9 Ocak 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Yazan: Ali Haydar Mithat Hüseyin Tosun Bey Erzurumda Abdülhamide Karşı Bayrak Açıyor No, 40 bâülhamit, benimle Habeş Tosun Beyi Cenevreden çi- karmak maksadile İstanbul Reji Nezir Ramberiyi elde etmişti. Bu adam aslen Çenevreli idi. Cenevre. ye kadar gelerek Kantonun ileri gelenlerile müzakerelerde bulundu ve İsviçre hududundan çıkarılma. mızı temin etti, Bunun için bulabildikleri yegâ. De Vesile, polisten ikamet tezkeresi almamış olmamızdan ibaretti. Ce. nevre polis müdürü Odiyenin 8 a. 81 Ağustosu kadar kanuna itaatle ikamet tezkeresi almadığınız halde eebren hudut haricine çıkarılacak. sınız. 4 kamet tezkeresi almak için İİ konsolos Haydar Beye müra Gaal ederek Türk tabiiyetinde oldu ğümıwu tasdik ettirmek icap edi. yordu. Buna da imkân olmadığı i. Çin ikamet tezkeresi almanın İm. kün: tamamlle kâpalı idi. Bu tak. dirde hudut haricine stılmak bir Zaruret haline giriyordu. Yapılacak şoy, gazetelerde kıya met kopararak emri geri aldırmak. tı, Konsolos ile davam heniz İsviç. re mahkemeleri huzurunda görü. Türken ben nasıl Isviçreden çıkarı. labilirdim? Bu düşüncelerle vakit geçirirken, bir taraftan da Cenevre kantonu nün en büyük memuru olan Henry Pazyiyi görmiye gittim. Mülâkatı. mızm neticesi hakkmda gazetelere bir şey söylememek şartile Cenev. rede bir ay daha kalmama müsgâ. de etti. Cenevrede yalnız gündüz. leri (o bulabilecektim. o Gece son Akdeniz konferansı münasebetile göhret alan Nyon kasabasında ya. tacaktım. Burası Cenevreden bir çeyrek saat uzukla olmakla beri. ber başka bir kantona tâbi bulu. nuyordu. Polis müdürü bu kararı tasdik etti, tü ay İçinde davamı kaybet. tim. Müddet te bilince Is Yiçreyi bırakarak Parise döndüm. Arkadaşım Hüseyin Tosun Avru. padaki Jon Türk kuvvetlerinin ha reketsizliğinden usanarak Abdül . humide karşı tek başına isyan bay rağını açmıya karar verdi. Doroşak komitesine müracaat © derek onların gösterdiği. kotaylık.. larla Kafkasyaya gitti. Orada hu. dudu geçti, Erzuruma vardı. Baş- ka bir ad altmda bir dükkân aça, rak halkla temas imkünlarmı ha. gırladı. Bir sene müddet yaptığı tel kin ve teşviklerle etrafına epeyce aânm topladı, Günün birinde isyan bayrağını açtı, Fakat Abdülhami. din gönderdiği kuvvet karşısında mağlüp olarak elinde silâh olduğu halde esir düştü. Tevkifhanede ken disine işkenceler ettiler ve asla. dın: öğrendiler. Abdülhamit Hüseyin Tosunun kim olduğunu öğrenince Istanbula gönderilmesini emretti. Orada a. yaklarma demir vurdurarak hapi. Saneye attı, vu haberleri almca Fransa Başvekili Klemonsoya mü- racant ederek kurtarılmasını dile. dim, Fakat Fransa sefiri Constant vasrtasile aldığı haber, silâhla is. yan bayrağını açtıktan sonra ele düştüğünü gösteriyordu. Klemanso yapılacak teşebbüsün tabil bir a ikamete uğrıyacağını bana anlatt:. 1908 senesinde Parise gelince şu manzaralar karşısında kalmıştım: Prens Sabahattin, Belin sokağında. $ numarada bir yâzıhane tutmus, NT LAYAN PAYET (Tercüme ve iktibas hakkı mahtuzdur,) etrafına bir çoklarını toplamıştı. Terakki adımda bir gazete çıkarı. yor ve ademi merkeziyet propg » pandası yapıyordu. Ahmet Rıza Bey Meşveret gaze. tesinden başka Prens Mehmet AĞ, Fazıl, doktor Bahaettin Şakir ve doktor Nâzım ve Sezsi Beylerin ye drmile türkçe Şürayr Ümmet ga. tetesi neşrediyordu. Bu zatlar Os. manlı Terakki ve Tttihat cemiyeti. ni de kurmuşlardı. : aristeki Ermeniler