19 Şubat 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

Anşlus Davası Ömer Rıza DOĞRUL ünün meselesi olan Anşlus, hakikatte birkaç defadır or çıkmakta ve her defasında zorla bastırılmaktadır. İlk teşeb- büs, eski Avuslurya - Macaristan İmparatorluğunun büyük harp 80- nunda yıkılması üzerine vukubul. du. Avusturyaya yüklenen Sen Cer men sulh muahedesi, o memleketi müstakil yaşatmak esasına İstinat ediyordu. Fakat Avusturyada harp sonun- da başgösteren ihtilâl ve kanlı hâ- diseleri, daha feci mahiyette olan kıtlık ve iflâs devresi takip etmiş- ti Avusturyalılar siyasi, teşevvüş- lerden, mücadelelerden, ve buh - ranlardan kurtulmak için Alman- yaya katışmayı, yani Anşlusu dü- Şündüler, Fakat buna imkân bula- madılar. Çünkü hariçten mukave- met görüyorlardı. Avusturyayı kap hyan fırka ayrılıkları ve kavgaları onun siyaseten kendi kendini idare edemiyecek halde olduğunu apaçık gösteriyor, diğer taraftan sonu gel miyen buhranlar onun iktisadi ba- kımdan da kendini idareden âciz olduğunu ispat ediyordu. Fakat galip devletler Avusturya istiklâlini herhalde korumak siya- setinden ayrılamadıkları için hari- ei istikrazlarla Avusturyanın mali iflâsını bertaraf etmeyi düşünmüş ve bu tedbirlerin de dahili vaziye- ti ıslah edeceğini sanmışlardı. Ha- riei istikrazlar gerçi Avusturyanın mali vaziyetini az çok ıslah etmiş görünüyordu. Fakat memleketin içindeki ayrılıklar ve karışıklıkla- ra karşı gelinemiyordu. Viyana Sosyalistti, fakat vilâyetler kato - likti ve koyu muhafazakârdı. Fır. kalar arasındaki mücadeleler ve kı taller durmadan devam ediyor ve memleket mütemadiyen kanlı hâdi selere sahne oluyordu. Imanya ile Avusturya ara- da 1931 de gümrük bir- AŞ . UZAK ŞARK: Meşhur Dava! IRUSYA: Maslahatgüzar Çinliler Bir Zafer Daha Kazandı, Japonya Yeni Kuvvetler Gönderiyor Londra, 18 (A.A) — Çin sefareti- nin Hankeudan alıp neşrettiği bir ha bere, göre, Çin kıtaları Pengehov is- tikametinde ilerliyen Japon kuvvelte rini darmadağınık etmiştir. Hankeu şehri üzerinde bir cevelân yapmıya teşebbüs etmiş olan beş Ja- pon tayyaresi, otuz Çin avcı tayyare sile bir muharebeye tutuşmuştur. Ja pon tayyarelerinin bombaları tayya re meydanına düşmüşse de hiç bir zarar vermemiştir. Tokyodan alınan haberlere göre, bir Japon kolu dün akşam Sarı neh- Fin şimalindeki Çin hatlarını yarmı- ya ve Sinslang'a girmiye muvaffak olmuştur. Bu şehrin cenubunda diğer bir kol Pekin - Hankeu demiryolunu kesmiştir. Chansideki Japon kıtaları da dün Ping - Yaonun kırk kilometre gerbindeki Peuyanga girmişlerdir. Çin hükümeti, askeri tayyareleri: nin adedini, yarısı Sovyetlerden ve diğer yarısı da Avrupa ve Amerika- dan tedarik edilmek suretile 500 e iblâğ etmek üzeredir. Yeni Japon Kuvvetleri Tokyo 18 (A.A.) — Bugün İmpara torluk umumi karargâhı tarafındnü! neşredilen bir tebliğde yeni vaziyete karşı koymak üzere Çine yeni Japon kıtaları sevkedilmiş olduğu bildirli- mektedir. Bu kıtaat diğer kıtaat ye- rine ikame edilecek kuvvetlerden İ- baret olup takvyie kıtaları değildir. Viği tesisi ile Anşlusa doğru yeni . Yransa bu hareketin meşru olmadı- Öp üzerinde ısrar ettiği için dava Lâhi adalet divanına gönderildi Ye adalet divanı 8 reye karşı 7 rey ile davayı reddetti. Avusturya ile Almanya arasında gümrük birliği tesisinin meşru bir hareket oldu- ğuna kani