27 Ağustos 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

Santander, Âsilere Kadın ve Çocukları Öldürmemek Şartile Verildi Muvafi frkıyet âsilere değil, “yanlara aitmiş "8, 26 (TAN) — Santander şehri bu sabah saat dokuzda âsilere teslim olmuş, kumandanlar ve askerler, yalnız çö- pk ve'ka, an olma z ıma meydan vermemek üzere — müsaade etmişlerdir. Metöl Gaziler lp, iğetinin ; hi lm ras ŞO. meleri, 10 da Orduevinde umumi Mİ Uy ükdettiler. Kongreye İs- tep, 5 yl Malili Bursa, şubelerinden anı İştirik etti. Bugünkü Many öüçen üç yılm mesel ra- ik yy du Ve kabul edildi. Yarın ve Yaraş ide toplanılacaıtır. toplantıda yeni nizamriame a k ve cemiyetin adı “Or- Yeni pi “İn olarak değiştirilecektir. MÂ yymamede malülgazilerin İm bir hayata kavuştu- » Memleketin içinde ve dr- Li Kiya teşekküllerle daha arkı hi temini ve malâl zabitler diz üye tekabi sigorta işlerine Bugi maddeler vardır. yha Türkiyede 1200 ti zabit ve Ma olmak üzere 10700 ma- ü veuttur, Cemiyetin 10 vilâ- VE m teşekküllü şubesi var- ir, ri # v a Big e, erilyetin önümlüzdeki w- Yk taz gresi Âtatürkin Samsuna 3 ay di BI günün ertesi günü olan Olarak tespit edilmiştir. — . aa Komünist Matbaaları N 1y (0,28 (TAN) — Sofyada son "giy; “8 komünist eserleri ba- Klan, atbnalardan yedi tanesi it, SE ve polis tarafından basık. İz; : “riyedeki “rsaşalık NU vi (Başı 1 incide) Şe anlar muarız bir cephe al- il, i Mesele evvelce bildirdiğim İş Meg ali Suriyeliler bir müsta- ke ia hükümeti kurmak istiyor Yaaa müzaheret görüyorlar. O için STİ bunun önüne geçeme- İN Parsile tutulmuş silâh ila başvurmuşlardır. Kendi Va h çeri bu işi başaramaymca YİN çağının para ile elde ettiği bir . Sani ©öl kalabalıkları bu sefer Ste bem Cezirecilerin sleyhi- Feniş mikyasta bir teca- be hareketine geçmişlerdir. heç, öydeki ve kasabalarda» Sika taarruz eden bu gayri cu kollarınm arasında ne » De Çerkezler, ne de baş- * Yoktur. Bilhassa anarşi #râsmda, Ermenilerin bulun ir olan şayialar doğru de "tâ hususi maksatlarla uy Ur. Nasil olabilir ki Şimali an Ermenilerle diğer Kaç ezireclerie ayni fikirde balarmı ve hayatları İçin zaruri mildafaaya kal buriyetinde kalmış olan- ki isyancılara beraber , Wyiası bundan galat olsa İç Sira vaziyet o kadar kar Keli idi ki Fransız kara “ Vvetleri müdahale etme- & birçok masumlar can- Mallara kıyıldığı görüle- ağn beraber vaziyet hiç te kia Bitmiyor. Şam Vatanileri tm Arınm dizginlerini ellerin- iğ orta kaçırmış bir vaziyette hi,“ Bu vaziyet kabinenin k e eriye bile gitmek istida ktedir Z 5 - 747 FİLİ EE t , Z Z FE ie TE >, EL # fi Si ZF İ4 Mzibat mekanizması dağıl| dınların kurşuna dizilmemelerini şart koşarak şehrin rin şehri isgal et- Şehrin müdafileri, mevkilerini sa- bahleyin bırakmışlar ve Şarka doğru mildafaaya devam etmek üzere çekil. mişlerdir. 10,000 kişi şehri terketmiş bulunuyor. Fransaya akın akın mu- hacir gelmektedir. Bayonne şehri dol muş ve mültecilere yer kalmamıştır. Bask hükümeti ricali ve reisi Bay Aguirre bir iki gün evvelinden Fran- İ saya gitmişlerdir. Üeziy,küdar, Pdirne, Konya, Ada | İtalyan muvaftakıyeti Santanderin sukutu münasebetile İspanyanın âsiler elinde bulunan şe- hirlerinde halk bayram yapmıya da- vet edilmiştir. Fakat Italyada da bu sukut dolayısile şenlikler yapılmıştır. Santanderin düşmesi, Ispanya Asileri namma bir