müritlerine ve milletine c İLOKM de kendilerini, nefislerini dinliye- rek, ruhlarını ve imanlarını tasfi- ye etmek için bir irşat mahiyetin- de idi. Tabidir ki bu sükün ve inziva, çok uzun sürmemişti. İmam ile 0- nun sadık havârisi, tekrar köye avdet ederlerken; aralarında şu ka rar verilmişti: Gazaya, devam... GAZAYA DEVAM G azi Mohammedin giriştiği ga zaların hepsini sayacak o- Yursak, bem mevzuumuzu çök v- zatmış, ve hem muhterem karile- rimizi birçok isimlerle yormuş o- lacağız. Onun için biz bu bahsi de hülâsa edeceğiz; ve bunlardan en mühim vakalar üzerine süratli bir göz gezdirmekle iktifa edeceğiz. (Devamı var) i Yumurtalar Için Kontrol Yarın Başlıyor Ankarada ihracat kontrolörlüğü kursunu bitirmiş olan on sekiz kon- trolör namzedi dün şehrimize gel- mişlerdir. Kontrolörler bugünden i-| tibaren şehrimizde hububat, narinci- | ye, fındık, yumurta ihracı işlerile meşgul olacaklardır. On sekiz kişiden İ bir kısmı da Liman ve Zahire borsa- İsında tetkikat yapacaklardır. Istan- bulun kontrolör kadrosu genişletil- miştir. Dördüncü Vakıf hanında dört odalı bir daire ihracat kontrolörleri- İne tahsis edilmiştir. On sekiz kişiden bir kısmı 15 gün ve bir kısmı bir GUNLUK PIYASA Ziraat Bankasının 7-8 çavdarlı yu- muşak buğdaylarından 225 bin kilo- Yuk bir parti kilosu 8,28 kuruştan, Ur fa malı 13 - 14 çavdarlı sert buğday. lardan 45 bin kiloluk bir parti kilasu 8,05 kuruştan değirmencilere satılmış tir, * Mersin arpalarından çuvallı olarak 50 bin kilo 4,17,8 kuruştan, Kars Br- palarından çuvallı olarak 25 bin kilo- luk bir parti 4,12 kuruştan ve Anado» Iu malı 300 bin kileluk büyük bir par ti Haydarpaşa teslimi dökme “olarak 4,05 kuruştan satılmıştı . Bandırmanın seri misırlarından Çu- vallı 15 bin kilo 6,00 ve Balıkesir ma» b 30 bin kilo çuvalı 8.10 kuruştan, ay kadar staj görecekler ve Vekâle- tin göstereceği mıntakalara dağıla- caklardır. Yarından İtibaren yumur- ta ihracat nizamnamesi tatbik mev- kiine girecektir. Kontrolörler bu iş etrafında da tetkikler yapacaklardır. Pazartesi günü yumurta tüccarları ile birlikte bir toplantı yapılacaktır. Yumurta sandıklarının tellenmesi i- çin mevcut hükümler hakkında tet- kikat yapılacak ve tellerin zararları görülürse mesele Iktisat Vekâletine bildirilecektir. Konservecilerin Toplantısı Konserveciler Ticaret odasında bir toplantı yapmışlardır. Son günlerde belediye meclisi tarafından konserve kutuları üzerine tarih konulması bak kında verilen kararın geri alınmasın dan haberi olmıyan konsevreciler, O- daya buhususta bir lâyiha vermiye hazırlanmışlardı. Fakat belediye mec lisinin son kararı konservecileri mem nun etmiştir. Gelecek hafta tekrar toplanarak konserve sanaylinin in- kişafı için alınacak tedbirler otrafın- da görüşülecektir. Kontrolörler Arasında Ankara, 14 (Tan muhabirinden) — Karadeniz fındık ihraç istasyonların- daki kontrolörler arasında bazı deği- şiklikler yapılmıştır. Ordudan Sait Bilâl Trabzona, Gi- Pesundan Rebii Günel Orduya, Uzun- köprüden İlhan Altay Giresuna, Gö- reden Fuat Fatsaya, Abdullah Aksu Trabzona, Emin Ali Orduya, Fazil Aybar Göreye nakil ve tayin edil « mişlerdir. A . OĞÜUT HEK LERİ ETİN Nekadar Maden Lâzım? Vücudümüzün ağırlığından her kilosu için yirmi dört saatte bir gram albümin ile bir gram yağ, dört buçuk gram da karbon idrat- ları lâzım olduğunu biliyoruz. Ha- yatın devamı için madenler de lü- xumlu olduğuna göre acaba onlar dan ne kadar yemeliyiz? Onu da bir insanın yirmi dört sa at içinde çıkardığı madenlerin mik tarına göre hesap etmişlerdir. Yet- miş kilo ağırlığında bir adam gün de 0,52 den 1,2 grama kadar yani vasati olarak 0 88 fosforla 0,27 den 0,82 grama kadarım vasati 0,45 gram kalsiyom çıkarır. Bu çıkan miktarın yerini doldurmak için her gün o kadar yemesi lâzım demek- tir. Ayni adama günde vasati dört gram potasyom ve 15 den yirmi grama kadar sodyom (yani tuz içinde), 9,20 den 0.30 grama kadar manyezlum lâzımdır. Daha ince hesanla bir iinsanm ağırlığından bir kilosu için her- gün lâzım olan haska haşka ma- denlerin miktarları şunlardır: Tuz 0,25 gram Potas 066 , Kireç 0015, Manvezi 0.005 ,, Celik 2 Asit fosfor? Asit sülfeori. 