17 Şubat 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Yazan: Ali Haydar Mithat Enver ve Cemal Paşala- hakkı mahfuzdur,) rın Görüşü Arasındaki Far anakkale muharebeleri sırasın da bütün millet gibi ben do daimi bir üzüntü içinde İdim. Fazla olarık ben Fransız gezete- lerini okuyabiliyordum. Bizmi teb liğlerdeki dar mialâmatla beraber karşı tarafın neşrettiği haberleri de günü gününe takip ediyordum. Bir aralık Fransız gazetelerinde bir havadis çıktı: Dardanos alin - mış, üzerinde Fransız bayrağı dal- galamıyormuş. Bu haberler Meclisi Mebusan da tenkitlere yol açtı. Bunun üze- rine Enver Paşa beni Harbiye Ne- zaretine çağırdı ve şu sözleri söy- Jedi: — Duyduğunuz haberler baştan başa yalandır. Çanakkale, İngiliz ve Fransız kuvvetlerine mukave- met göstermektedir. Bunu size te- iin ederim. No. 75 irkaç gün sonra Enver Pa şa Meclis kürsüsüne çıka- rak ayni teminatı tekrar etti. De- di ki: — Çanakkalede mevkiimiz sağ- lamdır. Fakat en fena bir ihtima- Ni kabul ederek burasının günün birinde düşeceğini farzetsek bile İstanbulun, Çanakkalenin düşme- sinden sonra da müdafaası müm- kündür. Bunun için birtakım ihti- yat tedbirleri alınmıştır. İcap eden yerlere toplar konulmuş, takviye edilmiştir. Enver Paşaya Meclis koridorun- da tesadüf ettim. Şu teklifte bu- İundu: — İki gün sonra Çanakkaleye gidiyorum. Müsterih olmanız için harp sahnesini kendi gözünüzle görmenizi isterim. Benimle bera- ber geliniz, Daveti memnuniyetle kabul et- tim. Mart içinde Yorul vapurile yola çıktık. Müşir Fuat Paşa, Ad- liye Nazırı İbrahim Bey, Ameri- ka sefiri Morgenthau Şerif Cafer Paşa da beraberdi. Yorul vapuru Du kruvazörlerimizden biri hima- ye ediyordu. nver Paşa askeri teftiş için Bandırmaya çıktı. Biz Ça- nakkaleye doğru yol aldık. Gece oraya vardık, fakat karaya çıka- madık. Ertesi sabah ufak bir va- pur bizi Çanakkale istihkâmla- pin önüne çıkardı. Çanakkale ku- mandanı Cevat Paşa bizi orada karşiladı ve kumandanlık dairesi- ne götürdü. Bir dakika sonra Cevat Paşa be ni bir kenara çağırdı ve şu söz- leri söyledi: — Amerika sefiri Morgantava karşı lâzımgelen hürmet ve nezake ti yapmakta kusur etmiyeceğiz. Fakat yanında bir Ermeni tercü- man vardır, Tercümanının kumân- danlık dairesinde kalmasına muva fakat etmesini münasip bir lisanla kendisinden rica eder misiniz ? umandanın bu sözlerini se- fire tekrar ettim. Tercü- manının orada kalmasına derhal muvafakat etti, Otomobillere binerek Erenköy tepesine çıktık. Düşman gemileri- nin hareketi uzaktan görülüyordu. Dardanos mevkiini gezmiye bil. hassa alâka gösterdim. Bu mevki- in önüne son günlerde Iki bin mer mi düşmüş. Yalnız bir topumuz devrilmiş, bir zabit şehit olmuş, birkaç nefer toprak altında kalmış. Fransız gazetelerinin yazdığı ya- Jan olduğunu kendi gözümle gör- düm. Dardanos, ne alinmiş, ne de üzerine Fransız bayrağı çekilmiş- ti. Diğer istihkâmları da. gezdik. Bir tarafta küçük bir manevra ya- pıldı. klar önüşü denizden yapacaktık. Bir çatanaya bindik. Yolda çatana yolunu şaşırdı. Torpil tar- lasına düştü. Fakat su kesimi a7- dı. Torpile çarpmıştık. Kumandanlık dairesinde kuman da heyeti ile beraber yemek ye dik, biraz sonra kumandan Cevat, Paşa, Müşir Fuat Paşa ile beni o- dasına çağırdı. Bir harita açtı. Tor pil 'hatlarını gösterdi ve Çanakka- Teyi müdafaa eden kuvvetin ne ol- duğunu anlattı. Sonra şu sözleri söyledi: — Denizden müdafaa vasıtamız bu torpü hatlarıdır. Toplarımızın başında dörder mermi kalmıştır. Enver Paşa, Mebusan Meclisinde- ki nutuklarında düşman, Çanakka leden geçerse mücadele bitmiyece ğini, İstanbulun bundan sonra da müdafaası mümkün olduğunu, bu maksatla ber tedbir alındığım söy lüyor. (Fuat Paşaya dönerek) siz hepimizin hürmet ettiği, vatanper- ver, büyük bir Müşirsiniz. onra bana hitapla : — Siz de fikrinde istiklâl sahibi olan, doğruyu söyliyen bir mebussunuz, Enver Paşaya söyle- yiniz: Eğer fazla topu ve cepha- nesi varsa buraya göndersin. Ben ve arkadaşlarım hayatımızın sonu na kadar düşmanı geçirmemeğe ve burada kanımızı akıtmıya ahdet- tik. Fakat kader yardım etmeyip düşman buradan geçerse İstanbu- Tun müdafaasına; İmkân yoktur. Enver Paşa İstanbulu bo yere yak muya kalkışmasın. Cevat Paşa gibi kıymetli bir ku- mandanın bu mühim sözleri beni çok müteessir etti. Bu sözleri ay- nen Enver Paşaya tekrar etmiye karar yerdim. İ Mesut Bir Nişanlanma Gaziantep saylavı Ali Kılıcın hem (Arkası var) şirezadesi Bebek Amerikan Koleji ta lebelerinden Berin Kılıçla, Yüksek Ticaret mektebi İcularından boksör Enver İnselin ni- şanlarma merasimi, dün gece Tuk- #imde Cümhuriyet apartmanında Ali Kılıcın dairesinde çok samimi bir $e- kilde tesit edilmiştir, Nişan merasiminde şehrimizin en| İmümtaz ve kibar aileleri, memleke-| İtin münevver zümrelerine mensup İbirçok zevat hazır bulunmuştur. Cümhürreisi kili Ali Çetinkaya, saylav Recep Züh tü, Zonguldak saylavı Ragıp, İsmail Müştak Mayakon, Cevat Abbas, Ri yaseti cümhur yaverlerinden Naşit, eski saylavlardan Cevdet, lunanlar arasında idi. muşlardır. rimizi sunarız. mize gelmiştir. Ankaraya dönecektir. a (Bir hatiadanberi şehrimizde bulunan Nedim, dün İzmire hareket etmiştir. # 5 talebelerinden ve Galatasaray klübünün tanınmış spor Atatürkü temsilen İ kızkardeşleri Bayan Makbule mera- simde hazır bulunmuştur. Nafia Ve- İstanbul! valisi Muhittin Üstündağ hazır bu- Gece yarısına yakın Atatürk, te- lefonla yeni nişanlıları taltif buyur- Genç nişanlılara saadetler diler, i- ki taraf ailesine en samimi tebtikle” | BİRKAÇ SATIRLA | Nüfüs umum müdürü Muhtar, şebri- Birkaç gün sonra Gümrük umum müdürü Mah işli ve Maçka İle Baysnt arasında işletilen yeni otomatik tramvay #- Etin ucuzlatılması kararından son- ra, Istanbula getirilecek canlı hay- | vanlardan Kilo başına 2,5 ve kesilmiş hayvanlardan da 5 kuruş belediye resmi alınacaktır. Şehrimizde kesik miş hayvan ticareti yapan celepler, dün bir toplantı yaparak buna itirs- za karar vermişlerdir. Bunlar, mezbaha müdürlüğü vası- ” İtasile belediye iktısat müdürlüğüne bir istida vererek kendilerinden kilo başına istenen beş kuruşun tç kurü- şa indirilmesini istemişlerdir. Celepler, canlı hayvanlardan 2,5 kuruş alındığı halde kesilmiş hay - vanlardan beş kuruş resim alinmasız nı nisbetsiz görüyorlar. Canlı hayvan ların, ahır, buzhane ve salre gibi, ke- silmiş hayvanlar için mevzubahis olmıyan masrafları da dahli olduğu balde 2,5 kuruş verilirken, kesilmiş hayvanlardan beş kuruş alınması 250 kiloluk bir sığır için belediyeye 1250 kuruş resim verilmesini icap 'ettire- cektir. Celepler, bişiy ederse eti ucüzlat- ma komisyonuna da müracaat ede- ceklerdir. Ucuzlatma Komsiyonu Topland Etin ucuzlatılmasına ait tatbikat bakımından kararlar vermek üzere kurulan komisyon, dün partide ilk toplantısını