Piyer Giy rin Maresi altnda Pro-Ar meno gezetesini çkarıyorlardı. Rumların Adosidis Beyin idare- si altında çıkan Helenizm adında bir gazeteleri vardı, O siradı Makedonya Bulgariarı. nm Pariste fahri bir avukat: var. dı, B. de Belliyi adındaki bu zat, Fransa harle'yesinde memurdu. Bit düzüye Bulgarları müdafaa e. diyordu. Kendisile uzun mülâkst. larda bulunarak Makedonya işle. rinin iç yüzünü anlatmıya çaleştım. Fakat hiçbir neticeye varamadım. Bulgar islerinde mütehasars görün meyi ve Bulgarlara-kenâmi sevis -* meyi aklına koymuştu. Nirektm”İ7 sonradan Fransanm Sofya sefiri oldu. Dün Balık ği Tutulamadı Dün havanm tipili geçmesinden ba kkgılarımız denize açılmamışlardır. 'Kıyt sularında bile balık tutulmanızş tir. Evvelki gün gelen fazla miktar da hamsi, tuzlayıcılar tarafından sa tın alınmıştır. Havanm bozuk devam etmesi yüzünden, &vvelee tutulup buzbaneye konulan balıklar dün pi- yasaya çıkarılmıştır. e Yalancı Şahitlikten Takibat Yapılıyor Hasköyde kahvecilik yapan Erzin- canlı Dursun komşusu ve meslektaşı Tiyayı öldürmek maksadile yaraladı ğı için asliye birinci ceza mahkeme sinde mühskeme ediliyordu. Şubit - lerden Mordehay ilk tahkikatta Ilya yı yaralıyanm Dursun olduğunu söy lediği halde mahkemede hiçbir şey | bilmediğini anlatmıştır. Mahkeme, yalan yere şahadet ettiği iddiasile Mordehay hakkmda takibat yapılma | sma karar verdi. Ve kendisini müd. | delumumiliğe teslim etti. i (Arkası Var) Kırılmaz Cam Konulacak Otobüs ve otomobil camlarınm kı rimaz çeşitleri ile değiştirilmesi hak kındaki karar şubattan itibaren tat bik edilecektir. Şoförlerin yaptıkları müracaat belediyece yerinde görül - memiş ve reddedilmiştir. Yok Yere Suç Uyduran Genç Yakalandı Findiklide oturan Abdullah ismin de bir genç, sabrtayı iğfal süçile mak kemeye verilmiştir. Abdullah, amca sma ajt sekiz lira parayı arkadaşlari le beraber yemiş ve sonra da, kara kola müracaat ederek: — Gece yarısı önüme iki kişi çık tı, paramı aldı, diye bir süç uydur- muştur. Kabataş Lisesi Mezunları Birliği Kongresi Kabataş lisesi mezunları birliği, dün saat on dörtte Eminönü Halke. | edegelen tesirinde bulmus ve bizim —— a—— TAN İlk Kadın Hukuk Doktoru Hukuk Fakültesinde doktora smıf ları açıldıktan sonra ilk defa olarak Bayan Bedia Yörük adında bir kadın hukukçumuz doktorasını vermiş ve bunda muvaffak olarak “hukuk dök- toru,, ünvanını almıştır. Buyan Bedia Yörük doktora tezi 0- israk “idari kaza,, mevzuunu seçmiş ve bu tezini dün hukuk /xkültesi âm- me hukuku Ordinaryüs profesörü Krozanm başkanlığında profesör Mu ammer Raşit ve Sıddık Samlden mü rekköp bir jliri heyeti huzurunda mt dufaa etmistir. Bedia Yörük, tezin! iki kısma a- yırmış, birinci kıstında “Şürayi Dev. letin İzumunu,, izah etmiş, 'kinci Kismunda ise, devletin mesuliyeti ku- sur ve hasar nazariyelerine İstineden verilmiş olan kârerları ele alarak ad M mahkemelerin, idari ihtilâflara faz la karışmalarmı şiddetle terkit et - miştir. Bu arada, bizde Şürayi Dev let kararlarınım zayif olduğunu iddi ederek bunun sebabini, 93 Kanu E. sasisinde idari ihtilflara adliye mah kemelerince bakilması hakkında kon muş olen bir maddenin hâlâ devam Şürayi Devlet kararlarile Fransanin kileri miikayese etmiştir. Genç hukukçu, fir! heyetinin sor. duğu muhtelif suallere de cevaplar vermiş ve tezi kabul edilerek muvaf fak olduğu kendisine bildirlimiştir. Bedia Yörük, bu suretle hukuk ta rihimizde kadmlar arasında ilk