12 Ocak 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

PORTEKİZ: SE lmisumşiğ m “a Askeri Bir İhtilâl Mümkün Değilmiş Lizbon, 11 (A.A) — Harbiye Ne! Hreti neşrettiği bir tebliğde, askeri ihtilâi hazırlandığına dair ecnebi ; ketlerde çıkan haberleri mev- , bahsederek, bazi mahafilin yeni | âlkeri tensikat kanununu istismar € vrek bazı projeler hazırladığına hü | İlmetin ötedenberi vakıf bulunduğu *a bildirmekte ve hükümete karşı | istenilen siyasi mücadelenin | Orduyu da hükümete karşı çıkar Mik teşebbüslerinin daha başlangıç Akim kalmıya mahküm bulunduğu Du ilâve etmektedir. SPANYA: mam Ademi Müdahalede Yeni Münakaşalar Londra, 11 (TAN) — İspanyadan en en son haberlere göre, Teruel #ehri dahilinde âsilerden eser “alma Mişter, Şehir haricinde âsiler renubu tepelerini, buna mukabil hükü Met kuvvetleri gimali şarki tepelerini etmektedirler. Bügün ademi müdahale komitesi . DİN yeni bir tebliğine göre, gönülü. | | İkrin geri alınması işinin halli için ya | Plan etütlere 5000 İngiliz lirası «ar. olunmuştur. Münakaşalara gelecek ye devam edilecektir. e Et Fiyatlarının Ucuzlaması İçin | Tedbir Alınacak Ankara, 11 (Tan muhabirinden) — ei iye Vekâleti et fiyatlarınm ucuz ası etrafındaki tetkiklerine de. wa etmektedir, Vekâlete, Istanbul geti &sâ5 tutulmak üzere, muhte. m, öYvan cinslerinin mübayaa, yet aza ve nakliye masraflarınm "e kadar tuttuğunu belediyelerden hı 'U$ ve gelen cevapları tetkike baş miştir. Et fiyatlarında yapılarak u. Yüzlük etrafında almacak tedbirler memleketin en çok et istihlâk e- R Şehri olması dolayısile Istanbul iyesinin mütaleasr almmak üze. İ© vall ve belediye reisi Muhittin Us Kiki Ankaraya çağırılmıştır. Tet vi ba BET İçin ilk alınacak 'edbir mez. Hey resimlerinin indirilmesi olacak. Parti Grupunda Dünkü Görüşme m lam, 1 (AA) —CE peni ii Tral İ Mabeyn (11-1—1938) meticesinde fiyatlarm ucuz . | Be ii Mehmet Mahmut Paşa Mısırda Yeni Vakalar Bekleniyor Kahire, (TAN) — Mısırda siyasi vaziyet içten içe karışık bir haldedir. Yeni Mehmet Mahmut paşa kabinesi vaziyete henüz tam mânasile hâkim olmuş sayılamaz. Halk, yeni mebus seçimine intizar ediyor. Misir bugün nisbi bir sükün halinde olmakla be. raber, yakında bazı mühim hâdiseler vuku bulması ihtimalinden bahsedil. mektedir. Yeni mebus seçiminde Veft partisinin büyük bir ekseriyet kazan ması kuvvetle muhtemeldir, YUNANİSTAN Atincda Siyasi Ziyafetler Verildi Atina, 11 (A-A.) — Yugoslavya elçisi Lazareviç, dün, elçilikte Yunan kralı ve Yugoslavya na'bi gerefleri. ne bir öğle ziyafeti vermiştir. Ziya. fette prens ve prenseslerle beraber başvekil ve bayanı, hariciye daimi müsteşarı, saray nazırı ve Yugoslav ya naibin'n mafyeti hazir bulunmuş. tur. Geceleyin de Ingiltere elçisi Yu. nan kralı ve Kent dükü gereflerine bir ziyafet vermistir. Romanya veliahti Mişel, dün, ya- nında Romanya elçisi ve yaverleri ol duğu halde meçhu! askerin mezarma ! #- gelenk koymuştur. Atina, 11 (A.A.) — Veliahdin ev. lenmesi münasebetile kral, Atinanm| fakirlerine 200 bin drahmi ve bizzat | veliaht te 100 bin drahmi vermiştir. # talya yeni bir deniz inşaatı 5 I programını tatbike karar vermiştir. Program iki 35 bin ton. t anan Sakanm reisliğinde İ al — Türk gemi kurtarma anonim ka, tinin tasfiyesiyle hukukunun