olan yeni devlet arasın- da İngiltere ve Amerikanın bulun duğu, kayda değer bir hâdisedir. Bu teşebbüsün hoşa gitmesinden #onra Avusturyada yine 1931 de Yeni bir devir açıldı. Mali buhran Yüzünden Avusturyanın beynelmi- İel bankası iflâs etmiş ve yine ha- rici istikrazlarla mali o vaziyetin rılmasına ekle beraber Memleketin siyasi vaziyetinde hiç * salâh eseri görülmemişti. Bilâ- kis fırkalar arasındaki kavgalar Ve ayrılıklar, büsbütün kesinleş - müşti, 1932 de Dolfüs, Avusturya par. ntosunda bir tek rey ile ekse- tiyet kazanarak işbaşına geçtiği Taman Avusturya sosyalistleri ile Nazistleri dahili bir harbe giriş- Mek için hazırlanmış bulunuyor - ir. Delfos, Katoliklere İstinat ede - Yarı faşist, İtalyan taraftarı o- Heimvehr teşkilâtını vücuda ma MİŞ, bu iki partiye karşı gel- ye hazırlanmış ve" Faşizm esas- © dairesinde bir devlet kurmı- Hi başlamıştı. Hedefi, sosyalistler dn teşkilâtını, yıkmak ve Nazist- in dağıtmaktı. Mücadele yeni- başladı ve 1934 te azami şidde buldu. Sosyalistlerle hükümet * #rasmda iki tarafın top tü - may lanarak iştirak * ettiği bir rebe yukuhulmuş ve netice- Sosyalistler mağlüp edilmişti. Gir bu dahili harbi ikinci bir ki arp takip etti ve bu defa hü kuvvetlerile Nazistler karşı » Nazistlerin hedefi bir hü- et darbesile Ang ürun sile Anlus tahakkuk İnstılar. #istlerin hütümet darbesi gerçi muvaffak ol: “ İamamış, ve vukubulan mücadelede Baş. Doltüs maktül düşmüştü. e, bn izede Arıglmım /da a aku silâh kuvvetile de kar- leceğini göstermek için Avus- Bunların gidecekleri yerden bahse- dilmemektedir. Japon münakalât hat larının uzunluğu sebebile bu yeni kuv vetin mikdarı dört fırkadan ibarettir. Kabinenin fevkalâde bir içtimam- KUMA: Asayiş İçin Yeni Hükümler Kondu Bükreş, 18 (A.A.)— Asayişin ida- mesi hakkındaki kanuni kayıtlar, dün neşredilen bir emirname ile takviye edilmiştir. Bu emirname (o hükümlerine göre, gizli mahiyette her türlü siyasi teşek küller yasaktır. Sokaklarda askeri nizamla geçit resimleri yapılmıyacak tır, Siyasi toplantılara sahne olacak oteller, lokantalar, kahveler ve di- ğer buna benzer umumi yerler Da- hiliye Nezareti vasıtasile kapatılabi- lecektir. Memurların siyasetle uğraş ması katiyen memnudur, aksi takdir de derhal azledileceklerdir. amm turya hududuna 100,000 askerini göndermiş ve Almanya tarafından vukubulmenk her harekete muka- bele edeceğini katiyetle anlatmış ta. Bunun neticesi olarak Anşlus yo lunda vukubulan bu teşebbüs te boşa gitti. Ve Avusturya yine da- hili karışıklıklarile meşgul olmı- ya koyuldu. Dolfüsten sonra ayni esaslar da- iresinde iş başına geçen dekter Şişnig geçen yil Almanya İle an - Taştı ve bu anlaşma ile Avusturya istiklâlinin korünması esası kabul edildi. Buna mukabil yerli Nazist- ler tatmin edilecek ve Avusturya sükünet içinde inkişaf “edecekti. Avusturya bu sükünete kavuşa - madı. Fakat arada İtalya ile Almân ya arasındaki münasebetler ilerle- diği ve Almanya İtalyaya başka sa halarda müzaheret ettiği için Avus turyanın İstiklâli, İtalya siyaseti- ni eskisi gibi alâkadar etmez oldu. Bunun neticesi olarak Avustur- ya istiklâli yeni tehlikelerle karşı- laşmış ve son hâdiseler vukubul - muştur. Avusturya hâdiseleri henüz bit- memiş olduğu için kati netice hak kında söz söylemek doğru değil - dir. Fakat gidiş. Avusturya istik- lâlinin