24 Mart 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 9

E. 24-3-938 YAZAN: Akılsız Çarlar ise, birkaç defa Kazakların isyanına sebebiyet ver iller. Fakat kendileri de büyük İhlikelere girdiler.. Kazaklar, üç la baş kaldırmışlardı. Ve, Çarlık ı devirip parçalamalarına da, Mamak kalmıştı. Ve işte, bu hâdiselerden biri Micesindedir ki, (Kazaklar) ilk İl olarak Kafkas hudutlarına Yaklaşmışlardı. âr üçüncü İvan, korkunç bir siyaset takip ediyordu. Bu da, Kazaklara karşı da hiddet $iddet gösteriyordu. (Riyazan) Kazakları, bu mun- leye tahammül edemediler. Ev- , isyan etmek istediler. Ve Kara, kendilerine taraftar bula- aynca; zeveelerini, çocuklarını, an sürülerini önlerine kata- (Don) nehrinden aşağı Indi- (Volga) nehrini geçtiler. Ha- denizine indiler, Oradan (Te- İk) suyu sahillerine saptılar. Yer k bir yer buldular. Orada İidilerine bir karargâh kurarak Bünun adını (Tiyomen) koydular. Pe yarı korsanlık, yarı ticaretle ıya başladılar. Çarlık tahtına (Müthiş İvan) Betiği zaman, bunlar artık Çar hükümeti He barışmak lüzumunu meler Moskovaya, bir elçi *diler. Vaktiyle Çarlığa kar aldıkları haşin vaziyeti affettir- ok. istediler. Moskova hükümeti, sakin ve "iutedil hareket etti. Kafkas hu rm faydüy “(Müthiş ie ) a anlatarak vaziyete iyi bir İl verdi. Nihayet Çar, Riyazan #aklarının elçisini huzuruna ka- ederek: “Sizi, bir şartla affederim. İı, ca Nehri) nin ağzına bir pa- hı 58 (1) inşa edeceksiniz. Ve bu- «» benim namıma muhafaza ey- nz ki, Kk âzaklar, bu emri büyük bir memnuniyetle kabul etti © Artık orada büsbütün yerleş- » Tarlalar açıyorlar, bataklık- a kurutuyorlar, civardaki (Çe- 5) ve (Kabartay — Kabardan) dilelerle temaslara girişiyorlar.. lerinden memnun görünüyor. yavaş yavaş medeniyete şmışlardı. Tarlalarında çift b Kazaklar, şu türküyü söy- n dardı; ğu tarlada ötüşenler, yabani n.. Çar (İvan Vasiliyeviç) in de eğilen ve söz söyliyen Ka- “kisidir. İilebimizin küçük pederi, ey din- Çar!.. bize ne lütfedeceksin.. bağışlıyacaksın?.. pale Çar, cevap veriyor. Ve di; 7 benim küçük Kazaklarım!,. |, * Yüksek dağlarından sırtların #k'p gelen. Ve mavi Hazar tine dökülen (Terek) nehrini Seğim,) R U kazaklar, artık Çarlığa kar b, ,, # Sadakatlerini artırdıkça Silâr; ve her vesile ile ispata lar. Hattâ (Büyük Petro) nun e acıdan en küçük bir şi- Rüya bile bulunmadılar. p, “ük Petro, Çarlık tacını giy- : henüz — tecrübesizdi. .3İ için büyük bir şesmetle (Hıyve) seferine giriş- bu sefere; birçok asker- SEYH ŞAMIL — No: 9 — Kazaklar, Yine Kafkas Hudutlarına Dayandılar Dağistanda bir lerle beraber, Kafkas hududuna yerleşen Kazaklardan da sekiz yüz mevcutlu bir süvari alayı gönder- işti. Ordu ile giden bu 800 Kazak- tan Terek sahillerine ancak iki ne ları altında can vermişlerdi. Bu, müthiş bir felâketti. Bu bâ- direden kurtulup gelen iki Kazak, o müthiş faciayı anlatırken; Hıy- veliler tarafından ele geçirilmiş o- lan Çar ordusu kumandanı (Prens- Bekoviç — Çerkâski) nin de deri- si yüzülerek içine samân doldurul- duktan sonra