17 Şubat 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 9

Nasıl doğdu? - Nasıl yaşadı? - Nasıl battı? Ko. 40 — IKINCI KISIM — Yazan: Ziya Şakir Neşredilen Beyanname Merak Uyandırıyordu Ayni zamanda, mühim bir kısım da, (Hürriyet ve İtilâf Fırkası) mer kezi umumisine gönderilerek, o va Sita ile de, gerek İstanbuldaki ve gerek Anadoludaki fırka klüpleri De tevzi ottirilmişti. Bu beyanname, intişar ettiği da kikadan itiberan, herkese derin bir merak vermişti. Bütün orduya karşı, bu garip ve (pederâne?!) hasihati veren, kimlerdi?.. Acaba annamenin altındaki kızıl renk Mi mühürün ihtiva ettiği (askeri higehban cemiyeti) nin merkezi, Beresi idi?.. Fakat bunları bilen, benüz « isimlerini yukarıda saydı. Bımız - birkaç kişiden ibaretti. Bu fesat cemiyetinin asli erkâ Dını saydık. İdare merkezine ge- lince... O tarihte, Galata köprüsünün, Galatadaki başında, şimdiki (A- kay) binasının altındaki dükkân- lar arasında daracık bir kahve bu- İunuyordu. Bu kahveyi de - ancak kendi hususi zevkleri için - Mana- Voğlu Nevres Bey işletiyordu. Bu kahvenin müşterileri; be - Men hemen kâmilen (esrarkeş) ler- İk, (şâbüemret) denilen çağda bu- an serseriler, matrutlar, işsiz Güçsüz adamlar, cebren İstifa ve Yahut tekaüde sevkedilmiş olan Memurlardan ibaretti. İşet bu We, (askeri nigehban cemliye- “İİ ne (muvakkat merkezi umumi) edilmişti. R A- garibi. şurasıdır. ki; yu- karıda isimlerini saydığı » Mix bazı kimselerden bâşka, bu in sivil müdavimleri de, > âskerlikle hiçbir alâkaları olma ları halde - bu cemiyete âza kay işlerdi. Cemiyet nâmına, bu adamlar e bir hayli istifade ediliyordu. 'inların bir ellerine beşer onar çaruş, diğer elleşine de birer des- beyanname tutuşturuluyor.. Şu Yalara buralara saldırılarak pro yaptırılıyor. Bu sefil Tümre vasıtasile, efkârı umumiye- a, anla damla zehir akıtılıyor » Kiraz Hamdi Paşa, bazan sivil Bazan de göğsünde padişah Vah- İsttinin sırmalı kordonu dalgala” günde bir iki kere bu kah- “> uğruyor; bir taraftan nargile we İçerken diğer taraftan da işle- kontrol ettikten sonra doğruca yünet Forit Paşaya - bazan de Yıl er, Sayma - giderek, (cemiyetin Satını) bin bir mübalâga ile e- İendilerine arzediyor; >> Efendim!.. Cemiyetimizin ele arma bugün tediye edilen pa” i miktarı... > 5 Ye. bir de uzun hesap pusula- * Zötteriyordu. ii #isatı mestureden alınan on Yedi bin attın liranın pek ehemmi- İS Bir kısmı bu serseri kahve- kia wüdavimlerine serpiştirilir- iğ ler mühim kısmı da G- ii Beyoğlunun gizli kumar Sitiliyordn” umumi hanelerinde *tA bir le bi gece, Tepebaşı cadde- ir apartımanda büyük mik tabı r oynanıyordu. İngiliz N a bunu haber almış, bu giz- şe haneyi basmıştı. İçlernide, Şi bal izehban Cemiyeti) erkâ- Yakar #iları bulunan kumarcıları e am Ve, tabsisatı mesture paralı - erirken a da kâmilen ek hı er, genlerde bazı safdil kimse- teyekkün Miyeti ciddi ve hakiki bir ve İğilaz zannetmişler; Hürriyet kiüplerinde yapılan pro- lar dolayısile cemiyete bir miyet vermişlerdi. Fakat Mate pa, e te, bu fe- Teniş içyüzünü 5) İtilâfcılar bile — A2 eh li Vahdettinin firar plânını hazırladığı Çit Kasrına bitişik küçük salon hallerden tiksinm$iler; bu serseri, kumarbaz ve esrarkeş zümresinin propagandasından vazgeçmişlerdi. Gümülcüneli İsmail Bey H ürriyet