25 Mart 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

atik Taahhütler Ömer Rıza DOĞRUL ngiltere (OBaşvekili O Mister Chamberlain, günlerdenberi nen nutkunu dün söyledi ve nu- ha evvelee tahmin olunan, Lon- Matbuntı tarafından haber ve - düşünceleri ifade etti ve Mister berlain İngilterenin otomatik it askeri yardım taahhüdüne gir- | eğini açıkça anlattı. Çekoslo - Pa belki bir taarruza uğrar, fa - | bu taarruzu İngilterenin hemen #berlik ilân ederek Almanyaya harp açmasını istilzam etmez, böyle bir hâdise vukuu İrinde Çekoslovakyanın yardı -| koşabilir, fakat bu da İngiltere- #erhal âyni vaziyeti almasını ya müzaheret etmesini ve or- ha hemen Fransaya gönderme - İcap ettirmez. İster Chamberlainin otomatik as İaahbütlerden maksadı budur. at İngiltere Milletler Cemiyeti un sadakatini muhafaza ettiği İ- Çekoslovakyanın taarruza uğra- hı da süküt ile karşılıyacak de- « Bilâkis ayni cemiyetin âzası Hile taahhütlerini yapmıya koşa- Ve mümkün olan her yardımı ya ktır, Fakat Milletler Cemiyeti de h hastalıklı bir teşekküldür ve| Wer Chamberlainin bu teşekküle kanaati sarsıktır. Ona göre her İen evvel Milletler Cemiyetini ha Ve sıhhate kavuşturmak, onun va ini tesirli bir tarzda yapması İmkân hazırlamak lâzımdır. Çün bu sayede Milletler Cemiyeti, bü Çi, ©n emniyetli, ve en kati mesnedi lir. Bunu yapmadan Milletler Ce tine güvenmek ve ondan bir hiz beklemek mânasızdır. O hal bugünkü şerait içinde Çekoslovak Milletler Cemiyeti âzalığı bakı da bir hizmet ifası, pek şüp - bir mahiyet alıyor. “İŞ w böyle olmakla beraber Mis ter Chamberlain asıl yapıla - #9 beynelmilel emniyeti sars mlatmıştır. Sarsık emniyet için İynelmilel işlerin yürümesine im bulunmadığı için ilk yapılacak #mniyeti yeniden sağlamlamak, Ava emniyeti sağlamlıyacak çare, li bulmaktır. İk kat İngiltere için otomatik taah ire girişmek imkânı yoktur. terenin bu vaziyeti alacağı e- h malümdu. O halde başka çare- düşünmek mümkündür, Meselâ lerde Sovyet Birliği hariciye ko ti Bay Litvinof bir teklifte bulun i Milletler Cemiyeti içinde veya a sulhçüi devletleri birleştirmek wiize karşı gelmeyi teklif et - m” | yg kat İngiltere Başvekili bu tekli- muvafık görmüyor. Çünkü bu kabul olunduğu taktirde, dev- gruplara ayrılacak ve bu grup ,* yeni harp cepheleri hazırla - müncer olacak, ; Kalde İngilterenin Avrupada sul mak yolundaki yardımı neden olacak? ter Chamberlain bu suale de Veriyor ve Çekoslovakya ile Al arasındaki ihtilâfları barış i- hal için her yardımda bulunma bulunduğunu anlat #rada bahis mevzuu olmaması “den bir şey varsa, kuvvettir ve m istimalidir. Çünkü Mister İsine göre en son kullanıla - © son müracaat edilecek vasıta ttir. Kuvvet, en başta kullanı- Vasıta değildir. fi | hi gi N , * ta Chamberlainin bu son söz. çİhüssa dikkate değer. Çünkü €n son kullanan vasıta oldu - sakkaktır. Fakat onun her şey | Yel hazırlanan, ve varlığı her| #vvel hissettirilen vasıta ol - Yübhe götürür mü? m Mister Chamberlain silâh- Programının