muvaffakıyet ad dedilmekten ziyade Italyan askerle rinin zaferi sayılmaktadır. Çünkü bu cephede bulunan #skerler he- men kâmilen italyan gönüllülerin- den ibarettir ve Şimal cephesinde uzun bir zamandanberi İtalyanlar harbetmekte idiler. İngiltere bir nota verdi Londra, 26 (TAN) — Ingiltere hilkümeti bugün Ispanya âsilerini Akdenizde emniyeti ihlâl ettikleri iğ e BL gönderdiği bir notada İspanyada dövüşen iki tarafa muharip sıfa- tın verilmediğini, bu hak verilse de ticaret gemilerine saldırmıya bir vesile teşkil etmiyeceğini, huku- ku düvelin buna müsaade etmiye- ceğini, hâdisenin tekerrürü takdi- rinde İngiltere hükümetinin ser- best hareket mecburiyetinde kala- cağını anlatmıştır. Gemilere tenbihat Ingiltere hükümeti bilhassa Bri- tsh Corporal ile Nomei Juba adında ki vapurların uğradığı tecavüzü mev zuu bahsetmiş bulunuyor, Ingiltere Hariciyesi Ispanya #ularmda seya- hat edecek Ingiltere gemilerine aza- mi derecede kolsyirkla tanmmak için! tedbir almalarmı ve herhangi şüphe ye yer birakmamslarını istemiştir. Bundan böyle bu çesit gemiler Tngi- liz bayrağını mümklin mertebe çok Uzak imali Çinde başlıyan Çin - Ja pon didişmesi büyük bir sü. ratle bütün dünya efkârı umumiye- sini meşgul eden mühim bir harp mahiyetini aldı. Bu yüzden Çinin en güzel ve en modern şehirlerinden - lan Şanghay harap oluyor, Şimali Çinde muazzam ordular, umman dalgaları gibi çarpışıyor, Nankav geçidinde birbirini ezmiye azmet- miş iki düşman, en müthiş silâhları biribirine karşı teertibe ediyor. Çin- lilerki mukavemeti hakkında İlkkön- ce ileri siirülen şüphelere rağmen Çinliler Şanghayı müdafaa hsusun da büyük kahramanlık ve anlaşılan Japon plânlarını suya düşürecek de recede muvaffakıyetli mukavemet göstermişlerdir, Buna mukabil Ja- ponların şimali Çinde daha çok mu- vaffakıyetli bir tarzda hareket et- tikleri bildiriliyorsa da bu muvaffa kıyetin mahiyet ve şümulü henüz tavazzuh etmemiştir. Sonra Japon- yanm daha İlk hamlede harp ep- helerini çoğaltmak mecburiyetinde kalması ve Şanghay ile Şimali Çin den başka harbin Kanton gibi saha lara da yayılmak istidadı göster- mesi, Japonya için son derece bi- çimsiz ve Japon kuvvetlerini dağı- Bask Hükümeti Reisi B. Aguirre Mussolini Almen Manevralarında Londra 26 (TAN) — Romadan haber verildiğine göre Eylülde Alman ordusunun manevraları- na İştirak edecek olan İlalyan hükümet reisi Bay Musolini, Al manya dönüşünde Peşteye de uğ rayacaktır. Bazı memleketlerde bu seyahat haberi tekzip edil. mişse de Berlin siyasi mahafili, Musolininin, Hitleri ziyaretinden bahsetmekte devam ediyorlar, Bir Amerikan Vapurunda İsyan Çıktı Cenevre, 26 (A.A.) — Giornsle di Genova, «izlen MOM lada Amerikan vapuru mürettebatıin, ve purum Napoliden harekeli sırasında İsyan etmiş oldukları ve vapurun Ce nevreye miivasalâtında bunlarm göz hapsine almalarına mecburiyet hâ- sıl olmuş olduğunu haber vermekte- dir, iyi göstermek için İcap eden her ha- reketi, yapacak, isimlerini en bilyük harflerle yazdıracak ve İspanya hü- kümeti limanlarına sabah #afaktan evvel, yahut akşam güneş battıktan Sonra girmiyeceklerdir. ADEMI MUDAHALE KOMITESI Londra,, (A.A.) — Tali ademi mü- jdahale kömitesi, yarın suat Tİ de top lanacaktır, Komite, Amiral Van Oülme'in kontrol sisteminin işleme- sine ve bu sistemde yapılması icap eden tadiller hakkmda tanzime