ve İtilâf fırkası er- kânının, Gümülcüneli İs- mail Beyi başlarından savmak çin, onu nasıl bir hile ile Bursaya gönderdiğini arzetmişitk. Gümüleüneli İsmail Bey, vali « fatile ve geniş bir salâhiyetle Bur saya gelirken, maiyetinde kalaba- bk bir zabıta heyeti de getirmişti. Hakikâten © sırada. Bursa şehrni- de bir İngiliz asker müfrezesi bu- lunmakta idi. Maiyetindeki Türk zabıta heye- tinden ziyade, bu İngiliz müfreze- sine istinat eden Gümülcüneli İs- rak, bunlardan müşteki olan Rum ve Ermeni komitacılarının svukat lığını üzerine almak. Diğeride, (Hürriyet ve İtilâf klüpleri) ni ye- niden açmaktan ibaretti. Birin - ei mesele, sadadımızdan hariç ol - duğu için naklinden sarfınazar ede : Hürriyet ve İtilâf klüplerinin a- çılması meselesine gelince; Gümül cüneli İsmail Bey bu hususta cid- den büyük gayret göstermiş.. Pek kısa bir zaman zarfında, gerek mer ve gerek mülhakatta, tam yetmiş iki klüp açılmasını temin et mişti. Fakat şunu da ilâve etmek lâ- zımdır ki; Bursanın münevver zümresinin ve hamiyetli halkının hemen hepsi, bu işte önayak olan- ların mahiyetlerini bildikleri için, bu klüpler, hiç bir revaç ve rağbet temin etmemişti. Bu klüplerin ça- tıları altına toplananlar, vaktile İt tihatçıların «f'lesine uğramış bir- kaç mütekalt memur ile mutâassıp beş on softasa inhisar eylemişti. ursa halkı, Gümülcüneli İs- mall Beye katiyen yüz ver memişti. Herkese, ayrı bir maske ile görünmekte pek mahir olan bu zat, birçok yalanlar, düzenler, ve desiselerle halkı iğfal etmek is- temiş ise de, hiç bir muvaffakıyet gös terememişti. Bilâkis, gerek şah sen kendisi, ve gerek maiyetinde getirdiği adamlar, birçok - kanunen mesuliyeti mucip - uygunsuzluklar da bulunmuşlar, ve birçok kimse- lerin Babıâliye şikâyetlerine sebe- biyet vermişlerdi. Senra. Hürriyet ve İtilâf fırka- sı ve Damat Ferit Paşs Gümülcü » neli İsmail Beyi Bursaya gönderir- lerken, oradaki (vatanperverane hislerin, ve milli mefkürenin çar- çabuk imha edileceği) ni ümit et- mişlerdi. Halbuki Gümülcüneli İs- maji Bey, Bursanın milliyetperver halkı ile küçük bir mücadeleden sonra hiç birseye muvaffak ola- mıyacağını anlamış; bunlar aley - hinde daha fazla mücadeleye gi- rişmek cüretini gösterememişti. Bursa Vilâyeti, İstanbul için da ima bir tehlike teşkil ediyordu Anadoludan gelen sert hücumlar karşısında bocalamaya başlıyan Da mat Ferit Paşa, bu vilâyetten çok korkuyordu. Gümülcüneli İsmail Beyin artık orada biç bir işe yaramıyacağını anlamıştı. Kurnaz, dessas, hilekâr zalim, mücadeleci vesair muhtelif vasıfları olan Gümülcüneli İsmall Bey, Bursa valiliğinde bir (hiç) olduğunu da herkese anlatmışlı. Damat Ferit Paşa; Bursaya daha kudretli bir vali göndererek. ora- dan boşlu gelecek tehlikenin önü- ne geçmek istemişti. (Arkası var) Sütlerin Etin ucuzlayacağı haberile bir. Dikte çıkan, sütlerin de ıslah edi- leceği haberi anne sütü emmekten mahrum kalan çocuklarla, kahval- tılarında sütlü kahveyi, öteki ye- meklerinde de sütlü tatlıları se venlerin hesabına herkesi sevindir- di. Fakat inek sütü, koyun sütü ne kadar ıslah edilirse edilsin çocuk- lar için sütlerin en iyisi mutlaka anne sütüdür. Bir kere vitamin bakımından. Şimdi herkes iyice biliyor ki ço- "tuğun hasta olmaması ve büyüye- bilmesi için emdiği sütün