tatbikini çabuk - çak ve genişletmek İstediğini e bu vasıtanın ehemmiyeti. z ettirmiştir. Fakat bu va- |, Kullanılması nerede başlar, iç YİN etmek cidden, müşküldür. İN, bu vasıta, her vasıtadan evvel 1 © kullanılmaktadır. i * «* Chamberlain İspanyada a- ş üdahale siyasetine devam ede- ig Sendisi Almanya ve İtalya ya İlalvn ila setin müvaka. i Avusturyada Viyana, 24 (Hususi) — Avustur- yadaseçim mücadelesi hararetlenmek tedir, Seçim mücadelesinin hatırası- nı yaşatmak için pullar çıkarılmış, hücum kıtalarına mensup efrat, yol- larda yürüyüşler yapmışlar ve Füb- rerin gönderdiği komiser B. Jozef Buerk'in önünde geçit resmi yapmış İlardır. Dolfüsün adliye binasındaki heykeli yıkılmış ve bütün mektep kitaplarının değiştirilmesi kararlaştı rılmıştır. Kitaplar, Avusturya - Al İmanya birliği fikrini takviye edecek İşekilde yazılacaktır. Birçok müesse- selerdeki muallimlerin dörtte üçü de- giştirilmiştir. Ayın 28 inden başlıyarak bütün Viyana bankaları ve para ticaretile meşgul müesseseleri hesapları mark üzerinden tutacaklardır. Vezneler A- vusturya şilini alacak, mark ödiye- İ cekler ve Avusturya parasi yavaş yavaş ortadan kalkacaktır. Bugü tatbik olunacak para kanunu muci- bince ecnebiler harice para veya kıy- metli evrak götüremiyeceklerdir. Avusturya polisi de tıpkı Alman polisi gibi tensik edilmiştir. Emniyet müdürlüğü kaldırılmış ve yerine po- İlis umum müdürlüğü vücüda getiril miştir. Villah şehri, Otto dö Habsburg'u fahri hemşehri İistesinden silmiştir. Plebisitte kullanılacak rey pusu- İlaları hazırlanmıştır. Almanların kul lanacakları pusulalar beyaz, Avus- turyalılarınki kırmızı olacaktır. Fa- kat sorulacak sualin şekli henüz ka- İ rarlaştırılmamıştır. Yahudilerin Lehistana hicreti de- vam etmektedir. Diğer taraftan Dan- HARİCİ Yeni Seçim Yahudilerin Lehistana Hicreti Devam Ediyor histana hareket ediyorlar. Son tecavüzler karşısında Moskova, 24 (A A.) — Tass ajan- sı bildiriyor: “Jurnal dö Mosku,, gazetesi, “Anş- lus'dan çıkan dersler ve Litvinov'un beyanatı,, balığı altında neşrettiği bir başmakalede ezeümle diyor ki: “Avusturyanın istiklâlini garanti eden 11-7-1936 anlaşmasınm Hitler tarafından ihlâli ile Almanyanın A- sada değil, fakat, Avusturya meselesi ile alâkadar bulunmadığını her defa- sında ileri süren ve bu suretle Hit- ler'i bu işe aşağı yukarı teşvik eyle- miş ölan İngilterede ve bütün Bal- kan antantı devletlerinde ciddi en- dişeler uyandırmıştır. Polonya da, Garp komşusunun bu kuvvetlenme- sinden büyük bir memnuniyet duy- mamış olsa gerektir. Mussoliniye gelince, hissiyatını şu hâdiseye karşı koyamıyacak vaziyet- te isem ve bu hâdisenin hiç olmazsa senin muvafaketinle, hattâ senin yardımınla vukua gelmesine çalış.,, Avusturyanın Almanya tarafın- dan ilhakı, pek muhakkak ki, Çe- koslovakya için daha evvel de mev- cut olan tehlikeyi fazlalaştırmıştır. Çekoslovakyaya karşı yapılacak bir tecavüzün hakiki mânasını anlıya- bilmek için, Fransa ve Sovyetler