27 Ocak 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

VartasınıNasılAtlattım Yazan: Ali Haydar Mithat (Tercüme ve iktibas hakkı mabfuzdur,) Vahdettine Damatlık No. 58 that ve Terakki Cemiye. ti, istikbale baktığı sırada birtakım meseleler Üzerinde endi. $6 İle duruyordu. Bunlardan biri de ikinci veliaht Vahdettin Efen- dinin şüpheli şahsiyeti idi. Talât Bey, Vahdettini zararsız bir hale koymak için çare aradığı sırada şu fikre düştü: Beni, Vah. dettine damat yapmak, böylece i. kinci vellahtt Meşrutiyet muhitine bağlamak. Pikrini benden evvel Sadrazam, Hakkı Paşaya açmış, o da muvafık görünce beni çağırdı. Dedi ki: — Sizden vatani bir vazife bekli yörüz. Ikinci veliaht Vahdettin E- fendiye damat olacaksınız. Vatani vazife diye her şeyi ta. savvur ederdim, Fakat damatlık hatırıma gelmezdi. Şu cevabı ver. dim: Vahdettinden memlekete gele - cek zarar ihtimallerini azaltmak için beni kendisine damat (oyap. mak yarım bir tedbirdir. Avrupa. da iken, damat Mahmut Paşa ile Sabahaddinden Vahdettin hakkım. da pek çok şeyler işittim. Her İki si de kendisini yakından tanıyorlar, Kanaatleri şudur ki, Vahdettin Ab dülhamitten bile kat kat kötü ve tehlikeli bir adamdır. Bunun için memleket hesabma tam selâmet çaresi, bu adamı tahttan targamile uzaklaştırmaktır. — Buna imkân yoktur. Fakat sizin damatlığı kabul etmeniz su- retil&'pek çok fenâlığın önüne ge- cilebilir. , amat Ferit O zaman Ittihat ve Terakkinin meddahı va ziyelinde idi, Talât Beyin tasavvu. runu her nasılsa haber alınca oda işe karıştı: Bir giin Vahdettin Çengelköyün deki köşkünde hazırlattığı çay 2i. yafetine beni çağırdı, Beraberif. de damat Feridin oğlu Sami oldu- ğu halde gittim. Vahdettin Efendi ile uzun uza. dıya konuştuk. Sözlerine bakılır. sa Meşrutiyet rejiminin ondan hararetli taraftarı yoktu: — Biradere (Abdülhamide) bu yolda pek çok nasihatlerde bulun dum, Dinlemedikten başka bana güpheli bir gözle bakınıya buşladı, diyordu. Sözleri hep sahte idi, riyadan i. baretti; Fakat ben doğru diye din lemek ve yalanmı yüzüne vurama mak mecburiyetinde idim. Gitmek Üzere kalktığım zaman beni camlı kapıya kadar teşyi et. ti, Orağa birdenbire âyrdu: — Babanız bizim ailenin velini metidir. dedi. Bu sözü hayretle karşıla'lım. Hayretimden cevap bulamadın. Sükütum Vahdettine hatırlattı ki, kullandığı kelime, salta-at hâne. dani için ağır bir kelimedir, hiak. sağımı daha açıkça anlattı: — Sizin babanız ortaya çip Abdülâzizi hal'e ve Meşrutiyeti i- Tina vasıta olmamış o'saydı Adü. lâziz, Sultan Mecit ailesiai imba edecekti, : Bu sözler hanedanm Mecit ve "Aziz kulları arasındaki eski nefret ve nifakın nekadar derin olduğu- nü gösteriyordu. K öşkten Prens Sami ile bera. ber çıktık. Yokuş aşağı i. nerken Sami sordu: — Daymmı nasıl buldunuz? Cevap verdim: — Çok akıllı... Fazla yersiz ke. Hmeler kullanıyor. Ben sile kavga #ın: hiç sevmediğim için hep yalnız yaşarım, Ertesi günl Vahdettin