17 Şubat 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7
17-2-938 TAN Avrupa Heyecan İçinde! Amerika, Bu Son Vaziyeti Bir Harp Başlangıcı Sayıyor İngiltere ve Fransa, Almanya Nezdinde Avusturya Istiklâli İçin Siyasi Teşebbüslere Girişecekler B. Tatarescu'nun Mühim Beyanatı EBaşı 1 incide) tantı mütiçfiklerimizle olan münase- betlerimizi mütemadiyen kuvvetlen- dirmek, harici siyasetimizin dalmi hedefi olarak durmaktadır. Romanyayı bir taraftan oÇekoslo- vakya ve Yugoslavyaya ve diğer ta- raftan yine Yugoslavya ile Türkiye ve Yunanistana bağlıyan iki teşekkül dalma artan ahengi sayesinde merke zi ve şarki Avrupa sulhünün bir ga- rantisi olduğu gibi bu teşekküllere dahil bulunan devletlerin bizzat ken di emellerinin tahakkuku hususunda da bir garanti teşkil eder. Romanya mazide olduğu gibi mil letleri muarız cephelere ayırmakta olan ideoloji ihtilâflarından ve her memleketin kendi emellerine ve ib- tiyaçlarına göre tatbik edeceği dahi- Wi rejimlere müdahaleden uzak kala- caktır. Fekat kendi dahili siyasetimi- ze de herhangibir harici müdahaleyi katiyen kabul etmiyeceğiz. Buna şid- 'detle azmetmiş bulunuyoruz. Avusturya hıdudundaki Alman topçularından bir görünüş 00010200099$ İtekmiği çıktığını, bunun da memleket (Başı 1 ineide) dir. Bir taraftan Alman ültimatomu, diğer taraftan bu askeri tehdit, Avus turya Başvekili Dr. Şuşniğin, Hitle- Te karşı boyun eğmesini kolaylaştır. miş ise de Her Hitlerin daha başka şeyler isteyip istemediği henüz an- laşılmamıştır. Bir habere göre, B. Hitler, daba başka taleplerde bulunmuş ise de Şuş mig, bunların Avusturyayı tamamile Almanyaya tâbi bir memleket vazi- yetine düşürdüğünü, dikkat ederek bu talepleri reddetmiştir. Anlaşılan Hitler, Avusturyanın barici siyase- tinde tamamile Almanyaya istinat et mesini ve antikomünist pakta girme sini, askeri iş birliğini kabul etmesi- ni, Çekoslovakya ile dost olmaktan vazgeçmesini de istemiştir. Şuşmiğim bunları kabul etmediği temin olunuyor. | Fakat Röyterin aldığı bir habere| göre, Şuşniz, Her Hitlerin talebile, Avusturya erkânharp reisini de or- dunun başından uzaklaştırmıya Tazı olmuştur. Yeni kabinenin bir hususiyeti de #ollara İki mevki ayırmış olmasıdır. Bunların biri Vatsek, diğeri Hans Kottur. Şuşnig, Hitlerin talebine rağmen Harbiye müsteşarını mevkiinde ipka etmiştir. | Yeni kabinenin ilk işi umumi af i- lâni olmuştur. A£, şümullü bir ma-| hiyeti haiz bulunmaktır. Eski Baş- Vekil Dolfüsün katli ile neticelenen hükümet darbesi teşebbüsünde met- haldar olup müebbet hapse mahküm Rirtlen, tedhişçi Voltscher ve bu dar be teşebbüsünde mahküm olan polis- ler de affedilmiştir. o Affedilenlerin biri de mühendis Tavs'tr. Tavs'ın Nezdinde Avusturya dahilinde Ak Bün polis ve siyah gömleklilerin yar dimile yapılacak hareketlere dair Plânlar bulunmuş ve bunun üzerine tevkif edilmişti. Bu zat ta serbest bi- Takilmıştır. Tavs'ın ve: Avusturya Mazileri lideri yüzbaşı Leopold'un Al Manyaya gidecekleri anlaşılıyor. Aİ, Nazilere münhasır değildir. *osYalisilere ve komünistlere de