yapmıştır. Komisyon baş kanlığına şehir meclisi azasından ve DENİZ ve LİMAN Galatadaki Asfalt, Köprüye Uzatılıyor.... ...... müdürlüğü binasından sahili takiben Köprüye kadar uzatılması için hazır Uklara başlanmıştır. Ayrıca, deniz ti caret müdürlüğü binasının cephe kıs mında yapılacak değişikliğe de dün- den itibaren başlanmıştır. Binanın bugünkü cephesi kapatılacak ve li: man işletme idaresinin karşısına çev rilecektir. Bu iş için hazırlanan plân tasdik olunmuştur. Aksu'nun Yaraları Birkaç Günde Kapatılacak İnceburunda karaya oturan ve Si- noba götürülen Aksu vapurunun ya: raları kapatılmak üzeredir. Birkaç güne kadar getirilecektir. Aksu, Vapurculuk şirketinden a- lınan vapurlardan olduğu için eski i- dareden müntakil sigortası vardır. Tamirat parası, bu sigortadan ödene cek ve ayrıca gemide malı bulunan tüccardan da avarya ahnacaktır. Gemide bulunan 200 tonluk 2000 parça mal, Tarı vapuruna nakledil- miş ve Tari vapuru üç gün teahhür- Je dün limanımıza gelmiştir. Tarı sü- varisi, hâdise hakkında hazırladığı İraporu, dün Denizyolları idaresine vermiştir. Aksunun Tarıdaki yükleri geye nakledilmiştir. Ege, bugün li- manımızdan kalkacak ve Karadenize gidecektir. * Birkaç gün devam eden lodos- tan sonra dün akşam hava değişmiş ve poyraza çevirmiştir. Öğleden son- ra Boğazı kalın bir sis tabakası kap- lamıştır. Bu sis, limana kadar geldi- Bi için yükleme ve boşaltma işleri bir Galatada, liman işletme idaresi ö-İ nünde yapılan asfaltın gümrük baş-| Kesilmiş Hayvanlardan —— Alınan Belediye Resmine Itiraz Edildi Kesilmiş hayvanlardan istenen resmin indirilmesi isteniyor zahire borsası komiseri Feridun Manyas seçilmiştir. Et meselesi hak- kındaki bütün raporlar bu komisyo- na verilmiştir. Kasap dükkânlarında hanr kıy- ma ve kemikleri çıkartılmış et bu- lundurulması ve satılması yasık e- dilmiştir. MÜTEFERRİK : Şehrimizde Üç Yeni Halkevi | Daha. Açılıyor... Halkevlerinin kuruluş yıldönümü münasebetile pazar günü halkevle- rinde merasim yapılacaktır. Evvelâ, Ankara halkevinde verile- cek nutuklar radyo ile dinlenecek, ondan Sonra her halkevi kendi hazır. | ladığı programa göre merasime de- vam decektir. Bu yıl, bütün yurtta 43 halkevi daha açılacaktır. Bunlarla beraber mevcut halkevle- Har söy 210u bulacaktır Şehri- mizde Eyüp, Fatih ve Bakırköy kaza larında açılacak olan yeni halkevleri için lizimgelen hazırlıklar bitirilmiş tir. Polonya Ajansı Mümessili 'Polonyanın P. A. 'T. adlı resmi dev- let ajansı memleketimize Vöson Gi- rey Cabagi İsminde bir muhâbir gön dermiştir. Polonyalı metlekdaşımız aslen Da ğıstanlı bir Türktür. B. Voson 1924 1925 senelerinde, Polonyada çıkan Kuryer Varşovski gazetesinin İstan- bul muhabiri olarak şehrimize gel- miş ve burada fransızca çıkan bazı gazetelerde birçok siyasi ve Iktısadi yazılar, ve Polonyadaki gezetelerde de memleketimiz hakkında mütead- dit makaleler yazmıştır. Türkkuşuna Alınan Talebeler Bu yıl Türkkuşuna girecek talebe- lerin muayeneleri tamamlanmıştır. Müracaati yapan 132 gençten 74 ü kabul edilmiştir. 32 talebe de, muaye heyi kazanmışlarsa da bunların bu- runlarında ufak bir ameliyat yapıla- caktır. Bu suretle, bu yıl Türkkuşu- nun İstanbul şubesi birinci sınıfında yüzden fazla talebe okuyacaktır. aralık güçleşmiştir. DEFTERDARLIK: İ Üçaylıklar 10 Günde Tevzi Edilecek Mütekait, dul ve yetimlerin üç ay- hık maaşları için defterdarlıkta hazır ziata ayın yedisinde başlanıyor ve 15 gün içinde tamamlanıyordu. - Bu defa, tevzisfa martın yedisinden ev- vel başlanacak ve bütün maaşlar 10 gün içinde verilecektir. Altı aylık maaş yoklaması, haziranda yapılacak 'rabalarından 8 tane daha yapılmaktadır. 