27 Ağustos 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Manevranın Bütün resimlerini Foto Süreyyada Bulursunuz. Ondördüncü .770 S9yi! 4110 umhuri Ingiliz hükumeti tafsilât istiyor K B AB A Ercüment Ekrem, Orhan Seyfi, Yusuf Ziya gibi en meşhur mizah üstadlarımn gihel yazıarı ve n, , . , 1 Q Q 7 p UUIÎla L\ AyUSTOS 1301 sayısı: İSTANBÜE CAGALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusu: Istanbifl, No 249 CEMAL NADİR V gibi bir karikatüristün şaheserlerile dolu olarak çıktı. Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366. Tahrlı heyetl: 24298. tdare ve matbaa smı 24299 24290 J lleçhul denizaltı gemisi Almanya ile ticarî müzakereler Şanghayda vahim bir hâdise karşısında hükumeti Berlindeki heyetimizin Ingiliz Elçisi Nankin yolunda bir mizin hassasiyeti imdiki faraziyenin akibeti e olursa olsun, bundan son\ şimdiki faraziye şeklinde eğil, fakat hakikat olarak îkrar ve tevalî edebilecek iümasil hâdiseler, ikinci urk notasının kat'î hüküm;ri dairesine dahildir. Ya :slim olacaklar, ya imha edileceklerdir. Japon kurşunile yaralandı reisi dün avdet etti Sefirin sıhhî vaziyeti ağırdır, vak'a Londrada büyük heyecan uyandırdı. Ingiliz hükumeti icab eden tedbirleri alacak Çetin safhalar geçiren bu müzakerelerin yeniden tevakkufa uğradıgı anlaşılıyor Iki aydanberi Berlinde bulunan ve Türk Alman ticaret anlaşması müza kerelerinde hükumetimizi temsil eden heyetimizin reisi, İktısad Vekâleti İdarî Müsteşan Faik Kurtoğlu, dün sabah ekspresle şehrimize gelmiştir. Öğleye kadar otelinde kalan îküsad Vekâleti Müstesarı öğleden sonra Kadıköye geçerek İzmir meb'usu Hamdi Aksoyun evinde misafir bulunan İktısad Vekili Celâl Bayara mülâki olmuştur. Akşamüzeri Celâl Bayar, Faik Kurtoğlu ve Vekâlet Kalemi Mahsus müdürü Hal dunla birlikte motörle Heybeliadaya geçmiştir. Vekil ve Müsteşar burada Ba§vekil İsmet İnönünü ziyaret etmişlerdir. iktısad Müsteşan. Faik Kurdoğlu Dün alâkadar mehafilde söylendiğine göre, Faik Kurtoğlunun bu dönüşü Ber fa durmuş, fakat bilhassa Türk heyetî linde cereyan eden müzakerelerin bir tür tarafından gösterilen hüsnüniyet sayesinlü neticelenememesinden gelmektedir. de tekrar devam edebilmişti. Müzakereler bundan evvel de iki de İArkası Sa. 8 sütun 4 tei * r ürk kara sulan dahil ve haricindeki denizaltı gemisi faaliyetlerine karşı bütün memleketin büık bir hassasıyetle asabileştığini bu sünlarda izah etmiş ve bu hâdiseler karında hükumetimizin tedbirsiz kalmamış acağını söylemiştik. Fılhakika dünkü ıshamızda neşrolunan metinlerinde oınmuş olacağı üzere hükumetimiz bu ıdiselerden dolayı devletlere tamimen ı nota tebliğ etmiş ve bunlann birinde eçhul denizaltı tarafından batınlan İsmyol gemilerinin uğradıkları taarruzu duğu gibi hikâye, dığerinde ise Marmada görüldüğü sanılan denizaltı gemisink n bahsile bu geminin Boğazlar dahiıde bulunabilmesi ihtimaline karşı aldığı t'î tedbirleri açıkça ifade eylemiştir. otalanmızın ikincisi bilhassa Marmaraı görüldüğü sanılan denizaltı gemisi ürinde ısrar ediyor. Notada bu geminin ıriilme keyfiyeti şöyle anlatıhyor: « Bu ayın 18 inci günü Türk doınmasma mensub bir gemi Marmara nizinde bu namdaki ada yakınında dbancı bir denizaltı gemisinin mevıdiyeti imkânını farzettirecek şüpli birşey gördüğünü farketmiştir.» Bu malumat üzerine hükumetimizin pheli mmtakalarda yaptırdığı araştırılar hıçbir netice vermemiştir. Ancak kumetimizin velevki Boğaz haricinde olsa kara sulanmızda bir ticaret gemiıe vuku bulan taarruzu takıben Boğaz hilinde bir denizaltı gemisi şüphesi ürine uyanan hassasiyeti, burada sön;k ihtimali olmadığından, öyle bir geye bir daha tesadüf edildiği takdirde kkında yapılacak muamelenin neden ıret olacağı devletlere bildırilmektedir: emi derhal teslim olmağa davet edilek ve teslimden imtina ederse batırılaktır. Cumhuriyet hükumeti askerî mamları bu yolda gayet sarih emirler alş bulunuyorlar. Kara sulanndaki korsan hareketlerinin hi Cumhuriyet hükumetimizce asla ş görülmiyerek imkân dahilinde o türtaarruzlara karşı da hükümranlık haknmız icablarının ciddıyetle ifa edileğinde şüphe yoktur. Çanakkale hariıde de olsa meçhul gemilerın Boğaz'dan serbestçe geçen ticaret sefinelerine su kurmuş olmalarmdan teessür duyîmaklığımız mümkün olamaz. Nitekim ngi millete mensub oldukları bilinmin bu taarruz sılâhlarının milletlerarası kânnda heD ayni takbıh teessürleri hule getirdiğine elbette herkes dıkkat etş bulunuyor. Yirminci medeniyet asıda harb kaidelerini ihlâl eden bu türkorsan hareketlerinin hoş görülmesi imali yoktur. Korsanlığı kara sulanza kadar nakletmek istiyenlerin bize rşı hiç olmazsa dostane olmıyan bir haiet tarzını ihtiyarda beis görmemiş ve rmemekte olduklarına hükümde elbette eddüd etmeyiz, ve bunlar muvaceheıde bize düşen vazifeleri bütün bir cidvetle derece derece yerine getirmekten jette geri durmayız. Cür'etin Boğaz dahiline kadar ileri türülmesinin ise tarafımızdan daha şei ve kat'î tedbirlerin tereddüdsüz tat<ını zarurî kıîacağmda zerre kadar phesi olanlar varsa onlar Cumhuriyet kumetinin ikinci notasında bu meseleye jteallik ifadelerinden sonra, o şüphe rresinden dahi tamamile sıyrılıp kurtuljş olurlar sanırız. Herkes müesses hakra ve harble sulhun kaidelerine riayet Londrada dün akşam neşrolunan resmî tebliğ Londra 26 (A.A.) Hancîye Nezareü bu akşam aşa~ ğtdaki tebligı neşretmiştir: Şanghayda, beynelmilel mıntakaya fltica eden Çin halka Şanghay 26 (A.A.) îngilterenin Çindeki büyük elçisi Sir Knatchbull Hugessen, bir tayyareden atılan bir mitralyöz kurşunu ile yaralanmıştır. Bu esnada kendisi otomobille Nankin'den Şanghaya gitmekte idi. Sefir, hastaneye nakledilmiştir. Şanghay 26 (A.A.) İngiliz se • firi, çok zayıf olduğundan kurşun çıka rılamamıştır. Sefire kan nakli ameliyesi yapılmıştır. Mütecvizlerin Japon kuvvetleri oldu • ğuna şüphe yoktur. Büyük elçinin bu hâdiseye yanlışlıkla kurban gittiği kabul olunmakla beraber bir hususî otomobilin harb ilân edılmemiş bulunduğu halde bombardımana maruz tutulduğu da tebarüz ettirilmLedir. Şurası da unutulmamalıdır ki, Japonlar sulh halinde bulunduklan yabancı bir millete aid topraklarda hareket yapmaktadırlar. îngiltere hükumeti