Birliği tarafından Çekoslovakya lehi- ne alınmış taahhütleri de unutma- mak icabeder. Avrupada tecavüz o dereceyi bulmuştur ki, bundan bir derece ileride evrensel bir harp baş- MEKSİKA: Petrol Ihtilâfı Devam Ediyor New-York, 24 (Hususi) — Meksika daki petrol kuyularının vaziyeti İngil tere ve Amerikada derin bir alâka u- yandırmıştır. Meksika İngilterenin petrol kumpanyaları, işçilerin ücret- lerine zam yapmayı reddettikleri için işçiler İngilizlerle Amerikalılara ait birçok kuyuları zaptetmişlerdir. Ku- Yuların biri o derece zengindir ki, İn- giltereyi Akdeniz yolile aldığı petro- ilerden müstağni edecek vaziyettedir. Buraya yatırılan İngiliz ve Ameri - kan sermayesi 500,000,000 dolardan fazladır. Meksika hükümetinin bütün petrol kuyularını devletleştirmiye karar vermesi İngiltere ve Amerika hükü- metlerini endişeye düşürmüştür. A- merikanın Meksika ile alış verişi kese rek Meksika üzerinde tazyik yapması muhtemeldir. Fakat mali mahafil bu tedbiri itiraz ile karşılamaktadırlar. Meksika halkı, petrolleri devletleştir mek için tezahürat yapıyorlar. Bazı yerlerde petrol kuyuları sahipleri a- mele tarafından hapsolunmuşlardır. Meksika Cümhurreisi matbuata ser maye sahiplerini tatmine matuf be - yanatta bulunmuştur. Roosevelt Meksikaya Gidecek Vaşington, 24 (A.A) —iyi bir membadan bildirildiğine göre, B. Ruzvelt, önümüzdeki yaz mevsimin- de Meksikaya gitmek tasavvurunda- dır. Amerika reisleümhuru, Meksika sahilleri boyunca yapacağı balık av- cılığından bilistifade Meksika reisi- cümhuru B. Kardena'yı ziyaret ede- cek ve bu suretle iki memleket ara- sındaki dostluğa ne derece ehemmi- yet vermekte olduğunu göstereck- tir. — m relerden dolayı son derece nikbindir. Mister Chahberlainin bu siyaseti şüphe yok ki, İngilterede çok mühim münakaşalara yol açacaktır, fakat yi- ne şüphe yok ki, bu yüzden İngiltere- nin bu siyaseti değişmiyecektir. İngiltere otomatik mahiyette aske- »i taahküklera sörmiraeeletie? BELÇİKA: Milli Müdafaa Için Hazırlık hariciye bütçesinin müzakeresine de vam etmiştir, Bir mebus, hükümetin 1914 hâdiselerinin tekerrüründen korkan Lüksenburg ve Belçika hal- kını yatıştıracak beyanatta bulunma Sını istemiş ve buna cevap veren B. Spaak, hudut müdafaasının tama- men organize edilmiş olduğunu ve Belçikanın, müdafaasını tem bir ig tiklâl içinde temin edeceğini bildir- miştir. Ponsöle'nin Fransızların Belçika- ya yapmaları icabedecek yardım hakkındaki sualine, B. Spaak, bu hu- susta müdafaa bakanının beyanatını hatırlatarak cevap vermiş ve: “Mü- dafaamızı organize etmek hususun- da tam serbestimiz meveuttur.,, de- miştir, vusturyayı Uhak etmesi, yalnız Fran || aşağıdaki cümle ile çok iyi iade et-| miştir: “Herhangi bir hoşa gitmiyen | Brüksel, 24 (A.A.) — Meclis, dün | mahasızlığıdır. ! | Alnındaki Bir Çizgi | İçin 10 Bin Lira | Tazminat Alan Kadın bil kazası geçirmiş ve çirgi kalmıştır. Bu zxi için İngilterede mahkeme, şofö- 10 bin lira tazminat vermiye mah- | üm etmiştir. Biz