defa olarak “Hukuk doktoru, tnvanmı almış oluyor, İki profesörümüze tevcih at “Efiversitesinin yüzüncü yıl dönümü münasebetile profesör Akil Muhtarla Fuat Köprülüye fahri pro fesörlük pAyesi tevcih edilmiş ve bu tevcihe ait şehadetnameler dün Ati- madan gönderilmiştir. Anket hazırlıkları için İktısat Vekâleti, memleketteki ha yat ve'geçinme seviyesi ile aile büt. çeleri etrafında bir-anket açmı$ ve etmişti, Bunun etrafmdaki çalışma lara başlanmakla beraber veklletle bazı hususlar hakkmda temas etmek Üzere üniversite içtimaiyat profesi- rll Kessler ve Iktısut Doçenti Muhlis Ete dün Ankaraya gitmişlerdir. Prost Tekrar Geliyor Şehircilik mütehaasısı Prost, Is - tanbul ve Beyoğlu yakalarınm avan projelerini bitirdiği için bu defa şeh rimize geldiği zaman bir taraftan o vakite kadar förmalitesi bitirile - cek olan bu projelerin esas plânları na âit hazırlıklara başlıyacak, diğer taraftan da Üsküdar, Kadıköy ve Bo ğaz ve Adaların avan projelerini ya kiklerde de bulunmuştur. Bu defa son bir etüt-yapacak ve Form we enniavi harirlıyacaklır. Adalar ve Boğaziçi Jik adımda Prost bütün adaları Fener - Kalamış ve civarı gibi şeh- rin birinci sm:f sayfiye yeri olarak kabul etmiştir. Ancak buralarınn ada olması itibarile ayrı hususiyet - leri bulunacağından bir müddet daha tetkikler yapılacaktır. Boğaziçinde Prost yalnıs sokaklar açmak, rrhtim bu anketi Tktsat Fakültesine havelerİlar yaptırmak, bazr mintakalarda bi maları deniz kıyılarından onar metre zı imar işlerine girişilmesini muvafık görmektedir. Bir de Boğazda yapıla &ak evler muayyen bir tipte olacak ve bu tip Boğazm Rumeli ve Anado Ecnebi, Ekalliyet Mektepleri Teftiş Ediliyor Mtarif Vekületi, şehrimizdeki yar banci ve azlık okullarını esaslı bir teftişten geçirmiye karar vermiştir. Bu maksatla, vekâlet umumi miifet tişlerinden Hali Vedat ve Mehmet Kâdri Istanbula gelmişlerdir. Umumi müfettişler, her mektebi ayrı ayrı gezecekler ve teftiş edeceklerdir. Tet kikler etraflı yapılacak, milfettişler, her milessesede bir kaç hafta kala. caklardır. iŞmdiye kadar hiçbir cid di tefşten ogeçmiyen'bu mektep lerin kayıt ve dosya işlerine bilhass& ehemmiyet verilmektedir. Bundan başka, bu mekteplerdeki Türk muallimler hakkmds da etraf Wi malümat edinilecek, vekâlette, nok san olan siciller, müfettişlerin ver - dikleri raporlarla tamamlanacak - tmr..Her muallim, için, vekâlette müs pot ve mufassal bir dosya buluna - saktır. Simdiye kadar, bu mektep lerde çalışan mualiimler hakkında. vekâletin kanaati noksandı. Bu yüz- den, emektar ve kıymetli birçok mu. ellimler, senelerce mağdur bir vazi- yette kalmışlardır. Vekület, bu mekteplerdeki mual - mler için mühim bir karar daha vermistir. Şimdiye kadar olduğu gi- bi, mektep idareleri, Maarif müdür Wükleri, yebancr ve azlık okulları mu alimlerinin vazifesine istedikleri za man son Veremiyeceklerdir. Bu muallimlerin de emniyetle va- sife görebilmelerini temin için, tp. vinde senelik kongrelerini yapmışlar dır, Kongrede idare heyeti ve hesap müfettişleri raporları okunmuş ve u- mumf heyetçe kabul ve tasdik edi- miştir, Z Yeni idare heyetine doktor Stürey ya Kadri, avukat Muzaffer, Hüse. vin. Sadi ve Talât secilmislerdir. kı tayininde olduğu gibi, vazifeye son verme kararin; da, Maarif Vekâ İeti, elindeki mütemmim dosya ve si cillere göre, tayin edecektir. Bu mekteplerde uzun seneler ve li yakatie vazife görömüş muallimlerin terfii için, Vekâlet yakında bir for mül bulacaktır, Tu kıyılarında değişecektir. Eyüpte amele mahalleleri Istanbul yakasinm avan projesi. ne gelince, burada göze batan yeni likler arasında şunlar vardır. Eyüp mmtakasmdaki mezarlıkları kaldıra rak bunlarin yerine küçük sanayide İçeriye-almak gibi ikinci derecede ba- | .