18 Ocak 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 9

No. 15 © Haş a UR 9 hidise de, azçek bugünkü va- er. Birader ve se- vi #ehaneleri Sultan Mehmt mer un saltanat devrinde, bu fırka teşkil etmişler. Mevki ve nüfa- “dan istifade ümidile, Damat Pa lerini de fırkanın riyaset me iy mim e ve sına geçirmişlerdi.. Damat Hazretleri, bir gün arkasına Hktığı bazı kimselerle sarayı hü- t Yuna' gelmiş. Huzura girerek Si hana hn program ve nizamname- hâkamı merhum hazretlerine taktim etmek istemişti... Bende M3; usul. ve teşrifat kaldelerine vat olmıyan böyle bir hare- k ih önüne geçtim, Hükümdarlar İirkalar arasında münasebet ©- mz Yacağını merhum biraderi şa- hi 2 arzederek, saltanat mev- bitaraflığını muhafaza et- timi, Telmih buyrulan maccra, bu olsa gerek.,, Ye cevap vermişti. Ve Padi- çi Vahdettine bu suretle hatırı Yilır bri darbe indirmişti. derecede zeki bir adam ©- in; bu darbenin ağır- Mina çok iyi hissetmişti. Fakat ce > Vermiyerek, başını pencere - a, rafa çevirmişti. Lütfi Bey *essizce odayı terketmişti. el mine e Eke Ai Ge & S9 N £ & & wi P süişah Vahdettinin ne de- tece adi ruhlu bir hüküm- pi Olduğunu şundan © anlamalı Ka ki, Baş Mabeyinel Lütfi Bey- Arasında geçen bu hâdiseyi, i dö kaç saat sonra - idriksiz bir koy #dam gibi, bayağı bir de lu şeklinde ifşa etmişti Bu :. Milad Böyle geçmişti ay, tarihte; saray adamlarından İtin w hariçteki Zevattan Vahdet- ile en sık temasta bulunanlar, iki kişi idi, Biri, âyan rei- SİNİ Ahmet Rıza Bey, diğeri de, da- at İz ti Paşa... İtihat ve Terakki Cemiytainin kalelerinden olduğu halde, bir Senedenberi İttihatçıların en az muhaliflerine bile rahmet Net okutan Ahmet Rıza Bey; İt- âtçilârın sukutu gününden İti- Padişah Vahdettini yirmi İş, elatte bir ziyaret etmeyi, ve m hzıra) hakkında onunla ine velel efkâr) eylemeyi ken- Bi güç edinmişti. Ahmet Rıza bundan maksadı da, Vah - İşinin tamamlle gözüne gire ÜNE (Sadaret) mevkiine geçmekti. Bakim bu ümit ve emele, İzzet #İke* Kabinesinin istifasında da hira bir rol oynamak muvaffa- İ işini göstermişti... Halbuki Pa ye ç Vahdettin, Ahmet Rıza Be- vermekle beraber, Sa- j iye kine. Tevfik Pasavı ve- ila V âhdettinin bu vaziyeti, Ah — met Riza Beyi ikaz et- gelirken; bu zat Padişa a hareketini bir (zaman me- j — telâkki etmiş; ümidini kes ri Np doğrusu, Padşiah g dettinin ne iki yüzlü bir şah güm bir türlü hissede- Onun için mütemadiyen A taşınmak âdetinden vaz üni Ve.., hayrete şayan z ) luğu dolayısiledir ki; İlbaş) İNİ, padişah o Vahdettinin e lie. m Ferit Paşaya gelince; Yan saraydan çıkmıyan bu edeni tam mânasile cez- tezi Esasen Vahdettin, eniş- dlan Dariat Ferit Paşa ile se beri yakından temas ha- - Bu iki şahsiyet, bütün $i i lerini ve kanastleri- thi,, “Yun bir surette birleş - 4 *di. Adeta, biribirilerinin l Ikmal eden ayrı ayrı iş, arlıktan mürekkep, tek bir : haline gelmişlerdi... Ah- Nasıl doğdu ? - Nasıl yaşadı? - Nasıl battı? vasıl doğdu ? - Nasıl - İKİNCİ KISIM — Ahmet Rıza Bey met Rıza Beyin yalan ve yahut gerçek doğru (veyahut ki, eğri bildiği şeyleri ve sözleri yalnız din lemekle.. ve yalnız onun yüzünne gülmekle iktifa eden Padişah Vah dettin, (Has müşavir) lik