bir arkadaş kaybettik. İ belki bir daha çalışamıyacsk | yaralandılar. Ne tazminat YUGOSLAVYA: Üniversitede Bir Arbede Oldu Belgrad, 24 (A.A.) — Avala ajajı- $ı tebliğ ediyor: Dün öğle vakti, üniversitede on ilâ on beş talebeden mürekkep İki grup arasında bir arbede olmuştur. Bu gruplardan biri Liyotiç'in taraf- tarlarından, diğeri de sol cenah un- Talebeden biri hafif surette ya- ralanmıştır. Bu hâdise, ancak birkaç dakika devam etmiştir. Talebe, polisin müdahalesinden evvel dağılmışlardır. Bu hâdisenin sebebi, bu iki grup talebenin müsa- ——— Amerika 35 Bin Tondan Büyük Gemiler Yapıyor NewYork, 24 (Hususi) — Ame- rika hükümetinin Londra deniz mu ,ahedesinin bir maddesinden istifa- de ederek 35,000 tondan fazla bü- yüklükte gemiler yapmıya karaf verdiği haber verilmektedir. Hari- ciye Nazırı Kordel Hul, bugün be- yanatta bulunarak Amerika hükü metinin İngiltere ve Fransa ile mi zakerede bulunduğunu bildirmiş - |! Şarktan alınan en son haberlere gö- || arruzlarda uğradıkları muvaffakıyet || haber verilmektedir. İ | ajansının bildirdiğine nazaran; İlince nasılsa bu cümhuriyetle o za- | İtalyada bulunmasından istifade ede- UZAK ŞARK: Üç Koldan Bir Japon Tarruzu Hazırlanıyor Nevyork, 24 (Hususi) — Uzak re, Japonlar, Gukov - Tientsin de- miryolu boyunda yaptıkları son ta- sizliklerin acısım çıkarmak için üç| koldan büyük bir taarruz hazırlıyor- lar. Bütün askeri kıtaların süratle cepheye gönderildiği Şunghaydan Diğer taraftan Tokyodan Domei ce nubi Şangtung'de İbo nehrinin sağ kıyılarında ve Ling - yi - Sien'nin 8 kilometre kadar doğu cenubunda bü- lunan Tu - Çu -“Çen mevkii dün sa- at 13 de bir Japon müfrezesi tarafın- dan işgal edilmiştir. Yeni deniz inşaatı 'Tokyodan bildiriliyor: Amirallık dairesi namına söz sö lemeğe salâhiyettar Kontramiral N: da demiştir ki: “Japonya, Amerikanın deniz aşırı harekâtının gizli hedefinin Japonya olduğu keyfiyetin! ihmal edemez. Ja- | ponya, bir deniz konferansına işti- Take amadedir. Fakat, diğer devletler daha bü- yük inşaat progrumları kabul ettik- leri takdirde kendi deniz programı- nı değiştirmek mecburiyetinde kala- caktır. Londra, 24 (A A.) — Çin diple- matlarından B. Sünfo, bu sabah Pa- risten buraya gelmiştir. Saint Marin Cümhuriyeti İle Harp Halinde İmişiz (1) “İtalyanın şimal hududuna sıkış - mış bir Saint - Marin cümhuriyeti vardır. Bu küçük devlet Harbi VU: mide Almanyanın müttefiki sıfatile | harp etmiş olduğu için tabii Türkiye ile de harp halinde bulunuyordu. Mütareke ilân edilip sulh aktedi- manki Osmanlı hükümeti sulh imza- lamamışlar ve hali harp devam et- miştir. Son zamanda Türk pasaportu taşı | yan İsmail Kaleci isminde bir zat rek Saint - Marin'deki bir işini hal- letmek üzere buraya gitmiş ve bir o- tele inme kistemiştir. Fakat, Saint - larin polisi, bu zatı karakola götür-| nüş, kendisine harp esiri olduğunu, eğer kurtulmak istiyorsa hudut ha- ricine çıkması icap ettiğini bildir. miştir. İsmail Kaleci, Ankaraya dönüşün- tir. de