me- mur edilmiş olduğu rapora itlâğ kes- bedecektir. ll CenubiPolonyada Isyan Ç Bazı Yerlerde Jandarma ve Askerle İsyancılar Çarpışmış, İki Taraf ta Londra, 26 (TAN) — Son günlerde Polonyada birdenbire matbuatla, mektuplara ve ajans haberlerine sansör vazedilmiştir. Bu sansörün sebebinin ne olduğu pek iyi anlaşılamamakta ise de meselenin bundan birkaç gün evvel sızan köylü isyanlarile alâ- kadar olduğu tahmin edilmektedi Şayinlara göre Polonyada İsyan büyümüş ve tehlikeli bir şekil almıs- tar. Bilhassa Cenubi Lehistanda âsi- lerle, zabıta kuvvetleri arasında şid- detli mücadeleler olduğu, bazı yerler de jandarma ve asker kuvvetine mü- racaat mecburiyeti hâsd olduğu söy- lenmektedir. Hükümet kuvvetlerinin ve âsilerin zayiatmm büyük olduğu ilâve edi mektedir. Bu meselelerden bahşeden gazete- ler müsadere edildiği için Lehistanda | ki bu büyük isyan hakkında sarih ma | lümat almamamaktadır. Portekiz Başvekiline Yeni Bir Suikast Paris, 26 (TAN) — Lözbondan bil dirildiğine göre, Portekiz hükümeti reisi B. Salazar'a karşı yeni bir sui- kast teşkilâtr meydana çıkarılmıştır. Bu teşkilât ayın 18 inde başvekili, otomobiline bir bomba atmak sureti- le öldürmeği kararlaştırmıştı. TAN — B. Salazâr'a bundan bir milddet evvel de bir bomba atılmış fakat kendisine bir zararı dokunma- mışta. Roozevelt ve Âli Mahkeme Vaşington, 25 (A.A.) — B. Roose- velt, yüksek mahkemeye karşı müca delesine devam etmek tasavvurunda olduğunu gösteren bir nutuk irad et- miştir. Müşartinileyh, federal mahke- melerde tadilât yapan bir kanun im- zalamıştır. | Kudüste Bir Cinayet Kudüs, 26 (A.A.) — Yerli Angli- kan cemaati ve Birijeyd belediye re- isi, dün Kudüs — Hayfa yolunda Mazraa mevkiinde katledilmiştir. Tet hişçilere atfedilmekte olan bu cina- yet, muhtelif anasır üzerinde büyük | bir heyecan uyandırmıştır. gey er pey alkali YAZAN: ÖMER RIZA DOĞRUL min langıç sayılmaktadır. Diğer taraf- tan nazarı dikkati celbeden diğer bir nokta, Çin merkezi hükümeti- nin daha şimdiden Natıkini tah'iye ederek Çin içlerinde bulunan Sze- chuan'a çekilmek lehinde karar ver miş olduğudur. Anlaşılan bu kararın tatbiki Ja- pon taarruzunun mukavemet edil- miyecek bir mahiyet almasına bağ lıdır. Çin hükümeti bu kararı tat- bik eder, ve Japonlar, Çin mukave- metini kırmak için Çin hükümetini takip etmiye kalkarsa, salâhiyetli müşahitlerin anlatışma göre, Japon kuvvetleri, Moskovadan ricat eden Napolyon kuvvetlerine bönziyecek- tir sasen Çin lideri Mareşal Çang Kay Şekin her ihtima le karşı o Szechunn' ve orası ile etrafındaki üç eyalette ken- disi ve kuvvetleri için en iyi vazi- yeti hazırladığı şimdiden temin o- “acak bir vaziyetin inkişafma baş- O lunmaktadır, Verilen malümata gö “eaaanenaseni re Çin lideri buradan Yun - nan e- yaletine uzanan ve Fransız Hindi Çinisine varan bir yol uzatmakta olduğu gibi Ingiliz idaresi altındaki Birmanyaya ve Dış Mongolistana doğru yollar inşa ettirmekte, böyle ce (Çin) in Fransa, Ingiltere ve Rusya İle temasını muhafazaya © hemmiyet vermektedir. Bu temasın temini, Çinin sonuna kadar muha- röbeye devam etmesi ve hiç bir va- kit Japonyann istilâsma boyun eğ memesi o mânasındadır, Mareşal Çang Kay Şekin bu hattı hareketi, Japonya ile uzun, fakat Çinin is- tiklâl ve bütünlüğünü koruyacak bir harbi düşündüğünü, ve ona gö- re tedbir aldığını