bu defa yıkılacağını ve Anşlasun tahakkuk edeceğini gös- teriyor. ği da milli seferberlik kanunu lâyihası bazı tadilât ile kabul edilmiş olup yarın Meclise verilecektir. Japon Malları ve Çin Japonların işgali altında bulunan Çinin şimal mıntakasında Japon mal larından gayri mal bırakılmaması â- çin yakında bazı tedbirler alınacak- tır. Çin Cümhuriyetinin muvakkat hükümeti Japonyanın ihraç edebile- ceği mallar haricindeki malların it- halini tahdit etmek niyetindedir. İmtiyazlı mıntaka zabıtası bu sa- bah erkenden Çin korsanlarından i- kisini öldürmüş, beşini yaralamış ve 25 ini de esir almıştır. Altıncı Amerikan alayının Chau- mout nakliye vapurile Şanghaydan Havaiye hareket ettiği bildirilmekte dir. İkinci alay da bugün San Diego ya hareket etmiştir. Bu münasebetle Amerika, Şanghaydaki | garnizonu normal haddine irca etmiştir. Kumandan Değişiyor Şanghay, 18 (A.A.) — İtimada şa- yan bir membadan bildirildiğine gö- İre Çindeki Japon orduları Başkuman danı General Matsul Tokyoya çağı- rılmıştır. Onun yerine Kore ordusu eski kumandanı General Hatanın ge leceği söyleniyor. Bu değişikliklere sebep olarak Ge-| neral Matsujnin lâzımgeldiği kadar diplomat olmadığı gösterilmektedir. Tokyo hükümeti Yangtse mırtaka- sında ecnebi menafli, gümrükler ve Şanghay meseleleri hakkında daha uysal hareket etmek tasavvurunda bulunmaktadır. JALMAİ vw B. Hitlere Göre İşsizlik Kalmamış Berlin, 18 (A.A.) — B. Hitler, bu J sabah otomobil salonunun küşat mini yapmıştır. Bu münasebetle lediği nutukta Führer; bilhassa demiş tir kiz “— İşsizlik meselesi kalmamıştır. Şimdi Almanya, elde bulunan iş kuv vetlerini rasyonel bir tarzda hareke- ie getirmekle meşgul olmalıdır.” Führer, halk otomobilleri imali için muazzam bir fabrika inşa edileceğini bildirmiştir. B. Führer, sanayi erbe- bından otomobillerin tiplerini tevhit etmelerini istemiştir. v Berlin, 18 — B. Hitlerin pazar gün- kü nutku bütün Avusturya radyo- Cİ HABERLER Almanyada Niemöller isminde bir pa pasın muhakemesi cereyan ediyor. Pek meraklı bir safhaya giren bu da- va hususi bir mahkemede yeniden gizli olarak başlamıştır. Fakat bu hu- susta hiç tafsilât verilmiyor. Resimde suçlu papası görüyoruz. AMERİKA: Bir Fırtınadan 10 Ölü ve 50 Yaralı Var Louisiana, 18 (A.A) — (Aemiraka- da) — Dehşetli bir kasırga, küçük bir petrol sanayii merkezi olan Rodessa- da büyük tahribat yapmışıtr. Şehrin büyük bir kısmı harap olmuştur. 10 ölü ve 50 kedar yaralı vardır. Yaralı- lar civar şehirlerdeki kaldırılmışlardır. Cesetlerin bazıları tanınmıyâcak derecede parçalanmış bir halde bulunmuştur. İşsizlere Tahsisat Vaşington, 18 (A.A.) — Mümessil ler meclisi, işsizlere 30 Haziran 1938 tarihine kadar yardım için istenilen 260 milyon dolar tahsisatı kabul &t- hastahanelere “alien İTALYA: Acaba Bati mı? Roma, 18 (A.A) — Rotterdamdan Cenovayna giderken 11 Şubatta batı Akdenizinden tehlike işaretleri gön- dermiş olan İtalyan Gianicolo vapü- runu bulmak için havadan ve deniz- den yapılan araştırmalar şimdiye ka dar hiç bir netice vermemiştir. Atatürk'ün Taziye Telgrafları Ankara, 18 — Prens Nikolanın ölümü münasebetile, Cümhur Baş- kanı Atatürk'le Yugoslavya naibi Prens Paul arasinda telgraflar te- ları tarafından da neşredilecektir. Şimal kuthünden cenuba doğru bir çok meraklı bir fen macerası geçiren daha