şehrin en büyük ka- pısına asıldığını hikâye etmişler. di. Bu kıpkızıl facia, bütün Terek SANAYİ : Ipekli Kumaş Fabrikatörleri Toplandılar İpekli kumaş yapan fabrikatörler, dün, Sanayi Birliğinde bir toplantı lardır. Bu toplantıda ipekli EE meselesi görüşülmüştür. Fabrikatörlerin, iddiasına göre va- ziyet şöyledir: Bursada işliyen 500 ve Istanbulda çalışan 350 fabrika ile di- ğer vilâyetlerde çalışan 50 ki ceman 900 fabrikadan 400 zü kapanmıştır Bursa ticaret odasının yaptırdığı tet kiklere göre, çalışmakta olan Bursa fabrikalarının ellerinde fazla mik - tarda ipekli kumaş vardır. Şehrimiz deki fabrikalarda da fazla kumaş| mevcut olduğu için bir sürprodük- sion mevzuu bahistir. Fabrikatörler bunun memlekete ihtiyaçtan fazla makine getirilmesinden ve imalât - hanelerin artmış olmasından ileri geldiği kanaatini taşıyorlar. Dünkü toplantıda, bu mesele uzun uzadıya görüşülmüş ve Sanayi Bir- liği umumi kâtibi Halit Güleryüz bu görüşmelerin neticelerini bir ra- por halinde tespit etmiştir. Bu işe dair birliğin kendi muamelesi de ilâ köy manzarası sahillerini en derin matemlere garketmekle beraber kısa bir za- man sonra, Büyük Petro bu Ka- zaklardan yine büyük istifadeler temin etmişti. 1722 senesinde (Çar Petro) bü- M As Kaf. yeille hi tan miriemlesi kas seferi) idi. Hıyve harbinde meşum bir aki“ bete uğrıyan Petro; bu büyük za- Tarı (İsveç) lilere karşı açtığı harp te telâfi etmiş; oldukça mühim bir muvaffakıyet elde etmişti, Petro; bu müvaffâkıyet üzeri- ne, taliinin değiştiğine hükmede- Tek bundan istilade etmek iste- miş; Şark ve Cenup taraflarında, bahtını bir daha denemiye teşeb- büs eylemişti. (Devamı var) ALBÜMİNLİ Vücudümüzdeki uzuvların, nesişlerin en büyük kısmı, yani vücudümüzün suyunu ve her türlü maddesini hesaba katar» sak, ağırlığının yüzde on altısı albomin dir. Çocuk büyüdükçe, © nisbeti muhas faza Için, dalma aibemine ihtiyası var- dır. İnan büyüdükten sonra da nesiç« leri bir taraftan eskir, onları yenilemek Için yine daimi omin lâzım olur, İbomin olmayınca w- i£ İşliyebilirler. İnsan hareket eder, Iş görebilir. Sözün kısası her türlü &nerji gösterebilir. Fakat albominsiz, gocuk büyümez, büyükler de mesiçleri- ni tazeliyemezler, yani albominsiz vü » sudün en mühim maddesi hâsıl ola - maz, Vücutta ancak yağ ve şeker mad- desi olabilir, yalnız onlarla nesiç tamam olamaz. Onun İçin sitemin en mühim gıdamızdır. İnsana her gön nekadar albomin lâzım olduğu uzun uzun münakaşalara sebep olmuştur. Bu intilAfa sebep - bir yazımda anlattığım gibi - her Insanın ye diği yemeklerin hepsinden ayni dere » cede istifade etmesidir. O münakaşa » ların neticesinde, bir Insanın ağırlığın» dan her kilo başına bir gramdan yirmi beş santiğret kadar albemine ihtiyacı olduğu kabul edilir. İnsan kendine lüzumlu olan albemin- MN gıdasını et yemeklerinde, ve yemişlerdı mından en zen; kuru sebzeler, peynirler ve yağlı ye» mişlerdir. Fakat, adam ve adamcık olduğu gibi albominin de türlü türlüsü vardır. Her GIDALAR wxvlyetin alböminleri