apaçık gösteriyo! Fakat bu hususta iki tarafın da bi- ribirinden farksız oldukları ve ay- ni şekilde hazırlandıkları şüphe gö- türmiyecek bir mahiyettedir, Neti- cenin ne olacağını kestirmek, şüphe yok ki mümkün değildir. Bel- ki de hiç amulmadık harici âmiller, bu işe girişmek ıstırarında kalır ve nım yeni kâğıt ve gümüş paraları Av- Tupa darpanelerinde basılmaktadır. Şark Harbi Uzayacak ıkmış Büyük Zayiat Vermiş Balık Karnında ps Bir Servet men | ; Ankarada 30 Aş gustos Ankara, 26 (TAN) — 30 Ağustos zafer ve tayyare bayramı yurdun her tarafında büyük törenle kutlanacak | tır. Ankarada o gün Mareşal öğleden evvel askeri meranın tebriklerini ka bul edecek ve yeni sahada muazzam bir geçilresmi yapılacaktır. Nutuklar söylenecek öğleden sonra saat 15,30 da da bu sene harbiyeyi bitiren genç- lerimize diplomaları tevzi edilecektir. Bu sene mezun olan genç sübayları- miz 1050 den fazladır. Diplomaları biz zat Mareşal Fevzi Çakmağın tevzi e- deceği haber verilmektedir, Hava Kurumu Keçlören şubesi de O gece, Keçiören köy gazinosunda bir gardenparti tertip etmiştir. Şe hirde bir fener alayı da yapılacaktır. e ae Bulgaristanda Yeni Paralar Sofya, 28 (TAN) — Bulgarista- ; Nevyork, 28 (TAN) — Şimal $ denizlerinde balina avlanmak- ; tan dönen bir geminin tayfaları, çok garip bir vaka anlatmışlar. dır, Atlas denizinde zıpkınladık- ları bir balinanm karnımı yardık ları vakit içinden afak bir kasa çıkmış ve kasa hamlaçlarin açıl dığı zaman gözlerinde, yüzbin. lerce dolar kıymetinde altm ve kâğıt Amerikân parası, birçok 4 elmas ve mücevher bulunmuştur. Gemiciler, hayvanm midesin- deki bu uğır kasa yüzünden ya- Tı baygın bir halde olduğunu ve ölmek üzere bulunduğunu anlat- muşlardır. Kasanın içinden, kime ait ol- duğunu anlatacak hiç bir kâğıt çıkmamıştır. .. © zaman harp hakkaten çok geniş bir mahiyet alır. Muhakkak olan bir nokta, Çin - Japon ihtilâf He a- lâkadar olan devletlerin harpten a- | zak kulmak için çok zahmet çeke cekleri ve çok mühim gerginliklere uğrıyacaklarıdır. Çünkü birçok hâ- diseler, Ispanya harbinde olduğu gibi, alâkadar devletleri harbe doğ- Tu sürüldiyecek, fakat, öte taraftan birçok gaileleri hesaplamak mecbu- riyetinde kalan bu devletler harbe sürüklenmemek için ellerinden ge- len ve gelmiyen, her çareye başvu- racaklardır., Gi - Japon harbinin dünya Iktısadiyatı ve ticareti üze“ | rinde yapnex”; tesir ve bu tesirin bu ticaretle alâkadar her memleke- te vereceği zararsa an avrı ve son derece mühim bir safhadır. Hulâsa, vâziyet, harp ilân etmek 3 ar ELEK Eğlenelim Dedik! Evvelki akşam bir eğlenelim dedik, - ayıptır söylemesi - hani eğlencemiz pek çok olmadığından sık sık eğlen- mek fırsatını bulamıyoruz da onun için evvelki akşam Kadıköyündeki Süreyya sinemasımın bahçesinde ter- tip edildiğini güâzetelerde okuduğu- muz Balkan Festival programını gör mek hususuna karar verince evde çoluk çocuk hep sevindik. Ben önce telefonla yer olup olma- dığı sordum. Sinema İdaresi bir müsbet malümat veremediği için ak- şam saat yedi buçukta sinemaya git- tim. Rastladığım bir tanış bilet satan gişeyi gösterdi. Gişede bir genç zat istediğim biletleri verirken yerlerin numaralı olmadığını, fakat mevcut İ yer kadar bilet sattıkları için öne ar kaya düşmek hususuna karışmamak- In beraber mutlaka yer bulacağımızı benim suzlime karsı söyledi