'tır. lığa başlanmıştır. Şimdiye kadar tev-| tında Şehir Meclisinde Bütçe Görüşme- leri Başlıyor Çankırı, (TAN) — Umumi mec lis, vali H. Ozgörenin başkanlığı al- açılmıştır. 938 bütçesi yakında müzakere edilecektir. Bu bütçe 423 bin liradan ibarettir. Bilhassa zira- at işlerine fazla tahsisat ayrılacağı umuluyor. Çünkü köylerde bütün zi Tal işler iptidai bir haldedir. Yeni bütçe ile: maarif işlerine de, ehemmiyet verilmesi ve bilhassa es- BELEDİYEDE : Unkapanı Yolu İçin Istimlâk Hazırlıkları Gazi köprüsü ile beraber bu köp- rüye Beyoğlu ve Şehzadebaşından i- nen yollar da açılmış olacağı için be- lediye, dünden itibaren Şehzâde - Un kapanı yolunun istimlâk haritaların hazırlamıya başlamıştır. Bu yol elli metre genişliğinde olacaktır. İ Cenazelerin Tekfin İşleri İ Cenazelerin teçhiz, tekfin ve tedfin İişlerini yakında belediye üzerine &- İlacağı için dün mahalle mümessille- rine bir tamim gönderilmiş, mabal- lelerde bulunan vakıf şal ve diğer ce- İnaze levazımatının derhal belediyeye teslim edilmesi bildirilmiştir. Lokantalar İçin Bir Karar Belediye zabıtası nizamnamesine göre lokanta, aşçı dükkânlarının vit rinlerine pişmiş veya pişmemiş ye- mek veya meyva konulmasının ya- sak edildiği hakkında bir madde ko- nulmuştur. Bundan başka pişmiş ve- ya pişmemiş yemek ve meyvaların içerde yerden tavana kadar came kânla ayrılmış birer bölmede bulun- durulması, buraya garsonların da gir memeleri kararlaştırılmıştır. Fırınlarda taze ve bayat frna- cala ve ekmekler ayrı ayrı yerlerde bulundurulacak, üzerlerine taze ve bayat olduğunu gösteren etiketler ko nulacaktır. * Kedilerin yavrulama mevsimi başladığı için şehirde kedileri üret- memek için gebe veya doğurmuş ke- dilerin derhal hayvanları himaye ce- miyetine teslim edilmesi belediye şu- belerine bildirilmiştir. : Bir Kadın, Eroin Satarken Tutuldu Uzun . zamandanberi . zabıtaca ranmakta olan eroin kaçakçısı Naci- ye, evvelki gece kaçakçılık bürosü memurları tarafından Beyoğlunda Cümhuriyet pastanesinde eroin sa- tarken yakalanmıştır. Naciyenin &- zerinde 20. gram eroin. hazlasmmayTU. 15 Metreden Düşen Âmâ Kuzguncukta Bahariye sokağında oturan 65 yaşlarında Yasef, Kandilli Vaniköy caddesinden geçerken, kör olması dolayısile, 15 metre yüksek” ten düşerek başından ağır surette ya- ralanmış ve $ol kolu kırılmıştır. Dört Parmağı Kesildi AArapcamiinde Bakır sokağında 15 numaralı teneke fabrikasında çah- şan Avram, sağ elini makineye kap- tırmış, dört parmağı kesilmiştir. Av- ram Beyoğlu belediye hastanesine kaldırılarak tedavi altına alınmıştır. Üçüncü Kattan Düştü Fatihte Şeyh Resmi mahallesinde, Başmüezzinler sokağında 13 numa” rada oturan Mehmet Tevfiğin 6 ya- şındaki oğlu Altan, evin üçüncü kat balkonundan düşerek muhtelif yer- eter? nkaradan Telefon ve Telgraf | | Tekaütlerin Aylıkları İçin Bir Tamim Ankara, 16 (Tan muhabirinden) — Teksüt olan subay ve askeri memur lar, mülkiye memurları ve bunların öksüz ve dullarına aylık bağlamak hususunda güçlük çektirilmemesi, selalet ve ıztıraplarına meydan ve- rilmemâesi için, bunlara ait musme- lelerin çabukluştırılması hakkında Dahiliye Vekâleti alâkadarlara bir tamim göndermiştir. 