veriyoruz. Bunlara dair son hab. dirmekteyiz. ŞİMAL KUTBUNDAKİLER : ati edilmiştir. buz parçası tizerinde çok tehlikeli. Rusyalı âlimlere sit yeni bir resim erleri de bugün birinci sayfamızda bil Romada da Kaybolmüş! Moskova, 18 (A.A, Tass) — Roman ya maslahatgüzarı Popesco, Hariciye komiseri Litvinofu ziyaret ederek! Romanya hükümetince Butenkonun kendi arzusiyle Bükreşten ayrıldığı- nın tesbit edilmiş olduğunu söylemiş tir. Litvinof, Sovyetler birliğinini Bu tenkonun kendi arzusiyle gittiğine inanmadığını ve Butenkonun Roman ya hariciye mezaretine (oyazdığ İmektup sahte değil de bizzat Bu- tenko tarafindan yazılmış dahi olsa, bu dakikaya kodar onu kaçıran ların tazyiki altında yazılmış te- lâkki ettiğini Bükreşe bildirmesini Popescodan rica etmiştir. Sovyet- ler birliği o hükümeti, (ORomada bulunan Butenkonun kendisine bu ismi veren bir beyaz Rus olduğuna kanidir. Buns binsen Sovyetler Bir liği hükümeti 10 Şubat tarihli nota- sındaki talepleri tamamiyle ika et- mekte ve bu taleplerin isafını İste- mektedir. Litvinof, Sovyetler Birliği hükümetinin Pragdaki Sovyet elçisi Aleksandrovskiyi tahkikata ve ics- bında Romanya hükümetiyle mözake reye girişmeye memur ettiğini ilâve etmiştir. Roma, 18 (A.A.) — Messagero ga- zetesinin yazdığına göre, Sovyet elçi liği kâtiplerinden biri Butenkoyu zi- yaret etmek istemiş ise de Butenko kâtibi kabul etmemiştir. Roma, 18 (A.A) — Sovyetlerin ee- ki Bükreş maslahatgüzarı Butenko dün Völkicher Beobahterin Roma mu habirini kabul ederek evvelki beya- natını teyit etmiştir. Roma, 18 (A.A) — İtalyaya iltica etmiş olan Sovyetlerin eski Bükreş maslahatgüzarı Butenko, Romaya gelelidenberi oturmakta olduğu ole- li bu sabah terketmiştir. Nereye git- tiği bilinmiyor. Amk YAKIN ŞARK: Eski Başvekil İçin Merasim Yapıldı Bağdat, 18 (Hususi) — Bugün eski Başvekil Yasin İlhami Paşanın hab- rasını yaşatmak için büyük merastra yapılmış, merasime İrakın her tara - fından gönderilen heyetlerle Suriye den gelen bir heyet ve Bağdatta top- lanan Arap tıp kongresi âzası iştirak etmişlerdir. Filistin kavgaları EYE Haydarpaşa - Tıbbiye Caddesine Nasil Gitmeli 2! (Yazan: B. Felek) Şehir Meclisi, İstanbul sokakları pis midir, temiz midir diye tetkikat- ta bulunmekla belki sokaklarımızın temizliği hakkında şüphe gösteriyor amma doğrusu bazan de bu şüphesi- ni haklı çıkaracak kadar pis ve çipil yollarımıza da tesadüf ediliyor. Bun- lurdan birisi, Haydarpaşada entsni ! hastalıklar hastanesi yanından geçen tramvay yoludur. Gerçi bu yol İbrahim ağa mahalle» sile Haydarpaşa - Tıbbiye caddesi a rasında bulunması yüzünden pek iş lek olmamalıdır amma rıhtımdan ge len yol demiryolu üzerindeki geçit yü zünden bazan saatlerce kapalı kaldı- Eından acele işi olanlar, geçidin açıl- masını beklemedense Yeldeğirmeni çayırını çepeçevre dolaşıp demiryol köprüsünün altından geçerek tram- vay yolunu takiben bu yoldan Hay- İdarpaşa « Tıbbiye eaddesine çıkmayı tercih ediyorlar. Onun için meselâ bu cadde üzerindeki Haydarpaşa lise sinin talebesi sabahları geçit kapalı olduğu zamanlar. derse gecikmemek için buradan çıktıkları gibi hastane ye gidecek hastalar da muayene sant- lerini kaçırmamak için ayni yolu ter» cih ediyorl Lükin bu yol, hele yağmurlu hava- larda dize kadar çamurdur. Gecende hâd bir apandisit ameliyatı için nü- mune