vitamin. © Vi olması şarttır. Vâkıa inekler de aydınlık ahırlarda iyi beslendikle- ri vakit sütlerinde bol bol vitamin bulunur. Onun için modern inek ahırlarını, masallardaki billârdan saraylar gibi, her tarafı camdan ya parlar. Bununla beraber inek sütü- nü kendi yavrusuna göre hazırlar, Danası günde sekiz on litre süt em diği için inek sütündeki vitamin- ler de o nisbetle yapılır. Halbuki İnsan yavrusu ne kadar gürbüz ol sa ilk altı aylık ömründe günde bir litreden daha az süt emer. An- nesinin sütünü emdiği vakit ken- disine lâzım olan vitaminlerin hep sini oradan bulur, çünkü anne sil. tünde vitaminler lüzumlu nisbette sıkışmıştır. Anne sütü yerine inek sütü verirseniz, bu süt ne kadar ws lah edilmiş olsa da. çocuğun istedi. ği nisbette vitaminleri temin ede- mez. Bundan dolayı inek sütüyle beslenen çocuk hastalıklara karşı daha narin olur ve geç büyür... Bndan başka çocuğun suya ihti. yacı ağırlığının her kilosu için gün DIŞ TİCARET: Italyanlar Piyasamızdan Mal Alıyorlar İtalyanlarla ticaret işleri bu ay k- çinde artmiya başlamıştır. İtalya Deniz Bankamızda bloke olan 1 mil yon 800 bin lirasına mukabil piyasa- larımızdan zahire. pamuk, tiftik. de- ri almıya başlamışlardır. İtalyada da ithalât büroları kurulmuş ve mahdut firmalara ithalât primleri verilmiştir. Bu firmaların piyasamızdan evvelce mal toplamış tüccarların hazır mal-| larını topladıkları söylenmektedir. Evvelce Avustralyadan ithalât ya- pılırken son zamanda Türkiye malla- rı tercih edilmiye başlanmış olduğun- dan keçi derisi, yün. tiftik, pamuk. zahire siparişleri gelmektedir. Bu haf ta içinde İtalyanlara sekiz bin balya tiftik ve beş yüz balya yapak satılmış ve Cenevreve gönderilmiştir. Trakya yapağıları 67 - 68 kuruş, Anadolu malları da 53 kuruştur. Yerli fabrika larımız bu fiyatlar üzerinden yirmi beş bin kilo satm almışlardır. Pamuk İhracatı Canlı başlamıştır. İtalyanlar ve Romanya! pamuklarımıza talip olmuştur. Ada- na ve İzmirden Akala cinsi pamuk- larımızdan İtalyaya büyük bir parti satılmıştır. Pamuk fiyatı 39 kuruş ken kırk beş kuruşa yükselmiştir Romanyaya da iki bin balya pamuk satılmıştır. Kırk beş kuruşluk fiyat üzerinden bağlanılmış mallar mev- cuttur. Yerli fabrikalarımız dahi bu fiyatlardan mal almaktadırlar. Dün de kilosu 45 kuruştan 150 balya pa- muk satılmıştır. İtalyanlar ikinci ka lite İzmir pamuklarına Venedik tes- Dimi 41 Kr. fiyat teklif etmislerdir. Menşe Şahadetnameleri İçin İhracat mallarının menşe şahadet- namelerinde gösterilecek kıymetlerin hakiki satış kıymetlerine uygun ol- ması lâzımgeleceği İktisat Vekâletin- den Ofis ve Ticaret Odalarına bildiri miştir. Bilhassa, serbest dövizle mü- bedele yaptığımız memleketlere gön Pamuk satışları hararetlenmiye| ——.. :; PIYASA Samsun muntakasından 300 bin ki ş oluk bir parti arpa 4,05 kuruştan ve $ altmış bin kiloluk Oo Anadolu arpası $İ 405 - 4,06 kuruştan, Gelibolu mahı çuvallı 32 bin kiloluk bir parti de 4,18 kuruştan ihracat için satılmıştır. ş * Yerköyden getirilen on beş bin ki- $ loluk bir parti çavdar kiloru bes ku- ruşlan, Adapazarı sarı mısırlarından çuvalı on beş bin kiloluk bir parti $ 421 kuruştan alıcı bulmuştur. i ; ; ; ; ; Piyasamıza #etirilen Takieai ve Trakya mallarından 74 bin beş yüz kiloluk kuşyemlerinden yirmi