3 Eylül 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

V— ——— * (BAŞMAKALEDEN MABAAT) Maskeli Korsan (Başı 1 'ncide) - tekim şiimdiye kadar ne zaman İn- gilizlerle Fransızlar birleşmiş ve uzim eserleri göstermişlerse sulhu tehdit eden — bulutlar birdenbire dağıl- mıştır, n son hâdiselere bakılacak o- j lursa bu defa İngiltere ve Fransa kati bir azimle hareket et- miye hazırlanmışlardır. İngiltere İs- panyol sularına, sarih emirlerle bir takım harp gemileri göndermiştir. Fransa da, kendi hududunu gönüllü- lere açmağa karar vermiştir ki bu- nun manası Fransa hükümetinin, Madrit hükümetine, Italya ile Fran- — sanın Franco'ya karşı gösterdiği yol- da yardım etmeğe hazırlandığıdır. Fransa hem denizden, hem de kara- dan büyük ölçüde yardım edebile- ceğine göre bu karar, harp muva- zenesinin derhal Madrit lehine dön- — Mesine sebep olacaktır. — Bu yüzden bir Avrupa harbi çıka- bilir mi? Işin doğrusu bir Avrupa harbi müzmin ve korkulu bir şekil- de olarak zaten vardır. İngiltere ile Fransa icabında daha açık bir harbi - göze alacak kadar azim ve karar sa- — hibi olduklarmı ortaya koöyacak olur- larsa belki de hakiki ve samimi sulh — prensiplerine varmak imkânı bulu- — nabilir. Çünkü sulhu koruyacak ruhi — Muvazene ancak o zaman kurulur. DS ni b ll yın onunda Milletler Cemiyeti toplanıyor. Bunun arifesinde — Küçük Ttilâf devletleri toplanmış ve - Milletler Cemiyetine bağlılıklarını teyit «etmişlerdir. Küçük İtilâfla Bal- bir defa daha tekrar edilmiştir. Mil- |letler Cemiyetinin bu defaki toplan- — tısı gerek İspanya işi bakımından, — gerek dünya sulhu zaviyesinden mü- — him hâdiselere sahne olabilecektir. Ahmet Emin YALMAN « - Arkadaşımız Priminin g Bir Makalesi — , (Beyoğlu) arkadaşımız daima bize — çok dostluk gösterir, Bizim fransız- ca bir nüshamız olmadığı için arka- daşımız âdeta bu boşluğu doldurur ve düşüncelerimizi türkçe bilmiyen o- kuyuculara tanıtmıya çok yardım e- /| der, (Beyoğlu) Başmuharriri B. Primi, |— bizim Hava Vekâletine dair yazdığı- — mız yazı hakkında bir makale neşret- — Miştir. Bu makalede arkadaşımız bi- — zim bazı fikirlerimize iştirak etmekle beraber Türk hatlarının Türkiye da- - hilindeki hava hatları için, tıpkı sa- hillerdeki kabotaj gibi milli bir inhi- -sara sahip olması lâzımgeldiğini ve Türkiyeden geçecek ecnebi hatlarma — mukabil Türk hatlarmın da ecnebi — Mmerkezlerinde ittisaller peyda etmesi münasip olduğunu ileri sürüyor. Ar- kadaşımızın bu- fikri tabii bir lüzu- — muifade ediyor. Bizim de bundan — başka bir kanaatte olmıyacağımız çok - tabildir. " Ğ AER i_; Rusya - Amerika Uçuşunu Yapanlar Moskova,, 2 (ALA.) — Sovyetler | Birliği merkezi icra komitesi, dünya . rekörü teşkil eden Moskova — Ku- — tup — AÂmerika uçuşunu başarmış o- lan Sovyetler Birliği kahramanı ün- vanını haiz Gromov'a Kızıl Bayrak — nişanı ve Yumaşef ile Danilin'e de — Soyyetler Birliği kahramanı ünvanı- — 1I vermiştir. Her üçüne ayrıca otu- “zar bin rublelik