kendisine mah « sustur, Etteki, sebzelerdeki, yemişlerdeki albominler de az çok başka başka abo. minlerdir. Gıdalarımızla yediğimiz afbeminler bizim kanımıza ayni halde - geçmezler, Hazım olhazımızın çıkardığı usarel albominieri evirirler, çevirir! şekillerine asit smine denilir, Şu kl, İnsanın hazım ofhazı üzumlu olan asit aminelerden hepsini kendisi yapamaz. Barlarını gi nda hazır bulması lâzımdır. Yedi. öl gıdanın hayvandan ve nebattan geli. şine göre onları bulamazsa İşi ekalk ka lir. Şimdiki halde İnsanın kendi kendi. ne yapamadığı bilinen asit amineler şun k Triptafan, izin, #istim, hietidin, tafan kanda slstin, buğdayda » çeci ların büyümesi için mutlaka lüzumlu âtinll yemeklerde onlar» maz, İnsanın albominli gidset- rak türlü türlü şeyler ye- mesi lOzumlu olduğunu gösterir, Yalnız et, sebzenin yerini tutmiyacağı gibi yal nız sebze de etin yerini tutamaz, Merel- mek yemeliine mebattan et demek ar. tik doğru değidir. Yalnız ekmekle çe" suk büyümez. Memeden kesildikten sen ra yalnız sütle ve unlardan yapılan bu- lamaçlarin büyüyemiyeceği gibi, İnsan oğlu tabiatte bulunan her şey den, hayvandan, sebzeden, yemişten, madenden karışık olarak yemelidir. ve edilerek hazırlanacak rapor, İk- tısat Vekâletine gönderilecektir. Bazı hususi işlerini görmek üze- re İktisat Vekâleti Sanayi Umum Müdürü Reşat, şehrimize gelmiştir. DIŞ TİCARET: Ihracat İçin Bir Kararname Hazırlandı Ankara, 23 (Tan muhabirinden) — Türkiye ile ticaret müvszenelerinde Türkiye lehine kayde değer bir akti- vite mevcut iken, 1937 Türk harici ti caret istatistiklerine nazaran anormal Seyirci hü, hili Müllüy eeklasi AKİN Kik Jik hâsıl olmuş ve Türkiyeye karşı ak tif hale girmiş memleketlerin ticaret tediyelerinin tâbi olacakları esaslar 2-1005 sayılı kararnamenin dördüncü maddesine tâbi memleketler ihtilâf ile herhangi bir memleketten yapıla- cek bazı maddeler ithalâtının sureti icrası hakkında yeni bir kararname hazırlatmıştır. Çok mühim olan bu kararnameyi aynen bildiriyorum: Madde: 1 — Türkiye ile ticaret mü vazenelerinde ötedenberi Türkiye lo- hine kayde değer bir aktivite mev- cut iken, 1937 Türk harici ticaret ista- tistiklerine nazaran anormal sebepler | le bü vaziyetlerinde değişiklik hâsıl GÜNLÜK PIYASA On bin kilo Bandırma mal arpa N çuvallı olarak iskele tsttmi kilosu 4,18 kuruştan, 24 bin kilo sarı musır çuvallı #op 4,35 - 5 kuruştan satılmış- V gtr. Ü sararan $ yerköy matı çavdarlardan 20 bn ki 4 N toluk- bir parti 432,5 kuruştan Geli - , bolu malı 50 bin kile Kaplıcalı yulat Ş m kuruştarı verilmiştir. v ) On bin Kütahya malı tavşan derisi X Linde on tenefidtlı olarak tanesi 17,5 (ve ayni şartla diğer mıntakalar tav. şan derilerinden yirmi bin kadarı ta- Çnesi 17,10 kuruştan ihracat için alın- Ymiştr. | * , Dünkü satışlarda iç fındık 31,10 - 31,20 kuruş, tiftik mal 117,0, Trakya , yapağı 69 Anadolu yapağı 50 ku- N ruştan, zerdova 30 — 40, sans 23, A) 28 liradan satılmıştır. Uran BORSALARDA ;. Frank Henüz Normal Vaziyete Giremedi Fransız frangı hâlâ normal şekli- Bİ alamamıştır. Son gelen Londra telgraflarında bir sterlin karşılığının! 