ves tin kiloluk miktarı çuvalı olarak Tekirdağ teslimi 8,01 kuruştan satıl. miş olan tombul iç fındıklarından 17500 kiloluk bir partinin bir kısmı kilom #9aN - 1.20 kuruş arasında müşteri bulmuştur, —.. maştar, * Karadeniz havalisinden gönderil BORSALARDA : Türkborcu 19 Liradan Muamele Görüyor Dün Borsamızda Ünitürkün her iki tertibi 19 liradan. Aslan çimento su bir miktar düşerek 12.70 liradan, muamele görmüştür. Bir sterlin 630 kuruştur. Londra Borsasında ise bir sterlin 153.09 frank ve 5.0342 dolar dır. Paris borsasında Ünitürk 344 | #ranktır. Gayrimübadil bonosu 21 li- radır. Zahire Fiyatlarında Değişmeler Dün piyasamiza yirmi dört vagon buğday, yedi vagon arpa dört vagon çavdar getirilmiştir. Yumuşak buğ - daylardan 17 vagonluk mal 5.35-6,05 kuruştan, Polatlının 1-2 çavdarlı eks- tralarından bir vagon 6.22 kuruştan. sertlerden dört vagon 5.27.5-5.30 ku- ruştan, satılmıştır. Pamukyağının kilosu o 33.50 (kuruştan, obe- yaz peynirler (39 — 40 kuruş derilecek malların menşe şahadetne melerine konulacak hakiki satış kıy- metleri piyasa kiymetlerinden ass&) olmıyacaktır. En İyisi de 120 gram, yani büyüklerin ih- tiyacının üç misli fazladır. Annesi nin sütündeki su nisbetinin derece- si 1,030 olduğundan ihtiyaci olan suyu tam olarak temin eder. İnek sütündeki suyun güç hazmeder ve daha güç büyür. Dişi eşek sütünün derecesi de 1,050 olduğuna baka- rak eskiden eşekleri - bu bakım- dan - insana en yakın hayvan di- ye sayarlardı. Halbuki eşek sütü- nün albomini ve yağı insan sütün- dekinden az, şekeri daha çoktur. Bundan dolayı çocuk kendi annesi- nin sütünü emmeyip te ona sütni- ne tutulursa, bu sütnine inek ka- dar bol sütlü olsn da. yabancı bir kadının süt grupları çocuğun ken di annesinden alacağı süt grupları na uymaz. Her çocuk istediği süt grupunu ancak kendi annesinin sü tünde bulur. Bugünlük söyliyebildiklerim, an ne sütüyle dışardan gelen sütler a- rasında ancak en mühim ve haya € farklardır. Bunlardan başka da ha bir çok kimya farkları vardır. Anne sütüyle dışardan gelen süt- lerdeki azotlu, yağlı ve şekerli maddelerin nisbetleri biribirlerine uymadıkları gibi bu maddelerin cinsleri bile uymaz. Çocuğun ken- di annesinin sütünden haska, ne 6- Tursa olsun, her süt ona yabancı ge lir. Onun için, genç annelerin kulak larına şimdiden küpe olsun, sütler ıslah edilse de çocukları yabancı sütle beslemiye heves etmemelidir, bu türlü küpenin modası da, öte- ki asıl küpe modası gibi geçmediy arasında. Trakya yapağısı 68. tiftik mal cins 119 kuruştan müşteri bul - ir. Hayvan Borsasında Satşlar Hayvan borsasında satılan ve mez bahaya gönderilen kasaplık hayvan- ların miktari şudur: 814 beyaz Kars- man, 403 kızıl karaman, 195 dağliç 43 kıvırcık. 64 kara yaka, 1809 süt kuzusu, 69 öküz, 11 inek. 38 dana, 2 boğa, 5 manda ile beş malaktan iba- rettir, BORSA 16—2—528 PARALAR Aliş Son Prank .— s— Dolar 122 126,— Üret Belçika Pr, B8— B— Drahmi i8— 22 laviçre Fr, s10— 382.— Lava 20— 23— Florin 66— 70— Kron Çek 18— B— Şilin Avusturya o 21— 23 Mark 25— 256 Zor d— 22 Pengo 31 Bi Ley 12— Me Dinar 40.