mükâfat ta veri'miş- İran Heyeti Ankarada Ankara, 2 (Tan Muhabirinden) —— Trakya manevralarıma iştirak et- — mek üzere memleketimize gelen ge- — neral Rıza Kulunun riyasetindeki 1 - ran heyeti, mihmandarlarile birlikte A' bu sabah şehrimize gelmiş ve tören- — de karşılanmıştır. Misafirler Ordue- — vine inmişlerdir. Pazar gi'ınünç ka- — dar şehrimizde kalacak olan heyet, talyasız da bu işi * gazetesinin evvelki günkü sayısında |- Akdenizde Harp (Başı Birincide) meşgul olmak üzere bir toplantıya çağırmaya karar — vermiştir. Fakat İngiliz kabinesinin toplanıp vaziyeti müzakere ettiği,sırada yeni bir hâ- dise vuku bulmuştur: İngiliz vapu- ru olarak tesçil edilmiş olan Wood- ford namında bir vapur torpillenmiş- tir, Hâdise, Columbertes adaları ile İspanya sahilleri arasmda vukubul- muştur. İkinci çarkçı ölmüş, sekiz kişi yaralanmış, diğer bütün müret- tebat karaya çıkarılmışlardır. 698T tonluk olan vapur köstence- den Barselon ve Valansiyaya gidi- yordu. Şimdi batmış bulunuyor. Bu yeni hâdise üzerine İngiltere amiralliği derhal faaliyete gecerek çok ciddi tedbirler almağa ve Akde- nizdeki İngiliz filosunu takviye et- meğe karar vermiştir. Geçen hafta Garbi Akdenizdeki İn giliz kuvvetleri 11 harp gemisinden ibaretti. Bunlara yeniden birçok muhripler ilâve edilecek ve takibat- ta Bilhassa muhriplerin süratinden istifade olunacaktır. l Akdenizle alâkadar devletlerden bir konferans toplamak teklifi ise Fransadan gelmiştir. Teklif, İngilte- re tarafından kabul olunmuş ve kon- feransın, Milletler Cemiyeti toplan- tısından istifade edilerek Cenevrede toplanması münasip görülmüştür. . Pariste çıkan Sosyalist Populaire gazetesi bugün konferansı mevzuu- bahsederek diyor ki: “Bu konferans, korsanlık işlerine bir nihayet vermek için enerjik ted- birler ittihaz edecektir. Fakat İtal- ya bu konferansa iştirak edecek mi- dir? Biz bunda bir mahzur görmüyo- ruz. Eğer İtalya, Akdenizi “Meçhul Korsanlar” dan kurtarmak istiyorsa, hiç bir kimse onun bu yoldaki yardı- mından müstağni görünmiyecektir. Italyanın böyle bir arzusu yoksa İ- yapmak imkânı mevcuttur.., Yine Pariste çıkan Journal gaze- tesine göre, hâdise İngiliz — Fran- sız teşriki mesaisine yeniden başla- mak için çok müsait ve çok elverişli bir saha açmıştır. Çünkü Paris te, Londra kadar bu hâdiselere son ver- mek arzusundadır. Diğer gazeteler de korsanlığa son verilmesini şiddet- le müdafaa etmektedir. İngiliz matbuatı Londra gazeteleri Havok torpidosu na karşı vukubulan taarruzu hiddet ve infial ile karşılamış bulunuyorlar. Taymis, İngiliz donanmasmımın mülte cileri taşımak ve sulha hizmet için çalıştığını fakat icabında daha başka işler de yapacağını ve bunu ispatta te reddüt etmiyeceğini yazıyor. Daily Telegraph ise Akdenizde meşru ti- careti tehlikeli bir hale sokan bu kor sanca tecavüz çılgımlığına bir son vermek için bütün devletlerin alâka göstermeleri lâzımgeldiğini anlatmak tadır. Daily Mail, meçhul tahtelbahi rin hüviyetini