Rfendi tarafından bir zat ziyaretime gel. di, Kendisine şartlarımı söyledir: Eski usulde damat rolü oynamı- yacağım, kendi prensiplerime gö. re herkes gibi bir aile kurarağım, benden gelecek çocuklar benim &. dımı taşıyacak... Vahdettin bu şartlara kızdı, ret cevabı verdi. Ben de derin vir mem nuniyet içinde Talât Beye gittim. Dedim ki: — Verdiğiniz vatani vazifeyi ba şarmak için elden geleni yaptım. Fakat gök tabii olarak iler; sürdü. ğüm şartlara Vahdettin Efendi ret cevabı verdi, Işin içinden bu kadar ucuz kur tulduğuma sevindim, Fakat vem nuniyetim çok devam etmedi. Bir kaç gün sonra Vahdettin eski ka. rarmdan vazgeçerek bütün şartia Trmi kabul etti, Merhum Süleyman Nazif bana bu haberi getirdi ve hanedan ile Mithat Paşa ailesi ara sında böyle bir bağ kurulmasının Meşrutiyet hesabma faydalı olaca ğını da uzun uzadıya anlattı, Ben de vatan için her fedakârlığı: yapa cağımı, fakat hanedanın kolü hali ne inemiyeceğimi izah ettim, ayem iptidadanberi bu fikri reddetmekti, Ağır şartlar koymak suretile"bu redde daha üs tü kapalı bir şekil vermek istedim. Mümkün olmaymca açıktan açığa rette ısrara mecbur kaldım, Vahdettin bu meseleden dolayı garez ve kinini hiçbir zaman unut madı. Istanbul işgal altma düşüp damat Ferit Sadrazam olunca va. tani hizmetler tertibinden bana ve en maaşin kesilresim emretti, Bana vatani hizmet tertibin. den beş bin kuruş maaş verilmesi 20 haziran 326 tarihli bir kanın mucibince olmuştur, Kanun mebu. san ve âyandan geçmiştir, Öyle ol duğu halde Vahdetinin m ye verdiği bir tek keyfi emir, vaziyetin bozulmasına kâfi ri tir. m (Arkası Var) BURDURDA: Elektrik Tesisatı Takviye Ediliyor Burdür (TAN) — Sekiz sene evvel yapılan elektrik tesisatı bugünkü ih- tiyaca cevap verememektedir. Bunun | için şirket, Belediyenin ihtarı üzeri: | ne büyük bir dinamo getirtmiştir. E- lektrik tessiatı baştanbaşa değiştiri- lecek, yakında yeni hat çekilmesine başlanılacaktır. Burada mevcut küllyetli küçük sa- nat erbabı, bu meyanda bakırcılar ve marangozlar işlerini kolaylaştırmak için elektrik almıya başlamışlardır. Kendi Kurşunile Öldü Burdur, (TAN) — Ali hemen ölmüştür. A AŞ |rKaç SATIRLA | arılardan civar ev ve dökkânlüra âz veya çok miktârda yanmış kömür ve ya oğun verilmesi Belediyece yasak edil F miştir, o güncü Umumi Müfettiş Tahsin Uzer, tedavi için birkaç güne kadar Viya naya gidecektir, . Ka ay içinde şehrimizde yeniden 2: edilmistir. Aglasımun Baş köyünde Ahmet oğlu All isminde 21 yaşlarında bir delikanlı tabancasını belnideki kuşağın arasına koymak 1s- temiş, tetik kuşağa takıldığından çi- kan kurşun barsaklarını delmiştir. $ apartman ve 8 mahtelif olmak sere 35 bina yapılma) v8 A6İ bina tamir Bulgarlar, Üçüncü Şark tütünleri korferansı dün son bir toplantı yaparak çalış- Jmalarını bitirmiş ve dağılmıştır. Kon ferans, her üç memlekette birer milli tütün konseyi kurulmasına ve müşte rek Şalışmalara derhal başlanmasına karar