9 Ocak 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 8

—— " — 9-1-938 Adanadan bir köşe: Hükümet civarı ve Seyhan Pamuklar ParaEtmedi Adana, (Tan muhabirinden) — Adana pamuk müstahsilleri bu yıl kederlidir. Çünkü, mahsulle. ri fazla para etmemiştir. Bütün Çukurovada bu sene 239,370 hek tar pamuk ekilmiş ve bundan 38 bin ton mahsul alınmıştır, Fa kat, satış fiyatları henüz düşük tür, Kılavlanların kilosu 23—25, birinci nevi kılavlanların 36—38, ikinci nevi kılavlanların kilosu 28 — 29, piyasa temizi pamuğun kilosu da 26 — 27 kuruştur. Romanya ile yapılan yeni an. laşmadan sonra, pamuklarımız için iyâ bir mahreç bulunacağı ; ümidi kuvvetlidir. Bir Mandalar Dövüşürken Gediz, (TAN) — Firdan köyünde Hasan Acarın mandası su içerken Halil Efenin mnndm geimıs. iki | da dövüşe b . Hasari ' yu'mak isteyince Halil Efe kızmış ve Hasanı sırtından bıçakla yarala- mıştır. |Adana Belediye parkında Venüs Adananın İmarı İçin Muazzam Proıe Yapıldı Adana, (Tan muhabirinden) — Belediye, şehrin imarı için muaz. zam bir projenin tatbikine girişmek üzeredir, Bunun için umumit bir plân hazırlanmış ve vekâlete gönderilmiş tir. Yeni plânda eski şehrin inşa mın takaları, yeni evler mıntakaları, etı. düstriye ayrılan yerler, nakil vasıta. larına tahsis edilen kısımlar, bahçe olarak istifade edilecek arazi, istira. hat ve park yerleri bütün teferrü. atile ayrılmıştır. Ana demir yolu ile eski istasyon şube hattı arasında ku- rulmuş bulunan ikinci sanayi mahal. lesi, Ceyhana kadar devam eden de miryolu ile irtibatı temin edilerek Seyhan nehrinin şarkma doğru geniş letilecektir. Bu sanayi mıntakaların da ayrıca amele oturma yerleri de yapılacaktır, Orman yetiştirilecek Belediye, şehrin istasyon cephe - sinde de bir tipte binalar yaptırmak dan ziraf sahalâra geçiş Hududu da tayin ve tesbit edilecektir. Şehrin Seyhan kıyısındaki sırtlardan fayda. lanmak için burada orman yetiştiri. lecek ve buraları halkm gezintisine Çukurovada Kültür Adanada mektep adedi ihtîyaca nisbetle az Adanada kültür müesseselerinden biri: Talebe Yurdu Adana, (Tan muhabirinden) Çüukurovada, bilhassa Adanada kül. tür sevgisi büyük bir ölçüdedir. Fa- kat mektep kadroları bu candan alâ. kaya cevap verecek şekilde değildir. Gerek ilk ve gerekse orta okul kad. rolarını mevcudun yarısı kadar daha artırmak lâzımdır. Adanada biri kız, diğeri erkek ta- lebeye mahsus olmak üzere iki lise vardır. Bu iki okulun talebe mevcu- dü bin boş yüzü mütecavizdir. Vilâ- yette iki ortamektep, bir ticaret o- kulu, 150 ilk okul, bir ziraat okulu, bir erkek öğretmen okulu vardır. Bütün bu okulların talebe mevcudu 25 bindir. Çukurovada okuma iştahı o kadar Aartmıştır ki, bütün bu müesseseler ihtiyacı önliyememekte, yeni okullar açılmasını icap ettirmektedir. Kız Sanat Enstitüsü Geçen sene Adana kadınlığı örnek bir müesseseye kavuşmuştur. Bu da, Adana kız sanat enstitüsüdür. Geçen yıl açılan enstitü, Adana ka. dmlığıma bir çok faydalı şeyler öğ- retmiştir. Bu müessese, Adana kız sanat enstitüsü ve akşam kız sanat mektebi ismi altımda