meydana çıkarmak için yapılabilecek her şeyin yapılmasını tavsiye ediyor. Fakat Hovak harp gemisine karşı taarruz eden denizaltı gemisinin hü - viyeti henüz keşfedilememiştir. Keş- fedilmesi ihtimali de son derece zayıf tır. Havok, mütecaviz tahtelbahire birkaç top atmış ise de bunların bir netice verip vermediği anlaşılmamış- tır, y Almanyaya göre Alman matbuatı da ayni hâdise ile meşgul olmakta ve mevzuubahs talı- telbahirlerin “Kızıl İspanya,, ya ait olduğunu ileri sürmektedir. Bü gaze telere göre ortalığı karıştırmayı isti- yen bir tek hükümet vardır ve o da Valensiya hükümetidir. Bu hükümet cephelerde başı daraldıkça hep bu şe- kilde hareket etmiştir. Doygland zırh lısıma yapılan muamele bunun delili- dir. Bir Alman gazetesi Almanyanın Doyçland hâdisesi esnasında kollektif hareketi tavsiye ettiğini, söylüyor ve: “Bu teklif kabul edilmiş olsaydı bu- gün İngiltere kendi gemilerinin taar- ruza uğraması yüzünden muztarip ol mazdı.,, diyor. Rusyadan gelen haberler İngiliz gazetesi Yorkshire Post'a göre Akdenizdeki vaziyet vehamet kesbederse ademi müdahale komite- sinin 10 Teşrinievvelde yapacağı içti- ma tehir edilecektir. 2 Moskovadan bildirildiğine göre, 30 Ağustos günü Timiriazov Sovyet va- puru, Portsaide kardif kömürü gö- türmekte iken Cezayirin 120 kilomet- re şarkında bir denizaltı gemisinir attığı iki torpille yaralanmış ve bat- mıştır. Mürettebat yerli balıkçılar ta ra.fmdnn Dellıa limanma götürülmüş- kü Toros ekspresile ve leuşey- AN İngi lız Fılosu Lımanımızda (Başı 1 incide) motörle Türk irtibat sübayları, Ye- şilköy açıklarında amiral gemisi olan Wespateh kruvazörüne çıktılar. Filo, Salıpazarı önüne geldiği zaman bir deniz subayımız, filo kumandanını zi yaret ederek selâmladı. Sonra İstan- bul deniz komutanı Albay Mahmut, Amiral gemisine gitti ve komutana donanmamız nâmına “Hoş geldiniz,, dedi. Amiral Wells, Kurmay heyeüle bir- likte saat onda Yavuzu ziyaret etti. Amiral Şükrü Okan da Amiral gemi- sine giderek iadei ziyarette bulundu, Şehre çıkış Misafirler, saat tam 11 de Dolma- bahçe sarayma çıktılar. Amiral, se- lâm resmini ifa eden deniz müfreze "mizi teftiş ederek saraya gitti ve md tat Merasimle hususi defleri imzala- dı. Bundan sonra Vali Muhiddin Üs- tündağla İstanbul komutan vekilini ziyaret eden misafir Amiral, saat 16 daİstanbul valisile komutanm Amiral gemisindeki ziyaretlerini kabul etti. Vali ve komutanın ziyareti esnasında İngiliz filosu, kendilerini toplarla se- lâmladı. B. Muhiddin Üstündağ gece saat 20,30 da Perapalasta bir ziyafet ver- di. Ziyafet, çok samimi bir hava için de geçti. Nutuk söylenmedi. Bugün saat 10 da Taksim âbidesine geldiniz,, denilerek kaldırıldı. Neşe içinde geç vakte kadar süren ziyafeti bir süvare takip etti. Toplantıda İngiliz misafirlerimiz, İstanbulu ziyaretlerinden memnuni - yetle bahsettiler. Maltadaki arkadaş ça tanışıklıklara ait hatıraları andı - lar. Bugünkü program Yarın saat 10 da Taksim âbidesine çelenk koyma merasimi yapılacaktır. 