9 Şubat 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2
Yazan: Ali Haydar Mithat (Tercüme ve iktibas hakkı mahfuzdur,) Harp İptidasında Bir İhtilâf Mevzuu: İstanbul ve Boğazlar No. 71 Çarlık Rusyası ve müttefikleri bir taraftan bizim bitaraflığımızı temine çalışırken diğer taraftan Bulgaristani ele geçirmiye uğraşı- yorlardı. Ona vadedilen primler - den biri de Türk hududunun Mid- ye - İnoz hattına çekilmesi idi, Bu- rivayetler İstanbulda duyulunca sadrazam Sait Halim Paşa, Rusya sefirinden izahat istemiştir. Setir, hükümetine çektiği 6 eylül tarihli madığını t&vap diye bildirdim. Bu me- selsye bir defa daha dikkatinizi çelbet- mek İsterim. Türkiyede fikirler çok ger gindir. Hudutlar üzerinde yapılacak tas- hihler hakkındaki muhaverelerde çok ihtiyatla haraket etmek fâzımdrı, Pek iyi tahmin edilebileceği ü- zere iki taraflı oyun hiçbir netice ye varmadı. Enver Paşa, iptidsdah kararını vermişti, Hiç şüphe yok ancak oyalamıya çalı- şiyordu. Rusyanın da başlıca gaya- si, bizi ezmek ve İstanbulu almak- ti. Harpten beklediği netice bun- dan ibaretti. Bunun için Rusların da asıl maksadi bizi oyalamak, va- kit kazanmak, ilk kati hareketler sırasında bitaraf kalmamızı temin etmekti | Dimer eski Cümhurreisi Puankarenin hatıralarında da harp zamanındaki bazı hâdise- lere dir birçöklarimizım hiğ düy - madıkları malâmat vardır. Hatıra. lari alâka ile okurken bunları ha- tıra defterime kaydettim. Bilhas- $a Rusyanın İstanbul hakkındaki emellerine taallük eden ve ayrıca sulhe dair gizli teşebbüsleri bura- ya yazmayı faydalı görüyorum. Puvankare, bu hatıralarında, Go ben ve Breslavin henüz Akdeniz- de Bülurduğu Sıralardaki ihtimal- ler Hakkinda Şu satırlârı yozıyor: “Sadrazam, Goben ile Breslâv Boğuzlardan içeri girmiyeceğini Rusya sefirine temin etmiştir. Fa- kat benim buna itimadım yek. İki zırhlımın Akdenizde korsanlık va- zifesi görmiye çalıştığı anlaşiliyor. Türkler, Almanların yardımile Rus ların arka cephesini tehdide çalışa» caklardır. Buna hiç şüphe etmiyor. lar. Liman, Fon Sanders birinei or. duya tayin edilmiştir. Orduyu doğ rudan doğruya idare edecektir. Bu sayede Enver Paşa üzerinde bi - yük nüfuzu olarak, önün vasıtasile de bütün kabineye hâkim buluna. gaktir. Ankara ve İzmir kolordu. larına da birer Alman mitalay ta- yin olunduğü gibi, kendi memle- ketlerinde imiş gibi her tarafla Al planlar tah im ediyorlar, Leyman Fon Sandersin Türkiyeye gönde- rilmesinden dolayı eyvelce Rusla- rın gösterdiği telâşa şimdi ben de ak veriyorum. , pe batıralarinın be- şinci cildinin 440 ıncı say- fasında harp Iptidasında İstanbul ve Boğazlar meselesinin İngiltere tarafından Rusya lehine halledil - mesinden dolayı hoşmutsuzluk gös- teriyor. Diyor ki: “Bu meselelerin Rusya lehine halledildiğini, İngilterenin Peters- burg sefiri Bukanan, Rusya Ha- rieiye Nazırı Sazanofa bildirmiş - tr. Sazanet, İngilterenin bu res- mi kafürnı öğrenince çok mem - nun olmuştur. Fakat biz Rusların memnuniyetinde İştirak edemeyiz. Bize danışmadan İngilterenin ka- rar almasını hayretli bik gözle gö rürüz, Bu meselenin umumun men İaatlerine tanllüâku oldüğu unutul- mamalıdır. Rusyanın gizlediği mak sada Fransa ne iştirak eder, ne de bunu kabul eder... M0. Ayni cildin 470 inci sayfasında şu sözler vardır: “Sazanof, temin ediyor ki, Bul garistana 1912 deki Midye - İnoz hududunu vadedersek, Bulgarlar bizimle beraber yürüyeceklerdir.,, P uyankare, harbin daha İlk günlerden başlıyarak Tür. kiye işlerine dair birlik noksanın- dan &cı acı bahsediyor. 