şa- Mildir. Affolunanlara merüriyetle- genin iadesi taahhüt olunmamakta- ir. Bundan başka bunlar 1941 sene- *i Sonuna kadar sadakatlerini ve dü- Tüstlüklerini göstermek mecburiye- Minderlirier. Sonra, bu af, ancak A- Vüsturya içinde kalmış suçlulara mah Söstur. Bu yüzden Almanyaya kaçan VE Avusturya lejyonunu vücuda ge- tiren ann A 04 vusturyalı aftan ha kalmışlardır. ii Vusturya | | RR ea yn manyadan gelen haberlere göre, m dai Son icraat için Avusturya Me hiçbir tazyik yapmamıştır. en Röyterin aldığı malümata gö- Yel Kya kıtaları 1 şubattanberi Ti- Di 'Wdu civarında kış manevraları Pak için toplanmışlardır. Bavye- Son Dakika: Avusturyada Kargaşalıklar Bekleniyor Nevyork. 16 (Radyo) — Ünited Presn'in Viyana muhabiri bildiriyor: Bütün Avrupanın gözleri Avustur- yanın üzerine dikilerek (o hâdiselerin ; harp açınma ihtimalini gözetlemekte- $ dir. Bilhassa İngiltere ve Fransa va- siyeli en derin merak ve ehemmi- yetle takip ediyor ve Berlin sefirie- rine talimat vermiş bulunuyor! İki devletin Berlin ve Viyanadı vüsturyanın istiklâl! lehinde büslerde bulunacakları anlaşılıyor. Avusturyada mühim « karışıklıklar beklenmektedir. İlân olman untumi af Üzerine 70 bin suçlunun serbest bırakılması ile nümayişler ve muka- bil nümayişler vuku a ve bu nümayişlerin de kanlı çarpışmalara yol açması Kuvvetle muhtemeldir. Bilhassa Avusturya (o Fütlercileri de muhasımları arasında kanlı kavgalar- dan korkulmaktadır. En mühimi Her Hilerin sen ic- raat İle tatmin edilmemiş olduğuna &sir dlınan haberlerdir. Her Hitler, Avusturya ile Almanya arasında aş- keri teşriki mesai İle Avusturyanın antikomintern paktına iştiraki üze- rinde ısrar etmektedir. Avusturya daki kratiyetciler son vaziyetlen hiç 5 memnun değildir. eeaeaamemaremaasesisiee İNİ fa gazetelerinden biri, bu harekâtın çoktanberi hazırlanmış olduğunu bil- diriyor. Viyana siyasi mahafili son icraat- tan memnundur. Efkârıumumiye Hit lerin yirmi şubat nutkunu beklemek- te ve Avusturya istiklâlinin teyit edi- leceğini zannetmektedir. Viyanada hüküm süren kanaate göre Avustur- ya hükümeti bugünkü güçlüklerin halli hususunda İtalyanın fikrini sor muş, İtalya Avusturyanın uzlaşma zihniyetini teşvik etmiştir. “aaaaeeaeesakkeeeakekkeeşkeneseşeneieeşeneaeeeemee ; : Avrupada Akisler Avusturya meselesi bütün Avrupa- da ehemmiyetle takip olunmaktadır. İngiltere Avam Kamarasında sorulan suallere cevap veren Mister Eden, beyanatta bulunmak için Almanya i- le Avusturya arasında yapılan anlaş- manın metnini beklemek lâzımgeldi- Bini fakat İngilterenin meseleye ait inkişafları büyük dikkatle takip et - tiğini söylemiş, Avusturya istiklâli- nin muhafazası hakkında ısrarla vu- kubulan susilere karşı Mister Eden 1934 te Stresa konferansında İngil- tere, Fransa ve İtalyanın Avusturya istiklâlini teyit ettiklerini ve buna sa dık kaldıklarını, İtalyanın şimdiye kadar İngiltere hükümeti ile istişare- de bulunmadığını söylemiştir. Lorilar kamarasında söz söyliyen Lort Cecil Avusturya meselesinden bahsederken ortaya yeni bir tecavüz içindeki