hü ayete bağlı bir idareye devri hak kanin lâyiheları üzerinde ba erin mütaleası dinlendi. Rey in bu mevzua ait izahatı kaç? Heyeti umumiyesince müttefi 'P olundu. Vers Haricinde Talebenin Okuyacağı Kitaplar İçin.. Mayalar İl (Tan muhabirinden) — İlgi İÖ bati pi Bü Vekileti halkın ve bilhassa İ Aylin ders kitapları haricinde tat bileceği eserleri neşretmek iç'n düng, © başlamıştır. Tetkikat 80. Mal yari Vekâleti, neşriyatı e de yi, Yeçhe alacak ve bu sene için. Mi, en fazla eser neşrine çahşıla luk harp kruvazörü, 12 filotilla Wi. deri ve bir çok denizaltı gemisini ihtiva etmektedir. Italya geçen se. ne de Littorle ve Vittorio sd iki 85 hin tonluk harp kruvazörü in. şasına başlamıştı. Italyanın en sa. iâhiyetli muharriri sayılan Sinyor Gayda'ya göre, Italya, Habeşistan, Libya, Somali ve en iki 2 dadan müteşekkil imparatorluğu. Du müdafaa edebilmek için daha bü yük bir donanmaya muhtaçtır. Ye. ni programım tatbiki ile Italya 1940 — 1941 de 35 bin tonluk 4 harp kruvazörine, 24 bin tonluk 4 saffı. harp gemisine, 10 bin tonluk yedi kruvazöre, 5—8 bin tonluk 12 kru vazöre, 12 bilyük filotilla liderine, 3 bin tonluk 12 küçük filotilla ide. rine, 20 büyük destroyere, 24 kilçüik destroyere, 32 torpitoya ve 100 den azla denizaltı gemisine sahip ola. talyanın bu yeni inşaat" progra. i Y mını hazırlaması, İngiliz deniz mü, Dünya Gazetelerinin Birinci Sayfa Haberleri RUSYA: Yirmi Bir Patrik Tevkif Edildi Moskova, 11 (A.A.) — (Beuter): İkinciteşrin sonundanberi 21 patrik Sovyetler birliğinin muhtelif yerınde tevkif olunmuştur. Bunlar faşist ca susluk teşkilâtile alâkadar olarak ca susluk merkezleri vücude getirmiş ol makla itham ediliyorlar. Moskovada tevkif edilenler arasmda başpeskopos Kurolof ta bulunuyor. MOGOLISTAN — MOSKOVA Moskova, 11 (A.A.) — Mogolistan Cümhüriyetinin yeni elçisi Kalinin tarafından kabul edilmiş ve itimatna mesini vermiştir. HOLLANDA: Habeş İstilâsını Fiilen Tanıyor La Haye, il (A.A.) — B. Colyno, bugün Hollanda perlâmentosunda, Ialyanm Habeşistanm işgelini tanr- mak hususundaki Hollanda noktai nazarmı izah eden beyanatta bulun muş ve Hollandanın karşılaşmakta olduğu güçlükleri tebrüz ettirdikten #onra ezcümle demiştir ki: “.- Hollsndanm bir taraflı teşeh Yahudilere yenien gözden geçirilecetir. Cenevre, 11 (A.A.) — Dünya Ya- hudi kongresinin icra komitesi, Mil letler Cemiyeti azasma ve Amerika- ya tebliğ edilen bir karar sureti ka- bul etmiştir. Komite, yeni Romanya hüküme - tinin Yahudi aleyhtarı politikasını şiddetle protesto etmektedir, Icra komitesi, bu politikanın, Ro- manya tarafından imza edilmiş olan ve bütün vatandaşlar arasında mii - savatı teminat altına âlan ve Kral Karol tarafından elde edilen toprak laria bu teminat arasında sik; birra bila tesis eden 1919 muahedelerine muhalif olduğunu bildiriyor. Komite, 17/1 tarihinde Cenevre de toplanacak olan konseye, Roman- ya Yahudilerinin haklarını tamamen muhafza için Milletler Cemiyeti ta- rafından tespit edilen kaidelere uy - gun bir müracaatta bulunacağını i- lâve etmektedir. süsle bir Avrupa hareketinin başa geçmek arzusunda bulunduğu doğru değildir. Hollanda hükümeti, Habeşis *anin İtalya tarafından iagalini fiilen tanımaktan ileriye gitmiyecektir.” İSVİÇRE: Bitaraflık İçin Mahrem