3 Eylül 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

— ei ME e ANA RE 5 e E.G AY EZ A Rg A —.—.—ş.şğ. YL — 3.9. TAN Gündelik Gazete | BAŞMUHARRIRI Aha YUHARRIR T min YALMAN AN, kirde hedefi; Haberde, fi- Tüst, ,, * seyde temiz,dür Bazeteşi mi olmak, kariin si olmıya çalışmaktı | ZEN esi | SONUN MESELELERİ mai Çıkmaz Bir Yok: Meslek Hileleri a olmıyan bir mes. büsyazımızda bunu dik- 8 rİ olan, orijinal bir misal biz akyy, Sİ Ru başyazımızı gören Ml ie y Ueumuz da bize başka bir mi- Doygu*P Yakıldı; Be bi gazi Ve okuyucumuz kendisi- li e kiralamak için şehrin bel. beş büyük, semtinde yeni yapılan dört Me eği apartıman dolaşıyor. En Miyan Altmış bin Uiradan aşağı çik- Meveye bu binayı yaptıranlar ya YAYA bap Paralarını oraya atıyorlar Birer harca girip iki ucunu detik edinn bu işe girlşiyorlar. Fakat İn ha, , dalma peşindir. Böyle oldu- e OKuyucumuz bu binaların Kesti birinde hemen hiçbir dü- «peşi, , #lamıyor. “Temelinden çatı UN h lar yapılan ve takılan ne “Psi hileli ve atlatmacadır. a TAA güzel, sıva kalp, duvar ; demir işi bozuk, su, elek. Yan, 4 Marangoz vesaire.. Her ne Mil, Atan aşağıya pazarlığa aykı- Cent, pe olsun, borçla harçla olsun, tay, * tarafı peşin ödenerek yap- “enhy 0 binanın sahibi bir dizi dü- Dir İletme içine tekmelenip atılmış z a İr, Kimi protesto edecek? | mke çekecek? Büyük bir My Yapılması ne demektir? Bura, Ve kay Meslek erbabının eli değecek | “eş © Meslek erbabı malzeme vere Me veni Vey ei bina memleketin milli ser. b, © Pey katar, Bunun çürüklür kij Mi acan u ek v Koyrulari Yek öü mes yi . köy Yetis karı gösterdikleri My he, S1 kızmalı? Bunu yapan- A, e de teşekküllü olan bir mes- ba dırlar. Bu teşekküller mes- Niş, *İYetini kontrol etmeyi külfet 7Yorlar? İL Yağ, sulu sirke, kabak kar Mi gg, Patlıcan satanlara meslek sa-| ik hez, fakat elli bin, yüz bin aları yapanların ırşşadından kadar hepsi bir mesleğe İman bu cepheden sız > EFİp (İİ zf “ep, * bir vatandaş ta buşka| ağ e sızlanabilir. İşin hulü-| iş ag ki bir mesleğe bağlı olan # $ahsi kayıtsızlıklarile 2 n Kiti bilirler, Böylelerin yaptıkla- ler mutlaka kendi meslek- kay Yelki ve münasebeti o- eği, (esekküller tarafından kon melidir, Aksi takdirde ne le tinin haysiyeti, ne de dolayı- Mal Yetin haysiyeti korunma- ki ikisi de acıdır. b Geleceklerin Yecekleri Harçlar tali : N ii, etimize gelecek olan yaban- Vel *ENebiler. 3 ka göre, memleketimize > den iki ay kalacak 0- Sta > DİR sene kalacak olanlar 5 Seg ker lardır, Bir sene- Mi Meger iç Sine ilç “eklerdi ayl eşin kaş dola, ecnebilerin eşlerile 18 . Re ocuklarından tez | >.» N yacaktır, Bu istis ka 5 İİ aş 18 ay vazifesile ihtisasından is İlmek çi “ ii e üs zg AYBOLAN EVRAK MM rk Si Teisliğine gönderilmek k ik, lediye suçlarına git Ra m kaybolduğu anl üç in, 9 Telaliği bu gibi evi ük Ni vaa behemehal taahhütlü | iy aya şubelere ilmesini Milletler Cemiyeti, şu Habeş işinde çok uzun, gürültülü, hararetli münakaşalar yapmıştı Hukuku Düvel İle Milletler Cemiyeti Paydos Yaptıkça Onların Lüzumu Öğrenilecektir Asayişsiz Kalan yirminci Asır M edeniyetimizin o tarihi, biraz da, milletlerara sında, karada ve denizde tesis edilmiş olan asayiş nizammn tarihidir. “Hukuku düvel,, de- diğimiz şey, bu asayişi ayakta tutmak üzere madde madde karar altına alınmış müdevve- nattan ibarettir. 