9,15 te İstanbul deniz komutanlığım- dan bir Türk sübayr Dolmabahçede İngiliz kıt'asmı bekliyerek Taksime sevkedecektir. Bir bölük deniz askeri donanma- muzikasile saat 10 dan evvel Taksim âbidesinde mevki almış olacaktır. İs tanbul komutanı, donanma komutanı fiili hakkımda tahkikat yapmaktadır. İspanyadaki harp vaziyetine ge - lince; hükümet kuvvetleri Aragon, Teruel ve Granadaya karşı taarruz vaziyetindedir. Hükümet neşrettiği bir tebliğden Belehite etrafındaki çemberin sıklaştığı ve şehrin varüşla- rına varılmış olduğunu bildirmekte- dir. Düşman Mediana şimtfalindeki ha- reketleri tahtında birkaç mevki ka- zanmışsa da, yaptığı taarruzlar tar- dedilmiştir. Granadlı mıntakasında âsiler Cortijö yu işgal etmişler, Cüm huriyetçiler mukabil taarruza geçe - rek düşmanı bu mevkie hâkim mevzi lerden çıkarmışlardır. Asiler Santander cephesinde yirmi kasabayı işgal ettiklerini bildiriyor - lar. Hamburg, 2 (A.A.) — Almanyanın Burgos hükümet nezdindeki eski se- firi General Paupel, bu sabah buraya gelmiştir. Mumaileyh, gazetecilere beyanatta bulunarak general Franko nun kıtaatının askeri vaziyetlerinin halihazırda çot müsait oldugunu Böy- £ İ lemiştir. Ürümi duteri Ödelir Kü «iklk Misafir filoya mensup bir torpido muhribi ve tensip edeceği sübaylar, merkez komutanı, deniz komutanı merasime İştirak edecektir. Merasim nihayetin- de gemilere avdet edilecektir. Saat 13 de donanma komutanı A- miral Şükrü Okan tarafından Yavuz da bir öğle yemeği verilecektir Büyükada Yat klübünde harp filo- su komutanı amiral Mehmet Ali ta- rafından verilmesi takarrür eden gar denparti ayni günde saat 17 de İngi- liz Amiral gemisinde yapılacak ka- bul resmi dolayısile geri bırakılmış- tir. İngiliz amirali Wells davetlilerin kendi davetlileri olmasını rica etmek tedir. Yarınki gezinti ve ziyaretler Misafirlerimiz yarın şehri gezecek ler ve İstanbul komutan vekili Gene- ral Cemg Cahidin Tarabyada Tokat- Lmîn otelinde vereceği öğle ziyafetin de bulunacaklardır. Ögleden sonra Taksim stadımnda Türk ve İngiliz de- nizcileri arasında bir futbol dostluk maçı yapılacak, saat 22 de de İngi- liz sefarethanesinde resmikabul ya- pıla.caktır. İngiliz Akdeniz Kumandanının mektubu İngiliz Akdeniz Umum Komuta- nı Amiral Ponk, Amiral Şükrü Oka- na gayet samimi ve uzun bir mektup yazarak filonun bu ziyaretine iştirak edemediğinden dolayı teessürlerini bildirmiştr. İngliz Amirali, aynca pek yakında bu sulara yapacağı bir seyahat esna- sında İmroz adasında buluşmak arzu sunu göstermiş ve beraberce Çüulluk avma çıkmayı teklif etmiştir. Bu da vet, hususi ve şahsi bir dostluk ese- ri mahiyetindedir. Filoda Kaçak Bir Bayan mı? Dün_gece süvarede bir rivayet dolaşn; “— Filoda kaçak bir bayan yolcu YöĞ y 5 Bü rivayete göre, güya İngiliz su- baylarmdan birinin eşi, harp gemile- rinden birinde saklı olarak İstanbula gelmiş. , Harp gemilerinde bayan bulunma- sı yasak olduğu için şayia, büyük bir