Ben işi sağlamak için tekrar sor- m3 — İyi amma benim cebimde bir de davetiye var. Böyle benimki gibi e- linde davetiyeler. olanlar gelir de yerleri kaparlarsa?! — Merak etmeyin! Biz onları d& dahili hesap ettik, dedi, Artık bu ka- dar teminat üzerine müsterih olarak eve döndüm. Rahatça yemeğimizi ye- dik ve saat dokuzu çeyrek geçe ma- halli mezküra geldik, Bir de ne göre- lim? Ya meded! Bir mahşer! Değil iğne, iftira atsanız yere düşmiyecek, Elimizde biletler ve refakatimizde bayanlarla ol marekenin içine daldık. Hangi tanıdık simaya rastlasam da yer aradığımı söylesem: — Malüma! Siz daha iyi bilirsiniz, Bu gece yer meselesi biraz mlşkül- dür, Cevabmı aldım, Mecbur, oldum, biletleri alırken bana verilen teminattan bahsetmi- ye! Lâkin hakikatin açıklığı, yani 0- turacak yerin fikdanı karşısında gi- $e memurunun Sözleri aslana filit sı- kar gibi geldi, Ne aldıran oldu; ne de iskemlelerde rahat rahat oturan- lardan birisi merhamete gelip yerini verdi! Aman bre, ne yapacağız Simdi? diye dolanırken bü işe memur olan bir sporcu arkadaş tam o sıra İçeri girmiye başlıyan Festival ekiplerini yerleştirdikten sonra bir iki iskem- le tedarik edeceğini bana vadetti, Ben de bizim çoluk çocuğu onun bu Vaa- dine oturtarak sokaktan bahçeye i- nen tahta merdivenin ortasmda İs- kemle beklemiye başladım. Ekipler indiler, acaba bizim iskem- leler nerelerde kaldı? diye beklerken sokak tarafındaki kapıda bir izdiham belirdi, Bağırışmalar oldu. Lâflar iri- leşti ve ne oluyor demiye kalmadan halk merdivenden asağı bir şelâle ha linde dökülmiye başladı. Düşen, kal kan, bağıran ve çağıran, toz, duman. Bereket benim olduğum yere gelin- ceye kadar kuvvetinin yüzde ellisini kaybeden bu çağlıyan önümden ge- çerken şöyle kenara çekildim. Polis işe müdahale etti ve müdahalesi ma- atteessüf şeri ve sistematik olmadığı için müessir olamadı. Bir ikisinin üs- tü başı hırpalandı, ayağı inelndi am- ma, kapının dışmda toplanmış olan birkaç yüz kişinin o bahçeye be dava girmesine mâni olamadı. Böyle- likle ezilmek fırsatını kaçırdıktan ve 0 hengâmede kaybettiğim arkadaşı mun vadettiği iskemlelerden de ümi- di kestikten sonra Festivali çoluk ç0- cuk maşiyen seyrettik. Şimdi sizinle, bir taraftan bu hâ- diseyi, diğer taraflan asıl festivali mütulen edelim. Yalmız herşeyden ev vel şunu rica edeyim: Yazılarım ya- pılmış müsbet işleri tenkit değil, daha iyi olması imknlarını tetkiktir, Festival eğlencelerinde halkım ka- Pı kırıp içeri girmesi birinci defa ol- muş değildir. 935 te ilk Balkan festi- valinde de halk Taksim bahçesinin de mir kapılarını kırmıştı, Ayni sene Taksim stadyomunda ya pılan bir beynelmilel güreş müsaba- kasmda da halk kapıları kırdı idi Bu sefer de ayni halk kapıyı zorladı ve oradaki memurları püskürtüp he- dava içeri girdi. Herşeyden evvel bu- nu yapanların dünyenm en ayıp hir teamülünü ve zahmetini kaldıran bu yeni harbin de uzayacağını ve cok mlihim inkişaflara yol açacağı nı göstermektedir. Bu büyük harpte Çin, istiklâlini ve bütünlüğünü müdafaa için uğ- d denlere karşi festival veya herhangi cürmünü irtikâp eletiğini söylemek mecbariyetindeyim, Elinde bileği olmadan © kapıdaki memurları ve ya kapıyı bertaraf edip içe ri girmenin medeni Ölemde - yöktur. Böyle hareket © raşıyor, Japonya İse istilâ siyaseti- ni güdüyor. (Arkası 10 uncuda)