'Tamimde hülâsatan deniyor ki: “Nüfusa taallâk eden doğum, ö- tüm; evlenme: ve boşanma vakaları, mahalli nüfus daireleri tarafından gereken iş yapıldıktan sonra, bu kim selerin nüfus kütüklerine ayni kay» dın vakit kaybedilmeden geçirilme- #i ve mânş bağlama işinde herhangi bir taraftan istenen kayıt örnekleri- nin tamamen yazıl olarak nüfus mü dür ve memurunun mühürünün, a&- dının ve soyadihın birlikte ve okunak lı bir şekilde olmasının temini lâ - zımdır.,, Ankara Halkevinde Ankara, 16 (Tan muhabirinden) — Önümüzdeki cumartesi günü akşamı halkevi sosyal yardım şubesi menfa- atine Ankara halkevinde bir balo verilecektir. Pazar günü saat 15,30 da 42 hak kevinin açılış töreni yapılacak, ve 167 halkevinin de yıldönümleri kut- lanacaktır. Dahiliye Vekili ve Parti Genel Sekreteri Bay Şükrü Kaya tarafın- dan bir nutuk söylenecektir. Behçet Kemal Çağların Timür adlı piyesi temsil edilecektir. Bu piyeste Timür rolünü Raşit Rıza, Yıldırım rolünü Hüseyin Kemal, Nasrettin Hoca ro lünü de Şadi yapacaktır. Dahiliye Vekili Geliyor Ankara, 16 (Tan muhabirinden) Dahiliye Vekili ve Parti Genel Sek- İN a e lez tarbulâ hareket edleçeği söylenmek tedir. Adliye Vekili Ankarada Ankara, 18 (De muhabirinden) — Adliye Veri Şükrü Saracoğlu bu ssvih İstanbuldan geldi. İstasyonda Vekâlet erkânı ve dostları tarafın» dan karşılandı. adlan, erin babi, MEMLEKETTE: Bir Kadıncağız Yanarak Öldü İzmir, 16 (Tan'muhabirinden) — Kemalpaşanın yukarı Kızılcık kö- yünden Ahmedin karısı Hasibe e - Vinde yâlnız otururken ısınmak için sırtını ocağa dayamış, bu sırada ek bisesi tutuşmuş ve ateş bütün vücu- dünü sarmıştır. Kadıncağız bağıra bağıra hayata gözlerini yummuştur, Kuyuya Düşüp Boğuldu. | lerinden ağır surette yaralanmıştır. Çocuk tedavi altına alınmıştır. Hamalla Çırak Tevkif Edildi Polis, dün liman iskelesinde uncu Vasilin kasasına anahtar uydurarak beşibirliğini ve altın yüzüğünü çalan çırağı Aleko ile hamal Nazımı müddei umumiliğe vermiştir. Sultanahmet sulh birinci ceza hâkimi, sorgularını yaparak her ikisi hakkında da tevkif karan vermiştir. Muhakemelerine mevkufen devam edilecektir. # Evvelki gece Yedikulede hava gazi fabrikasında zift kaynatma ©- cağında kazanlar tutuşmuş, ateş bü- yümeden söndürülmüştür. & Ayvansarayda Todori isminde bir esrarkeş tutulmuştur. pa a eren kiden olduğu gibi, ortamektebe köy lerden gelmiş çocukların bir çatı al- tında toplanıp sıkıntıdan kurtarıl - maâsı İçin pansiyon tahsisatı verilme- beş' yıllık kalkınma programının tat biki için lâzım gelen tahsisatın büt çeden isabetle ayrılacağı muhak. İzmir, 16 (Tan muhabirinden) — Menemenin Zeyrek köyünden 16 yaşlarında İsmall oğlu Hüseyin hay van otlatırken bir bahçe kuyusuna düşmüş ve boğulmuştur. TAKVİM ve HAVA 17 Şubat 1938 PERŞEMBE 2 nci ay OGün:28 O Kasım: 102 Arabi: 1356 Zilhicce: 16 Ikindi: 15,23 — Akşamı Yatsı: 19,15 — Imsâki * YURTTA HAVA VAZİYETİ Yurdun Karadeniz kıyılarile Doğu A- nadoluda hava kapalı, diğer mınwkalarda kosmen bulutlu geçmiş, rüzeâr doğu cenup doğusunda sakin, Karadeniz kw rında genübi, diğer mıntakalarde şimal hafif olarak esmiştir. İstembulda az bulutlu geçmiş, rüz- imali garbiden saniyede 8 ile 7 met- re hızla edmiştir. Sant Ji te barometre 7678 mitimietre İdi, Hararet en çok 13 ve wa az 5,5 santigrat olarak kaydedilmistir.