heyecan uyandırdı. Muharririmiz, adı geçen bayanın zevci binbaşı Gluston'la konuştu. Ri- vayetin doğru olup olmadığını sordü.. B. Glusten şunları söyledi: “— Eşimin buraya geldiği doğru- dur. Fakat o, harp gemisile değil, bir yolcu vapurile gelmiş ve burada ba- na yetişmiştir. Sakın harp gemisile geldi diye yazıp ta başımı belâya sokmayın. Divanıharplik olurum.,, Gizli geldiği söylenilen bayan da bir muharririmize şunları anlatmış- tır — Eşime bir sürpriz yapmak iğ. tedim, Vapurla Maltadan hareket et- tim, Brindiziye geldim. Diğer bir va- purla da durmadan İstanbula yetiş - tim. Bu suretle bütün filo sütbayları- na ve eşime bir sürpriz gösteşlim. Bunu yaptığıma çok memnunum. Çünkü, dünyada İstanbuldan güzel bir yer bulunduğunu zannetmiyo - rTum,,, - b Gkeneek idik zi . . . Amiral diyor ki: (Başı 1 incide) ve belediye reisi Muhittin Üstündağ ile konuşmak istemiş ve yanında bu- lunan Times gazetesi muhabirinin e- şi Bayan Kördinge şu sözleri söyle- miştir: — Siz Türkiyede doğdunuz, büyü- dünüz. Elbette türkçe bilirsiniz, Ter- cümanlığı siz yapımnız.,, Bunun üzerine İngiliz Bayanı tat- l bir türkçe ile tercümanlığı yapmış- tır. Amiral kendisile tekrar görüşen muharririmize şunları ilâve etmiştir: — Türkiyeye 1920 senesinde bir kere daha gelmiştim. Bu seferki ikin ci ziyaretimdir. İki ziyaret arasında büyük farklar gördüm ve hayret et- tim. Burada her şeyi çok iyi ve hoş buldum. Yalnız gazete fotoğrafçıla- rınız beni yıldırdı. Bugün mızıka selâm havası çalı- yordu. Ben de selâm vaziyetinde ha- reketsizdim. Birdenbire fotoğrafçıla- rınız hepbirden batarya ile ateş açtı- lar, Ben, zavallı, tamamile müdafa- asız hücuma uğrıyan bir adam vazi- yetinde kaldım, Hele bir tanesi yere çok eğilerek iki kat oldu, garip bir tavır aldı. Ben yanlış bir zaviyeden resim alıyor diye âdeta muvazenemi şaşırdım.,, Bir Aile Faciası (Başı 1 incide) rum da sen bana bir lira verme'lin.. öyle mi? demiş. Remziye: — Bakmıya mecburdun, Vazifeni yaptm, diyince kunduracı hemen bi- çağını çekmiş ve kızım karnına altı de fa saplayıp çıkardıktan sonra kendi- si de kaçmıştır. Yaralı Beyoğlu Be- lediye hastanesine kaldırılmış ve bi- raz sonra da orada ölmüştür. Miidılei umumi müuavinlerinden Orhan tahki kata el koymuş ve saat yirmiye doğ- ru da katil Kasımpaşada yakalanmııı. müddeiumumiliğe getirilmiştir. Katil müddeiumumilikte suçunu i- tiraf etmiştir. Suçlu Ömer Tiril burunsuzdur, İd- diaya göre kaçmak için burnunu kendisi kesımg tir, Dün kendisile görüşen muharri- rimize şöyle dert yanmıştır. — Suçu işlediğim işçin hiç müteen- sir değilim, Ben ona on yedi seneden beri bakıyorum. Şimdi kazancım azal dı. Kocasmımın evine gitmesini söyledi- gim halde gitmiyor ve bana küfrede- rek kendisine refah teminine mecbur olduğumu söylüyordu.,, : Suçlu, biraz durdu, durakladı ve i- çini çekerek ilâve etti: —“ İşte.. ondan sonra ne oldu, ne yaptım... blemiyorum.,, —— —. Dersim Şakilerinin harpte Muhakemeleri Başlıyor