tedbirler almağı kararlaştırdığı Londradaki teessür ve heyecan zaman bu noktayı nazan dikkatte tutaLondra 26 (A.A.) Ingiliz büyük caktır.» . Sefirin sıhhi vaziyeti elçisinin yaralanmasma sebeb olan hâdise Londra 26 (A.A.) Ingilterenîn haberi Londrada büyük heyecan uyandırmıştır. Gazeteler uzun tafsilât vermekte Nankin büyük elçisinin sıhhî vaziyeti deve bu hâdise neticesinde doğan vaziyetin ğişmemiştir. Doktorlar, kurşunun sağ kolfevkalâde vahametini tebarüz ettirmekte tuk altından girerek vücudü geçtiğini ve sol omzun altından çıktığım tesbit etmişdirler. Reuter diyor ki: «Resmî mehafil Ja lerdir. pon hükumetinin teessür ve tarziyelerini Japonya Hariciye Nazırının memnuniyetle kaydetmiştir. Maamafıh telgrafı şurası da kaydolunmaktadır ki, îngiltere Londra 26 (A.A.) M. Hirota'nm hükumeti Japon ve Çin hükumetlerine tarziye ve teessür telgrafında ezcümle evvelce müracaatle Ingiliz menafiine kar deniliyor ki: «Japon hava kuvvetlerinin şı yapılacak her türlü hareketten mes'ul îngiltere büyük elçisine bilerek ve kas tutulacaklannı bildirmiş ve butıa iki hü den hücum etmeleri mevzuu bahsolamaz. [Arkası Sa. 9 sütun 1 de] kumetin de nazan dikkatini celbetmişti. «îngiltere hükumeti, îngilterenin Nankin büyük elçisinin bîr maki • nelitüfek kurşunile yaralandığı hakkındaki haberi büyük bir teessür ve endişe ile almıştır. Hükumet, vak'a hakkmda geniş tafsilât istemiştir. Bu tafsilât gelir gelmez Japon hükumeti nczdinde teşebbüslerde bulunacaktır.» Kuruçeşmedeki feci cinayet Hitler Mussolini mülâkatı Bir adam babasını ve erkek kardeşini öldürdü i Katil deli oldugundan babasının müracaati üzerine Duçe bir ay sonra hastaneye kaldırılmak üzere bulunuyordu Almanyaya gidecekmiş Dün sabah, Kuruçeşmede feci bir cinayet olmuş, yüksek tahsil gönnöf bir zat babasını yatakta uyurken, kardeşini de musluk başında yıkanırken tabanca ile öldürmüştür. Bu feci hâdise, bir muharrirîmizm yaptığı tahkikata göre şöyle cereyan etmiştir: Kuruçeşmede kömür depolarmın karşısındaki sırtta 155 numaralı evde eski Harbiye Nezareti Muhasebat kalemin den mütekaid Hacı Şevket, refikasile Zeki, Sıtkı, Radi adındaki oğullarile beraber oturmaktadır. Hacı Şevket zengindir. Oğullarından Radi 33 yaşlannda ve Beyoğlu postanesinde mubayaa memurudur. Zeki îstanbul Ziraat mektebinden mezun olarak Parise gitmiş ve orada Üniversitede ihtısasmı artırarak buraya gelmiş ve babasının verdiği para ile Katil Zeki dün tevkiften sonra yaşamağa başlamıştır. Kendisi 35 yaş Büyük Trakya manevralarında hazır lanndadır. Sıtkı ise zabitlikten malul o larak meslekten çıkmıştır. [Arkası Sa. 8 sütun 5 te"\ bulunmak üzere şehrimize gelmiş olan Rumen erkântharbiye reisi General Si kityu dün sabah Bükreşten gelen bir Rumen tayyaresile memleketine dönmüştür. Berlin 26 (A A.) Siyasî mehafil, M. Mussolini'nin M. Hitleri ziyaret etmesi ihtimalinden bahsetmekte berdevam dır. Berlinde dolaşmakta olan şayialara inanmak lâzım gelirse Duçe, Alman ordusunun sonbahar manevralarında hazır bulunmak üzere önümüzdeki ayın sonlannda Almanyaya gelecektir. Misafir heyetler