muhasım unsurlarla birleşe İrek başka bir şekilde istilâyı hazırla İ mak olduğunu söylemiştir. Almanya Memnun Alman mahafili vaziyetten mem- nundurlar ve kabinenin teşekkül tar zile umumi af ilânını Almanya ile A- vusturya arasındaki (o münasebetleri düzeltecek bir tezahür saymakta ve Avusturya vaziyetindeki gerginliğin izailolduğun : söylemektedirler.Alman gazetelerine göre “Hitler sulhün pra- tik tedbirlerle tarsini mevzuu bah- solduğu zaman Almanyanın ön saf- ta geldiğini bir kere daha ispat etmiş tir. Havasa Alm hafili, A- vusturyanın 12 şubat anlaşmasını tat bik tarzına büyük bir kıymet vere - ceklerdir. Hattâ bu keyfiyete dair İ şimdiden bazı bedbinlik gösterenler I vardır. Fakat İstiklâl Londra gazetelerinden Daily Tele- graph'a göre Avusturya istiklâlinin temelleri benüz yıkılmamıştır. Fakat bu temellere kazma vurulmuştur. $ | Daily Expres Cerman milletlerin bir- leşmesine mâni olmanın İngilsilere düşmediğini yazıyor. Daily Herald'a göre Avusturyanın felâketi Avrupa - nın felâketidir. Avrupada anarşi baş lamış ve kuvvet hak yerine kaim ol- mıya başlamıştı İngiliz mahafili, son anlaşmanın A» vüsturya istiklâlini yok ettiğine ka- nidirler. İtalyanın hiçbir harekette bulunamaması İngilizleri hayrete dü Şürmektedir. Fransaya Göre Paris gazetelerinden Petit Parisi- en'e göre bıçak Avusturyanın boğazı- na dayanmıştır. Bu hâdise Ren Işga- liriden sonra ikinci bir darbe teşkil etmektedir. Echo de Paris'e göre bü- yük bir tarihi hâdise karşısındayız. Epogue gazetesine göre boğa yılanı tavşana sarılmıştır. Mussolini sus - maktadır. Çünkü ses çıkaracak vazi- yette değildir. Ere Neuvelle “Mussolininin siyaseti İtalyanın orta Avrupa tahtından fe- rağatidir. İtalya, Avrupa siyaseti plâ- nında İstifasını vermiştir. diyor. İn- terensigean gazeyetine göre Anjelu- sun İlk merhalesi başlamıştır. Diğer gazeteler de Almanyanın artik Avos turyaya hâkim olduğunu, Avusturya istiklâlinin bir efsaneden ibaret kal- dığımı. İtalyanın bu teslimiyetten do- layı bir gün teessüf edeceğini yazı- yorlar, Hitlerin nutka Berlin, 18 (A.A.) — Rayiştağ ayın yirmisinde saat 13 te toplanacaktır. Rüznamede yalnız hükümetin beya- natı vardır. Her Hitlerin Avusturya ile yapılan anlaşmadan uzun uzadıya bahsetmesi bekleniyor. Romanya daimi menfaatlerinin ica bı olan bu şaşmaz siyasetin tahakku kuna devam edecek beynelmilel iş birliği çerçevesi. içinde terakki ve sulh yolundaki tarihi vazifesini ya- Ecnebi muhabirlerden bazıları tevkif edildi Bükreş, 16 (A.A) — Röyter ajan- sının muhabirinden: Askeri sansür idaresi şefi tarafın- dan verilen talimat mucibince bazı ecnebi gazete muhabrileri tevkif e- dilmiştir. Mevkufların isimleri henüz bildirilmemiştir. Zannedildiğine gö- re muhabirler, heyecan verici haber- ler yaymakla itham edilmektedirler, iylendiğine göre, mevkuflar & sında Amerikalı veya İngiliz muha- birler bulunmamaktadır. Kırılmaz Cam Meselesi (Başı 1 incide) yeye giderek, vaziyeti bildirmiştir. Otobüsçülerin ve taksi sahiplerinin dilekleri şunlardır: “- Piyasada tribleks cam ihtiya- ca