iki devrelidir. Birinci devre enstitü kısmıdır. Bura- ya diploma ile orta okul mezunları kabul edilmektedir. Nazari derslerden başka dikiş, mo da, şapkacılık, çiçek, çamaşır, nakış, resim, ev kadınlığı, çocuk bakımı, yemek pişirme, ütü, kola, çamaşır iş leri gösterilmektedir. Ikinci devre ak şam kız sanat kısmında da ayni ame tahsis edilecektir. Şehrin garbinde, hipodromun yanında şimdiden bir ha va intasyonu kurulmuşthr. Şehrin, geniş, güzel ve umumi yol. ları aynen kalacaktır, Bu yollarla birleşen diğer caddelerin şekilleri ye. ni plâna göre genişletilecek ve yeni- den açılacaktır. Plânda Atatürk parkı Halen, şehirle demiryolu arasında. ki sahâanın ortasında Atatürk parkı bulunuyor. Yeni plâna göre, Atatürk heykelinin önünde bir merasim mey danlığı, şehitler pavyonu, teras, bir şehir oteli, müzikholü bulunan bahçe ler, ayrıca bir gül bahçesi, büyük bir çocuk oyun yeri, bir yüzme havuzu, tenis sahaları yapılacaktır. Seyhanın garp sahilindeki set te, nakil vasıta. larma kapatılacak, gezinti yeri hali ne getirilecektir. Adana belediyesi, malf imkânlar dairesinde işe evvelâ yollardan başla mış bulunuyor. Plânm tatbikine geçi linciye kadar şehirde iki kattan faz la bina inşası da menedilmiştir. Ulucamiin arkasındaki yer, yeni plâna göre, bir pazar merkezi olacak tır,. Burada modern ticarethaneler ! kurulacaktır. li dersler olmakla beraber biraz da. ha basit şekilde nazari dersler gös. terilmektedir. Talebe Yurdu kadrosu Adana, kültür vadisinde yeni bir eser daha vermiştir. Adana talebe yurdu... Şehirde açılan talebe yurdu, geçen yıl Türk Maarif Cemiyeti A- dana şübesinin ve Adanalı zenginle- rin yardımı ile kurulmuştur. İlk ta. lebe kadrosu otuz beşken bu yılki mevcudu kırk üçü bulmuştur, Çukur ovanım köylerinden kazalarından oku mıya gelen fakir çocukları, burada yiyip içmekte ve yatmaktadır. Gele. cek sene bu müessesenin kadrosu da yüze çıkarılacaktır. Adanadaki okul ihtiyacını önlemek için daha bazı hususi teşebbüslere ge çildiği, hususi ilk okullar ve liseler açılacağı haber veriliyor. Bir Milyar Portakal Yetişecek Adana, (Tan muhabirinden) — Çu kurova topraklarının bir milyar por. takal yetiştirebilecek şartları haiz olduğu tesbit edilmiş bulunuyor, Çu kurovada portakalcılık, pamukçuluk kadar ehemmiyetli bir dava halinde. dir. Portakaleılık ıslah edildiği tak dirde denilebilir ki, pamuk kadar ve rim temin edecektir. Bundan bir müddet önce, Ankara ziraat enstitüsü narenciye profesörle rinden Gasner, Adana — ve havalisi- nin portakalcılığı üzerinde tetkikler. de bulunmuştur, Profesör Gasner'in portakallarımız üzerindeki — tetkiklerinin — netice - Si ümit verici ve — şayanı memnuniyettir. Profesör, Çukurova. daki portakaleılık üzerindeki etütle. rini anlatırken başlıca şu tavsiye . lerde bulunmuştur: Yetiştirilecek narenciye fidanları için her şeyden evvel sağlam turunç ağaçları üzerindeki meyvalardan çe. kirdek alımmalıdır. Bilhassa damızlık için çekirdeği almacak turunç ağaç. larında sarılık hastalığı bulunmıya. caktır, Aşı kalemi almacak damızlık ağaçların