İmarProjesine Göre Şehrin Şimdiki Hali Hayli Değişecek Yeni orojeye göre, Boğaz sahilinde bir örnek inşaata müsaade edilecek galışan amelelere mahsus sıhhi otur ma yerleri yaptırmak, Eyübün aşağı ve türbe kısmını bir âbide halinde muhafeza etmek, Bahariyeyi Kara- ağaç ve Silâhtarağadaki müessese ve fabrika erkânma mahsus oturma yeri heline sokmak, Eminörü - Eytip caddesini 25 metre genişliğinde aç - mak, Iki köprü arasında rıhtım yap kapanından Eyübe kadarki kısımda küçük sanayiin kurulmasma izin ver Meh. Gentşinilerek yollar Diğer taraftan; tren Yollarınız. 2t- rafı otuz metre öçüacaklır. Denizden itibaren (oOana “vad.- deye doğru Obindlar o anfiteatr şekline sokularak bütün binalarda halkın denizi görmesi temin edile- cek, Sirkeci - Alemdar - Sultanah - met . Beyazıt - Aksaray ve Beyazıt Fatih yolları otuzar metre genişliğin 'de birer ann endde haline lerek ulrç, kelikapı » Uukapm.— et varının açılması, Istanbulun muhte- if yerlerinde park ve bahçeler tesisi Cerrahpaşa, Topkapı cihetlerinin 18. lshı, şehrin ikinci derecedeki cadde- lerinin yirmi, üçüncü derecedekileri nin on beş ve onar metre genişliğinde açılması Eminönü meydanma Sirke- «i yolundan başka Beyazıttan diğer doğru bir yol tespiti, Unkapanma 1. nen enddenin otuz metre genişliğinde yeni baştan inşası gibi mühim esas. lara da projede yer verilmiştir. mız Denizden Çıkan Ceset Hüviyeti Anlaşılıncıya Kadar Teşhir Edilecek Uç gün evvel Halıcıoğlu iskelesin de dalgaların arasından çıkarılan ce sedin üstündeki esrar perdesi, dün de çözülememiştir. Müddeiumumilik ve polisin iki taraflı tahkikatı henüz vaziyeti aydınlatmıya kâfi değildir. Dün ve evvelki gün kayboldukları için aranan beş, altı kişinin tarıdık- ları, akraba ve tasllükatı morga ça ğırlarak ceset kendilerine gösteril miştir. Fakat, hiçbirisi de bunu ta - nıyamaraıştır. Iri adaleli, 35, 40 yaşlarmdaki dinç adamı öcâba kim öldürdü? Bu dakikaya kadar bu bir tılısım lı sr halindedir. Morg, ceset Üzerin- de otopsi yapsa belki vaziyet biraz aydnlanacaktır. Fakat, otopsi ile ce #edin başı ve yüzü, midesi ve ahşesi açılacağı için tanınmıyacak, bir hale gelecektir. Bu takdirde hüviyetini tespit etmiye imkân kalmıyacaktır. Iste, çehre hatlarmı bozmamak için morg hüviyeti anlaşılmcıya kadar &- topsi yapmamıya karar vermiştir. Dün de yazdığımız gibi otopsi bu adamım su içinde mi boğulduğunu, yoksa hariçte oldürülerek mi sı içi, ne atıldığını göstereceği için polise mühim ip ucları verecektir. Bu adamım caketi, yeleği nereye gitmiştir Soğuktan korunmak isin üst Üste fanile giyen bir adamın ca- ketini ve yeleğini çıkararak gezme- #ine ihtimal verememektedir, Elbi sesinin muntazam oluşuna göre, bir zengin olması da bir ihtimal ölarak gözönünde tutulmuştur, Pantalonu - nur eebinde, yeni giydiği ve yeni sa tm aldığğı anlaşılan gömleğinin he- nüz açılmamış iki yakağı da bulun - muştur, Bu ceset bir müslümana ait tir, Bekâr olduğu da karinelerden an laşılmaktadır. Polis, cesedin fotoğra fını çıkartmıştır. Bunu civar vilâyet bu | lere de gönderecek soruşturmalar ya pacaktır. Türkçe Konuşmıyan Satıcılar 'Türk vatandaşlarınm