şerefi- ni, yalnız Damat Ferit Paşaya bahşetmişti. Nitekim, ayni gün, ikindiye doğ ru saraya gelen damat Ferit Pa- $a huzura çıkar çıkmaz: Enişte ile kâyın birader arasında, aynen şu muhavere geçmişti: Damat Ferit Paşa — Efendi iz!.. Bizimkiler, bugün zatışaha nelerinize bir arize takdim ede - rek, hem arzı tazlnia etmek, hem de firkamızın yeniden res - men teşekkül ettiğini bildirmek için huzuru hümayununuza ka - bullerini istirham eyliyecekler - di. Vahdettin — Evet. Geldiler. Ya rın, kendilerini huzura kabul e- deceğim... Fakat, ne oldu biliyir musunuz?.. -—— Hayır efendimiz. — Baş Mabeyinci Lütfi Bey; (Şu âdi adamları, huzurunuza kabul etmeyiniz.) dedi. Damat Ferit Paşa; bu sözler karşısında, birdenbire irkilmişti.. Baş Mabeyinci Lütfi Beyin a - fiyane ve âkilâne sözlerini böyle- ce tahrif etmekten zerre kadar ha ya ve hicap duymıyan hükümde- ra: — Aman efendimiz... Bu, ne cü ret?.. Vâkın Lütfi Beyin, pek o kadar sözlerini tartarak söyleme- diğini bilirim. Hattâ, bendenize karşı da vaktile yaptıkları uygun suz bir muameleyi arzelmiştim. Fakat doğrusu, huzuru hümayu - nunuzda bu kadar patavatsızlık göstereceğini ümit etmezdmi... Ev vel, ahır arzediyorum. Esasen İt- tihatçılara meclüp olan bu zâtı, bir gün bile sarayı hümayunu- nuzda tutmak caiz değil. Vahdettin sinsin sinsi gülerek: — Onu, bende biliyorum Acele etmeyiniz. Çoğu gitti, azı kaldı. Diye, cevap vermişti. rtesi gün, (Hürriyet ve İti- lâf Fırkası) rejsi Nuri Pa- şa ile ikinci reis Mustafa Sabri E- fendi, ve umumi kâtip Ali Kemal Beylerden mürekkep heyet sara » ya gelmişti. Çok vakitlerini harem dairesin- de, kadınlar arasında geçiren, ve bu yüzden de ziyaretçilerini saat- e Ma ere ir dkballee- zuruna kabul etmişti. Nuri Paşa, sirima uygun gel miyen yeni bir elbise giymiş gi bi âdeta rahatsız ve vaziyetinden gayri memnun görünmekte idi. Mustafa Sabri Efendi ile Ali Ke- Yazan : Ziya Şakir hmet Rıza Beye Verilen Vaitler Boşa Çıktı mal Bey bilâkis neşeli tebessüm ler izhar etmektelerdi. Misafirleri karşısında daima sü kütu ihtiyar eden. çok az söyli- yen. Ve söylenen sözleti dinliyor muş gibi, gözlerini bazan, duvar- ların köşelerinde, bazan yerdeki halının çiçeklerinde, bazan de ta- vanların nakışlarındaki gezdirme yi âdet edinen Padişah Vahdet - tin; bu üç misafiri karşısında, â- deta bülbül kesilmişti. aha onlar ağızlarını açma- dan; fırkanın yeniden te- şekkülünü tebrik etmiş; Evvelce de; birçok o mühim zevatı âliyeden mürekkep Ola - rak teşekkül eden fırka; maale - sef İttihatçıların zulum ve tazyik leri karşısında hiçbir muvaffakı - yet gösterememişti. Hattâ başta, Damat Salih Paşa merhum gibi a- sil ve necip bir zat olmak üzere bir hayli kurban vermişti... Cena- bıhaka şükür olsun ki; artık bu zalim ve katil zümrenni kolu ka- nadı kırılmıştır; ve daha da kırı- lacaktır. İnşallah; fırknaız bu de- fa, mühim muvaffakıyetler temin edecek.. Saltanat makamının da müzahereti sayesinde, memleketi mizin maruz kaldığı buhranları hüsnü suretle izale eyliyecektir, Diye, bir hayli sözler söylemişti. Bir saat kadar «firen bu milâ. kat esnasında bu fırka heyeti ne direktifler vermiş olan Padi - şah Vahdettin; (Arkası var) Et Yemeklerine