vermiştir. Yalnız, Bulgar mu- rahhasları, bu karara iştirak etmemiş lerdir. Konferans Reisi Hasan Saka, va- rılan netice hakkında dün bir mu - harririmize şu izahati vermiştir: — Şark tütünleri için, müstahsil memle ketler arasında bir anlaşma yapmak fikri ikinel Balkan konferansında ortaya atılmış *ı, Bu tekliiler, üç memleket murahhasları arasında 1933 senesinde görüşüldü ve bu seler görüşmek istediğimiz (Tütün ofisi statüsü,, meydana geldi, Fakat, 933 sene | sindenberi dünya piyasalarrım bozukluğu müşterek faaliyete geçilmesine mani oldu, Bugün dünya krizi eskisine nisbetle çok ha fiflediği için Sari: tütünleri de bu umumi salâhtan istifade ederek eskisine nisbetle daha kolay satılmıya başladı, Dünya tütün istihsaldtı 2 milyar kiloyu bulur, Kokulu Şark tütünleri yetiştiren üç memleketin istihasl yekmu 150 milyon ki lodur, Dahili istiklike verilen miktar çıka rilen, Şark tütünlerinin senevi satışı 120, 139 milyon kiloyu geçmez, Halbuki, bunu iki misline çıkarmak kolay ve mümktindür. hasları bu sefer yin etoplandılar. İlk tetkiklerin neticelerini tadil ve tes- bit ederek tatbik sahasına koymak gayesi güdülüyardu. Fakat, konfe - ransa İştirak eden Bulgar arkadaşla- rımız, bu neticeye varabilmek için kâfi derecede hazırlıklı ve salâhiyet- U olrak gelmediler, Bunun Üzerine, 933 Boalerannda hazır Mame ilen etim ryeem Er renin ara i GÜMRÜKLERDE: Kaçakçılar Müştereken takıp Edilecek Türk ve Yunan hükümetleri arasın da kaçakçılığın meni ve takibi için imzalanan mukavele meriyete girmiş yedi grupa bu salâhiyet verilmiştir. Vekilin Dünkü Tetkikleri Şehrimizde bulunan Gürurük ve In hisarlar Vekili Râna Tarhan, dün de öğleden evvel ve sonra Inhisarlar u. mum müdürlüğünde meşgul olmuş - tur, Vekil, inhisarlar o müfettişlerile görüşerek tetkiklerde bulunmuştur. —e POLİSTE : > Sabıkalı Dolandırıcı Nihayet Ele Geçti Tedavi için Anadoludan gelenleri muhtelif vesilelerle dolandıran sabi. kallardan Abdullah çavuş zabıta. yet yakayı ele vermiştir. Abdullah Şa vüş, son bir buçuk ay içinde bu suret İe yirmi kişiyi dolandırmış ve bunla. Tın beş Vira İle elli lira arasında olmak Üzere paralarını almıştır, Kahvede Esrar Bulundu Grlatada o Kapriçinde © Apostolun kahvesinde kumar oynandığı ve esrar (içildiği haber alınmış, evvelki gece ansızın arama Yapılmıştır. Damgasız iki tavla ile oyun oynandığı görüle. rek bunlar müsadere edilmiş, ayrıca kahve tezgâlu içinde 50 gram mikta. rmda esrar da bulunmuştur. Apostol yakalanarak tahkikata başlanmış - sasına göre şimdiden faaliyete geçil- Bu maksatla, tiç memleket murah- tir, Vekâlet, Istanbul gümrük başmü.. dürlüğüne tebliğat yaparak, mukave. le mucibince Yunan makamlarına ve rilecek malümat için, Yunan hüküme ti ile muhabereye salâhiyettar gim - İ cak geniş yardımlar hakkında bir ta nm devamlı takipleri neticesinin niha | Kararlara iştirak Etmediler Türkiye ve Yunanistanda Birer Milli Tütün Konseyi Kurulacak