da sarılık ve sair hastalık. lardan âri olması lâzımdır, Bir iki ay evvel mıntakanın narenciye bah. gelerinde görülen yaprak kurutan hastalığı hakkında — tetkikler - de bulunan profesör kati bir teşhis koyamamıştır. Hastalıklı ağaçlardan nümune olarak alman dallârın Ankara enstitüsünde mikros kopik tetkikleri yapıldıktan a9onra ne tice anlaşılabilecektir, Portakğı.l bolgehmnde uzun boylu uııneı— yapan profesör, Çukurövanın portaka..cıııkta buyuk bir inkişafa müsait olduğunu, milyonlarca ve hat tâ bir milyar portakal almanın im. kân dahilinde bulunduğunu ve bu miktarı istihsal edecek sahanın da mevcut olduğunu ilâve etmektedir. Bu yıl portakal mahsulü çok iyi. dir. İhraç edilmiyen düşük mallar da hesap edileçek olursa yeni mahsul 1,500,000 portakal tahmin edilebilir. Kanallar İnşaatına Geçiliyor Adana, (Tan muhabirinden) — Çu kurovada suları bir nizam altma al. mak için çalışmalara geçilmiştir. Sey hanın sağ ve sol kısmında açılacak ana kanalların ihalesi yapılmış, bu iş Aral Türk şirketine verilmiştir. İn şaatın mukavelesi de bu hafta içinde Ankarada Nafıa Vekâleti ile şirke - tin salâhiyetli mümessilleri arasında imzalanmıştır. lik hamlede 18900 metrelik kanal yapılacaktır. Inşaat hazırlıkları baş. lamıştır. Şu hale göre, Adana, bütün Çukurovayı ihya edecek olan büyük su projesinin tatbiki arifesinde bulu- nuyor. Çukurova sularının zararını ortadan kaldırmak ve faydalı bir ha le koymak için yedi milyonluk iş ya- pılacaktır. İlk iş olarak şunlar başartlacaktır: İlkbahar feyezanlarının tahribatı- nı menetmek, suların bir an evvel denize akmasımı temin etmek, sulama ve kanal teşkilâtı yapmak, suların tanzimi için barajlar kurmak. Hükümet, Çukurova sularını tan. zim işine girişirken, ilerde Adana. nm bir “İçliman,, haline konulması. nı gözönünde tutarak ameliyatı ona göre yaptıracaktır. Bu büyük proje- ye göre, Adana, Şarki Akdenizin en büyük limanı olacaktır. Kuvvetle tahmin edildiğine göre, bu proje başarıldıktan sonra Çukur. ovadan 150 milyon kilo pamuk alı- nabilecektir. Çin (Başı 1 incide) birkaç d evvel tamamiyle halledilemiyeceği zanne dilmektedir. En son harp vaziyeti Tokyo, 8 (A.A.) — En son Japon tebliğine göre vaziyet şu merkezde - dir: Şimali Çinde Nankin—Tsinan de miryolu uzunluğunda faaliyette bu lunan kıtalar 5 Sonkânunda saat 14,30 da Tsinanım 150 kilometre ce nubunda kâin Tsovtsien şehrini İş gal etmişlerdir. Bu kıtalardan bir kısmı ayni gün Tsbvtsienin 12 kilo metre cenubunda kâin Kiehhotsun'u işgal etmiştir. Tsinan—Çingto şimendifer hattın da Japon kıtaları 6 sonkânunda Tsi nanım 90 kilometre şarkında kâin Çangtieni işgal etmişlerdir. Japon kıtaatı püskürtüldü Hangçeu, 8 (A.A.) — Çin ajansı bildiriyor: Yençun Tsiningin cenunda cereyan eden muharebe her saat da- ha ziyade şidetlenmektedir. Fakat mevzilerini muhafaza eden Çinliler düşmanım ileri hareketini Hsuçobda durdurmıya hazırlanıyorlar. Tsinpunun cenubunda Çin kıtaatı,Ja ponların Minguanga olan taarruzla- rını defetmişler ve cenup istikametin de 25 kilometre mesafede bulunan Kiaşana