0,06 Bu madenleri bizim berrün ve- diğimiz ceşitli yemekler bize te- min ederler. Bizim hergün bir ör- nek yemiverek daima türlü türlü yemive dikkat etmemiz veler. Tu- zu bile, vediğimiz yemeklere ayrı- ea tuz koymasak, yine miktarda vemeklerin kendilerinde buluruz. Fakat tuz yemeklerimi. ze lezzet verdiğinden onları nişi- rirken tuz katarız, bununlı kan. ıyız, yerken de. z yy ti Bununla beraber, başka baska yemeklerde en çok lüzumlu ma- denlerden ne kadar bulunduğunu bilmek faydasız olmaz (bir kile üzerine Ca kalsiyom ve Mg mah- yezlum işaretlerile): Yumurta akında Ca 0,18 gram, Mg 0,18, Francalada Ca 0,28, Mg Lop ette 0,31 ve 0,42, yemişler- de 0,34 ve 0,21, fasulyede 0,35 ve 0,58. Patateste 0,39 ve 0,84, kepekli ekmekte 0,41 ve 1,52, pirinçte 0,46 ve 1,23, Bezelyede 065 ve 0,94, yumur- ia sarısında 1,87 ve 0,30; yeşil seb zelerde 2,50 ve 0,58, İnek sütünde 2.80 ve 0,34 (velerden önceki sayı- ların Ca, sonrakilerin Mg olduğu nu tabii anladınız.) İlkbaharda bize çok Tüzumlu ki- reç miktarına gelince: (yüz gram- da miligram hesabiyle): Yağlıca ette 892 milizram, yağ- sız ette 507, tavuk etinde 560, vu- murtanın sarısiyle akı karışık 186 miligram. Ekmetke 90 dan 200 mi- lisrama kadar, Pirinete 74 ten 674 miligrama kadar. Patateste 666 (bu üç altı elbette hatırınızda ka- hır) yeşil salatada 350 den 500 den fazlaya kadar, İsnanak, Mart s0- nuvlm Nisan icinde 893. Taze fa- sulye ve taze bezelye de 380. Ha- vuçta 269, Elmada az 61, armutla daha çok 168. Limonla portakulda 300 ile 350 arasında. Başka taze yemişlerde 200 ile 300 arasında. Kuru incirde 1161. Sporcular, kuru incir yiyiniz En çoğu şekerden gelen kalorileri- le adaleleriniz daha kolay ; işler, bol kireci kemiklerinizi sağlamlaş- tırır, yine kirecten dolayı hermen gele yer eki ii al ci beysz Adapazarı mıririarından 69 bin kiloluk bir parti kilosu dehi 435 - 437,5 kuruştan müşterilerine veri - miştir, “e RORSALARDA : Ziraat Bankası Buğday Vermiyor Şehrimiz buğday piyasası vaziye- tini muhafaza etmektedir. Tüccar na mına 4z mal gelmektedir. Ziraat ban kası piyasayı tutmak ve istediği fi- yatı bulmadıkça ekstra buğday sat mamaktadır. Kırmacı ve değirmenci- lerden başkasına buğday satmamayı prensip tutan banka, tüccara buğday vermediğinden, muhtelif mıntakalar dan piyasamıza talep edilen buğday» ları temin edip göndermek kabil o- lamamaktadır. Bu yüzden buğday tüccarları ve mübayaacılari vaziyet- ten şikâyet etmektedirler. Dün ancak birkaç vagon buğday alabilen tüccar piyasanın bu tarzda devam ettiği takdirde işlerin büsbütün duracağını ileri sürmektedirler. Dün 4—5 çav- IHRACAT; Bağırsak Müstahsilleri Ne İstiyorlar Barsakçılar birliği ve barsak ib- İracatı hakkında verdiğimiz haber, bursak müstahsilleri arasında alâka uyandırmıştır. Dün matbaamıza müs tahsillerden bir heyet gelerek bu işe dair izahat vermişlerdir. Barsak istihsal edenlerin mikta. rı iki yüz firmadır. Her müessesede 4—5 amele çalıştığına göre bu işten 800 - 1000 kişi geçinmektedir. Müs- tahsiller bugünkü vaziyette bilhassa tüccarlardan şikâyet ediyorlar. Bir- lik kurulduğu takdirde müstehsilin de birliğe alınması lüzumunda ısrar gösteriyorlar. Almanyaya barsak ih- racatı yapanların Amerikaya ihraç yapanlarla anlaşmaması müstahsilin aleyhine neticeler vermiştir. Ameri- ka ile iş yapan üç firma iç piyasanın bekleyici vaziyetinde