gidiyorlar Santanderin işgalinden sonra vaziyet Bir Fransız gazetesi «İhtilâlciler şimdi Madrid'e yüklenecekler, devletler artık Franco'nun muhariblik hakkmı tanımaktan kaçınamazlar» diyor Correlavaga 26 (A.A.) Havas aj'ansı muhabirinden: Nasyonalist kıtaatı, dün Correlave ga'ya girmişler, şeihrin caddelerinde ge çid resmi yapmışlar ve halk tarafından şiddetle alkışlanmışlardır. Hapisane haline getirilmiş olan kilise, derhal eski haline getirilmiştir. Dün sabahleyin bütün âmme hizmetIeri tesis edilmiştir. Evler, nasvonalistlerin bayraklarile donatılmıştır. Otuz kamyon kadar yiyecek, içecek tevzi edilmiştir. Fabrikalarla maden ocaklan haricen tahribattan masun kalmıştır. Yalnız alât ve edevat ciddî surette hasara uğramıştır. Salamanca 26 (A.A.) Radio Nacional, nasyonalist hareket: taraftar larının Santander'de bir isyan çjkarmış ve sivil muhafızlarla karabinelerin bun lara yardım etmiş olduklarını teyid et mektedir. Franco'nun kıtaatı, bugün muzafferane şehre girmişlerdir. Rumen heyeti de dün şehrimizi terketti Misafirimiz genel kurmay yar başkanı General Veysel tarafından uğurlanmıştır. Rumen erkânıharbiye reisinin acele hareketine sebeb yakında başlıyacak olan Rumen ordulan manevrasının hazırhklarını yakinen takıb etmek zaruretidir. Rumen heyetinin dığer azaları bugün Romanya vapurile memleketlerine dö neceklerdir. [Arkası Sa. 5 sütun 3 £e] 30 ağustos bayramı Dumlupınarda tes'id olunmak üzere muazzam bir merasim hazırlandı Bir ask, heyecan Ve macera romanı Seher vakti Beynelmilel romanct Maurice De kobra (Moris Dökobra) nın henüz kitab halinde çıkmıyan en son ve en güzel e&eri. YUNUS NAD1 Îngilterenin protestosu Londra 26 (A.A.) îngiltere hü kumeti, Nomei Juba adındaki Ingiliz vapurunun 23 ağustosta nasyonalistlere aid olduğu tahmin edilen tayyareler tarafından uğramış olduğu tccavüzü pro testo için General Franco'ya bir protestoname göndermiştir. îngilterenin Hertcîalı'datî sefirî tara • fından tevdi edilecek olan protestoname Seher vakti thtilâlci ordunun başkumandanı General Franco kabil taarruzlann tekerrürii halinde îngilterenin ahval ve vakayiin ilcaatına gore hareket etmek hakkmı muhafaza eylemekte olduğu beyan edilmektedir. [Arkası Sa. 3 sütun 3 tei Yol yazıları llk tefrikasından ilibaren zeokle ve merakla takib edeceğiniz büyük hareket ve entrika romanı. Dumlupınarda Mehmedcik abidesinde geçen senelerde yapılan toplantılardan biri yin edeceği miktarda askerî kıt'a ve bir hava filosu. 2 Bakanlıklar ve Parti adına bi * rer çelenk. 3 Afyon, Kütahya, Manisa, Ba • lıkesir vilâyetlerinden teşkil edilecek atli halk kıt'alan. Korkunc bir bilânço Güzide edib İsmail Müştagın bu yazısı, üçüncü sahifemizdedir Pazar günü Nesrine baslıyoruz de bilhassa Ingiliz gemilerine kar§ı bu lArkası Şa, 3 sütun l del 30 ağustos Zafer bayramı münasebetile, bu büyük muvaffakiyetin 15 inci yıldönümü kutlulanacaktır. Bu mes'ud günün; zafere sahne olan Dumlupınar da tes'idi için geniş bir program hazır • lanmıştır. Buna göre yapılacaklar şun lardır: 1 Mıllİ Müdafaa Vekâlctinin ta [Arkası Sa. 5 sütun 4 tej