kadar ilerlemişlerdir. Hangçeunun arızalı batı cenubu böl gelerinde muharebe şiddetle devam etmektedir. Japon tayyareleri Vuhya yaptıkla rı hava baskınımda 40 kişinin ölmesi ne sebep olmuşlardır. Hasarat ehem miyetsizdir. Paotinfu yakinindeki Kaoysing-Li Japon Boğuşması hisem kıtasma mensup Japon askef leri arasında isyan çıktığı ve asilerill birçok yüksek rütbeli zabaitleri öl * dürdükleri bildiriliyor. Japon tebliğine göre 'Tokyo, 8 (A.A.) — Bir Japon tel- grafı, Pekin - Hankov ve Tiençif Puko demiryolları boyunca şimalden ve cenuptan ayni zamanda yapılali Japon ileri hareketi önünde bati Lunghai ve doğu bölgelerinde 500 bin Çin askerinin Yangtsenin cenü- buna doğru çekilmekte olduğunu bil diriyor: Bu telgrafa göre, aJponlar, Çinli ler tarafından boşaltılmak üzere bu- lunan Şangtung vilâyeti içindeki Tsining ve Tsuhsieni işgal etmişlerdir Tokyo, 8 (A.A.) — Kogyo gazete si, Çin sahillerinin abluka edilmesi üzerine Singapur ve Manil limanlar rında Çine gidecek 300 bin ton eşyâ nm beklemekte olduğunu bildirmiş- tir. Tsingtao, 8 (A.A.) — Daış lima “ nında on iki Japon nakliye ve harp gemisinin gözükmesi büyük bir en-. dişe uyandırmıştır. Henüz hiç bir ih raç hareketi vuku bulmamıştır. — | Çin komünistlerinin kongresi Hankov, 8 (A.A.) — Çin komü “ nist partisi, Çin — Japon harbinde Çin komüistlerile Kuomintang ara “ sındaki iş birliğini kuvvetlendirmek. ve genişletmek için yedinci milli kon gresini içtimaa davet etmiştir. | Kongrenin ruznamesi, amele smi fının seferber hale getirilerek harbe fiilen iştirak ettirilmesi meselesini ve Çin komünist partisinin müstak bel programınm tanzimini ihtiva et- mektedir, Her Tarafta Karakış (Başı 1 incide rımnda da şiddetli kış hüküm sürmek- tedir. Karadenizde oldukça kuvvetli fırtına vardır. Bilhassa deniz üzerinde, tipili kar tehlikeli olmakta limandaki vapurla- rın seyriseferini bozmaktadır. Dün, Akay, Şirketi Hayriye vapurları güç lükle işliyebilmişlerdir. Dün sabah Yalovaya kalkacak vapur, ancak öğ- leyin saat 13,30 da hareket edebilmiş tir. Karadeniz postasını yapacak Bar tın vapuru da seferden vazgeçmiş- tir. Saadet vanırn Randırmadan ve! alamamış ve iskeleyi tahrip etmiştir. Bunun üzerine o sahillerde Bakraç limanma sığınmıya mecbur kalmış- tır. Güneysu vapuru da yirmi dört sa at teahhürle, dün akşam Karadeniz- den gelebilmiştir. Dün beklenen Iİnönü vapurunun da Fethiye limanına sığındığı anlaşılmış tır. Köstenceden gelen malümata göre, bir Norveç vapuriyle Türk bandıralı Yekta vapuru, tipi yüzünden çarpış- mış, Yekta, kıç tarafından tehlikeli bir yara almıştır. Vapurun kurtarıl- masına çalışılmaktadır. Biga çayı taştı Biga, 8 (TAN) — Biga çayı taştı. Sahildeki evlere sular hücum etti. Bağlarda çalışan birçok aileler mah- sur bir vaziyette kaldı. Karabiga ve Çanakkale şoselerini sular kapladı. Postalar geri döndü. Kiremit ocak- ları ve arabalar sular tarafından de- nize sürüklendi. Çavuşköyü tama- men su altında kalmıştır, Sular beş metre kadar yükselmiştir. Seylâp 0o- kadar şiddetlidir ki, taşan dereler üs- tünde, yüzlerce