1914 e kadar, bavnlarin ilâne dahi hu anret. le karar altına alınmış bulunu. yordu. Vebir harbe böşla- maktaki mesuliyeti, teessüs et- miş olan milletlerarası hukuk normaları tayin ediyordu. “Milletler Cemiyeti,, ile, “Huku- ku düvel,, binasma bir yeni kat ild. ve edilmiş oldu, Bunun hükuki mel zemesini 1918 muahedeleri ve ce. miyetin “Covenant,, 1 temin edi- yordu. Buna, İlk darbeyi vuran, zan- nolunduğu gibi Japonya değil, ha- fızalardan silinmiş olduğu üzere, Amerika oldu. Eğer Amerikan ego izmi bu hatayı işlememiş olsaydı, Milletler Cemiyetinin temsil eyle- metke olduğu milletlerarası müna- sebetler sistemi, bu kadar kolay yıkılmıyacaktı, Maamafih, en kuv- vetli sebep, milletlerin bir cemiyet teşkil edecek kadar olgunlaşı mış olmasındadır. Bu itibarla, Ce- nevre müessesesinin ve onunla bir- likte bütün “Hukuku Düyel,, mef. humunun geçirmekte oldukları kriz, önümüzdeki devirlerde, müspet ba- 21 neticeler doğuracaktır. Ve bir “Hukuku Düvel,, in müdevven ve organize olarak lüzumunu, en iyi, beynelmilel hukuka ârız olan teh. likeli, anarşi ispat edecektir. E ün, böyle bir anarşi devre. 18 girmiş bulunuyoruz. Bin mihnetle meydana getirilmiş olan beynelmilel ticaret sistemi yıkıl- dıktan sonra, ortada, ne muayyen bir para esası ne de muayyen bir ticaret usulü kaldı, Her devlet, ken. di parası ile kendi ticaretini diledi- ği ve karşıdakine kabul ettirebildi- ği şekle soktu, Bu hususta hattâ, politikasını dahi ticaretinin ve ti- | caretteki telâkkilerinin emrine ver. mekte beis görmedi. Bu ise, “müba- , Rden “mücadele 6- konomisi,, ne geçmek demekti. Ko- caman mület bünyeleri, bu istika- metteki bir istihslenin bütün şart- larına uymakta tereddüt göstermi yerek, dahili politika ile harici poli- tikayı, finans ile ekonomiyi, itha- lât ile ihracatı, tediye muvazenesi ile ticaret muvazenesini, hulâsa, bir milletin önce kendine, bundan sonra da harice karşı başlıer kaç tane aksiyon cihazı varsa bunların hepsini bir tek mihvere bağlamak yolunu tuttular, e â Kğ Yazan: * / Burhan Belge UN MA Bu hareket umumileştikçe, mü- nasebetlerdeki ihtilâtlar da umu- mileşiyordu. Fakat, “mübadele €- alayhina har tarafta “mücadele ekonomisi, izleiyek ew yordu. Milletler arasında gerşin- likler başlaymca, “mücadele eko- nomisi,, kendine daha şümullü ve derin cepheler tayin etmiye başlı. yarak “harp ekonomisi, ne doğru inkişaf etmek istidatları gösterdi. Yani, politik ve sahle bir barış içinde, milletler, adım adım, ekeno- mik bir cihan harbinin muhtelif cephelerinde, bugün artık iyiden iyiye mevki tutumuş bulunuyor. lar. Vebu çarpışmalar da, artık kâh ekonomi politikayı, kâh politi- ka ekonomiyi peşinden #ürüklemi. ye çalışmaktadır. asanlık tarihinde böyle ka- ranlık ve tehlikeli devreler yok değildir. Fakat modern tarih, böyle bir devreyi ilk defa olarak kaydetmektedir, Ekonomik cihan harbi, bugün, kanuna, usule, ni- zoma ve hattâ asayişe dokunan bü- tün mevzuatı sarsmış bulunuyor. Bazı paralı ve büyük ihtiyatla. ra malik devletler, ekonomik taz- yiklerini artırmca bunlardan mah- rum olan karşı taraf politik tez. yiklerini artırmaktadır. Bugün bu çekişmenin öyle Bir raddesine gel- miş bulunuyoruz ki, Akdeniz gibi Avrupanın iç