yabancı dil le konuşmamaları hakkında meclise bir kanun teklifi yapılması, belediye yi de harekete geçirmiştir, Bu ara « da belediye zabıta âlnamesin * de bulunan, fakat şimdiye kadar lâ yikile tatbik edilemiyen bir madde | nin derhal ve ehemmiyetle tetbiki İçin şubelere emir verilmiştir. Bu em re göre, gelirin hiçbir tarafında hiç bir satıcı, gerek umumi yerlerde ge rök mağaza ve dükkânların içinde türkçeden başka dille konuşarak a- uşverişle bulunamıyacaktır, Sivil veya resmi bütün belediye ve zabıta memurlar: bu emrin yeri ne getirilip getirilmediğine dikkat e decekler ve aksi harekette bulunanla rı şiddetle cezaya çarptıracaklardır. Bu ceza, gezici, dürücü esnaf, dük —— | Fethi Erden, Mecmvra kâtipliğine Os kâncı ve toptancıdan başka bu gibi kimseleri yabancı dille konuşturmi- ya mecbur eden aliciya da talbik e. dilecektir, İlk Otomobilli Müfreze Kuruldu Emniyet ikinci şube i bir otomobili müfreze teşkil edilmiş « tir.. Bu teşkilâtın emrindeki otomobili lerde daktilolara mahsus yer, memur larm ve suçluların oturmaları için pacaktır. Esasen bundan evvel gebri | trmak, ve bu kısmı hal, soğuk ha- | mahaller vardır. Otomobili teşkilât mizde bulunduğu sıralarda Prost, bü | va depoları gibi şehrin istihlâk mad |la, herhangi bir hâdise daha stirat- mmtakalarda iptidai mahiyette tet- | deleri merközi haline getirmek, Un. |le takip ve tahkik edilebilecektir. izan İhrakiye Kaçakçılığı mı? “Nihat,, vapurunda ihrakiye kaçak çılığı yapıldığı İddinsile tahkikata baş Tanmişlar, Türk kara suları dahili de transit ikrakiyelerin kullanıma" sı mehihu olduğu için geminin sahi. DI ve acentası Nihat, asliye beşinci ceza mahkemesi müddötumumiliğin- de sorguya çekilmiştir. Tahkikat devam edilmektedir. Bomonti Bira Fabrikasının (e Mukavelesi Bitti * ti irpalöğm- a. muştur, diger ii er lerle gazoz imalâtmr devam edecek tir. Türk Tıp Cemiyetinde Türk Tıp Cemiyeti umumi toplan ısmı yapmış ve yeni sene idare hey8 tini gu şekilde #eçmiylir: Riyasete Doçent Fahri Arel, ikinci yelelikle « re Ahmet Şükrü Emed, ve Köz Nü ri İçgören, umum! kâtipliğe Hüse - yin Kenan Tunakan, muhaseheciliği man Şerafettin Çelik ve Ethem Be | kar, kitap muhafızlığına da Doçent | Hazim. İ BİRKAÇ SATIRLA çivilerle İşaretlenecektir, e i (Gi mtasaraytılar Cemiyetinin senelik kongresi, ekseriyet olmadığında bu ayın 29 una kalmıştır, j . alkevleri sosya) yardım şubeleri mefi fantine dün gece Tokatlıyanda bif balo verilmiştir, # . ransanın — İstanbul başkonsolose Henriot iki ay mezumiyetle ketine gitmiştir, * wwelki gece, Rumeli Kavağmda, lieçt Şükrüye ait kayık meçhul ler tarafından çalınmıştır, Kayığın içind? bir miktar balık ve ağlat vardı, vw g Yurdumuzda bava tamamile kapalı ve yer yer yağışlı geçmiştir, Yağışlar Zonguldak, Kayseri ve Konyada yağmur, Çanakkale, Balıkesir, Kocaeli, Eskişehir ve Ankarada kar şeklindedir, Rüzgürlar şimalden, Trakya, Karadeniz kıyıları ve Marmara havzasında kuvvetli, Egede kuvvetlice, yurdun diğer yerlerinde ayni istikametten orta o kuvvette esmiş. | yede & öle 10 metre hızla Gemistir. garki Anadoluda sakin kalmıştır, Şehrimizde Hava İstanbulda tamamile kapalı geçmiş ve | olarak kaydedilmiştir, 24 sast zartmda ilini ay OGün3l O Kasım: 68 Arabi: 1336 Rum: 1483 Zilkade: 7 Birncikânan; 17 Günez: 7,27 — Öğle 1221 İkindi: 14,47 — Aksamı 1658 Yatsı: 1835 — İrmsâk; 539 Saat 14 te barometre 755,5 milimetre Hararet en gok 0,8 ve en az (0 sal ESD E ez