ölü yılan vardır. Yı- lan yuvalarınm seller tarafından bo- zulduğu ilk defa görülmektedir. İzmir, 8 (TAN) — Gediz ve Men- deres havalisinde sular biraz yatış- mıştır. Fakat, tehlike tamamen ber- taraf olmuş değildir. Dağlardaki kar AOA ASN ovası tamamen su altındadır. Tire ci- varındaki Rahmanlar köprüsü arıza- ya uğramıştır. Ödemiş — Adagide yolunun bir yeri yarılmıştır. Her tarafa kar yağıyor Diyarbakır, 8 (TAN) — Günler- denberi kar devam ediyor. Yollar ka- palıdır, Bir haftadanberi posta gelmi yor, Civar kaza ve vilâyetlerle olan irtibat ta Kaybolmuştur. Şiddetli 80- guklar hüküm sürüyor. Erzincan, 8 (TAN) — Kemaha çi- mento götüren bir kamyon, şehrin dı şındaki köprüden geçerken dereye uç muştur. Yolculardan Tercanlı İsmail oğlu Ali öldü. Diğer yolcuların yara- ları var. Yaralılar tedavi altına alm- mıştır, Sıvas, 8 (TAN) — Kar devamlı su rette yağıyor. Her taraf bembeyaz- dır. Yollar kapandı Münakalât durdu. Birçok yerlerde kızaklarla irtibat te- minine çalışılıyor, Neveser vapuru, karaya oturdu, kurtarıldı Dün akşam, saat 19 raddelerinde Akay idaresinin Neveser vapuru Ka- lamış önlerinde bir kaza geçirmiş, vâ pur sığlık olan karaya oturmuştur. | Hâdise şöyle olmuştur: Neveser vapurü-Büyükadaya-- gite mek üzere saat- 17740 ta - Köj; kalkmış, ve bir iki iskeleye uğradık- tan sonra Kalamışa gelmiştir. Kala- mıştan sonra, Anadolu yakası iskele lerine uğrıyarak Büyükadaya gide« cekti, Fakat, vapur tam Kalamışa yana- şacağı sırada, manevra yaparken, dü menin bir cıvatası kırılmış ve vapurf istenilen istikamette hareket edeme- yince bocalamıya başlamış, kumlu- ğa hafifçe oturmuştur. Bu sırada vapurdaki yolcular biü- yük bir heyecanla yerlerinden fırla- mışlar, kadınlar, çocuklar haykırış- mıya başlamışlardı. Vapurun bocala dığını gören iskeledeki memurlar ka” yıklarla vapura gelmişler ve Neve- ser, alman tedbirler sayesinde dahâ feci bir akıbete düşmekten kurtarıl- mıştır. Vapur güçlükle ve civardaki diğer vasıtaların yardımiyle iskeley? yanaştırılabilmiş ve korku içinde bu- lunan Ada yolcuları Kalamışa çıkl' rılmıştır. Neveser vapuru sonra Kalamış iı* kelesinden Modaya getirilerek bağ” lanmıştır. Vapurun arızası tamir & dilmektedir, Ispanyada Hükü- metçilerin Zaferi (Başı | incide) ka hükümeti, bügün yeni mevEi ler elde ettiğini haber vermektedir: Cenubi İspanya sahillerinde karâ” ya oturmuş olan Fransız Guayja vâ puru tamamile batmıştır. Mürett© battan bir mühendis ölmüş ve 19 kir şi yaralanmıştır. 'Teruel cephesinde ölen Röyter mü habiri Sheoplenksin merasimle gö | mülmüştür. Borselona bombardıman edıllf Bugün âsilerin tayyareleri Barse- lonayı bombardıman etmiş ve bir sü rü yangın bambaları atmıştır. Sekif. kişi ölmüş ve birçok kişi yaralanmı$ tır, Franco bugün Londraya bir mub tıra göndererek Barselona ile Bur * gos tarafımdan gönderilen mümi lere ayni muamelenin yapılmasını ? temiştir. Burgos bilhassa Londrad” ki ajanı Dük D'Alba'ya sefirlik pây? si verilmesini talep etmiştir. Lond13 . nn bu teklifi kabul etmiyeceği umü | miyetle zannolunuyor.