karak, daha basit ve olay bir anlaşma ile işe başlıyabilmak için Yunan murahhas he yetinin projesini ele aldık, Ba projeye göre; sey kendi memleketinde tün vaziyetleri esaslı olarak tetkik edecektir. Umumi kon- sey her sene bir defa Sofya, Atina ve İstanbulda toplana- cak, müşterek faaliyet saha-| sında üç memleketin lehine 6- larak alınacak tedbirleri ta- her üç memlekete birer milli tütün konseyi kurulacak, her kon- tü. tün ziraat ve ticaretine ait bü- yin edecektir. Maalesef, Bulgar arkadaşlarımız, bu şekilde müşterek faaliyet esasına YERLİ HABERLER Tütün Konferansı Dağıldı Yeni Seçime Hazırlık Büyük Millet Meclisi ve Şe- hir Meclisi, önümüzdeki yaz kanuni müddetlerini doldura- cakları için yeni seçim yapıla- caktır. Şehir Meclisi, Nisan 15 te dağılacak, Büyük Millet Meclisi de yaz tatilile birlikte çalışmalarına 8on verecektir, Evvelâ, Şehir Meclisi seçi- mi yapılacaktır. Bunu, yeni saylav seçimi takip edecektir. Bu itibarla defterlerin ha- zırlanması işine bir an önce geçilecek ve seçim işleri müm- kün olduğu kadar acele ve muntazam yürütülecektir. Bu işe harcanacak paranın bütçe- den münakale suretile mesi için Belediye Reisliği ta- rafından Şehir Meclisine tek- lifte bulunulacaktır. ——-—— girişmek üzere de talimat almadık-| DENİZ VE LİMAN : larını, konferansın mesaisine sadece müşahit sıfatile iştirak ettiklerini bildirdiler. Bunun üzerine müzukere nin devamına lüzum kalmadığı neti- cesine vardık. Türk ve Yunan mu - rahhas heyetlerinin bu yeni proje © mesinde esaslı fayda gördüklerini bil bu proje kabul edildi. Buna göre, Türk ve Yunan murahhasları birer milli konsey vücude getireceklerdir. Tik umumi konseyin tarihi ve yeri Bulgar murahhaslarına da bildirilecektir, Bu teşeb büse iştirak etmek isterlerse, kendilerine açık kapı bırakılmış olacaktır, Bü neticeler, kapanış protokolunda tes hea Şehir Meclisi Toplantılarına Başlıyor ruznamede, yeni afişaj talimatname. mesi gibi maddeler vardır. İtfaiyecilerin Terfihi İçin terfih edilmeleri ve gerek iken, gerek meslekten tekntit surtile ayrıldıktan sonra kendilerine yapıla. limatname hazırlanmıştır. Bu talimat ne Verilecektir. Şirketten Alınan Paralar paralara mukabil bulunmaktadır. MÜTEFERRİK : Türkkuşu Talebeleri mu binasında yapılacaktır. çi, 1822 öküz, 88 inek, 382 dana, miştir. dirdik, Ve şimdilik yalnız iki mem- leket arasında tatbik edilmek izere| Şehir meslisi, önümüzdeki salı gü- nü saat 14 te toplanacaktır. O günkü si, pastırma ve sucukların sihhi bir şekilde muhafaza ve satışını temin için”yapılan talimatname, fırmlordan ekmek nllmüneleri almırken un hümu nelerinin de birlikte slmması hakkm rük muhafaza teşkilâz gruplarını ta | daki eneitmen kararları hususi idare yin etmiştir. Garp hudutlarımızda | ile belediyelere sit gizli mal ve milk. leri haber vereceklere ikramiye veril Itfaiye mensuplarının daha ziyade itfeiyede name şubat başlarında şehir meelini. Vaktile halkten fuzuli yere alman tramvay şirketi şimdiye kadar 1.340,00 lira ödemiş tir, Şirket son taksitini 933 yılı Birin cikânun aym ilk günü verecektir. Bu elde bel lüzumu olan | bunları ateşlemişlerdir. Neye uğradı- para merkez bankesinda toplanmış Türkkuşuna yazılan talebelerden henüz muayene olmamış bulunanla- rin muayenesi cumartesi günü saat| bu hususta hazırlığa başlamışlardır. 