denizi ve iç sokağı sayılan bir denizde ticaret ve sey- risefer için eminyet ve asayiş kal- mamıştır. Bütün modem deniz ticareti, de- nizdeki korsunlığı ortadan kaldır- mış olmiya dayanır. deniz devleti Ingilterenin tarifi 19 uncu asrın sonlarında, herkes için, “denizlerin asayişini temin eden devlet,, olarak ağızlarda dolaşırdı. Fakat bugünkü korsanlık, slelâ- de bir korsanlık değildir. Bu kor- sanlığın şunun yahut bunun tek- neler içindeki malında gözü yok- tur, Bugünkü hal, “Hukuku Dü. vel,, i hükümsüz bırakmıya matuf bir dış politika vaziyetidir. Bu dış politikanm arkasında gizlenen de, kendi rejimini ve kendi hayat te- lâkkisini diğerlerine zorla kabul et- tirmek arzusudur. Malüm birşey ki, bu hayat telâkkisini yaymak ka- rarı filozofik bir mürakabeden ile- ri gelmektedir. Bu kararın arkasm- da ekonomik menfaatler yatmak- tadır. Yani, “Hukuku Düvel,, i ala- sağı eden kuvvet, sadece, emper- Yanemini Ve en büyük | yelizmin muayyen bir nevidir, ar edilen Hukuku Düvel manzumesi, ticareti ve mil- letler arasındaki münasebetleri ko. rumıya matuf olmakla beraber, o- nun asıl vazifesi, eski emperyalist. lerin haklarımı ve menfaatlerini ko- ruyan bir kuvvet olmaktı. Binaen- aleyh, bir emperyalizmin kurduğu- nu bir diğer emparyaliz yıkmakta- dır, Ve kavga bu ikisi arasında, fa- k4i. vem ve mevzu olabilecek. mil letlerin sırtları üzerinde cefeyali etmektedir. Bu işin içinden, şaşırmış dünya- mız nasıl çıkacaktır. Bu acıklı, yan- gınlı ve kanlı hırsız — polis oyunu nasıl bitecektir, Asayişi koruyan eskiler şimdi- lik silâhlanmaktadırlar. oAsayişi tahrip eden yeniler İse, içerde yani kendi memleketlerinde nasıl ikti. dara geldilerse, milletlerarası sah- nede de ayni metotlarla muvaffak PARİSİN YEN olmak istiyorlar. Içerde, polisi yani nizamı ve dev- leti şaşırtmak ve düşmanı vurmak» la iktidara geldiler, Dikkat “edilir. se, bir memleketin değil de Avru- panm bir ana caddesi olan Akde- nizde yaptıkları ayni şeydir: Polisi şaşırtmak ve düşmanı vur- mak! Çünkt, içerde de, böyle yıldıra yıldıra, mukavemetleri gevşetmiş. ler, korkakları ürkütmüşler ve gevşekleri kendi taraflarma çek- mişlerdi. öyle olmakla beraber, asayiş- sizlik arttıkça asayişin de- Heri anlaşılacaktır. “Hukuku Dü- vel,, ile “Milletler Cemiyeti,, pay- dos yaptıkça, onlarm Hizumü öğre- nilecektir, Ve, barışın tekliği ve bölünmezliği, bir fikir olmaktan çı- karak bir fil ve bir ahlâk olacak- tır. Yalnız bunun bir esaslı şartı var- dır ki, bu da, eski emperyalistlerin bizzat emperyalizmden samimi bir surette vazgeçerek istiklâllerini 88. ven milletlerle gaye ve menfaat birliği yapmalarşdır. Götz von Berlichingen o şövalye idi ki, devir şövalyeliği tasfiye et- tiği halde o buna inanmıyor ve mü- çadelesini yaparak mağlüp oluyar- du. Emperyalizm, ayni vaziyete düşmek için, “Harici ezkanun,, ilân edilmesi lâzımdır. Böyle birşey kendiliğinden olamaz. Böyle birşey tehlikeler yaratır. Tehlikeler, bu- gün mevcuttur, Bunların adetleri ve tesirleri arttıkça, “insanlık ve medeniyet,, in müdafaası prensip- lerini koymak ve bunları organize barış ve asayiş taraftarlarına ko. rutmak cok daha kolaylaşmış ola- caktır, İ MODELLERİ Sapsarı renkte bir akşam elbisesi... Onümüzdeki mevsimde Daloınraa, | ağır yaralanarak kaldırıldığı