Elâziz, 2 (TAN) — Dersimde aşi- retleri kandırarak harekete geçiren mevkuf Haydaran reisi Kamer, Yu- sufan reisi Kamer, Demenan reisi Cebrail ve Kureyşan reisi Seydonun muhakemelerine yakında başlanacak- tır. Muhakeme safahatı, Dersimin içyüzüne ait birçok gizli kalmış nok- taları ortaya koyacaktır. Asi serger- de Seyit Rıza şiddetle takip ediliyor. sa CER P B Yaşları Büyük veya Küçük Çocuklar Ankara, 2 (Tan muhabirinden) — Maarif Vekâleti yaşları muayyen yaş tan bir yaş küçük ve iki yaş büyük olduğu için lise ve orta mekteplere ta- limatname mucibince kabul edilmiyen gocuklarla, kayıt müddetini geçiren- lerin eğer orta mektep ve liselerde yer varsa kabul edilmelerini teşkilâtı- na tamim etmiştir. Hususi Mektep -Muacallimleri Hakkında Ankara, 2 (Tan Muhabirinden) — Maarif Vekâletinin verdiği bir kara- ra göre, hususi mekteplerdeki mual- limlerin işlerine son verildiği zaman keyfiyet Maarif idarelerine bildirile- cektir. Maarif idareleri, tahkikat ya- pacaklar ve bundan Vekâleti de ha - berdar edeceklerdir. Muallimler, an- cak Vekâlet tarafından vazifeden af- klerdir. 38.9-D37 Hintli | Pehlivanlar Geliyor Hintli ile beraber gelmei İ teşebbüsler yapılan Kin8 lâkaplı güreşçi Eylülün on birinci ve on ikin! leri yapılacak Türkiye başpehlivanlığı — müsabakâ sonra şehrimize ecnebi pe” nın geleceğini kati bir şeki dik. Bu sefer gelecek ecnebi p rinm beynelmilel şöhret b şimdiye kadar gelenlerden cağı temin ediliyor. Gt'eleî're sında Amerikada çok şidd! leriyle tanınmış bir Hmtlâ 2i di da bulunuyormuş, Hintlidef King Kong lâkabiyle anılan d;î:?î* güreşçinin İstanbula gelmeıi radan teklifte bulunulmuştü”" e F K Ankara, İsl'anbllıw İzmir Karşılnâlpr/ Fuar münasebetile Izmird? ü’fı ra, Istanbul ve Izmir muw sında bir turnuva tertip Ti sefll velce haber vermiştik. SOf Ü. e ! aldığımız bir habere göre 'r[g! nun tespit ettiği maç tarihler bildiriyoruz. F'utbol Fede!"’ tertip ettiği bu müsabakalar* günü başlanacaktır ve ayn maç Ankara — İzmir muht rasında olacaktır. Salı günü Izmire gidecek bul muhteliti de çarşamb“ maçını Ankara ile yapilı'”ı lül Pazar günü de karşılaşması yapılacaktır. Uç şehir arasında birin nana Federasyon tarafm:bu verilecektir. Ve her'sen b ayni tarihlerde tekrar edılewkw ı v olar M;;/ — cııi:! Gi pir e İngiliz ve Türk Bahriyelileri Ar9* < Beş gün müddetle şehnmda n firi bulunacak olan U efradı ile bizim ı:lmmllm*“'mnıı v miştir, Ingiliz donat martesi günü Taksim bahriyelilerin takımıyla karşılaşacaktır. Bu müsab i vanş mahiyetindedir. mamız Maltayı ziyaret eti yapılan futbol maçmda mağlüp olmuştu. Bu itibarla yapılaca yecanlı olacaktır. Yine donanmamız € Pazar günü Moda koyunda : sabakaları yapılacaktır. .Y ”y Ayni güne tesadüf eden îrvBI igl pı sahillerinde yapılacağl e dlîğl j edilen İstanbul kürek bi sabakaları da Modada yapıl Bir tahs Idar Ve " Tezgâhtar tekliler mektupla kutusu 66) adresine M sınlar Kendilerine ceVap yan da olabilir). ——— — k maç go* et