13 ten 18 e ve pazar günü saat 10dan| * Sivas (TAN) — 18 e kadar Cağaloğlunda Hava Kuru-| ve Vilüyet umumi meclisi 1 Şubatta Vesait İhtiyacı Karşılanıyor Pireye ısmarlanan 24 mavna bir- kaç güne kadar limanımıza gönderi. İecektir, Liman işletmesi idaresi, beş aya kadar teslim edilmek Üzere fabri ka ve havuzlar müdürlüğüne de beş tane büyük saç mavna ısmarlamıştır. Bundan başka, İneboludakj atölyeler de 25 ahşap mavna inşa edilmekte. dir. Şimdiki halde hususi ellerden ki. ralanmış yüz kadar mavna çalıştır! maktadır. Iş hacmi genişlediği İçin yeni mavnmalar geldikter sonra da İnen Hele rumhane antreposunün ingaan & lerlemiş ye binanm ikinci katma çıkık mıştır, Antrepo, huzirana kadar ta. mamlanacaktır/ Otomobillere Durak Yeri Köprünün Karaköy tarafında ve rıhtım cihetinde, otomobiller için ye. ni bir yer ayrılmıştır. Bu.İş için be. lediyenin rıhtımdan almak isteğiği saba yüzünden çıkan ihtilâf halledü miştir, Liman İdaresi, rıhtımdan iki metre genişliğinde ve 20 metfe tızın luğunda bir kısmı belediyeye bırak - mıştır. Bu parça üzerinde bazı tağilât yapılacaktır. İngiliz Gemisi, Hareket Etti Geçen hafta, Kuruçeşmede Anado- lu vapuruna çarpan İngiliz bandıralı İlarya vapuruna ikinci ticaret mah. kemesi kararile dört günlük haciz konmuştu. Geminin acentası, tazmina tr ödemiş ve vapur yoluna devam et. mek üzere limanımızdan ayrılmıştır. KA a SIVASTA: Kuyruğuna Gazli Bez Bağlanan Kedi Sivas. (TAN) — Buraya bağlı eski köyde tuhaf bir yangın tehlikesi ge.) tir. girilmiştir. Delikanlılar bir araya top lanıp kendilerine eğlence ararlarken, gözlerine bir kedi ilişmiş ve hayvan- cağızı yakalamışlardır. Sonra, kuyru- ğuna gazlı paçavralar bağlamışlar ve ğın şaşıran kedi bir evin damına çi- kıp yuvarlanmıya başlamış, bu ev tu- tuşmuştur. Köylüler hemen yetişerek yangını büyümeden söndürebilmişler dir. Esnaf İmtihan Edilecek Sivas, (TAN) — Belediye, esnafın imtihan olarak ehliyetname almasını mecburi , Esnaf Cemiyetleri Şehir Meclisi LT.2 . NR - a Ankaradan Telefon ve Telgrafla Milli Bankalar Direktörlerinin Seyahatleri Ankara, 26 (Tan muhabirinden) — Türkiye İş Bankası Umüm Mü- dürü Bay Muammer Eriş, Etibank Umum Müdürü Bay İlhami Nafiz Pamir, Londraya gitmek üzere bu akşamki ekspresle şehrimizden has reket etmişlerdir. Bay Muammer Erişe İş Bankası Mali Tetkikler Ser visi Müdürü Hâzem Atıf refakat et- mektedir. Cümhuriyet Merkez Bankası U- mum Müdürü B. Salâhaddin Çam, acele İşlerini tamamlıyarak ancak bir hafta sonra hareket edebilecek ve arkadaşlarına Pariste kavuşa- caktır. İş Bankası