6 ıncı cil din 86 inci sayfasında diyor ki: “Siyaset sahasında bir değiliz. Hatfp cephelerinde de birlik çer- çevesi içinde hareket edemiyoruz. Sir Eduard Grlers, parlâmentoda İstanbulun âkıbetine dair ittiratsız sözler söylemiştir. Bu ifade, Peters burg sefirimizin telgrafına göre, Rusyada derin bir heyecan uyan- dırmıştır. Kus milleti, Türklerin Avrupadan çıkarılmasını ve İstan- “ bul üzerine Rus bayrağı dikilmesi- ni Sazanoltun istiyor, Sefir diyor : “Sazanof tazyik altındadır. İn- giltere sefiri arkadaşım Sir G. Bu- kanandan ve benden, bu hallere şa hit olmamızı ve memleketlerimi. ze bildirmemizi istedi. Bir hafta evvel, Rusyada İstanbul ve Bo- gazlar işine dair bu kadar alâka yoktu, Bugün bütün memleket yal nız Boğazlar meselesinden ve İs - tanbulun işgalinden bahsediyor. , Grey, “Boğazlar meselesini ile beraberce halledeceğini,, Kral Beşinci Cerç rek Londrada bulunan “İstanbu sizindir.,, demiştir. Öyle zannederim ki, Fran sa için de hakikati söylemek zama- nı gelmiştir. Rusya, İstanbula ait maksadına açık bir suretle varmak için İngiltere sefiri vasitasile Sir $. Gtey'e-müracaat edecektir. Sa- zanof, Fransanın da bu hususta yardımını İstemektedir.,, LArkası var) İki İdam Kararı | Balikesir, (TAN) — 6 ey evvel Bandırmanın Erikli köyünde, bir an evvel mirasını almak için teyzesi 60 yaşlarında Esmayı boğarak öldüren Kastamonulu Gafur oğlu 317 döğüm lu Ziya ile bunları misafir elen ve ci- nayette iştiraki olan Şabanın muba kemeleri bitmiştir. Her ikisi de ide- ma mahküm edilmişlerdir. © gz HENDEKTE İki Katil Tutuldu ünde bir gece öldürülen Osman öğ lu Şerifin katilleri tutulmuştur. Za- bıta, Düzcenin Bıçkı köyünden Ha - mit ile Hendeğin Karaçökek köyün- den Eşrefi tevkif etmiştir. Şerifin İNezaket adında bir Kızı sevdiği, bu kızı Hamidir aldığı, Şerifin de Ha- mide bu İşten vazgeçmesi hakkında mektup yazdığı anlaşılmıştır. Cinaye tin sebebi budur, Katillerden Eşref, Nezaketin kardeşidir. KASTAMONUDA: İki Feci Cinayet Kastamonu, (TAN) — Karacave- ren köyünde Kurt oğullarından 17 yaşında Mustafa Vapurcu, su getir- mekte olan arınesi Cemileyi balta ile başına vurmak suretile öldürmüş- ir. Katil hemen yakalanmıştır. # Aracıkçavuş köyünden Musta- fa oğlu Asımın karısı Satiye de ayni (köyden Mehmet Satılmışa kaçmiş, Asım peşinden gelerek kadını bıçak- Ja öldürmüştür. Hendek, (TAN) — Karaçökek kö- | İ BELEDİYEDE : Kontratlar Yoklâamadan Geçiriliyor Belediye şehirde sıkı bir surette kontrat yoklamasına başlamıştır. Bu yöklama, neticesinde Beyoğlunda 91, Eminönünde 156, Fatihte 99 olmak üzere ay başından bugüne kadar 346 kişiye ceza zaptı tutulmuştur. Hiç kontratı olmıyanlardan yüzde ŞEHİR MECLİSİNDE: Belediyenin Alacakları TahsiliEmvalKanununa Şehir meclisi, dün saat 1430da Necip Serdengeçtinin başkanlığında toplanmiştir. Rüznamedeki 27 müâd- deden 24 ünü vergiler hakkında ma- 1,5 resim ve yüzde 3 ceza, kontratla-İkamın bir teklifi teşkil ediyordu. rını tasdik ettirmiyenlerden yüzde $ ceza dlinacaktır. Asfalta Çevrilecek Yollar Şehirde İnşası düşünülen asfalt yol lar için belediye keşif yaptırmakta- dır. Bu keşif sonunda elde mevöüt paraya göre, kâç tâne ve hângi yol- ların yapılabileceği kati olarak tes- bit edilecektir. Kaç Otobüs Kazası Oldu? Şehrimizin muhtelif yerlerine o tobüs işletmiye başlandığı günden bu güne kadar vukua gelen bütü 0t0- büs kazalarile bu kazaların neden dolayı 'olduğu ve kaç kurban verdi- ği hakkında bir İstatislik hazırlan - maktadır. 