163,21 frankta kapandığı bildiril. miştir. Dolar yüksektir. Bir sterlin 4,9643 dolardır. Paris borsasında Ü- nitürk 360 franktan borsamızda ise 19,25 liradan muamele görmüştür. Anadolu tahvilleri 41,10, Anadolu mümessilleri 40, Aslan çimentosu 12,85 liradır. Gayrimübedil bonosu 21 liradan alınmıştır. EKONOMİ ZİRAAT; Pamukçu. Mütehassıs. Ankarada Ankara, 23 (Tan muhabirinde, Ziraat kongresi hazırlıkları bitmiş bidir. Ziraat Vekâletinin muhtelif di. ireleri tarafından kongreye arzedil - mek üzere muhtelif meselelere alt e- tütler, projeler hazırlanmıştır. Bun- lar arasında, vilâyetlerin, büyük zirat kalkınmaya esaslı bir şekilde iştirâk- lerini temin için, mühim bir projede vardır. Bu projeye göre, vilâyet hu- susi idarelerinin kültür ve nafıa işle rine muayyen bir nispet dahilinde iş- tirâkleri gibi, ziraat ve baytar işleri- ne de, tespit edilecek nispet dahilin- de; iştirâkleri temin edilecektir. Kon grede konuşulacak mühim mevzular arasında pamukçuluk meselesi de var dır. Pamukçuluk hakkındaki etütleri son defa gözden geçirmek üzere, muh telif pamuk mıntakalarındaki yerli ve ecnebi mütehassıslar Ankaraya ça ğırılmıştır. Mütehassıslar, yarın zira- at vekâletinde ilk toplantılarını yapa caklardır. Pamuğun istihsalinden sa- tışına kadar her safhasını rasyonalize etmek ve teşkilâtlandırmak üzere hükmi şahsiyeti haiz bir pamuk ku- rumu teşkili düşünülmektedir. Geçen Bir Aylık Dış Ticaretimiz Ankara, 23 (A.A) — İstatistik w - mum müdürlüğü 1938 şubat ayı hari ci ticaret istatistiklerini tamamlamış» tır. Alınan neticelere göre, 1938 şubat ayındaki ithalât kıymeti 11,5 ve ihra Sekiz Vagon Buğday Dün piyasamıza sekiz vagon buğ- day gelmiştir. Ziraat Bankası 5—$ çavdarlı Polatlılardan yüzde doksan ve Anadolu beyazlarından 20 çav- darlılardan yüzde onu mahlüt olarak 220 bin kilo yumusak buğdav 6528 ve 60 bin (kilo sert buğ- day 5,20 kuruştan satmıştır. Tüccara ait buğdaylar 1—2 çavdarlı Polat lar 6.20 kuruştan, diğer cinsler ise 5,15—5,27 kuruştan verilmiştir. Borsa Tamamen Nakledildi İstanbul borsasının Ankaraya nak li işi tamamlanmıştır. Borsa komise- ri İhsan Rifat, müdür Hasan ve di- ğer memurlar martın yirmi sekizin- de Ankaraya gideceklerdir. 31 mart akşamına kadar yalnız iki memur kalarak ajanstan alınacak dış borsa- ları alâkadarlara bildirecektir, olmuş ve Türkiyeye karşı aktif hale girmiş olan memleketler ticari tediye leri aşağıdaki esaslara tâbi tutulur; Türkiyeden bu memleketlere vaki olacak ihracat bedellerinden hâsıl o- lan dövizler ihracatçılar tarafından Türkiye Cümhuriyet Merkez Ban - kasına yatırılır. Bankada bu dövizin memleket itibarile ayrı ayrı hesapla- rını tutar. Bu memleketlerden vaki olacak ithalât için yukarıdaki fıkra- da yazılı alâkalı memlekete ait he - sap yekünunun ancak yüzde sekseni- ne kadar döviz itasına müsaade olu « nür. Bu memleketler ve bu memleket lerle hususi takas mevzuu olabilecek haller yüzde yirmi