hastanesine bu yoldan getiril mekte olan bir hastanın arabası çar mura saplanmıs ve ancak yarım saat kadar uğraşıldıktan sonra kurtarıl « İ muşta İ Bu vakayı yolun bozukluğunu gös- İtermek için yazmıyoruz. Her gün yüz lerce adam bunu görmekte ve şüphe- siz alâkadar daireler bu bapta bizden farla malümata malik bulunmakta» dır. Maksadımız yolun çamur oluşu- İma da tenkit değildir. Çünkü bu yol * İesmsen tramvay idaresi tarafından a- İçılmiş bir izden ibarettir. Bugünkü i demiryolu geçidniin sık sık kapalı oluşundan sonra baslıyor, Onun icin maksat yalın bozukluğu - nu tenkit değil. üstünde bir büyük lise, üç tane de hastane bulunan Tıb- biye volile, Haydarpaşa iskelesi ve Kadıköyün emin ve çamursuz bir yol la biribirine bağlanmasını temindir. Bumu. ister o yolu yaptırarak. ister demiryolu geçidini uzun müddet ka. palı tutmıvarak temin etmek mak - sadın husulüne kâfidir, i Denizbank Müdürü Kudüs. 18 (A.A.) — Pilistinin bir - çok mıntakalarında geceleyin gezme yasak edilmiştir. Demiryolunun şi - ma) bölgesinde yüzlerce şüpheti kişi tevkif olunmuştur. Ürdün hududun da hususi ihtiyat tedbirleri alınmış- Kahire, 18 (A.A.) — Filistinden bil bin 855 muhacir gelmiş, 29,000 hek- tar arazi satılmış 194 kişi müsade- melerde ölmüştür. FRANSA: Troşkinin Oğlunu Zehirlemişler mi? Paris, 18 (A.A) — Troçkinin ev- velki gece Paris hastahanelerinden bi rinde ölen oğlu Leon Sedolun ölümü sebebini araştırmak için adli tahkikat açılmıştır. Otopsi. peritonit alâmet- leri göstermektedri. Ailenin arzusu üzerine, hastanın İç azası alınmış ve zehirlenme emareleri araştırılmak zere muayeneye gönderilmistir. İmam Yahyanın Oğlu Paris, 18 (A.A. — İmam Yahyanın üçüncü oğlu Emir Hüseyin dün ak- sam Parise gelmiş ve resmen karşı- lanmıştır. Emir Hüseyin Fransız hü- kümetinin misafiri olarak sekiz gün kalacaktır. Paris Borsasmda Paris. 18 (A.A) — Borsada fanli yet yoktur. Fakat Roosevelt'in ipti- dai maddeler rayicinin sağlamlaştırı! ması lüzumu hakkındaki beyanatı ne tieesinde esham eski kıymetlerini muhafaza etmektedir. | İktısat Vekâletinde | Tetkikler Yapıyor | Ankara, 18 (Tan muhabirinden) — | Birkaç gündenberi şehrimizde bulu- İnan Denizbank umum müdürü Yusuf İZiya Öniş Iktısat Vekületinde banka İ işlerine ait çalışmalarına devam et - | mektedir. Banka Deniz binası olarak | Sovyet sefareti karşısında bir bina gr dirildiğine göre 1937 de Filistine 9|tutmuştur Birkaç güne kadar bu binada faaliyete geçilecektir Deniz- bank idare meclisi ilk toplantısını bu günlerde yapacak bankaya devredi- len müesseselerin şirket ve ya hük- mi şahıs olacağı hakkında kararlar verilecektir. Ayrca. banka idare kad rosuna ait karar da bugünlerde yük- sek tasdikten çıkacaktır. Yusuf Ziya Önis burada dahs bir hafta kaldıktan sonra, İstanbula gir decektir. İzmir Limanı İçin Ismarlanan Vapurlar Berlin, 18 (A.A.) — İzmir limanı iş letmesi için Almanyada inşa edilen gemilerden Efes gemisi 17 Şubatta Bremende muvaffakiyetle denize ine dirilmiştir. KISA HABERLER # Yuzeslevya Münakalât tetkikler yam nak Üzere İtalyaya metr # Belçika hükümetinin. Habes letilâsını tanıyacağı yeni haberler dolaşmaktadır. X Amerika Cümhürreisi” Amerika hin harp borcu alarak Avrupa devlet lerinden alacağı olan para işiyle meş- gul olmiya başlamıştır. Narrı, ge İtalyanın hakkında Ee Lİ, m di