bulunmasından istifade ederek işlenmiş barsakların | takımına 20 kuruştan fazla fiyat ver İmiyorlar. Halbuki ayni firmaların Amerika tüccarlarile yaptıkları mu- kavelelerde işlenmiş barsakları 25 - 135 kuruş arasında vermeyi taahhüt ettikleri iddia olunuyor. Fiyat far- kından tüccarın istifadesi çok yük- sektir. “Vaziyet böyle devam ederse eylüla kadar iç piyasalar hareketsiz kalacak ve müstahsil dört beş yüz bin lira zarar görecek,, diyorlar. Müstahsillerin bu mütaleaları ü- zerine meseleyi piyasadan da tahkik ettik. Aldığımız malümata göre, Al manyanın barsak kontenjanı dolmak | üzeredir. Daha bir miktar barsak İ gönderebileceğiz. Ancak gönderilecek miktar piyasalarımızdaki stoku ko- ruyamaz. Bunun için Amerika ile yapılmakta olan yeni ticaret anlaş- masında aşgari fiyat tesbit edilmek darlı Polatlı buğdayları 6,17.5-6,22.5 kuruştan, i—2 çavdarlılar 6,23,5 ku- ruştan satılmıştır. | — ——— Şarap Ofis inin Müracaati Pi bulunan beynelmilel Şa- rabofis Ticaret Odamıza müracaat et miştir. Ofis muhtelif Seneler içinde limanımızın seyrüsefain hareketleri» .ni, Türfüye limanlarında kuru ve yaş üzümlerle şarapların tahmil ve tah- liye şekillerini sormaktadır. Bu işle- Te ait tesisatın nelerden ibaret ve ne şekilde çalıştıklarının bildirilmesini istemiştir. 4 Gümrük tarife aknununun 822 inci maddesine giren mallardan bir defaya mahsus olmak üzere Maca- ristan menşei olmak şartile 50 kilo- luk eşyanın ithaline kontenjan veril miştir. © Amsterdam 1.4258 Prag * 227138 Madrid 127188 Berlin 19710 Varşova 4194 Budapeşte 3045 3m Bükreş 106.0413 1000413 Belgrad 34.578 o 345786 Yokohama 238 2.89 Stokholm 3.088 3.008 Landra 60— o 620,— Moskova 23.0625 o 230828 PARALAR Aş Sat Prank Dolar : Hiret $ , Belçika Pr. Drahim f tevtere Pr. v Lev Zen ; Kron Çek â Mark © Zor 5 Pengo i Ley Dinar Kron İsveç İve miktar tayin olunmak suretile | barsaklar için bis-mâdde konulmaki isteniyor. Türk mallarının Almanya İve Amerikadaki mevkli gayet sağ- Jam ve isteklidir. Bunun için daha bir miktar barsak göndermenin çe- resi aranılmaktadır. Mevcut konten- jana 250—300 bin liralık bir kısım Wâve ettirilirse o zaman müstahsilin malını almak istiyen tüccar bu defa kapışacaMtır. Kontenjan olduğu tak- dirde Amerika için fiyat verilmiyen mallar Almanyaya gönderilebilir. Ya hut ihracatçı tüccar fazla kazanem- dan fedakârlık ederek müstahsili memnun edecek bir vaziyette mâl #- lir. Mantar Getirilemiyor Yurdumuza ilk defa olarak Por- tekizden şişelik mantar ithal edilmiş tir. İspanyanın vaziyeti ve bütün mantar fabrikalarının harap olması yüzünden birkaç sene Ispanyadan mantar getirilmesi mümkün olamıya caktır. Portekizle ticaret anlaşmamız. olmadığı için getirilen mallar bey- nelmilel takas ile getirilmiş ve piya saya çıkarılmıştır. İhraç Mallarımız Kıymetlendirilecek Ankara, 14 (Tan muhabirinden) — 1936 senesinde neşredilen 3018 nu- maralı bir kanunla, mezkür tarihten itibaren ihracatçılar kontrole tâbi tutulmaya başlarmış ve köntrol iş- leri devletleştirilmişti. Kontrol sis- temi, tüccara yük olmadan kısa bir zamanda müspet neticeler vermiştir. İlk olarak kontrole tâbi tutulan fin- dık, üzüm ve palamut dış Piyasalar. da çok rağbete mazhar olmuştur. İk- tısat Vekâleti, kontrol işinden sonra) ecnebi piyasalarda bir anket açmış tar. Yeni gelmeye başlıyan cevaplar. da, bu kabil ihraç malarımızın tipleş- trilmiş olmasının büyük bir mem » nuniyet uyandırdığı bildirilmektedir. İktisat Vekâleti © önümüzdeki sene buğday, tiftik, yapağı, pamuk ve por takal maddelerini kontrole tâbi tut. maya ve kıymetlendirmeye © karar vermiştir. Bu yeni teşkilâtın mey - dana getirilmesi için 197 bin Kiralık tahsisat 300 bin liraya çıkarılmıştır. İktisat Vekâleti, bir çoğunun kon. başlamak üzere te.