4 Köy ihtiyar heyetlerile muhtar seçimlerinde yolsuzluklar olduğu gö rülmüş, bunların usulüne göre yapıl- #asi için dahiliyece hazırlanan tali- mathame vilâyetlere gönderilmiştir. DENİZ VE LİMAN : Haliçte Yeni Liman “ Tesisatı Yapılacak Haliçte yaptırılacak muhtelif li man tesisat; için liman işletme idare- (lanacaktır. Liman müdürü Raufi ile İbelediye Imar müdürü Ziya, bugün- lerde görüşerek hazırlanan proje ü- »örinde kararlarını vereceklerdir. Tki'Kooperatıf Birleşiyor mu? Denizyolları kooperatifi umumi he yeti, senelik toplantısim 24 şubatta yapacaktır. Denizyolları ve liman ko- operatiflerinin birleştirilerek bir De- nizbank kooperatifi kurulacağı hak- kında bazı şayialar dolaşmaktadır. k Sirkecideki liman antrepoları- nın Eminönü İarafında bulunan ka- pısı kapatılacak ve antrepolardan çı- karılacık eşya, yolcu sâlonunün Sâ- rayburnu cihetindeki kapısından çi- karılacâktir. Sahtekârlık Tahkikatı Bazı kimselerin sahte evrak ve sü- ire hazırladıkları yolundaki ihbar ü- zerine müddelumumilikçe açılan tah- hâdisede ismi geçen birkaç kişinin malümatlarına müracaat edilmiştir. Adnan tarafından dolandırıldığı id dia edilen Fatma ismindeki kadın, dün matbaamiza gelerek şunları söy- lemiştir: “.— Adnan benim eniştemdir. Pa- İramı da dolandırımş değildir. Sade- ce onun vasıtasile Sadiyeden 200 Hra borç para aldim ve müddeti gelince ödedim.,, : , si ile belediye arasında temaslara baş kikat, neticelenmek üzeredir. Dün de "HADİSELERİN RESİMLERİ : Süs, av, tente, siper, temizlik, ih- |tisap ve tellâliye resimlerinden do- layı belediyeye borçlu olan muhtelif | kimselerden bu börtun tahsili emval kanununa görü tahsil edilmesinden i- baret olan bu tekliflerin hepsi kava- nin eneilmenine gönderilmiştir. Dolmabahçe - Gümüşsuyu yoluna alt kısmi İmat plânı Kâbul edildikten #örrü yehi belediye talimatnamesi- . İnin müzakeresine geçilmiştir. | Bu arada nöbette olmıyan taksile- Fin yolcu bekler gibi davranarak yol larda yavaşlamaları veya durarak müşteri almaları yasak edilmiştir. Satıcıların yaya kaldırımlarında POLİSTE : Atları Ürken Araba Bir Yolcuyu Çiğnedi Dün öğle üzeri tütün gümrüğü yo- İunda bir adam çiğnenmiştir: Gümrük meydanında başı boş ola- İrak dolaştı arabacı Rizaya alt bey- İgirler birdenbire ürkörek koşmiya başlamışlardır. Bu sırada civardan geçen İbrahim isminde biri, arabanın altında kalarak çiğnenmiş, muhtelif yerlerniden yaralı olarak hastaneye kaldırılmıştır. - Kâsimpâşada Asiklar sökağın- da 21 numarada oturan Melek, pen- çdreye astığı çamaşırları toplarken sokağa yuvarlanmış, başından. lanmıştır. 