hasta - suvarelerde çok tesadüf edilecektir. Bilrassa saçlardaki çiçeklere dikkat | nede ölmüştür. Adliye, hâdiseye ek ediniz. imi 5 JFIKRA Güzelliğin Hiçbir Düşmanı Yoktur Karadenizden bir kartpostal aldın Köşesinde beyaz yazı İle: Samsun! v sahili üstünde bir sürü vagon! Demiryolu Istanbula yaklaştığı za man bazı kullar güya saraya gitmişle ve sultana; — Efendimiz, tren sar; bahçesinden geçecekmiş! diye habe vermişler. Güya sultan: — Geçsin de, göğsü mün üstünden geçsin! diyesi imiş.. Tren pek güzel başka bir yerde du rabilir, yahut Sarayburnunu tüneli aşabilirdi, yi güzelliğe düşman kılar bilgisizlik, zevksizlik ve kültürsüzlü! tür. Bir şu beton mühendis köprüle; ne, bir de mimar Sinanın köprülerin | bakınız. Ne kusur çimentoda, ne d meziyet taştadır: Birinde güzel duy gusuzluğu, birinde güzel aşkı! Kuruçesmedeki bugünkü facianr| ekonomik bir zaruret olduğunu söyli İ yenlere gülünüüz: Çirkin seyin m mazereti yoktur. Boğaziçinin güzeli, karşısındaki duygusuzluktur ki o yıları bu hale soktu! Şehirleri belediyecilerin değil, natkâr ürbanistlerin eline teslim eği niz: Onlara çare bulurlar! Her işt güzel sanatların kontrol ve we le hakkımı tanıymız. Garp şehirler bayındırlığınm esası budur. Bizim dı taklitler yüzünden düştüğümüz gu: betlerin sebebi iç kültüre nüfuz mekliğimizdir. Garpta güzel şekil endişesinin hi kim olmadığı ne vardır? Göring'i idam baltasında bile bir sanat ese vücuda getirmek heyecanının ürpe: diğini görüyoruz. Güzel ekonomik ve tüccaridir de Birkaç sene evvel Berlindeki evindi kendisini ziyaret ederken, mâsası üs tünde yabancı sirara gördüğüm v İ bizim işlerimizde çalışan bir Almas demişti ki: — Affedersiniz, Türk tütünü tundurmaklığım lâzımdır. Fakat Tona konabilir paketiniz yok! Fatay Çinde Müthiş Bir Tayfun Londra, 2 (TAN) — Bu gece Hon; kongda müthiş bir tayfun fırtı patlamıştır. Hızı, saatte 130 mile va ran rüzgâr, şehri korkunç bir rinin te yıkmış, birçok evleri çökertmi; gemileri sahile fırlatmıştır. OÖlenlei miktarınm yüze vardığı tahmin e dilmektedir. Birçok sokaklar, yikü mış ev ve duvar enkazile örtülmüş tür. Şanghayla, Hangkong arasındı telefon münakalâtı kesilmiştir. Şe hirde çıkan büyük bir yangın, hi devam etmektedir, Diğer taraftan kı lera vukuatı da ürkütücü bir dere ceye varmaktadır. Geçen hafta 3S( kolera vakası olmuş, bunların 219 1 Karaya oturan gemilerden bazılar kurtarılmışsa da bir kısmı ümitsi bir haldedirler. a İnönü, Yeni Kurulan Fabrikalarımızı Açacak Başvekilimiz Ismet Inönü, Eyl&lür On dördünde, Iktısat Vekili Celâl Ba, yarla birlikte evvelâ Gemlikteki suni ipek fabrikasına gidecek, sonra Bur. sadaki Merinos yün ipliği fabrikası nın küşadını yaparak Nazilliye geçe cektir. Başvekilimiz yeni basma fab. rikasmın açılış merasiminde de bulu. nacaktır. İzmirdeki Paraşüt Kulesi Izmir, 2 (TAN Muhabirinden) — Bu sabah yeni paraşüt kulesinden ilk defa atlama tecrübeleri muvaffakıyet le neticelendi. Sovyet mütehassısı Ro- manof ile paraşltçü Abdürrahman beş defa atladılar, İzmirde Bir Tren Kazası Oldu Izmir, 2 (Tan Muhabirinden) — Bu gece saat 21 de Denizliden gelen posta treni, hiristiyan mezarlığı ci- yarında yanlışlıkla bir vagon birak. mıştır. Sonradan gelen bir lokömati metrük vagona çarpmış, gar dö fren koymuştur.