Görüşmeler Berne, 11 (A.A.) — Federal mec. lisi reisi Motta, İsviçrenin katf bir bitaraflığa dönmesi meselesini huku- ki bakımdan tetkik etmek Üzere hü. kukçulardan mürekkep bir komisyo- nu içtimaa davet etmiştir. Komisyon müzakereleri kati bir mahrem'vet isinde vapılmaktadır. KISA HABERLER -- * Bükreşte Avusturya sefaretinde çıkan bir yangın neticesinde binanın çatı katı ile bir kaç odasi yanmıştır, # Şili hükümeti silâhlanmaya karar vermiş ve hazırlanan program parlâ mentoda tasvip edilmiştir, Amerikanm bir yolcu tayyaresi, dağa çarpmak suretile parçalanmış, on bir köşi lmüşrür, * Almanya İktmat diktatörü Ge neral Georing av için Lehistana da vet edilmiştir, * Fransada Mebusan Meclisi reisi “ğine tekrar eski Başvekil B, Herriot secilmistir, * , : ; ; : ; : amaririeremaaaeeesasaame? ltalyanın Yeni ..... YAZAN: ÖMER |“... tehassıslarma göre, İki sebebe Is. tinat ediyor. Birincisi Habeşistan istilâsmın L talyayı, strateji bakımından düşür müş olduğu son derece fena yazi. yetin anlaşılması ve bu anlayışın gün geçtikçe ilerlemesi. Ikincisi, Mtalyanın bir müttefik #ıfatile büyük bir kıymeti haiz ol - duğunu göstermek İstemesi, Ayni mütehassıslara göre, ital, yanın şimdiki hedefi sekiz zırhlı dan müteşekkil bir donanma vü - cude getirmektir. Geçen sene Inşasına başir—“en 85 binlik harp kruvazörleri, 1989 senesinin İlk yarısınde tesilm edile cektir. 80 mil süratli olacak ve 15 ile 12.5 pusluk toplarla teslih edil . lecektir. 7 talyanm yeni 4 büyük zırh. İ sından başka 4 caki harp zırhlısı da vardır, Bunlardan ikisi olan Cavour ile Cesare 22,672 ton. Tuncelinde Affedilecek Cezalılar Ankara, 11 (Tan muhabirinden) — Tunceli halkından bazılarının cezala rmı affeden kanun Jâyihası Milet Meclisine gelmiştir. Kanun ezelimle şu İki cümleyi ihtiva etmektedir; “Tunceli halkından olup ta her ne sebeple olursa olsun şimdiye kadar gizli kalanlar ve doğum, ölüm, ev - .enme, boşanma Ve kayıp vakalarm: yazdırmamış olanlar hakkında 2576 sayılı kanunun hilkümler'ne göre ta. yin edilmesi lâzım gelen cezalar af. tolunmuştur. Bu kanunun tatbiki müddetince bu tarihteki işlerden dolayı tak'bat va. pılmaz ve verilecek cüzdanlardan harç ve damga resmi alınmaz. Tuncelinden başka yerlere nakle. denlerin ve tebdili vukuat işlerini yap tırmıyanların cezaları da affa uğre. mıştır. Yine 2576 numaralı kanunun pulsuz ve cezasız tescil hükümleri Tunceli vilâyet halkı hakkında 11. kincikânun 940 tarihine kadar tat . bik olunur, Tunceli halkma dair olan kanunun dördüncü maddesi de şu şekilde de. ştirilmiştir; ?R<2 nırmaralı kanunım neşrin in evvel firari ve izintözlerden işbu ka. nunun meriyet müddet! İçinde asker Yeni Romen Hükümetinin Ait Kararı Cenevrede Görüşülecek Bükreş, 11 (A.A) — Romanya hükümeti, harpten beri Roman- İ yaya hicret etmiş olan ve adetleri resmi istatistiklere göre, yarım milyona baliğ olan Yahudiler meselesini Milletler Cemiyetine biz- bat sevkedecektir. Hariciye Nazırı B. Micesco, düşünülen tedbir- lerin 1919 senesinde Romen topraklarında bulunmakta olan Ya- hudilere karşı müsamahasızlık mahiyetini haiz olmıyacağımı izah edecektir, Yalnız o tarihten beri iktisap edilmişolan tabiiyetler Amerikada Reddedilen Bir Teklif Vaşington, 11 (A.A.) — Hafbini. lânından evvel umumi