kâfi miktarda yoktur. Şoförler ca- miyeti Çiçekpazarında Hulösi adın- ida bir camcı ile konuşmuştur. B. Hu- lösi, iki ay sonra İstanbuldaki bütün otobüs ve otomobillere kırılmaz cam | takmayı taahhüt etmektedir. Bunun için de belediye, tribleks cam hakkın daki kararını iki ay uzatmalıdır. Bu gün piyasada 70 metre murabbal ka- dar tribleks cam kalmıştır. Bu da! birtakım muhtekir camcıların elinde dir, metre murabbı 25 liraya çıkarı!! mıştır. Halbuki, bir merte murabba cam 6 liraya mal olmaktadır. Bu| Türk camcı bir otobüsün bütün cam larını 41 Hraya, bir otomobilin cam- larını da 17 liraya tribleks olarak değiştirmiye hazır olduğunu söyle- miştir. Bu fiyatlarda dahi, bir otobüs başına 10, bir otomobil başına 7 lira kâr kalmaktadır. Belediyenin bu teklif karşısında ne düşündüğü henüz belli değildir. Bu- gün, belediyenin fikri öğrenilecektir. Diğer taraftan belediye, tribleks denilen camın hakikaten piyasada bu lanup bulunmadığım ticaret odasin- dan sormuştu. Öğrendiğimize göre, Ticaret oda- sı piyasada tribleks camı bulunma” | dığını tesbit etmiştir, İstanbulda an- cak 60 — 70 metre murabbaı tribleks | vardır. Bazı tüccarlar, otobüsçülerin | cam araması üzerine siparişler ver-| mişlerdir. Fakat yeni mal piyasaya ancak Iki ay kadar sonra gelebilecek- tir, Bu cam meselesi çıkmadan önce, tribleksin mette murabbaı 12 liraya kadar satılmakta idi. Şimdi 25 lira- ya satılması, ayrica ticaret odasının nazarı dikkatini celbetmiştir. 8'e <7 ba (Başı 1 incide) Hükümet, rejime düşman olan un surlar bittabi hariç olmak üzere, hiç hudidirler diye siyasi, iktisadi veya ahlâki tedbirler kabul etmeyi aklına İ getirmemiştir. Yahudi cemaatlerinin hayatımı tan zim ve kontrol eden kanun, müessi- İriyetini isbat etmiştir ve değiştiril. miyecektir. Maamalih, faşist hükümeti, son za İmanlarda İtalyaya gelmiş olan Yahu- İdilerin faaliyetini nezaret altında bu| vaktile görüldüğünden hiç bir kaza lundurmak ve Yahudilerin, milletin . Stalinin Sovyet Ru (Başı 1 incide) diğer memleketlerin burjuva sınıf - larile olan münasebetlerini Mtva e der. Memleketimizin amele 'sinifinın kanastlerdeki müşkülleri yenerek köylü sınıflarımızla bir işbirliği tesis edip edememesi, amele sınıfının köy lülerle tam bir sosyalist cemiyet ku- rup kuramaması hususları, birin ci cepheye bağlıdır. Leninizm bize, tam bir sosyalist cemiyet kurmak için icap eden her geye malik olduğumuzu öğretiyor. Kapitalist memleketlere çevrili olan memleketimizde teessüs etmiş sosyalizmin hariçten gelecek teca- İ vüzler neticesi silinip yerine kapita- ilizmin ikamesi tehlikesi mevcut olup olmadığı ve bizim amele sınıfları- mızın kapitalist memleketlerdeki a- mele sınıfının müzahereti olmaksızın diğer memleketlerdeki burjuva sı - nıflarını yenip yenemiyecekleri hu- susları da ikinci cepheye bağlı - dır. Leninizm, bize, etrafımızda kapi- talist rejimler mevcut olduğu müd- detçe uyanık bulunmamız tavsiye ediyor. Tek bir memlekette sosyalizmin zaferi, memleket dahilindeki burju- vaziyi yenmek ve tam bir sosyalist cemiyet