Perh Et iyidir, hoştur, lezzetlidir, iş- tah açar. Kolay hazmedilir, zayif- lara kuvvet verir ama, herkese iyi gelmez. Midesi bozuk olanlardan mide ekşileri fazla gelenler et, hele ba- harlı yahut hardallı et yedikleri vakit ekşi daha fazla gelir Bun. dan dolayı onlar et yemeklerin - den sakınmalı, arada sırada büs- bütün hazfetmelidir. Buna karşılık ekşisi az olan tembel o midelerde et yemekleri, hafif baharlı da olunca, fayda ve rir, ekşi ifrazını artirir. Barsaklarından rahatsiz olan- lara gelince, normal olarak et ye- meklerinin barsaklarda büsbütün hazmedilmiş olmaları lâzımgelir, Barsakların hazim kudreti azalın- <a et iyice hazmedilemez, kalan parçaları mikroplara yem olur, karın şişer, karın ağrıları gelir. Onun için barsaklarından rahat- sız olanlar da yiyecekleri eti haz medecekleri miktara © İndirme dir. Et midede ve barsaklarda haz - medildikten sonra kalan mahsul karaciğere gider. Orada bir kısmı kana karışabilecek, nesiçlere ve uzuvlara fayda verecek hale gi- rer, bir kısmı da zarar verecek şekle girer, yine kana karışır fa- kat böbreklerden dışarı çıkarlar. Karaciğer yorgun olunca bu iki İşim ikisini de iyi göremez. Kara- ciğerde yorgunluk ziyade olunca et yemeklerini büsbütün kesmek; zayif olunca miktarını azaltmak lâzım olur. Bi yemeklerinin zarar verecek kısımları, yani toksinleri böbrek- Geçen yıl yeniden 879 Ticaret Evi kuruldu Şehrimizin ücüret hayatındaki ay | hk inkişaf vaziyetini tetkik eden Ti caret odası 1937 senesi içinde bir is tatistik hazırlamıştı. Bu istatistiğe göre, 1937 senesinde şehrimizde 424 | ticarethane kapatılmıştır. Bu mikda | rm 204 ü terki ticaret suretile olmuş, 31 $i vefat yüzünden ve üçü de iflâs neticesi kapanmıştır. 17 adet ferdi ti carethane de şirket haline getirilmiş tir. Mevcut şirketlerden 122 tanesi ayrılmış, yirmisi tasfiyeye uğramış tır. On üç tüccar da derecelerini indi rerek küçük tacir olarak odaya kay dolunmuşlardır. Buna mukabil şehiri mizde 879 yeni ticaret müessesesi kurulmuştur. Bu mikdarın 501 adedi ferdi milessese, yirmi beşi simsar, ve 263 tü muhtelif şirketler olarak tees süs etmistir. Piyasalarımızdaki bu inkişaf 1936 senesine nazaran kapa nan 419 ticarethaneye karşi iki fazla | sile ve açılan 932 ticarethaneve karşı 46 milessese fazlasile ticaret hayat: mızın lehine kaydedilmiştir. — BORSALARDA : Türkborcu 18,35 Lircda Duruyor Dün sabah 19 liradan açılan Uni türk 18.85 liraya düşmüş, pek az mu amele olmuştur. Anonim Şirket hisse lerinden çimento 9,55 liraya inmistir. Anadolu Demiryolları tahvilleri 40 55 mümessi'ler 40, kuponsuz olsrak his seler 28/75, Ergani tahvilleri 98. Mer kez Bankası 97.50, Sivas — Erzurum 95 liradadır. Gayrimübadil bonoları da 18,50 liraya sre Londra Wa gelen haberle | nm tanınmış yüksek şahsiyetleri ta Te göre bir isterlin 151,12 frank ve 4,90052 dolardr, Paris borsasında sterlin. 