4 Kumkapıda oturan Ropen, ar- kadâşı Kirkorla kavgaya tutuşmuş, araya giren İsmalli bacağından yara» lamıştır. MÜTEFERRİK : Kolleksiyonu Alınıyor Maarif Vekâleti, eski maarif mü- fettişireinden üstat Ahmet Tevhidin kıymetli meskükât koleksiyonunu sa tın almıya karar vermiştir. Bunun i- çin kurulan bir komisyon sikkeleri tetkike başlamıştır. Biçki, Dikiş Yurdunda Bayazıttaki Sogunay biçki, dikiş yur- dunda tslebelerin bir yılık çalışmalarını gösteren bir sergi açılmıştır. Yurttan Du sene 8 İleBe Metun olmuşlardır. İsimleri şunlardır: Ayten, Suat, Müşerref, Behice, Hadiye, Fahriye, Muzaffer, Bit, B. Berç Türkerin Kızı Afyon saylavı Berç Türkerin Ka- nadada bulunan kızının Kanada te- bilyetine geçmek için Hariciye Vekâ- letine müracatta bulunduğu yazıl - mıştı. Berç Türkerden aldığımız bir mektupta, bir süitefehhürn, neticesi böyle bir haberin şüyu bulduğunu, yoksa kızının Türk tabiiyetinden ay- rılmak istemediği bildiriliyor. Biçki, Dikiş Yurdunda imtihan vererek mezun ölü genç kızlarımız birarada. Kıymetli Bir Meskâkât serisi, Göre Tahsil Edilecek durmamaları, gazete müvezzileri ha- riç olmak üzere kabul olunmuştur. Bündan başka halkın yaya kaldirım- larında sira halinde geçmeleri yasak edilmiştir. Truhvaylara yürürken bititlek ve inmek se istağyonlarda dürürken hal» kın, tramvay arabalarının önlerinden #eğmöleri Ve “Dolmuştur,, leviam a sildikten zönrü tramvaya binmek yas sak edilmiştir. Bu levhaya rağmen tramvaya bin mek istiyen kimneler ve bunla göz yu- man vatmanlar şiddetle ceztlandırıla * “Bündün böşka trammaylkzdd çatkı söy femek, Büşkalarinı tahatsız öderek has reketlerde bulünmük yasak edilmiştir. Gazete müvezzileri de dahli oldu. Bu halde satıcılar, arabalara girip çi- kamıyacaklardır. Bayram münatebetile, meclis, ge lecek salıya toplanacaktır. GÜMRÜKLERDE: Servisler Arasında Radyo Tertibatı İstanbul gümrük başmüdürlüğü servisleri arasında radyo tertibatı yapılmıştır. Dahili telefonla mmuhâ- bere, çok zaman koybettirdiği için bu şekilde daha kolay ve rahat görüşü- lebilecektir, Yeni Tayin ve Terfiler Karı kimyageri Rami İstanbul kimya gerliğine, Bandırma inhisarlar idaresi mu» hekemat memuru Nihat İstanbul Jera tas kip memurluğuna, İzmir ithalat muayene memuru Vedat İstanbul muayene memur- tuğuna, İstanbul manifesto memuru Mü. nir İstanbul ambar memurluğuna, İstan- anak kame lağuna, Mudanya ömbar memuru, Ali İs- tanbul ambar memurluğuna, İstanbul mu- ayena memuru Celâl İzmir muayene me- turluğuha, İstanbul amibar memuru Hü- #eyin Ankara ambar memurluğuna, acık- tan Raif İstanbul muayene memurtuğuna, Akçekale müayene memuru Sıtkı naklen, İstanbul memuru Ralf terflan İstanbul 9-2-938 Ankaradan ç Telefon ve Telgrafla Bursa Elektrik Şirketi Mümessilinin Vekâletnamesi Reddedildi Ankara, 8 (Tan muhapirinden) Tesisatının kâfi gelmemesi dolayı sile, Bursa Elektrik şifketinin sa- tın alınması kararlaştırilmiştı. Bu- nun için de müzakerelere başlan- mak üzere, Bursa şehri mümessil. leri ile, Elektrik şirketi mümessil leri Ankaraya davet edilmişlerdi. Fakat, burada mümessillerin sa- Tâhiyetleri tetkik edilirken, sirke- tin İtalyan mümessilinin vekâlet- hamesindo “İtalya kanunlarına gö- re temsil hakkı,, verildiği kaydi vardır. Halbuki Türkiyede yapılan bir mukavelenin ancak Türk kanunla. rına göre icrası aşikâr olduğundan, bu mümessilin vekâletnamesi red. dedilmiştir. Şirketin, kattunlarımıza göre ta yin edeceği bir mümessilin buruya gelmesinden son cak müzake relere başlanabilecektir. Bütçe Hazırlıkları v Devam Ediyor Ankara, 8 (Tan muhabirinden) — 1938 mali bütçesinin hazırlıkları de- vam etmektedir. Vekâletler ve diğer alâkadar daireler; yeni mali yılda ye- ni