kurmakla mümkün olduğu gibi bu mesele harici münasebetler- de memleketi herhangi bir tairruz- dan ve kapitalist rejimin memleket- te tekrar teessüs tehlikesinden ma- sun bulundurmak meselesidir. Bunlardan birincisini halletmiş bu lunuyoruz. İkinci meseleye gelince; bunu, ancak beynelmilel proleterli- ğin gayretleri milletimizin faaliyet. İerile birleştiği takdirde halledece- diz. Sovyet amele sınıfının burjuva memleketlerindeki amele sınıflarile olan beynelmilel münasebetlerini tak viye ve tarsin etmek lâzımdır.,, Hariçteki akisler Londra, 16 (Radyo) — B. Stalinin mektubu bir çok memleketlerde kuv vetli akisler hasıl etmiştir. Ezcümle Roma, Stalinin bu fikirlerinden do- layi'derin bir heyecan duymuştur. Romaya göre, bu mektup Moskova hükümetile Komintern'in hakiki hü Yahudi Devleti bir zaman yahudilerin aleyhinde Ya| Yahudi Meselesi Tazelendi Italya, Müstakil Bir İstiyor Yahudilerin Filistinde kurdukları binalardan biri umumi hayatına iştiraklerinin fert- lerin zati meziyetleri ve camialarının adet itibarile olan ehemmyietleri ile gayri mütenasip bir hale gelmesine meydan vermiyecek surette hareket etmek hakkını muhafaza eder.,, Filistinde mücadele Kudüs, 16 (A.A.) — Filistinin bir çok yerlerinde bilhassa Mısır - Hay - fa - Midda demiryollarına karşı sui- kastler yapılmış ve hatlar bir çok yer İlerde sökülmüştür. Fakat bunlar Mektubu sya, dünya komünist ihtilâli hareketine geçiyormuş! viyeti hakkında İtalyanın ötedenbe- ri müdafaa ettiği tezi ispat eder ma- Hiyette telâkki edilmektedir. Polonya gazeteleri, bu mektubun bolşevik olmıyan bütün dünya tara- İfindan fevkalâde bir ehemmiyetle İ azar itibare alınmasını tavsiye edi- yorlar, Polonya gazeteleri, bu mek- tubun manası sarihtir, diyorlar ve (- lâve ediyorlar: "Sosyalizm birinci merhaleyi bitirerek” ikinci merhale- sine başlamıştır. Bolşevikler Komin ternin artan faaliyeti sayesinde bol- şevik olmıyan bütün dünyaya karşı mücadeleye girişmiş bulunuyorlar. İcabında bu mücadeleye silâh ta mü zaheret edecektir. Şimdi katiyen malüm oldu ki Kı- zl Ordu dünyadeki bütün burjuva memleketlerini yıkmak için çıkarıla- cak ihtilâlde öncülük etmeğe hazır lanmıştır... Kral Faruk'un Türkiye Seyahati (Başı 1 incide) leket ve devlet arasında yeni munhe- delerin akdi akabinde iki taraf için hayırlı neticeler verecek ve yeni bir devir başlangıcı olacaktır. Atatürkün Tebrikleri Ankara, 16 (A.A.) — Mısır Kralı- nın doğumunun yıldönümü münase- betile, Cümhurbaşkanı © Atatürkle İ Kral Majeste Faruk 1. arasında aşa- İğıdaki telgraflar testi edilmiştir: Mısır Kralı Majeste Faruk 1. (Kahire) Majestelerinin doğum yıldönümü münasebetile, kendilerine en hariiret U tebriklerimi ve şahsi saadetlerile Mısırın refahı için olan samimi te mennilerimi arzetmekle zevk duya- tım, K. ATATURK Cümhurbaşkanı K. Atatürk (Ankara) Doğum yıldönümü O münasebetile gönderdiğiniz telgraftan çok müte- bassis olarak samimi surette teşek- kür ve şahsi sandetinizle asil Türk milletinin refahı için olan temernile- rimi arzederim. FARUK LLM ak ME) çay Yili