reye müraca. at edilmesi hakkında kongre azasın dan Ludlov tarafından yapılan tek. if üzerine Roosevelt'in kongreye gön derd ği mektubun başlıca kısımları şunlardır: “Kanunu esaside yapılması tek'if edilen tadilâtın kabili tatbik ve hükü metimizin şeklile kabili telif olmadığı kanaatinde bulunduğumu açıkça be. yan ederim. Hükümetimiz, ekseriyetin serbest. çe seçtiği milmessiller vasıtasile on. ların kontroltine tâbidir. Cümhuriye. ti tesis edenler, halkm pratik bir şe. kilde hükümet icra etmesi için ye. güne çare olarak bu serbest temsi! geklini bilhassa kayde şayan bir it. tifakla kabul etmişlerdir.,, Neticede LudIov teklifi reddedil - miştir. Resmi mahfeller bu neticeden »emnundur. Bu karar hükümet he. sabma mühim bir muvaffakıyet sa. yalıyor. İngiltere - Amerika Ticaret Görüşmesi Londra, 11 (A.A.) — Yakında baş uyacak olan İngiliz — Amerikan ti. müzakerelerine İngilizler tara. *mdan büyük Britanyanın Vaşington büyük elçisile ticaret nezareti müs - :eşarı Överton memur edilmişlerdir. Overton, şubat ortalarında Vaşing - tona gidecektir. — lik şubelerine gidenlere ve getirilen. ere v. uc srindan dolayı ceza ver: mez ve piyade (kıtalarında altı ay muvazzaf hizmete tâbi tutulur. Yukardak! kanunun neşrinden sun raki firari ve İz'nsizlerden meriyet müddeti içinde şubelerine gelenlere bu suçlarından dolayı ceza verilmez. ve smıflarma mahsus muvüzzaf ik müddeti tamamlandırılır. Deniz İnşaatı RIZA DOĞRUL luktur ve tamamile modern has ge tirilmişler, süratleri 22 milden 27 mile çıkarılmış ve 10 pusluk yerine 125 pusluk toplarla teslih edilmiş. lerdir, Diğer ikisi olan Dullio ve Doria da ayni sekilde yenilen. mektedir, Bu suretle Italya 1941 in sonundan evvel şimdiki programını tamamlamış olacaktır. Ayni müddet içinde Japonya, 'k* veya dört 35 bin tonluk veya daha büyük yeni gemiler yapacak ve bun ları 16 pusluk toplarla tesl'h ede. cektir, Almanya ise 11 puslok top Tarla mücehhe: 26 bin ton *wfen, Mi, ve 15 pusluk toplarla mücehhez ve 35 bin ton twtan liç yeni zrhlı yaptıracaktır O halde iç devlet 25 ve 27 harp zırhlısına malik olacak ve bunların 11 i yepyeni bulunacaktır. ) neiltere 56 35 tonluk beş İ ehli eşe ve benları Hye uk toplarla techiz etmektedir. Bu sene de daha büyük toplarla mü - cehhez yeni zırhlılar yapmıya baş taması bekleniyor. İngilterenin 15 eski zırhlısı bulunmaktadır. Bunla. rın çoğu yenileştirilmiştir. İngiltere hükümetinin hedefi 25 harp zırhlısı yapmak olduğu halde banu artırmak lüzumunu bulunuyor. Italyanmı son İnşaat programı üze rine Frarisanm da yeni bir vaziyet almak lüzumunu hissedeceği şüp. hesiz sayılıyor, Fransanm dört mo dern zırhlısı ve beş eski zırhlısı var dır. Bu eskiler, kısmen yenilenmiş tir. Alâkadar mütehassısların verdi. ği bu malümat, Italyanm inşaat pro grammm, İngiltere ve Fransa ta. rafından dikkat ve ehemmiyetle ta kip olunmakla kalmıyarak, İtalya kuvvetlerinin de birlikte mülühaza olunduğunu göstermektedir. Italyan programmın deniz tesli, hat yarışı hızlandıracağı apaçık. tır, ELE Eğrilerin Hesabına Doğruların Mihneti (Yazan: B. Felek) Bizdeki kontrol ihtiyacı başka mem lekelerde yoktur. Daha doğrusu üm. me hizmetlerinin bizim gözümüze iL” şen tarafındaki kontrol sistemi yok. tur, Avrupanm birçok O şehirlerinde