— S2 Kros Isveç S0 32— Sterlin 61— Ga— ÇEKLER Acılış Kanama Paris 2432 240 Nevyork 0,199555 0,79725İ Milano 15,188S — 15,1825 Brüksel 46975 — 46950 Atina 86.78 67460 Cenevre 343 3.4287 Sofya 63.5375 o 654520 Amsterdam 14238 14233 Prag 226867 226175 i Viyana 42080 4.2063 Madrit 12,858 123510 Berlin 122 isme IÇ PİYASALAR: Tiftikçiler Bir Birlik Kuracaklar Yapak ve tiftik üzerinde iş yapan tüccarlarımızdan bir grup dün Tica- ret borsasi salonunda toplanarak bu işlerin yurdun ve müstahsilin men- faatlerini gözetecek şekilde idaresi i- çin bir birlik kurulmasını görüşmüş- lerdir. İktisat Vekâletince de tiftik- lerimizi daima üstün tutabilmek için bazi tedbirler alınacaktır. Ve bu ara- da Tiftiklerimizin yeni açılan fabri- kalarımızda işlenmesi suretile yerli sarfiyatın da artırılması düşünülmek tedir. Keçi Derileri Canland. Bayramdan İtibaren keçi derileri- nin piyasası canlanmıştır. Fiyatların yüksekliği devam etmektedir. Bu de- İrilerin çifti 170 - 175 kuruşa veril- mektedir. Stok azalmış olduğundan fiyatların kendini muhafaza edeceği söylenmektedir. İnce derilerden olan Zerduvalarla sansarlar için Avrupadan talep ol- muştur. Zerduvaların çifti 35 - 40 W- radan İngiltere için, sansarların da 217 - 30 liradan Almanya için talep edilmiştir. Tavşanların tanesi 19 - 20 kuruş arasındadır. Amerikadan he- nüz İstek olmamıştır. Fuara Getirilecek Radyolar Bu sene İzmirde açılacak beynel- milel fuara getirilecek radyo maki- İneleri için alınması lâzimgelen otuz İlirn ücret yerine fuar müddetince bu ücretin 250 kuruşa indirilmesine ka- rar verilmiştir. Nüfusu 100 binden 250 bine kadar olan şehirlerde rad- yolar için verilmesi lâzımgelen sene- lik ücret 30 lira olduğu için radyo çe- şitlerinin teşhirini kolaylâştırmak ba kımından bu tenzilât yapılmıstır. Zeytinyağı Fiyatları Yükseliyor İzmir, (TAN) — Muayyen birkaç firmanın zeytinyağ fiyatlarını düşür miye teşebbüs ettikleri bazı tacirler tarafından alâkadârlara bildirilmiş. tir. Bu seneki zeytinyağı rekoltesi 23 milyon kilo tahmin edilmektedir. İn siltere ve İtalyadan müsalt tek- lifler gelmektedir. Paris Eorsası Lanâra 1520 Nevyorl 3040 Berlin 1230.80 Brüksel 517.50 Amisterdar 170025 Roma 160, Tisbon 139 Cenevre 701.28 Kursun 1513 Bakır 4376 Kalay 104.76 Altun 1309 Gümüş 20.— Çinko "1 Harici Askeri Kıtaat İlânları mn 2000 ilâ 2504 adet portehi çadır direği kapalı zarfla eksiltmeye ko - nulmuştur. Tahmin çedilen bedeli (18750 lira olup ilk teminat parası 1406 lira 25 kuruştur. Ihalesi 1 Mart 938 sah günü saat 16 dadır. Eksilt - meye gireceklerin 2490 sayılı kanu- nun 2. 3 üncü maddelerinde isteni- len belgelerle ihale gününde en geç bir saat evveline kadar teminat ve teklif mektuplarını M M V Satmal ma komisyonuna vermeleri. (734) (806) * Çanakkale Inşaatı Tstihkâmiye Mo törlü vasıtalarmda kullanılmak üze- ve satn alınacak benzin ve yağlar için yine talip çıkmamıştır. İhalesi 26—2 938 Cumartesi günü saat 11 de Çanakkalede Müstahkem Mevki Satınalma komisyonunda yapıla - caktır. Taliplerin mezkür günde te - minatları ve vesikalariyle birlikte gelmeleri. (736) (861) Adalar Sulh Mahkemesinden: 937/10, 13, 11. Kınaladada Akasya caddesinde 21 No rada ölen Kirkor Cevherci- yan ve Heybeliadada Başkürekçi s0 kak, 2 No. rada ölen Kokonya ve Bü- yükadada Rum erkek eytamhanesi müdürü Yasifin terekelerine el kon muş olduğundan veraset iddiasında bulunanların üç ay barfında ve ala- cak iddiasında bulunanların bir ey i / / İ i j |