döviz payı mah - fuz kalmak şartile İktisat Vekilliğin- ce tayin ve resmi gazete ile ilân olu- nur, Madde 2 — 2-705 sayılı kararın dördüncü maddesi hükümlerine tâbi memleketlerden yapılacak ithalât ile sureti umumiyede herhangi bir mem- leketten gelecek parnuk ipliği, bakır, kalay, ham deri, çuval, Jüt ipliği, jüt mensucat, kauççuk, Kobra, Kebrako ithalâtını bir veya müteaddit Türk malının herhangi bir veya müteaddit memlekete ihracı şartına bağlamıya ve bu maddeler meyanına resmi ga- zete ile ilânı tarihinden müteber ol - mak üzere diğer maddelerde ilâvesi- ne İktisat Vekilliği salâhiyetlidir. Madde; 3 — Bu karara muhalif ka- rar hükümleri mülgadır. Madde; 4 — Bu karar neşri tarihin den itibaren muteber ve tatbikine ik- tısat, maliye ve inhisarlar vekilleri memurdur. 8— BL Dolar M— im iret 96,— 104,— Belçika Pr, 80— sa— Drahmi 20 20— İsviçre Pr. 076.— s0 Leva m— 2 Florin 8— 70 Kron Çek 8— M— Silin Avusturya (o 22— 28— Pezeta M— 12 Acım Kapanış Paris 20018 — 2501 New-York Ore0ziz 0.7080 Milâno 15.1$03 13.0204 Brüksel 46085 470 Atina 870570 670016) Cenevre 34472 34487 Sotya a2 63,1450 Amsterdam 14294 143 Prog 225094 225784 Viyana 42204 O 42130 Madrid 12:4250 1243 Berlin 1013 1g Varşova 420 42025 Budapeşte 40826 o 3840 Bükreş 1062525 105.2950 Belgrad 344086 344225 Yokohama 2186 o 21278 Stokholm. 30020 o s0932 Londra 6715 65 Moskova 204323 2435 N cat kıymeti de 9,5 milyon liraya baliğ olmuştur. Bu miktarlar 1937 şubat a- yına nazaran ithalâtta 6 milyon lira artmış ihracatta ise 2 milyon lira nok sanlık göstermektedir. İhracata naza- ran ithalât fazlası 2 milyon liradır. “Halka Parasız İpek Tohumu Veriliyor Muğla, 22 (A.A.) — Bursa ipek- çilik enstitüsü ile Denizli ipekçilik istasyonlarından otuz dört kutu ipek tohumu gelmiştir. Bu tohumlar fakir ve muhtaç ipek tutan halka parasız dağıtılacaktır. e İpekçilik (ilimizde oldukça ilerlemektedir, Manisada Ticaret Odası Seçimi Manisa — Ticaret odası meclisi azalarının intihabı nihayet bulmuş- tur, İş Bankası müdürü Hâmit Bay- hun reisliğe, Hüseyin Üzümcü ikin- ci relisliğe, Hulâsi Can reis vekilli- ğine, Sadettin, Ali Çipil oda âzalık- larına seçilmişlerdir. Bu zevatın & zalıkları Vekâltçe tasdik edilmiştir. Köylüye Pulluk Safranbolu, (TAN) Merkez köyleri için 19 pulluk alınmış, köy kâtipleri toplanarak, bunların tevzi ve kullanma şekillerini görüşmüş- lerdir. Peyderpey köylüye verilecek olan bu pulluklar, en zayif bir hay- vanın bile zahmetsizce çekebileceği derecede kullanışlıdır. Alınacak ran- dımana göre ihtiyaç nisbetinde ye- ni siparişlerde bulunulacaktır. Safranbolu, (TAN) — Karabük- teki çocukların okumak üzere her gün buraya gelip gitmelerindeki müş külât takdir edilmiş, Karabükte beş sınıfı bir ilkmektep yaptırılması kararlaştırılmıştır. Safranbolu, (TAN) — Nisan- da Ulus köyünde Atatürk'ün güzel bir büstü dikilecektir. Kaidenin in- şaatı bitmiştir, Rüzgârın Kopardıkları Refik Topkan Şiir — Nesir Hikâye - Tiyatro Bugun çıktı, Genç ve kıymetli yazı- cının en orijinal yazıları,