hâdiseyi Hariciye Vekâletine bil- dirmiştir.,, MERİHTEN ARZA BİR ti niden tensikine mü dar süratle de na gelince, bu husustaki kuvvetli filolâr ve tayyare dafii bas taryalar yerleştirilmesini derpiş ets mg ELE Ölü Gözü!, (Yazan: B. FELEK) Tababet ilerliyor, bele cerrahlık arkasından taksi otomobili yetişemi- yecek kadar hızlı gidi; ni bir cerrahi Maymun guddesile ihtiyar gençleştir mek artık âdi meseleler urasma girdi. r. Her gün ye- hürikası işitiyoruz. Gerçi bu gençleşenlerin çocukların dan birisi anasının karnından çıkar çıkmaz, açık olan pencereden bahçe- deki ağaca atlamış diye bir vardır, yalansa vebali nuna, doğru ise kusuru maymundan getiçlik alanadır. Cerrahlığ düşmez. rivayet duranın boy- bir itap Geçenlerde bir Amerikalı cerrah ta kalp değiştiriyormuş, diye okuduk. Tababet kalbe çok ehemmiyet vefir amma yüreksiz adamların © yaşadığı vükidir, hem de çokça vi âdi Son günlerde bir diğer hârikadan bahsediyorlar, Bir hekim, gözü sakat olan bir a- dama bir ölü gözü takmış, adam da görmiye başlamış. Şayanı tebrik muvaffakıyet. İyili- ği şu ki, bu adamartık ağlamaz da. Çünkü meşhur meseldir; İmam evinden aş, ölü gözünden yaş! Ancak beni tereddüde düşüren nok ta şudur! Maymundan güdde alarak gençleşe nin çocuğu kundaktan ağaca fırladığı gibi, ölü gözüyle görmiye başlıyanın da bütün görüşü ölü görüşüdür. Ha - yata alıcı gözle değil, bırakıcı gözle bakar. Bir iyiliği vardır. Azraili gördüğü için, ikinci yaklaşırken: — Meğgulüm! diyip mülâkat kabul etmez. Cerrahlık bu hızla giderse yavaş yavaş maymundan gençlik, ölüden göz, keçiden çene, kuştan beyin, öküz den mide ve belki itten yürek alarak bizi bir parçalı bohçaya çevirecekler ki, ne Allah kabul edecek, ne kul, ne bayvan! Amma biz yaşıyacağız! defa İnsan, insan yüreği, insan gözü, in san hissi ve kanı olmadıkça yaşamış meye yarar?.. Siz buna yaşamak der misiniz? AMERİKA: Bütün Ordu Sür'atle Tensik Ediliyor Vaşinglon, 24 (A.A) — Askeri hava kuvvetleri kumandanı general Oskar Vestover, Panama kanalının müdafaası işinin, Cenubi Amerikada Bir cevelân yapan “Uçan kaleler,, ti- pindeki bombardıman tayyarelerine tevdi edileceğini kongreye bildirmiş tir. General, Amerika ordusunun ye ün olduğu ka- edildiğini söyle miştir, Havai ile Panamanın müdafaası- program mektedir. Merkezdeki filolar da icabında müdafaa işine iştirak edeceklerdir. Seferberlik plânı Vaşington, 24 (A.A) — Ordu er- kâniharbiye relsi general Craiz, or. duyu tensik ve mevcudu seferberlik plânındaki rakama yani bir milyon kişiye iblâğ için bir milyar dolar ahsisata ibtiyaç olduğunu bütçe ko- misyonuna bildirmişti SURİYE: B. Cemil Mardam İstifasını Geri Aldı Şam, 24 (A.A.) — Oğrendiğimize göre, dahiliye nazırı B. Cabiri, an- cak kabinede değişiklik yapılması şartiyle istifasını geri almıştır. Rei- sicünshur, kabinede değişikliğin ya- pılacağını vait etmiştir. Müstakbel kabine, pek muhtemel olarak, yeni- den B. Mardam'ın riyasetinde kuru- cak ve yedi nazırdan terekkün ede