tramvaylarda birinci mevki, ikinci mevki diye ayrı gayrı olmadığı için kontrol pek mevzuubahis olmaz am. ma meselâ Parisin, Londranın ve Ber dnin yeraltı trenlerinde mevki farkı mevcut olduğu halde kontrol yoktur. Oralarda kimse, hakkı olmıyan ye. / e binmez mi? Insan hali bu.. Ya dal. | gmlıkla, ya istiyerek biner. Fakat bu Du umumi bir kaide telâkki etmezler İ ve onun üzerine koca bir kontrol teş. kilâtı bina etmezler, Gerçi bu kontrol meselesi umumi | ahlâk seviyesinin ve biraz da maişet / seviyesinin yüksekliği ile alâkadar dır, Lâkin bir şehrin veya memleke. tin ahlâkma karşı muttasıl işkillen. mek te o ahlâkı düzeltecek bir tedbir değildir, Bizde vapurlar, tramvaylar, tren. ler muttasıl kaçak bilet arıyan, hakkı olmıyan mevkide oturan adamları ko valıyan kontrol memurları ile dolu. dur, Bu yüzden sarfedilen para ber. taraf, halk muttasıl bilet aramak, saklamak işlerile uğraşır. Maamafih nakli vasıtalarmdaki kontrol bir şey değildir. Zat maaşları eshabmm hü. viyetlerini isbat için tâbi oldukları s. kı ve müşkül tahkikat yollarını da burada birkaç defa sayıp döktüğüm için tekrara lüzum görmüyorum. Bü. tün bunlar birkaç sütü bozuk heri fin sahtekârlık yapmaması için aim. mış tedbirlerdir ki, ekseriyeti teşkil edem doğruları tedirgin eder, durur, | Bundam beş, on sene evvel Paris. İte bulunduğum sıralarda orada em. line çok tesadiif edilen büyük halk l(okantalarından birinde yemek ye » miye başladım. Beş, altı yüz kişiye İ birden yemek yediren bu lokântays ilk gittiğim zaman pek gözüme çarp mamuıştı, Sonradan dikkat ettim. Ye. nilen yemeklerin hesabını garsonlar leğil, müşteriler yapıyor. Her kes ye. diği yemeği hesap edip parasını gar, sona veriyor. Ben bir gin garsona: — Siz de kontröl edin. Ben böyle hesap ettim, diyecek oldum, Herif ba na çıkıştı: — Ben müşteriye itimatsızlık gös. terecek kadar kaba adam değilim, de di ve ben mahcup oldum. Sonradan oradaki o dostlarımdan bunun hikmetini sordum. Bana şü he sabi yaptılar: — Orada günde birkaç bin kişi ye. mek yer. Hepsinin hesabını yapıp pa rasını kontrol etmek için garsonların 6000 dakika yani 100 saatlik mesai | sarfetmeleri lâzımdır. Bunun da mu. kabili şu kadar frank eder. Halbuki yüzde hir kişinin yediği bir yemeği sakladığını farzetsek otuz kişinin günde 150 franklık yemek çaldığı he. sap edilebilir. Halbuki garsonlarm ye mek hesaplarını kontro etmeleri hem daha pahalıdır, hem de servisi şkâl eder, dedi ve aklım yattı. Bizde de eğrilerin hesabma doğra. ları hırpalamaktan vazgeçsek ve kon trol sistemini daha nafiz, fakat daha kapalı yapsak, biraz da halkın ahlâkı na itimat etmek yolunu tutsak scaba nasıl olur? B. Avenol'un Londra Ziyareti Londra, 11 (A.A.) — Milletler ce, miyeti genel sekreteri Avenol hari, ciye nezareti daimi milsteşarı Cado. ga'ni ziyaret ederek konseyin önü « nülzdeki toplantısında görüşülecek aeseleler etrafında konuşmustur. de Da Kız Arkadaşını Döven Talebe Lâleli apartımanıarında oturan Yertevniyal Esesi talebesinden Salâ yattin isminde bir genç. Aksaravdan geçerken Çapa kız ortamektedi tale. ses:nde sanı, önüne çıkmış ve kızı dövmüştür, Ferihanın iddiasma öre, Salâhattin arkasından bir el 'e ateş etmiş, fakat kurşun rrstla. mamıştır. "abıta, hâdise haktmda tahkikata başlamıştır.