ve Etibank U. Müdürleri, Londraya gitmeden evs vel Pariste bir müddet kalacak ve müesseselerini alâkadar eden bazı temaslar yapacaklardır. Banka müdürlerinin bu seyahati ? bir aydan evvel bitmiyecektir. B. Muammer Erişin bu seyahatten İs- © tifade ederek, İş Bankası Londra şubesinin açılması işi ile de meşgul olacağı öğrenilmiştir. Ünitürk Tahvilleri Mübayaası İçin Ankara, 26 (Tan muhabirinden) — Türkparasının kıymetini koruma bak kındaki 12 numaralı kararname ile memlekette satılması lâzımgelen dö- vizlerden, yine kararname mucibin- o, Maliye Vekâletinin müsaadesile İhariçten tahsil mübeyaasında kulla nılabilecek olanlardan ihracat emtia sına taallük eden komisyorlarla Üni türk tahvili mübayaa edilebilecektir. Maliye Vekâletinin bu müsaadesi C kontenjanından getirtilmek üzere Al man kliringinden, A kontenjanından getirtilmek üzere de tam tediye es" sına müsteni$ kliringlerden gelecek bütün komisyonlara teşmil edilecek tir, Kararnamenin getirtilip . satılması * hakkında bir mecburiyet koytnamış ; yelerden, miraslardan, depo faizlerin den, esham ve tahivilât sat veya iratlarından ve buna benzef kaynaklardan doğan dövizlerle ihraç edilecek ecnebi tahvilât mukabiline de Ünitürk ithali için yapılacak tar lepler kambiyo müdürlüklerince ih- raç edilecektir. Hizmet bedelleri ile? tahsil ithali talepleri merkezden ida | re olünacaktır. Maliye Tayinleri Ankara, 26 (Tan muhabirinden) —” Şarki Karaağaç varidat memur ru Atıf Eşme malmüdürlüğüne, Kırk lareli muhasebe müdürü Hulüsi Zon guldak muhasebe müdürlüğüne, Zon guldak muhasebe müdürü Şevket t8 Kocaeli muhasebe müdürlüğüne yin edilmişlerdir. Memlekette : Alaylarımıza Sancak İzmit, 26 (TAN) — Bugün İzmi teki piyade alayına . merasimle san” cak verilmiştir. Saat 11 de Cümh riyet meydanında bir toplantı ke pılmış Orgeneral Fahrettin Altay, nutuk söyliyerek alaya sünleği 1 lim etmiştir. Askeri kıtalar > geçit resmi yaparak alkış TAKVİM ve HAVAİ 27 İkincikânun 1938 PERŞEMBE YURTTA HAVA VAZIYET Yurdumurun Trakya, Kocaeli, Eg: #adeniz kıyıları Orta Anadolunun garp cenup mıntakaları türmamen kapalı Anadola az bulutlu; Sinop, Van içtimalarına başlıyacaklardır. Gürün Mezbahada Kesilen Hayvanlar İde, açık bulunan umumi meclis aza- Birincikânun ayında mezbahada)lığı için seçim yapılacaktır. 30040 karaman, 3920 dağlıç, 3287 kı- vırcık, 1375 kuzu, 50 tiftik, 2739 ke-|sunda yeni intihabat yapılmıştır. Baş # Sivas (TAN) — Şehrimiz baro- 6 İkanlığa avukat Ahmet Göze, idare he- boğa, 397 manda ve 397 malak kesil-| yeti azalıklarına da avukat Celâl ve Ziya seçilmişlerdir. Ankara, Kayseri, Sivan Ersincan, rum sisli geçmiştir, Rüzgürlar kıyılarında garpten. Cenubi Anadoluda malden orta kuvvette diğer kalardı ekseriyetle sakin ikalmıstır, Din Istanbuda hava tamamen O geçmiş, rüzgür garpten saniyede ki Bazla eamiştir, Ssat 14 te hava tazyiler milimetre idi, En yüksek subanet 74 düsük 27 santirrat olarak kaydedilmis