152,50 frank ve Unitürk 292 mazlar. Karaciğerden sonra kana karışmes orada kalırlar, Bundan da üremi gelir. Demek oluyor ki, böbrek iltihabı ilerlemiş, ağır o- Tunca et yemekleri büsbütün kesil melidir. İltihap hafif alduğu va- kit et yemekleri pek az, kandaki üre nisbetini artırmıyacak kadar yenilebilir. O da sık sık kanı tah- Kil ettirerek eti ölçüyle yemek de. mektir. Fakat böyle nazik ölçüy- le yemektense, böbrek iltihabının herhangi derecesinde olursa ol- sun eti hiç yememek daha iyidir. Et, damarlarındkai tansiyonu faz olanlara da dokunur. Çünkü et ye mekleri harmedildikten sonra ka- lan mahsul yüreğe, kırmızı kan damarlarına kuvvet verir. bu kuv vet kanı az olanlar, zayiflar, ateş li hastalıklardan yeni kalkanlar için iyidir. Fakat damarlarında kuvvet zaten fazla olanlar için is- tenilecek bir şey değildir. Ondan dolayı tansiyonları fazla olanlar da et yemeklerine perhiz etmeli, hiç olmazsa azaltmalıdır. Et yemeklerinin fazlası gut ağ- rılarından şikâyet edenlere de xa- rar verir. Hele hayvanın karaci- geri, böbreklere pek ziyade doku- nur. ” Şekerli hastalar için etin ken- disi zarar vermez. Ancak et salça- lı, unla kızartılmış, yahut kuru sebzelerle birlikte pişmiş Yahni o- lunca zarar verir. Onlar da etin yalnız iskara olmuş; yağsız kızar. GÜNLÜK PIYASA Şehrimize getirilen 480 ton buğdaym bir kısmı yumuşak ve bir kısmı serttir, Yumuşak buğ- daylar 525 —580 kuruştan ve ve sert buğdaylar 5.24 kuruştan $ satılmıştır. Piyasa gevşek ve ah- cılar azdır. * İli günlük mevrudat olarak piyasamıza getirilen $42 ton A- nadolu ve yemlik yemlik arpalar 4,22,5 ve Anado- lu arpaları 4,08 — 4,11 kuruş a rasında ihracat için satılmıştır. : i Piyasaya 83 bin kilo sarı misır * getirilmiş ve kilosu 4,10 — 4,23 kuruştan verilmiştir. ; ; il * ; ; * Konya mmtakası mahsulün. den 17 bin kilo nohut gelmiş ve kilosu 6,35 kuruştan, 20 birt kilo Antalya susamı kilosu 16,10 — 16,20 kuruştan, satılmıştır. Bir miktar haşhaş tohumu da 21 ku- ruştem müsteri bulmuştur. e aa VEEE EEE ERER “Beynelmilel Ticaretin Ticaretin Artırılması Yolile Dünya Sulhüne Doğru Istanbul 17 (A.A.) — Beynelmilel Ticaret Odası Türkiye Milli Komitesi tarafından bize verilen malümata gö re, Amerikada “beynelmilel makine işleri korporasyonu” binası 18 sonkâ nun salı günü Nevyork saatile sabah saat 11.15 den akşam saat 1215e kudar devam etmek üzere beynelmi lel ticaretin arttırılması yoliyle dün | ya sulhünlin teminine dair Amerika rafındı sis edilmiştir. “ Bu münasebetle Türkiye Mi &» mitesine gelen bir telgrafta Amerika Hariciye Nazırı Bay Cordeli Hull'un mühim bir nutuk söyliyeceği bildiril mekte ve Vittorio Giannini'nin de dünya münasebetinin âhengine ve sulh terennümatıma dair hususi bir ei hazırladığı ilâve edilmekte dir. Neşriyat W. 1 X. AL, işaretli ve 11970 kiloeyeles ve 25.4 metre üze rinde çalışan istssyon tarafından ya pilacaktır. BORSA n verilecek konferanslara tah 17—1—1938 “3IDIŞ TİCARET: Italyanın Türk Malları Için Yeni Kontenjanı Türkiye — Italya arasındaki ca ret anlaşmasının 3 üncü maddesi mu cibince 1—i—988 tarihinden 31 Hazi ran 1938 tarihine kadar Türk malları için altı aylık kontenjan verilmiştir. Bu kontenjana göre, Türkiyeden Ital yaya gönderilecek malların liret kıy imetlerini veriyoruz: Tavuk yumurtası 3 milyon, taze balık iç milyon, şeker melâar 150 bin yeni mahsul arpa 9 milyon 750 bin, mesir 2 milyon 625 bin, muhtelif to kumlar bir milyon 875 bin, kuru seb | | zeler 5 milyon, kuru meyvalar yüz bin. kuru üzüm 