yapacakları işler için tahsisat ayır- maktadırlar, Gelecek mali yıl bütçesinin bugün- kü bütçeden bir miktar daha fazla o- lacağı söylenmektedir. Çünkü vari- datımız artmaktadır. Bugüne kadar olan vergi tahsilâtı gelecek yıl için çok ümit vericidir. Hastalık Mücadelesi Ankara, 8 (Tan muhabirinden) — Sıhhat Vekâleti, memlekette hasta liklarla ika alel bü yaX bire vd ük bir ehem İs yaretretem eirtr lif mücadele mıntak, ndan şlınan Haberler, mücadelenin çok iyi gittiği- ni göstermektedir. Vekâlet, trahom mücadelesini tak- viye etmek düşüncesindedir. SARKISLADA. muayene memurluğuna, açıktan Necdet ve İstanbul muhasebe memurlukları na, İstanbul memuru Burhan terflan Kü- çükkuyu idure memurluğuna, İstanbul baş müdürlüğü memuru Südi terflan idare me- murluğuna tayin ve İstanbul başmüdürlü- BÜ muayene memuru Osman Yevzi bir derece terfi edilmişlerdir. # İsveç hükümeti ile aramızda imznin- han temret anlaşmasından önce yapılan ta- kas taahhütlerinin eski hükümlere göre ö- denmesi İlzm. geldiği bildirilmiştir. CEMİYETLERDE; Musiki Sanatkârları Dün Toplandı Çiçek bahçıvanları cemiyeti İle mu siki sanatkârları cemiyeti azaları dün Beyoğlü halkevinde toplafimiş- lardır. Çiçekçilerin içlımamda ekte. riyet olmadığından toplantı aym on beşine bırakılmıştır. Musiki sanatkâr ları Fransız tiyatrosunda bir konser verilerek hasdatının yardım teşkilâ- tma bırakılmasına karar vermişler. âir, — — Çocuklara Yardımlar Balıkesir, 'TAN) — Bahkesir Ço- cuk Esirgeme Kurumu her yıl oldu ğu gibi bu yıl da 120 fakir talebeyi tâtile kadar devam etmek Üzere her gün sıcak yemekle beslemektedir. Kurs bu yıl içinde 480 çocuk giydir- miş, $00 çocuğun okul levazımını te- min etmiş, 1280 çocuğu parasız mu- #yene etmiş, fakir çocuklara ilâç ver miş, 50 yavru sünnet ettirmiştir. 3400 çocuğa türlü türlü yardımda bulun- muştur. YURTTAŞ; e. Bayramda O keseceğimiz kurbanların derilerini şunun bunun eline birakmıyalım. Hava Kurumu bu derileri | sizden toplıyacaktı. ş e Tarla Yüzünden Bir Cinayet İşlendi Şarkışla, (TAN) — Ağça kışla nahiyesinde tarla yüzünden bir cina. yet işlenmiştir. Şükrü ve Turan İs minde iki arkadaş hisseleri hakkm. da kavgaya tutuşarak işi dartmışlar, Mahmut isminde biri arâlarma gir. miştir. Bu esnada Şükrü kamâatmı Turana saplamak istemiş, Turan bu darbeden kaçınca kama Mahmüdun kalbine saplanmıştır. Mahmut, he. mön ölmüştür. | BİRKAÇ SATIRLA pk srüköyüe Ziranı Bankasının önünde KE yaya kaldıtımı 1 metce genişleği mektedri, * Şi? bugüne kadar münavebe s8 retile 15 ötobilse kırılmaz cami tük mektedir, (rakvım ve HAVA | 9 Şubat 19138 ÇARŞAMBA Zmiay OGün328 Kasım; 94 Arabi: 1356 Rumi: 1854 Zilhicce: İkincikâmun: 21 Günüşi — Öğle: 1228 Ikindi: 15,16 — Akşamı 783 Yatsı: 19,05 — Imaliki 528 YURTTA HAVA VAZİYETİ Yurdun het târafindi hava kapalı ve yer yer kar ve yağmur şeklinde yağışlı gecmiş, rüzgürlar doğu mintakasile Karadenizin sak kıyılarında cenubi, diğer yerlerde gi mali istikametten kuvvetlice ösmiştir. Dün, Istanbulda hava fazla bularln ve kesmen yağışlı geçmiş, rüzgür | umumiyue imal istikametinden saniyede 8—10 metre | eliniğtir, 24 saat rarfmda yâğün yağ murun metre murabbama bıraktığı su mik | tari 4 kilogramdır, Saat 14 te barometre 766,5 milimetre olarak kaydedilmiştir, Ha, faret, en çok 6,3, ve en az 3,6 santlgratlıf,,