935 bin, yağlı tohum lar 250 bin, kuru meyva bir milyon 500 bin balıkyağı 250 bin, zeytinyağı 5 milyon 250 bin, ham pamuk 3 mil yon 500 bin, yün yıkanmış ve yıkan mam-ş 750 bin. yün paçavraler 325 bin, ipek 500 bin. kromit 1500000 kurşun maden cevheri 500.000. kitra 150 bin, afyon bir milyon 250 bin, boyalı ve tanenli maddeler 500 bin, mevsimlik ham deriler iki milyon, yulaf 5.625.000. kepek 3.750.000. di Zer eşya grupuna giren kontenjanlar dan 1984 senesinin yüzde ellisine mu adil: av hayvanları 7000. çavdar 16 bin. salamuralı ve sirkeli meyva ve sebzeler 1600, nebati yağlar 870, iş lenmemiş balmumu 1025, ham kıl 1000, yün şal ve örtüler 1600. çinko mâdön cevheri 252150. muhtelif madan cevherleri 13850, hurda demir | ve çelik 48.880, tekerlek veya topak linde bakır 8850. teshin için cihaz vesaire 500. elektrik akilmülâtörü 500, fonttan mamül makine aksamı | 650, alfa âdi kereste ve düzgün ol mıyan kestane ve ak gürgen kereste 8i 1,107.980, beta diğer nevi kereste ler 233.100. destere ile kesilmiş ke resteler 105,200, iyi kalite kereste 229.000, işlenmemiş boynuz 8850, ig lenmemiş kemik 27800. boynuz ve | kemikten mamül maddeler 1150, İ sulp parafin 56500, zamk, reçine ve İ pelesenk 295 , uzvi elibreler #7EA. toz haline sokulmuş yerli nebat par çaları 2750. gümüş çubuk veya topak halinde 10200, porselen ve gümtsten sofra takımları 3500 liret olarak tes bit olunmuştur. İHRACAT: Adanadan Yapılan Bir Aylık İhracat Yurdumuzun en mühim istihsal merkezlerinden biri olân Adanada, geçen Birincikânun içinde pamuk, (Çekit kösbesi, çekit yağı, arpa. huğ day, yulaf, un, susam, iplik, bez, ya pak ve barsak gibi maddelerden ya Plan ihracatın mikdarı 547.656 lira yı bulmuştur. Bu bir aylık ihraeet, evvelki senenin ayn! ayına nazaran fazlalk göstermektedir. Toptan Yapılan Satışlar “Dün piyasalarda pamuk yağı top tan kilosu 33. beyaz peynir 30 — 40, kasar peyniri 57 kuruştan satiimiş tır. Kuşvemi 7.05 kurusa dilsmüstür. Şehrimize 15 bin kilo çavdar. 4# bin kilo un. 22 bin kilo bevaz peynir, 85 bin kilo yulaf ile beş bin kilo darı getirilmiştir. Satılanlardan bir kermi ihracat icin tonlanmıstır. PARALAR Prank 18— S4— Dolar 123— 126— Liret 990p 108. oemika FE Bu— sa Dr. .— 22— ov Pr, 370 Sü vava 23. Form 0.— Kron Çek 82— sn Avusturya 23. Mark Bw Bow 2— Pengo 3 Ley 1. Disar 2— | Kron İsveç .2— | Alem 1077.— 1078, Sterhin 625.— ö0,— Banknot 13 210p ÇEKLER i Acılış Karan 24,175 24025 0.1937 Ova 15,0855 — 15,070$ 48994 4608p 800184 Sözü 344 3,4394 3,6182 635930 14270 1426 226035 223045 41988 dagiz 106780 la6iz$ 1,9730 149722 106,015. 303140 21325 3085 O 30840 628,75 o 629—— 2736 — 23,745 21312 KUYUCAKLI YUSUF Beraet etti Sabahattin Ali'nin yazmış ol duğu KUYUCAKLI YUSUF Romanı, emsallerine faik bir san'at eseridir. Cümhuriyet Müddeiumanisi . Sabahattin Ali kannatimee son nesil hikâyecilerinin en kuvvetlisidir. Ve KUYUCAK LI YUSUF Romanı memleke timizin ve edebiyatımızın yüzü mü ağartacak kıymetli bir sa nat eseridir. Reşat Nuri KUYUCAKLI YUSUF 100 Kr, KAGNI Hikâyeler 50 Kr, SES H'kâyeler 30Kr, Sabahattin Ali'nin roman ve hikâyelerini ner zaman için yevk İle alâka ve neşe ile oku ete Her kitapçıdan is ..